Chương 11. Vây khổn Long Cheng.
Bắc Việt tấn công năm 1970.
Vinh Phục (chiến dịch Cù Kiệt, theo cách gọi của tướng Việt Cộng Chu Huy Mân) là một đ̣n đau cho Bắc Việt. Vơ Nguyên Giáp, tổng tư lịnh quân đội Bắc Việt, đột ngột quan tâm đến chiến tranh ở quân khu II. Ông muốn một chiến thắng quyết liệt và chọn tướng Vũ Lập làm việc ấy. Vũ Lập là một người thất học người Thái sống ở Sip Song (không phải Thái Lan, mà là Thái miền núi.) Sở dĩ ông được thăng cấp tướng là nhờ chiến đấu xuất sắc trên chiến trường. Với kiên cường, quả cảm trong 9 năm chiến đấu ở quân khu II đủ cho Giáp tin tưởng, giao phó sư đoàn 312 và 316, một trung đoàn chiến xa độc lập và 4 tiểu đoàn đặc công. Đây là liều lượng dùng tấn công quân đội Mỹ trong dịp Tết Mậu Thân ở Việt Nam: Tấn công phối hợp giữa tăng, bộ binh, đại pháo và đặc công.
Toàn thể lực lượng của Vũ Lập tràn qua biên giới Lào đầu tháng 11 năm 1969, hướng về Cánh Đồng Chum. Sư 316 dùng đường 7, sư 312 dùng đường 72. Các cuộc oanh tạc trải thảm làm chậm bước tiến của họ, nhưng không tránh khỏi tàn sát lây các đơn vị Hmong gần 2 trục lộ chuyển quân đă chiếm đóng nhờ thành quả chiến dịch Vinh Phục (Kou Kiet). Nội một tuần, sư 316 đến Nong Pet, một chỗ thắt hẹp dẫn đến Cánh Đồng Chum. Nong Pet thất thủ, rồi được tái chiếm với tổn thất nặng cho 4 tiểu đoàn Hmong. Xa hơn về phía Nam trên lộ 72, một trung đoàn của sư 312 tấn công thị xă Xieng Khouang. Một tiểu đoàn đơn độc Hmong cố thủ được 8 ngày trước khi rút lui. Sau khi được tăng viện, Hmong tái chiếm thị xă. Lại một lần nữa, tổn thất Hmong lên cao.
Hai sư đoàn Bắc Việt tiếp tục thọc sâu vào cánh đồng. Khi nào thời tiết tốt và không yểm có thể hoạt động, địch quân chịu nhiều thiệt hại. Bom khổng lồ, mỗi trái nặng như một chiếc xe, diệt gọn đặc công tấn công Phu Nok Kok. Hắc sư Will Green trở lại trên đỉnh núi, chỉ huy biệt kích sắc tộc Khmu thay cho các binh sĩ Hmong. Để gây tổn thất tối đa cho địch quân, Green hướng dẫn không quân đánh ngay trên đầu binh sĩ ḿnh. Nơi khác, Skyraiders, Phantoms bay tới 500 phi xuất một ngày, oanh kích, xạ kích các mũi tiến quân Bắc Việt.
Nếu bầu trời tiếp tục trong sáng, hai sư đoàn Cộng Quân có lẽ bị nghiền nát, nhưng thời tiết khó mà đoán trước. Suốt khoảng thời gian vài tuần, bầu trời toàn mây mù dầy đặc, hạn chế hoặc cấm hẳn mọi yểm trợ không quân, buộc Hmong phải pḥng thủ địa hạt bằng chiến pháp cổ điển. Đây là loại chiến đấu có lợi cho Bắc Việt, v́ họ có quân số áp đảo. Vang Pao cạn kiệt tay súng lẫn đạn dược. Đại sứ Godley từ chối tiếp tế và ra lịnh cho Vang Pao triệt thoái. Âm hưởng chiến thắng Vinh Phục c̣n vang dội, lịnh rút lui khiến Vang Pao không sao hiểu nổi.
Godley chỉ làm theo lịnh. Mỹ đă bắt đầu rút quân khỏi Việt Nam. Đó là bưóc đầu trong kế hoạch Việt Nam Hoá chiến tranh của chính quyền Nixon: trao công tác chiến đấu cho quân đội Nam Việt và hạn chế vai tṛ yểm trợ không lực. Nó cũng là nuớc cờ có tính toán nhằm trấn an phong trào phản chiến và thuyết phục quần chúng Mỹ rằng Washington muốn chấm dứt chiến tranh ở Đông Nam Á. Nếu quần chúng biết chiến tranh ở Lào đột ngột trở nên nóng bỏng, nhận thức đầy mong mỏi của nhân dân Mỹ về việc chấm dứt chiến tranh sẽ bị suy suyển.
Ủy Ban Đối Ngoại Thượng Viện đă họp kín về t́nh h́nh Lào. Nhân chứng chính yếu là cựu đại sứ William Sullivan, bây giờ quyền thứ trưởng Ngoại Giao. Vài Thượng Nghị Sĩ trong Ủy Ban công khai phản đối sự điều hành của Nixon về chiến tranh Việt Nam. Dưới sự nâng đỡ của họ, Sullivan tiết lộ đầy đủ mọi can thiệp của Mỹ tại Lào: vai tṛ CIA, quân đội bí mật Hmong, căn cứ quân sự khổng lồ ở Long Cheng và sự sử dụng thường xuyên không lực Mỹ yểm trợ Hmong.
Ṭa Bạch Ốc lo ngại lời khai của Sullivan lọt vào tai các nghị sĩ đối lập, đặc biệt nếu họ tin người Mỹ thực sự mở rộng cuộc chiến ở Đông Dương. Những bài báo mới đây trong New York Thời Báo về Vinh Phục (Kou Kiet) đă phỏng đoán chính xác lực lượng Hmong khoảng 40 ngàn binh sĩ và tố cáo CIA là nguồn tài trợ chính yếu. Những tường tŕnh mới về những trận đánh lớn trên Cánh Đồng Chum không giúp ǵ cho chính quyền trong việc bưng bít tầm nghiêm trọng ở Lào.
Để đổi giọng, Henry Kissinger lập thuyết cuộc tấn công của Bắc Việt ở quân khu II chỉ là một nỗ lục tái lập hiện trạng nhằm ngăn ngừa lực lượng Lào chiếm ưu thế. Theo lập thuyết này, công cuộc truy cản địch của Vang Pao trên Cánh Đồng là một gây hấn không cần thiết.
Khi Vang Pao biết chuyện, ông tự hỏi nếu người Mỹ thực sự muốn giúp họ thắng cuộc chiến chống Bắc Việt, hay họ có điều ǵ khác trong đầu óc. Hết đạn dược và nhận lịnh rút lui, ông vừa đánh vừa rút, giữ những yếu điểm chỉ đánh khi nào nắm cơ hội gây tổn thất nặng về phía địch.
Chiến tranh bí mật bị báo chí tiết lộ.
