Nói về các tiệm bánh ḿ lâu năm ở Saigon , phải nói đến tiệm bánh ḿ Ḥa Mă. Năm 1954, vợ chồng thi sỹ Lê Minh Ngọc (tác giả tập thơ hoa Thề, được Giải Thưởng Văn Chương Việt Nam Cộng Ḥa, bộ môn Thơ, trước năm 1963) và bà Nguyễn Thị Tịnh di cư vào Nam . Trước đó, bà Tịnh đă làm cho hăng thịt nguội chuyên cung cấp cho các nhà hàng Pháp ở Hà Nội.
Khi vào Sài G̣n, hai ông bà đă có sẵn ư tưởng mở cửa hàng bán bánh ḿ, thịt nguội để phục vụ cho người Việt trong khu vực. Năm 1958, cửa hàng bánh ḿ thịt nguội mang tên Ḥa Mă (tên một làng ở ngoại ô Hà Nội) ra đời tại số 511 Phan Đ́nh Phùng (nay là Nguyễn Đ́nh Chiểu, Q.3). Sau đó hai năm, tiệm dời về số 53 Cao Thắng, cho đến nay vẫn là tiệm bán bánh ḿ nhỏ với bảng hiệu cũ kỹ, phai màu theo năm tháng, trông giống như một tiệm nước trong Cholon. Tiệm tồn tại trên nửa thế kỷ kể từ ngày thành lập.
Ban đầu, tiệm cũng bán bánh ḿ riêng, thịt nguội riêng, ăn tại chỗ hoặc mang về. Nhưng người mua thường là công chức, thợ thuyền, sinh viên, học sinh không có nhiều thời gian vào buổi sáng để nhẩn nha ngồi ăn ở tiệm. Thế là Ḥa Mă làm ổ bánh ḿ vừa đủ cho suất ăn sáng dài hơn gang tay, nhét thịt, chả lụa, pa-tê vào giữa để người mua tiện mang theo vào nơi làm việc, lớp học. Cho nên nhiều người cho Ḥa Mă là tiệm đầu tiên bán những ổ bánh ḿ thịt kiểu Sài G̣n.
Trong khu vực Bàn Cờ, ngoài tiệm bánh ḿ Ḥa Mă, c̣n phải kể đến tiệm bánh ḿ Hà Nội cũng thuộc loại nổi tiếng thâm niên, với cơ sở khang trang, sạch sẽ, ngày nay tọa lạc tại 83-85 đường Nguyễn Thiện Thuật, phường 8, quận 3.
Cũng như chủ nhân bánh ḿ Ḥa Mă, với nghề làm thịt nguội, gia đ́nh ông Lê Văn Đối từ Hà Nội di cư vào Nam, quyết định mở cửa hiệu bánh ḿ đồ nguội trên đất Sài G̣n, đặt tên là bánh ḿ Hà Nội để làm kế mưu sinh. Lúc đầu quán nhỏ, vài bàn ghế lụp xụp nhưng bánh ḿ nóng gịn, dọn bên cạnh dĩa jambon, chả lụa, patê , dưa leo, cà chua, ớt đỏ và sốt mayonnaise tiệm tự làm để riêng. Món đặc biệt của tiệm ngày trước là gà rút xương dồn thịt, jambon và nấm hương. Bánh ḿ Hà Nội bây giờ trở thành một cửa hàng ăn uống rộng lớn, bán thêm bánh ḿ kẹp thịt mang đi, bánh ngọt, xôi chè...