Giữa tháng Hai năm 1970, Bắc Việt chiếm hầu hết Cánh Đồng Chum và lập những bộ chỉ huy sư đoàn trên mép Đông Cánh Đồng. Từ đấy, Cộng Quân tung quân về hướng Đông , Tây, Nam thăm ḍ sức pḥng thủ của Vang Pao. Trong một cuộc đột kích táo bạo, một toán đặc công thâm nhập Long Cheng, đánh nổ 2 T-28 và một Cessna của Raven (phi đội săn mồi, làm nhiệm vụ tiền sát không lưu.) Xa hơn về phía Đông, xe tăng Bắc Việt lấn sâu vào thị xă Xiêng Khouang, đánh đuổi binh sĩ pḥng thủ gồm những tân binh Hmong nhỏ tuổi, thiếu kinh nghiệm chiến đấu. Một tuần sau, Cộng quân chiếm Muong Soui, chế ngự con đường 7 dẫn ra khỏi Cánh Đồng Chum. Không c̣n ǵ ngăn chận Bắc Việt tiến thẳng đến Vientaine.
Godley gởi một công điện khẩn đến Washington xin B-52 dội bom vào một lực lượng khoảng 4000 quân Bắc Việt, đang di chuyển từ Muong Soui đến thủ đô. Kissinger cho rằng Bắc Việt đă vi phạm cái mà ông đă mô tả như là một "cân bằng mong manh", và khuyên Nixon cho lịnh sử dụng B-52.
Vào buổi chiều ngày 17 tháng Hai, pháo đài bay Mỹ thực hiện 36 phi xuất oanh tạc vào những cánh quân phía Nam Muong Soui và bộ tư lịnh sư đoàn ở phía Đông Cánh Đồng Chum.
Những phi cơ B-52 bay quá cao đến nỗi Bắc Quân không hề thấy. Đối với họ, các tiếng nổ có vẻ tự phát, như thể Trái Đất tự dưng nổ bùng lên hàng ngàn chỗ. Bầu trời đêm bốc cháy với những tiếng nổ phụ. Dù con số không hề được chính thức xác nhận, Không Quân Mỹ ước tính rằng cuộc oanh tạc đă tiêu diệt hàng trăm quân địch. Vài ngày sau cuộc oanh tạc, Bắc Quân không dám ra khỏi Cánh Đồng Chum.
Một viên chức toà Đại Sứ tiết lộ tin tức cho báo chí. Hai ngày sau, một phúc tŕnh về việc sử dụng B-52 xuất hiện trên tờ New York Thời Báo, mô tả cuộc dội bom như một hành động leo thang chiến tranh quan trọng chiến tranh Lào. Cuộc chiến bí mật đột nhiên trở nên tin tức nóng hổi. Hàng trăm kư giả, phóng viênở Sài G̣n ùn ùn kéo nhau qua Vientaine để săn tin.
Trong một nỗ lực nhằm che giấu, ṭa Đại Sứ tổ chức một cuộc hướng dẫn du lịch, đưa các phóng viên đến những nơi xa chiến trường, đầu tiên đến Nam Paksé, và rồi Bắc Luang Prabang để tham quan văn hóa địa phương. Chẳng được mấy chốc, các phóng viên chán những đ́nh chùa, lăng tẩm Phật Giáo và đ̣i hỏi được đến tiền tuyến, đặc biệt từ khi Kissinger mới đây nói rằng Mỹ có thể xét đến việc tung quân bộ chiến sang Lào nếu Bắc Việt thọc sâu hơn về hướng Nam về phía thủ đô. Các phóng viên muốn thấy các chứng cớ cuộc tấn công của bắc Việt, mục kích cảnh tàn phá, gặp các binh sĩ Lào thua trận và chụp h́nh các thương vong.
Để nhượng bộ, ṭa Đại Sứ đưa các nhà báo đến Sam Thông để họ có thể ít nhất cập nhật công tác của họ từ Cánh Đồng Chum. Họ được gặp Edgar Buell, giám đốc trại tị nạn. Ông ta dẫn phái đoàn đi thăm các nhà thương, trường học trong trại và diễn thuyết về cái phạm vi khổng lồ của chương tŕnh cứu trợ tị nạn bằng ngân sách rút ra từ thuế của người Mỹ.
Buell cũng làm như thế với các dân biểu, kẻ chưa từng được thấy Long Cheng. Chỉ một ngoại lệ xảy ra vào giữa năm 1967, khi phi trường Sam Thông đang phải tu bổ. Một phi công USAID bay 2 dân biểu đến Long Cheng, nơi các nhân viên CIA đeo kính râm đưa các vị khách này lên trực thăng chở họ đến Sam Thong như thường lệ. Các vị dân biểu này không hề nhận ra rằng họ đă đặt chân đến Long Cheng, đại bản doanh của quân đội bí mật CIA.
Cuộc tiếp dẫn (hướng dẫn du lịch) của Buell là một thất vọng to lớn. Không có bằng chứng chiến tranh ở bất cứ đâu. Ba kư giả quyết định tự thám hiểm bằng cách đi bộ trên một con đường ṃn đầy vết bánh xe nhà binh. Dọc con đường là một lối ṃn nhỏ khác do chân người tạo ra. các nhà báo tin rằng lối ṃn này chắc chắn dẫn đến một nơi quan trọng nào đó. Có lẽ họ chẳng bao giờ đến được nếu không có một binh sĩ Hmong cho họ quá giang đến Long Cheng v́ tưởng họ là CIA, người chỉ huy tối cao của họ.
Khi xe jeep vào căn cứ, các nhà báo lấy máy chụp h́nh chụp đủ mọi thứ: Máy bay trên phi đạo, các dẫy quân xa, hệ thống truyền tin, phi công và cố vấn quân sự Mỹ và hàng ngàn binh sĩ Hmong. Một nhân viên CIA thấy các nhà báo, tịch thu máy chụp h́nh và cho họ biết sẽ có người từ ṭa Đại Sứ đến chở họ bay về Vientaine.
Vang Pao vô cùng giận dữ về sơ hở an ninh. Ông ta cho rằng các kư giả nguy hiểm không kém quân địch. Ông định đưa họ lên xe jeep và cho nổ tung rồi đổ cho trọng pháo địch. CIA khuyến cáo ông rằng bất cứ một nguy hại nào đến báo chí của một trong ba nước Anh, Pháp, Mỹ th́ báo chí khắp thế giới sẽ công khai thành kẻ thù của Lào. Cuối cùng, Vang Pao nuốt giận, cho phép các nhà báo về Vientaine ngoại trừ máy ảnh và phim.
Vài ngày sau, vài bài báo viết về Long Cheng xuất hiện trên Bangkok nhật báo. Những câu chuyện này được các thông tấn ngoại quốc thu nhận và đăng tải trên tờ New York, Washington , mang lại lần đầu tiên h́nh ảnh thực sự về mức can thiệp của Mỹ trong chiến tranh Lào. Những bài báo kể lại những đoàn máy bay trinh sát, trực thăng đậu ở căn cứ, các oanh tạc cơ cất cánh, hạ cánh từng phút, các phi hành đoàn trong quân phục không lực Mỹ, các công thự dành cho nhân viên Mỹ dễ nhận ra bởi máy điều ḥa không khí ló ra trên các cửa sổ và các hệ thống truyền tin khổng lồ của CIA.
Báo chí đ̣i hỏi Nixon thêm về thông tin các can thiệp Mỹ tại Lào. Nixon vẫn tránh né cho đến khi có người tiết lộ những phần trong điều trần của cựu Đại Sứ Lào, ông William Sullivan trước Ủy Ban Đối Ngoại Thượng Viện. Từng miếng từng miếng, các kư giả bắt đầu chắp nối lại với nhau thành khung cảnh đầy đủ của sự can thiệp Mỹ tại Lào. Ngày 8 tháng Ba năm 1970, Nixon thú nhận có 200 người Mỹ tử trận tại Lào và 200 người khác mất tích.
Sam Thong thất thủ.
Nếu những nhà báo c̣n ở lại Sam Thong, họ sẽ được nếm mùi vị chiến tranh. Chỉ một tháng sau khi các nhà báo đi khỏi, trung đoàn 148 Bắc Việt xuất phát từ Cánh Đồng Chum, tấn công trại tị nạn này. Trước đó 1 tuần, Cộng Quân tiến về hướng Long Cheng. Đây là điều Vang Pao lo sợ nhất. Ông đă dàn hầu hết lực lượng thành một tuyến h́nh lưỡi liềm ở phía Nam cánh đồng để chận địch. Khi nào thời tiết cho phép, oanh tạc cơ Mỹ, AC-47 và phi pháo AC-130 tấn công Cộng Quân ngoài mép ŕa Cánh Đồng. Đêm xuống, các loại phi cơ khác thả những ḿn chống cá nhân xuống. Tuy nhiên cuộc yểm trợ không quân chỉ làm chậm đi cuộc tiến công của địch.
Vào tuần lễ thứ hai của tháng Ba, Cộng Quân rời những tiền đồn của Vang Pao, tiến về hướng Tha Tham Bleung, một thung lũng dài phía Bắc Long Cheng. Rồi thay v́ tấn công Long Cheng, Cộng Quân bất ngờ chuyển quân sang tấn công Sam Thông, trung tâm tị nạn vĩ đại nhất ở Lào. Thêm vào yếu tố bất ngờ, trại tị nạn hầu như không có quân pḥng thủ. Đối phó với 1 trung đoàn địch chỉ có 200 binh sĩ biệt phái từ Long Cheng, cùng với khoảng 50 tay súng địa phương vốn làm nghề giáo viên dạy học cho trẻ em tị nạn.
Cách Sam Thong chỉ 6 dặm, những khẩu đại bác 105 ly ở Long Cheng sẵn sàng nă đạn nhưng quân trú pḥng ở Sam Thong không ai được huấn luyện điều chỉnh tọa độ pháo binh. Chỉ vài trái đạn bắn hú họa, một trái vào giữa trại và những trái c̣n lại lạc vào chỗ không người. Phi công Hmong từ Long Cheng cũng chịu t́nh trạng như thế. Không ai ở dưới đất biết hướng dẫn T-28 tiếp cận mục tiêu.
Tới gần trưa, các bịnh nhân què cụt đă được không vận về hướng Nam. Các viên chức người Mỹ phụ trách tị nạn cũng được di tản. Gần 42 ngàn người tị nạn di tản bằng đường bộ và những kẻ c̣n lại cũng nối gót. Chiều xuống, trại không c̣n một bóng người. Trung đoàn 148 tràn ngập trại, cướp thực phẩm, quần áo, thuốc men và đặt ḿn nổ tung trại. Trường học, bịnh viện là mục tiêu kế đó. Đến tối, nhà cửa, hàng quán ch́m trong biển lửa. Sau khi chiếm trại vài ngày, và thấy Vang Pao chưa có ư định tái chiếm Sam Thông, trung đoàn 148 chuyển quân về phía Tha Tham Bleung, chỉ để lại một ít quân tượng trưng tại đấy.
Long Cheng triệt thoái.
Không ai ngờ địch quân tấn công Long Cheng sớm đến thế. Vang Pao lâm vào t́nh trạng suy sụp tinh thần như lần trước. Đă có một cuộc căi vă với các trưởng lăo. Trong lúc tinh thần kiệt quệ, Vang Pao thú nhận rằng chiến tranh có vẻ nghiêng phần thắng về phe địch. Các trưởng lăo nêu yêu sách rằng gia đ́nh binh sĩ và các người dân tị nạn phải được triệt thoái về nơi an toàn, có lẽ tỉnh Sayaboury, giáp ranh Thái Lan.Các trưởng lăo quát vào mặt Vang Pao, một cử chỉ không thể tưởng tượng được chỉ vài năm trước đây.
Cảm thấy uy quyền của ḿnh bị giảm sút, Vang Pao trở nên hoang tưởng. Ông tưởng rằng các trưởng tộc bàn bạc kín với nhau, trù tính tự ư di tản và các tướng lănh hoàng gia Lào ở thủ đô âm mưu truất quyền ông. Ông ra lịnh các khẩu cao xạ pḥng không sẵn sàng bắn hạ các T-28 mà ông tưởng tượng bay từ Wat Tay đến ám sát ông. Dĩ nhiên đó chỉ là ảo tưởng.
Cuối cùng tâm bịnh Vang Pao cũng qua đi và với đầu óc minh mẫn trở lại, ông cân nhắc những sách lược. Một sự kiện rơ rệt; nếu Cộng quân tràn ngập Long Cheng, hàng vạn Hmong từ thường dân đến binh sĩ có thể bị tiêu diệt. Vang Pao bay về thủ đô Vientaine gặp thủ tướng Souvanna Phouma, yêu cầu di tản 100 ngàn Hmong từ Quân Khu II đến Sayaboury. Souvanna Phouma quyết liệt chống ư tưởng ấy. Vị thủ tướng cần người tị nạn Hmong làm trái độn chống đỡ các mũi tấn công của Cộng Quân tiến về thủ đô. Để bảo vệ vợ con của ḿnh, các chiến sĩ Hmong sẽ chiến đấu cho đến người cuối cùng.
Hàng ngàn Hmong đă tự ư di tản về thủ đô và Sayaboury. USAID giúp họ cầy cấy trên đất thấp (họ quen phát rẫy trồng trọt trên núi). Hmong ở Sayaboury c̣n được máy móc, dụng cụ dẫn thủy nhập điền, biến khu định cư Nam Hia thành một khu trù mật nhất tỉnh. Năm 1970, Hmong ở Sayaboury đă bán lúa gạo thặng dư, khóm, mía cho những con buôn ở tận Luang Prabang.
Toà Đại Sứ Mỹ coi việc di dân về các tỉnh phía Tây của người Hmong là sự kiện nghiêm trọng. Trong một phúc tŕnh gửi Bộ Ngoại Giao, ṭa Đại Sứ cảnh báo rằng nếu mức độ di dân tăng thêm nữa, Vang Pao không thể ngăn cản binh sĩ bỏ ngũ theo gia đ́nh và Quân Khu II sẽ thất thủ, Vientiane bỏ ngỏ, kéo theo sự sụp đổ chính phủ Lào.
Mặc dù Souvanna Phouma phản đối, Vang Pao vẫn tổ chức không vận di tản thường dân. Ít ra, ông tỏ ra có sách lược cứu đồng bào của ḿnh. Trong lúc đó, ông trù tính những giải pháp khác. Ông bí mật điều đ́nh với Pathet Lao (anh ruột của ông chỉ huy một đơn vị Lào Cộng), đề nghị sẽ theo phe họ nếu họ chấp nhận tỉnh Xieng Khouang là khu vực bán tự trị. Pathet Lao không chấp nhận đề nghị này.