Bàn tay bỏ quên túi áo
mân mê cây bút ch́
(không có mẫu bánh ḿ)
t́m nghĩa của từ chẳng thấy
Phan Huyền Thư
Có lẽ không nơi nào có nhiều chỗ bán bánh ḿ thịt như Saigon ! Đại loại cũng chừng đó nguyên liệu, nhưng mỗi tiệm, mỗi xe bánh ḿ có một tính cách, một gout riêng, không nơi nào giống nơi nào, hầu như dân Saigon ai cũng có một chỗ “ ruột “ để mua bánh ḿ mà ḿnh cho là ngon, người ta ăn chỗ nào th́ quen chỗ đó, v́ lâu lâu mua đại một chỗ nào đó, xui xui gặp bánh ḿ dở, nhá không trôi, nhưng cũng có khi hên, bất ngờ khám phá ra một chỗ bán bánh ḿ ngon mới, không biết trước được. Có những xe bánh ḿ lúc nào cũng có đông người xếp hàng chờ mua, khi đă “ kết “ rồi th́ người ta không ngại công chờ ( Chỗ ruột của tôi hồi c̣n ở Saigon là xe bánh ḿ Tám Cầu, ở trước rạp xi nê Việt Long, đổi một lần là Văn Hoa Saigon, hai lần là Capitol, sau 1975 thành Thăng Long, nằm trên đường Cao Thắng, quận 3, ngay ngă ba đường Trần Quư Cáp, nay là Vơ Văn Tần. Đặc biệt của bánh ḿ Tám Cầu là quét một chút bơ mặn ở một đầu gịn bên ngoài ổ bánh ḿ thịt).
Hồi trước, các xe bánh ḿ đậu ở một chỗ như đầu hẻm, hông chợ, gốc cây, trước cửa trường học... C̣n bây giờ, chẳng biết từ lúc nào, các xe bánh ḿ trở thành hàng rong, đi bán dạo khắp nơi, mà nghe đâu họ lại không rao mới kỳ!!!
Các xe bánh ḿ đẩy lưu động này là một trong những phương tiện mưu sinh, cho không biết bao nhiêu người nghèo ở Saigon . Chỉ cần chút vốn để sắm chiếc xe bánh ḿ đẩy có tủ kính, c̣n bánh ḿ không, thịt nguội, chả lụa... được chủ ḷ cho thiếu gối đầu: bán xong rồi mới trả tiền th́ phải! Họ tảo tần, chắt chiu, góp nhặt từng đồng để lo cho gia đ́nh ḿnh.
Bánh ḿ, nước hay- bầu trời
Coi như tôi chưa có trên này
Dù thời gian qua tôi đă sử dụng rất nhiều
Bánh ḿ và nước
Piper
Bánh ḿ ở Saigon hiện nay phải nói là phát triển đến chóng mặt: thiên h́nh, vạn trạng về “h́nh thức “ cũng như “ nội dung “. Ngoài vô số kể những xe bánh ḿ đẩy rong ruổi khắp nẻo Saigon, những xe bánh ḿ ngon nổi tiếng, tọa lạc tại một vị trí cố định cũng rất nhiều như: Ba Lẹ (Tân Định), Sáu Minh (Vơ Văn Tần), Lan Huệ (Lê Văn Sỹ)à Ta c̣n phải nói đến số lượng các tiệm bánh ḿ mọc lên như nấm!
Các tiệm bánh ḿ có tiếng tăm lâu năm, nhiều người biết đến như: Ngọc Sáng (Lư Tự Trọng - Gia Long, Q1), Anh Phán (Cống Quỳnh, Q1) , Hà Nội (Nguyễn Thiện Thuật, Q3), Như Lan ( Hàm Nghi, Q1). Như Lan trước đây là m ột tiệm nhỏ, sau vài chục năm, đă chiếm một miếng đất bề thế ở mặt tiền đường Hàm Nghi, gồm ba cửa hàng ăn uống, ngày đêm tấp nập khách, ngoài bánh ḿ thịt họ c̣n bán đủ thứ, như một mini restaurant: heo vịt quay, xôi chè, bánh ngọt... và các món nước gồm cháo, miến, phở...
Các tiệm chuyên môn bánh ḿ bí tết (bifteck) như :Nam Sơn (Nam Kỳ Khởi Nghĩa- Công Lư, Q1), Hỏa Diệm Sơn (Vơ Văn Tần - Trần Quư Cáp, Q3)...
C̣n tiếp...
Reply With Quote
Originally Posted by Tigon
Bookmarks