Bị dồn vào chân tường, Vang Pao tiếp tục di tản thường dân khỏi Long Cheng. Họ không đi Sayaboury mà định cư tại vùng đồng bằng Vientaine, mép Tây Nam Quân Khu II, theo binh thư, vẫn thuộc vùng gọi là trận địa. Đó là biện pháp tạm thời làm nguôi ḷng các trưởng tộc mà không phải triệt thoái mọi người đến Sayaboury hay Thái Lan, một nước cờ có thể châm ng̣i một cuộc bỏ ngũ tập thể khi t́nh h́nh quân sự trở nên vô vọng như lúc này.
Trận đánh Skyline
Không vướng bận dân chúng, Vang Pao rảnh tay tổ chức pḥng thủ Long Cheng. Chỉ có một số quân tượng trưng ở đấy. Hầu hết binh sĩ đă án ngữ pḥng tuyến mép Cánh Đồng Chum. Chẳng c̣n lại bao nhiêu quân, ông dùng tân binh để lập những tuyến pḥng thủ trên g̣ Skyline, tên do CIA đặt cho một dải núi đá vôi chặn ngang mặt Bắc Long Cheng, tạo một bức tường pḥng thủ thiên nhiên. các tân binh này không thể ngăn cản một cuộc đột kích của đặc công chứ chưa nói đến một cuộc tổng tấn công biển người của Bắc Việt. Lo sợ trong t́nh huống rủi ro nhất, CIA lôi những hồ sơ mật bỏ vào những phi xăng rỗng để thiêu hủy.
Vang Pao xin viện binh từ các tướng lănh hoàng gia Lào ở thủ đô, nhưng giống như mọi lần, các vị tướng này mải lo kiếm tiền hối lộ, bỏ ngoài tai. Họ gửi đến một số quân phục và giày trận. Chỉ một vị tư lịnh, tướng Phasouk Somly Rasphakdi, tư lịnh Quân Khu IV, gửi quân t́nh nguyện. Phasouk trước đây đă cho Vang Pao mượn quân trong chiến dịch Vinh Phục (Kou Kiet). Chỉ có một tướng cho mượn lính v́ bắt đầu chiến dịch, không ai tin Vang Pao sẽ thắng. Khác với các tướng lănh hoàng gia Lào, Phasouk là một người tin tưởng mănh liệt vào chiến tranh biệt kích. Giữa năm 1963-1967, ông đă thành lập một lực lượng du kích do CIA bảo trợ ở tỉnh Wapikhanthong cực Nam vương quốc. Lúc đầu nó là một chiến dịch hữu hiệu giống như chiến dịch Động Lượng (Momentum). Vinh Phục không chỉ củng cố niềm tin của Phasouk mà c̣n đưa ông lên ánh đèn sân khấu cùng diễn với Vang Pao trong một thời gian ngắn.
Phasouk trực thăng vận 1 tiểu đoàn đầy đủ quân số đến Long Cheng giúp pḥng thủ căn cứ. Những toán quân của CIA gom góp từ những Quân Khu khác được 600 binh sĩ cũng kéo về. Với sự chấp thuận trực tiếp từ ṭa Bạch Ốc, Thái Lan góp 2 tiểu đoàn lính đánh thuê được chỉ huy bằng những sĩ quan trong quân lực chính quy hoàng gia Thái. Ngày 20 tháng Ba, các đơn vị tuyến đầu b́a Cánh Đồng Chum cũng lục tục kéo về. Long Cheng có đầy đủ binh sĩ pḥng thủ. Tinh thần Vang Pao hồi phục mau chóng.
Hàng nhiều tuần lễ có dấu hiệu các đơn vị Bắc Việt gần căn cứ. Đến cuối tháng, Cộng quân tấn công lên tuyến Skyline và pháo kích vào Long Cheng. Khi bị đẩy lui, những đơn vị Cộng quân khác trám chỗ. Trận đánh Skyline kéo dài nhiều ngày. Đặc công xâm nhập vào Long Cheng đặt một ổ súng cối. Binh sĩ canh pḥng Hmong tiêu diệt họ trước khi họ có thể nă cối vào căn cứ. Bẩy binh sĩ nữ của Cộng Quân trong số toán đặc công tử trận. Sử dụng đặc công phụ nữ là một bằng chứng cho thấy Bắc Việt dùng mọi biện pháp tuyệt vọng để bổ sung quân số.
Phi đội B Team người Thái Lan (A team là Mỹ, đă nói từ trước) phát xuất từ Muong Kassy truy kích Cộng Quân ở Skyline. Lúc này là mùa đốt đồng nên khói tạo thành lớp sương mù hạn chế tầm mắt. Các oanh tạc cơ, chiến đấu cơ từ Thái Lan cũng gặp điều kiện bay tương tự. Ít bom trúng mục tiêu. Đột nhiên gió quét sạcxh sương mù và bầu trời quang đăng trở lại. Các phi cơ trinh sát Ravens lập tức cất cánh chỉ điểm mục tiêu cho T-28 từ Vientaine, Muong Kassy và phản lực từ Thái Lan. các phản lực thực hiện 186 phi xuất, trút xuống một trận mưa bom 500 cân. Cộng Quân lập tức rút khỏi g̣ Skyline.
Để tận dụng thời tiết quang đăng, Vang Pao yêu cầu một cuộc không tập nữa vào Sam Thong. Không Quân Mỹ phái một C-130 chở 1 vũ khí đơn độc. Một thùng phi khổng lồ chứa chất nổ cực mạnh. Đó là trái bom BLU-82 đầu tiên dùng ở Lào. Trái bom nở cách mặt đất khoảng 1 mét. Hiệu quả giốbng như một trái bom nguyên tử nhỏ. Sức phá san bằng những ngọn đồi gần nửa cây số. Tất cả Cộng Quân trong bán kính 500 mét chết ngay tại chỗ.
Cộng Quân mở đợt tấn công chót lên Skyline. Một toán đặc công chiếm được một vị trí tử thủ, đẩy lùi những đợt tấn công của Thái Lan và Hmong. Tony Poe, một CIA mới đến từ Nam Yu với 1 tiểu đoàn người Dao. Anh dẫn đầu tiểu đoàn tiến chiếm ngọn đồi trong ṿng vài giờ. Đó là phút giây rực rỡ nhất trong đời Poe. Giống như Bill Lair, anh là người chủ trương chiến thuật du kích đơn giản. Poe không thích cách thức Vang Pao huấn luyện cũng như điều hành chiến tranh, v́ thế Poe phải bị chuyển đi Nam Yu v́ Vang Pao không thể bị chuyển đi dâu được. Bây giờ Poe cảm thấy cách của ḿnh đúng. Binh sĩ của anh thiện chiến hơn Hmong củaVang Pao.
Tiếc thay, niềm hân hoan của Poe chỉ ngắn ngủi. Vang Pao dời lực lượng người Dao của Poe sang Sam Thong, hợp với binh sĩ Hmong ở đấy cùng pḥng thủ trại. Ở chung với nhau Hmong và Dao sinh chuyện. Dao đuổi Hmong ra khỏi Sam Thong. Poe đến Sam Thong dẹp phản loạn nhưng Dao không nghe. Vô kỷ luật, họ không c̣n là một lực lượng chiến đấu nữa. Buộc ḷng Poe tước khí giới toàn thể tiểu đoàn và trả người Dao về Nam Yu. Tấn tuồng là một thất vọng lớn cho Poe, nó xóa tan đi cái vẻ vang chiến thắng trên đỉnh Skyline mới đây.
Vây khổn Bouam Long
Thất bại trong cuộc tấn công Skyline, tướng Vũ Lập bắt đầu củng cố hàng ngũ chuẩn bị cho mùa khô sắp tới. Công binh Bắc Việt bắt đầu làm đường từ thung lũng Tha Tham Bleung đến Sam Thong. Vài tiểu đoàn Cộng quân chiếm lĩnh các ngọn núi Phu Long Mat, Zebra Ridge, và Phu Phasai lập căn cứ hỏa lực trọng pháo giống như các tiểu đoàn Dù VNCH năm 1972 tại vùng rừng núi quân khu I.
Sự chiếm đóng của Cộng Quân trên các đỉnh cao làm Vang Pao lo ngại nhất. Trọng pháo của họ có thể giă nát Long Cheng. Bây giờ Vang Pao có 3 tiểu đoàn mượn của tướng Phasouk. Ông tung 2 tiểu đoàn tấn công ngọn Phu Phasai và tiểu đoàn thứ ba, dưới quyền chỉ huy của CIA Will Green đánh vào G̣ Ngựa Vằn (Zebra Ridge). Trong ṿng 1 tuần, các tiểu đoàn đánh bật Cộng Quân khỏi các cao điểm. Will Green dẫn quân lên tới Phu Long Mat. Đến cuối tháng, Phu Long Mat cũng không c̣n quân Bắc Việt ở đấy.
Vũ Lập không phản công tái chiếm. Mưa mùa chỉ c̣n một tháng nữa là bắt đầu. Nhớ tới chiến dịch Vinh Phục, Lập lo sợ quá trải dài lực lượng, sẽ bị cô lập và diệt gọn. Ông định mang lực lượng về Bắc Việt dưỡng quân, để lại vài trung đoàn trong 2 mục tiêu hạn chế. Một là duy tŕ sự hiện diện tại Tha Tham Bleung, hai là tấn công Bouam Long, cứ điểm cuối cùng của Vang Pao Bắc cánh Đồng Chum.
Đại tá Moua Cher Pao, bố vợ Vang Pao chỉ huy quân trú pḥng Bouam Long. Từ lâu Cộng Quân định chiếm căn cứ này nhưng không được. Bouam Long là một mặt bằng trên ngọn một đỉnh núi chớn chở, vượt khỏi tầm cao hàng chục ngọn núi nhỏ khác. Thiên nhiên biến Long Cheng thành một thắng cảnh độc nhất th́ cũng chính thiên nhiên biến đổi Bouam Long thành một kỳ quan vô nhị. Có những vách đá dựng đứng rải rác hang động, vặn xoắn, cong, gẫy thành những h́nh dạng cổ quái. Ngắm từ xa, nhiều chỗ giống như h́nh thù ma quỷ hay quái thú trong huyền thoại. Muốn đến Bouam Long, địch quân leo trèo, len lỏi qua những ngọn núi gập ghềnh quanh căn cứ, rồi dừng bước bỏ cuộc dưới chân một vách núi thẳng đứng mà trên đỉnh là một mặt phẳng, toạ lạc một cứ điểm pḥng thủ kiên cố đầy ḿn, hàng rào kẽm gai. Thêm vào đó, xung quanh căn cứ đă được khai quang hàng nhiều cây số, tước bỏ những phương tiện ẩn nấp. Nếu tấn công, Cộng Quân phải phơi thân trơ trụi giữa đồng trống, làm tấm bia sống cho quân pḥng thủ nấp dưới một hệ thống chiến hào, lớp nọ bao quanh lớp kia như những ṿng đồng tâm, dầy đặc kín căn cứ.
Binh sĩ Moua Cher Pao đă đẩy lui một cuộc tấn công hồi tháng Hai. Bây giờ họ đối đầu với một trung đoàn đủ quân số. Cuộc tấn công kéo sang tháng Năm, với trọng pháo nă vào căn cứ. Binh sĩ trú pḥng chui xuống hầm chiến đấu đă xây dựng từ nhiều năm trước. Trong lúc pháo kích, đặc công Bắc Việt đào hầm xuyên vào hệ thống chiến hào, đột kích bất ngờ, hạ sát vài chục binh sĩ ở ṿng ngoài cùng trước khi bị đánh bật ra. Đó là lần duy nhất Cộng Quân tiếp cận được mục tiêu.
Vang Pao phái quân tăng viện cho bố vợ 3 tiểu đoàn bằng trực thăng từ Long Cheng. Đă có khoảng 6000 dân sự ở Bouam Long. Thêm 3 tiểu đoàn nữa, căn cứ trở nên chật chội. Mùi tử thi địch, hàng trăm xác chết rải rác khắp căn cứ làm tăng mức khó chịu. Đến cuối tháng, trực thăng lại không vận thêm một tiểu đoàn nữa, một đơn vị biệt kích tinh nhuệ hoàng Gia Lào, mới huấn luyện tại Thái Lan. Vang pao "thử lửa" toán biệt kích này bằng cách tung một mũi tấn công phá ṿng vây từ trong căn cứ Bouam Long. Được máy bay T-28 và phi pháo C-130 yểm trợ, lực lượng biệt kích đánh bật Cộng Quân ra khỏi các ngọn núi kế cận. Khí thế hung hăn và quả cảm của quân pḥng thủ đă bẻ gẫy xương sống cuộc tấn công của Bắc Việt. Đuối sức và mất tinh thần, Cộng Quân từ từ rút lui về bộ chỉ huy trung đoàn trên Cánh Đồng Chum, hiện là cứ điểm an toàn cũng như căn cứ xuất phát các cuộc tấn công địch.
Ṿng đai pḥng thủ.
Chiến trường tạm yên tĩnh, Vang Pao củng cố các vị trí của ông trên 3 ngọn núi Bắc Long Cheng: Phu Phasai, Zebra Ridge và Phu Long Mat. Các tiểu đoàn khác của Poe, lần này là người Lu, đến để thay thế người Dao. Vang Pao giao cho họ giữ ngọn Phu Long Mat. Bắc quân tấn công người Lu trước khi họ chuyển quân xong. Khi vị chỉ huy người Lu tử trận, người Lu bỏ núi chạy đến Sam Thong, đ̣i phương tiện chuyên chở về Nam Yu. Vang Pao gọi vô tuyến cho Poe đến "lănh" lính của ḿnh.
Đây là lần thứ nh́ Poe giải giáp lính do ḿnh huấn luyện và trả họ về nguyên quán. Sự ê chề càng thêm cay đắng khi nhiệm kỳ phục vụ của anh ở Lào đă cận kề. (Anh được sắp xếp thuyên chuyển sang Thái Lan). Poe đă hoàn tất một công trạng vĩ đại. Anh bồi đắp nền tảng cho hàng chục cứ điểm Động Lượng (Momentum) và tự tay huấn luyện binh sĩ tái chiếm Sầm Nứa năm 1963, trận đánh đưa Vang Pao lên hàng tướng lănh Quân Khu. Và c̣n nữa, một hành động anh hùng của Poe năm 1965. Bị thương nặng ở hông, Poe buộc một phi công trực thăng không được không tản anh đến nhà thương để cứu người Hmong ở Hồng Nọng sắp bị tràn ngập. Bây giờ các kỷ niệm đẹp này bị nḥa nhạt bởi 2 vụ phản loạn người Dao và Lu ở Sam Thong. Có lẽ chỉ có người Hmong là đáng tin cậy thôi.
Để thay thế quân của Poe, Vang Pao nhận được 5 tiểu đoàn đánh thuê người Thái Lan. Người Thái chiến đấu giỏi khi pḥng thủ nhưng nhát nhúa khi tấn công. CIA gọi họ là base sitter v́ họ chuyên giữ căn cứ. Có thể đó là tâm lư kẻ đánh thuê, chỉ liều mạng khi bị đe dọa tánh mạng khi pḥng thủ, c̣n tấn công hay không tấn công th́ cũng lănh tiền bây nhiêu đó, tội ǵ phải mua việc vào cho rách việc? Vang Pao chỉ định họ như một lực lượng pḥng thủ với trọng pháo trên g̣ Skyline, Zebra Ridge, Phu Long Mat và sau đó là Ban na gần Cánh Đồng Chum. Về tấn công, ông vẫn phải dùng người Hmong, (lúc này rất ít thanh niên v́ sinh suất không kịp tử suất.). Một cuộc mộ quân mới đây chỉ có được vài trăm t́nh nguyện quân, hầu hết chưa tới 17 tuổi, có khi chỉ 12 tuổi. Sau khi thụ huấn căn bản quân sự mở Muong Cha, tân binh được gởi sang Thái Lan thụ huấn thêm về du kích. Các huấn luyện viên Mỹ đo chiều cao từng người và hỏi tuổi. Không muốn đem trẻ con ra chiến trường, , các cán bộ huấn luyện gởi trả lại các "thanh niên" 12 tuổi.
Suốt mùa mưa, Vang Pao thăm ḍ các vị trí địch và thiết lập các nút chận. Hmong tung quân sang hướng Đông về phía Nong Pet chỉ gặp kháng cự yếu ớt nhưng khi đưa quân vào Cánh Đồng Chum, cứ điểm chính của Cộng Quân th́ gặp các đại đơn vị địch và buộc phải rút lui. Phía Nam Cánh Đồng, Hmong tái chiếm Ban Na, và hướng Đông, tái chiếm Muong Soui. Vang Pao cũng tung một trung đoàn vào thung lũng Tha Tham Bleung, ép Cộng Quân phải rút về Cánh Đồng. Một trung đoàn Hmong khác đóng quân tại Nam Muong Soui làm nút chặn quân Bắc Việt trên đường đến Vientaine và một tring đoàn thứ ba đóng gần Padong, pḥng thủ sườn Đông Long Cheng. Cuộc pḥng thủ là một vành đai lưỡi liềm giống như năm ngoái, ngoại trừ khác một điều là lần này, ít vị trí hơn với những đơn vị lớn hơn.
Cuộc tấn công năm 1971 của Bắc Việt.
Vũ Lập bắt đầu mùa khô năm 1971 vào tháng Hai, tấn công Muong Soui, Ban Na, Phu Long Mat, Zebra Ridge và thung lũng Tha Tham Bleung. Muong Soui, Ban Na thất thủ nhưng các nơi khác giữ vững. Cộng Quân trở lại tấn công Tha Tham Bleung lần thứ nh́. Trong khi 2 bên hỗn chiến, đặc công Cộng quân lẻn qua thung lũng, tiến về Long Cheng. Ngày 11 tháng Hai họ đến g̣ Skyline. Một toán đặc công tiếp cận phía tây Skyline phóng hoả tiễn vào căn cứ. Toán thứ hai ở phía Đông Skyline đặt một đại bác không giật và bắt đầu nă đạn. Trọng pháo Bắc Việt cách đó vài dặm Bắc Long Cheng cũng khai hỏa.
Giống như cuộc tấn công Long Cheng năm trước, Vang Pao mắc phải lỗi giương hết lực lượng lên mặt Bắc làm vành đai ngăn chận, để trống Long Cheng. Không đủ binh sĩ trong tay đẩy lui địch trên g̣ Skyline, Vang Pao gọi không quân Mỹ. Nhưng lúc này mọi máy bay dành cho chiến dịch Lam Sơn 719 ở Việt Nam.
Với nhiều năm oanh tạc đường ṃn Hồ Chí Minh đă làm chậm lại phần nào lưu lượng người, hậu cần vào Nam Việt Nam. Từ năm 1965 trở đi, có nhiều đề nghị từ nhiều nơi dàn một lực lượng ngăn chận lớn vào Lào và đóng quân ngang đường ṃn, cắt đứt vĩnh viễn. Cuối cùng vào năm 1970, tướng Creighton Abrams, thay thế Westmoreland, đệ tŕnh tổng thống Nixon một kế hoạch dùng quân lực bộ binh VNCH, được yểm trợ bằng không lực Mỹ, lấn qua Lào, cắt đứt đường ṃn Hồ Chí Minh. Chiến dịch được đặt tên là Lam Sơn, tên một trận đánh lịch sử năm 917, lực lượng Việt Nam của B́nh Định Vương Lê Lợi đánh thắng giặc Minh. Nixon phê chuẩn. Ngày phát động chiến dịch là ngày 8 tháng Hai năm 1971.
Vài ngày sau, quân lực VNCH gồm 16 ngàn binh sĩ chạm trán với 32 ngàn quân Bắc Việt và một trung đoàn đại pháo. Rơ là một kế hoạch dở. Quân lực VNCH bị áp đảo quân số. Hoa Thịnh Đốn dồn mọi hỏa lực không quân sẵn có (B-52 từ Phi Luật Tân, khu trục cơ từ hàng không mẫu hạm và phản lực từ Thái Lan) để ngăn ngừa một cuộc tiêu diệt hoàn toàn quân lực VNCH. Không c̣n dư một máy bay nào cho Vang Pao. Ông phải tự lo liệu một ḿnh.
Đêm 14 tháng Hai, 1971, ngày Valentine, một đơn vị đặc công lẻn vào Long Cheng với mục tiêu là đánh chiếm một khẩu đại bác, hạ ṇng trực xạ vào căn cứ. Mục tiêu là một đại bác ở chân một núi đá tên là King Ridge. Pháo đội người Thái Lan trách nhiệm chiến đấu đến người cuối cùng. Khi họ thấy rằng họ sắp bị diệt gọn, họ phá hủy cỗ đại bác bằng cách bỏ thuốc nổ vào ṇng súng. Đặc công đă dự bị một khẩu cối trong trường hợp không chiếm được cỗ đại bác. Sau khi nă súng cối vào các nơi lân cận, họ rút về SkyLine.
Sự cố này khiến CIA Jerry Daniels lo lắng. Nếu đặc công có thể đột nhập Long Cheng bất cứ lúc nào, không ai an toàn. Daniels khuyên Vang Pao dời bản doanh của ḿnh đến chỗ nào an toàn. Vang Pao không chịu cho đến khi Daniels thuyết phục rằng cái chết của ông không có lợi ǵ cho binh sĩ. Vang Pao leo lên một T-28 với Daniels trực chỉ Udorn, Thái Lan.
Ravens, phi đội trinh sát Mỹ ở lại Long Cheng giữ liên lạc vô tuyến, hy vọng sẽ có ai đó nhận tín hiệu, nhường một chút không lực của chiến dịch Lam Sơn, tiếp cứu Long Cheng. Suốt đêm toán Ravens quan sát chân trời, điều chỉnh tọa độ pháo binh địch nhờ vào những ánh lửa lóe lên từ ṇng súng. Đến sáng, vô tuyến báo cho họ rằng có 2 Phantom F-4 từ Udorn đến. Ravens chuẩn bị đạn lửa cho khẩu đại liên dùng chỉ điểm mục tiêu. Khi phản lực đến, một Raven liên lạc với các phi công hăy xác định mục tiêu bằng đạn lửa bắn chỉ điểm dưới đất. Các phi công hiểu lầm. Họ tấn công vào chính cây đại liên bắn đạn lửa.
Toán Raven kinh hoàng nh́n 2 chiếc Phantoms thả 6 trái bom cluster (bom chùm) vào vị trí của họ. Những trái bom nổ trên không, tung ra hàng ngàn trái bom cỡ trái lựu đạn, mỗi bom chứa 250 bom nhỏ như vậy. Các bức tường doanh trại sụp đổ như bị giày xéo bằng một bàn chân khổng lồ. các Ravens úp mặt xuống đất, đọc kinh cầu sống sót qua cơn lốc sắt thép này. May mắn không ai bị thương. Bom CBU phá hủy khu sinh hoạt của CIA, một kho đạn, một kho gạo, nhà ăn và một đài truyền tin. Một t́nh cờ may mắn, trận bom cũng diệt gọn một toán đặc công đang lén lút xâm nhập. Sự sai lầm của phi công đă cứu mạng các Ravens.
Với sự vắng mặt của Vang Pao và vỏn vẹn vài trăm binh sĩ pḥng thủ, Long Cheng có thể thất thủ bất cứ lúc nào. Nếu tướng Vũ Lập tiếp tục tấn công, Long Cheng mất và toàn thể cuộc chiến ở Lào có lẽ cũng mất. Nhưng Bắc Việt án binh bất động không rơ lư do. Trong lúc tạm lắng đọng, toà đại sứ Mỹ ở Vientaine gom góp được một lực lượng khoảng 5000 binh sĩ thuộc quân đội Hoàng Gia, không vận đến Long Cheng. Hai tuần sau, tướng Vũ Lập rút lui. Long Cheng thoát nạn lần thứ hai.
Tháng sau Vang Pao tung các đơn vị càn quét các vị trí địch từ Bắc Long Cheng đến mép Cánh Đồng Chum. Hai tiểu đoàn tăng viện Phu Long Mat và thọc sâu về hướng Bắc thanh toán các ngọn đồi quanh vùng. Hai trung đoàn Hmong từ Long Cheng càn quét sang hướng Đông, mở một ṿng đai an ninh dài 15 dặm. Mới đây, các đơn vị ADC Hmong (Auto Défense de Choc, dân quân tự vệ) đẩy lui một tiểu đoàn Bắc Việt khỏi Phu Phasai. Những ổ khácg cự lẻ tẻ bị các đợt không tập nghiền nát.
Không c̣n mối đe dọa đặc công đột kích căn cứ và pháo tập cho đến mùa khô tới. Vang Pao mang gia đ́nh trở lại Long Cheng. Dân Hong cũng lục tục trở về. Chỉ vài tháng, dân cư Long Cheng lại lên đến 20 ngàn người, không nhiều bằng trước nhưng nó góp phần vào việc đặt trọn niềm tin vào tài năng của Vang Pao bảo vệ dân của ông.
Mùa mưa sắp dến, tướng Vũ Lập rút lui hầu hết lực lượng về bắc Việt, chỉ để lại vài trung đoàn giữ Cánh Đồng Chum và đe dọa Bouam Long, một căn cứ lẻ loi cực Bắc Lào, xa hẳn Long Cheng. Cuộc bao vây Bouam Long kéo dài hai tháng. Đại tá Moua Cher Pao, chỉ huy trưởng Bouam Long, bây giờ có đài radar hướng dẫn pháo thuyền AC-47 và AC-130. Gatling 6 ṇng và đại bác cực nhanh buộc địch không ngóc đầu được. Chịu quá nhiều thương vong, cuối tháng Tư, trung đoàn Bắc Việt bỏ Bouam Long, rút về Cánh Đồng Chum.
Năm 1972 Đại pháo mới của Bắc Việt.
Long Cheng tăng cường thêm nhiều tiểu đoàn từ Thái Lan, không phải lính đánh thuê mà là những bộ phận của quân đội chính quy Thái Lan, huấn luyện tốt và can trường như Hmong. Niềm tin tưởng lại hồi sinh, Vang Pao sẵn sàng tiếp tục tiến công. 4 trung đoàn Hmong sẵn sàng tác chiến. Ông tung 3 trung đoàn đến mép Cánh Đồng Chum để thăm ḍ. Khi thấy địch quân phản ứng yếu ớt, ông muốn tái diễn một chiến dịch Vinh Phục thứ hai. Dùng trực thăng đổ bộ, ông nhảy cóc từng vị trí địch. Nhảy cóc là chiến thuật bỏ một vị trí, tiến đến vị trí sâu hơn để tấn công khiến vị trí bỏ sót bị cô lập. Đồng thời đánh phá đường tiếp vận. Binh sĩ Hmong tịch thu hay phá hủy hàng trăm tấn chiến cụ, bao gồm những kho gạo đủ nuôi cán binh Bắc Việt suốt ba tháng. Binh sĩ Bắc Việt trải mỏng khắp Cánh Đồng Chum, án binh bất động v́ thời tiết và cạn tiếp liệu.
Pat Landry chịu trách nhiệm về xin yểm trợ B52. Những pháo đài bay dành vài phi xuất đánh phá các trại quân Bắc Việt và các kho đạn. B52 sát thương vài ngàn binh sĩ Bắc Việt, phá hủy các kiến trúc pḥng thủ trên Cánh Đồng Chum (chỉ c̣n sót vài căn nhà), bắn phá các xe thết giáp và xe tăng, hỏa thiêu các trạm hậu cần địch. Đến cuối tháng Chín, cánh đồng chỉ c̣n lại một quang cảnh hoang tàn đổ nát.
Dù các cuộc oanh tạc, Bắc Việt vẫn bám trụ gần một nửa diện tích Cánh Đồng Chum. Các trung đoàn Hmong đă kiệt sức sau nhiều tháng chiến đấu và tinh thần cũng kiệt quệ. Vào tháng Chín, một trong các trung đoàn rút lui trước một lực lượng kém hơn. Vang Pao nhận ra đă đến lúc chấm dứt các đợt tấn công mùa mưa, nhưng ông chấm dứt bằng một cách gây tổn thất nặng cho địch. Trước khi lui quân, ông đặt những toán trọng pháo người Thái Lan dọc theo mép phía Nam Cánh Đồng trong một mạng lưới hỏa lực cài răng lược. Nếu các tiểu đoàn Bắc Việt tấn công một căn cứ hỏa lực, chúng nằm trong tầm tác xạ của các căn cứ hỏa lực kế cận. Các trung đoàn Hmong bắt đầu rút quân từ từ ra khỏi Cánh Đồng, nhử cho địch quân rơi vào tầm bắn các cỗ trọng pháo Thái Lan.
Quân Bắc Việt tại Bắc Lào có một tư lịnh mới. Giáp đă thay tướng Vũ Lập bằng tướng Lê Trọng Tấn, một trong số các tư lịnh giỏi nhất về chiến thuật. Lê Trọng Tấn tin rằng đại pháo tầm xa 130 ly, mang đầu đạn tương đương với bom của B52, là hỏa lực chính đánh chiếm Long Cheng. Kế hoạch của ông là dùng 2 sư đoàn 312, 316 mới được bổ sung và bồi dưỡng, tăng cường thêm 7000 binh sĩ biệt lập càn quét Hmong ra khỏi Cánh Đồng Chum về phía Long Cheng. Xong việc ấy, ông đặt các khẩu đại pháo 130 trong những hầm trí pháo và các hang động trên những sườn đồi để pḥng ngừa các đợt không tập. Đại pháo 130 của Bắc Việt có tầm bắn xa gấp đôi loại 155 ly của quân trú pḥng Long Cheng. Liền sau khi 130 nă pháo vào Long Cheng, quân Bắc Việt sẽ tràn vào chiếm căn cứ.
Đại quân của Lê Trọng Tấn tiến vào Cánh Đồng vào cuối tháng Mười Một.. Giữa tháng Mười Hai, một trong các sư đoàn của ông tiếp cận 3 trung đoàn Hmong. Tuy quân số tương đương nhưng Bắc Việt mạnh hơn nhờ đại pháo. Quân Hmong được lịnh di tản một cách trật tự về các căn cứ hỏa lực, rồi ḱm địch quân trong những vị trí của các khẩu trọng pháo Thái Lan. Nhưng sư đoàn Cộng Quân có xe tăng T34 yểm trợ. Lần đầu tiên gặp xe tăng và không có vũ khí nào chống tăng (Đây là cái dở của Mỹ, chỉ cấp vũ khí chống tăng khi địch có tăng cũng như chỉ thay súng carbine sau khi Bắc Việt có AK50), các trung đoàn tháo chạy qua khỏi các căn cứ hỏa lực, bỏ Cánh Đồng Chum để quân Thái Lan chống chọi một ḿnh. Vang Pao nạt nộ 2 tiểu đoàn trở lại Cánh Đồng để yểm trợ quân Thái Lan. Hmong chỉ trụ lại được một ngày rồi tháo chạy. Chỉ v́ không có súng M72 chống tăng. Măi nửa năm sau khi các khẩu M72 được cấp phát, phải bắn bồi 3 trái mới hạ được một tăng. Thêm nửa năm nữa cho M72 được cải thiện, bắn một trái hạ được một tăng. Cần mở ngoặc ở đây. Ta có cảm tưởng vũ khí Mỹ không hiện đại bằng Sô Viết nhưng thực ra không phải vậy. Trong khi khối Cộng Sản cho rằng chiến trường VN và Lào quyết định sự sống c̣n của Tư Bản và Cộng Sản th́ Mỹ lại coi cuộc chiến này chỉ là một bờ đê ngăn chận làn sóng đỏ. Nghĩa là, Mỹ không chú trọng lắm về các vũ khí chiến thuật nhưng ráo riết phát triển các vũ khí chiến lược (B52, phi đạn nguyên tử, hỏa tiễn địa không v.v...) Những thứ này Mỹ không cấp cho các đồng minh. Chỉ dùng nó như quân bài tẩy để làm chùn nhụt ư gây chiến của khối Cộng. Do đó, VNCH chỉ có những thứ vũ khí phế thải thời Đệ Nhị Thế Chiến, chỉ được trang bị thêm sao cho bằng với Bắc Việt. Kết quả, trên chiến trường, hỏa lực binh sĩ VNCH và Hmong luôn yếu hơn địch. Mọi sự đă có không quân yểm trợ. Chỉ không lực Mỹ mới có phản lực. Không quân Lào có máy bay 2 chong chóng T28, Không Quân Việt Nam chỉ có các máy bay cánh quạt A37. Hỏa lực kém gây tổn thất nhân mạng nhiều hơn cho đồng minh nhưng đó không phải là điều Mỹ quan tâm.
Chỉ trong ṿng 1 đêm pḥng tuyến Vàng Pao sụp đổ. Hỏa lực trọng pháo Thái Lan không làm chậm sức tiến của địch. Bắc Việt chấp nhận mọi tổn thất và tấn công các căn cứ hỏa lực bằng chiến thuật biển người, có xe tăng yểm trợ. Quá nhiều Bắc Quân quanh căn cứ đến nỗi máy bay tiếp tế không thể hạ cánh và rỡ hàng. Không quân bắt đầu dùng kỹ thuật thả dù từ độ cao vài ngàn bộ. Một số tiếp liệu lọt vào ṿng vây của Thái lan nhưng đa số lọt vào tay địch.
Các căn cứ hỏa lực thường xuyên liên lạc vô tuyến với Long Cheng. Một căn cứ báo cáo rằng Bắc Quân đă chọc thủng pḥng tuyến và tràn ngập các hầm chiến đấu. Rồi th́ căn cứ mất liên lạc. Các căn cứ khác báo cáo tăng địch đè bẹp hàng rào kẽm gai concertina. Và rồi 1 căn cứ thất thủ. Một binh sĩ Thái thuộc pháo đội 105 ly kinh hoàng thét vào vô tuyến rằng xe tăng đă lọt vào căn cứ, đè bẹp các công sự đầy binh sĩ. và rồi đứt liên lạc.
Vàng Pao tung các đơn vị Hmong về hướng Nam Cánh Đồng Chum để t́m các binh sĩ Thái Lan c̣n sống sót, đem họ về Long Cheng.Trong khi Hmong t́m kiếm, B-52 thả bom san bằng những căn cứ bị thất thủ. Trong ṿng 3 ngày, F-4 Phantom từ Thái Lan và T-28 của các phi công Hmong xuất phát từ Long Cheng, tấn công khu vực, tiêu diệt Bắc Quân với mọi khả năng và phương tiện sẵn có.Tư lịnh mới của bắc Quân, tướng Lê Trọng Tấn đă biết trước và đă trí súng cao xạ 12.7 ly khắp Cánh Đồng Chum. Họ hạ được 1 Phantom. Lần đầu tiên trong cuộc chiến, Mig xuất hiện nghinh chiến với phản lực Mỹ và hạ được 5 Phantom. Pḥng không Bắc Việt bắn hạ 2 T-28.
Trong lúc ấy, những bức không ảnh cho thấy những đoàn xe kéo theo rờ moọc ngụy trang di chuyển về phía Cánh Đồng Chum trên đường 7. Đó là 16 khẩu đại pháo tầm xa 130 ly, có tầm bắn là 18 dặm (30 km). Khi lực lượng Vàng Pao rút về Long Cheng, Bắc Quân kéo những khẩu đại pháo này về phía Nam cánh đồng, nơi công binh Bắc Việt đă sửa soạn sẵn những cái hang đá và hầm hố kiên cố đón nhận vũ khí mới.
Mưa đại pháo
Vàng Pao không tung quân ra chặn địch. Ông ta trở nên buồn ủ rũ. Từ chối không tiếp xúc với các nhân viên CIA Mỹ, ông ta không ra lịnh và cũng không có kế hoạch ǵ nữa. Báo cáo về tinh thần Vàng Pao đến văn pḥng Pat Landry ở Udorn. Landry và Hugh Tovar, giám đốc phân bộ Vientaine, bay đến Long Cheng t́m gặp Vàng Pao. Nhưng Vàng Pao không ở đấy. Ông đă đi Phu Long Mat, leo lên đỉnh núi và một ḿnh suy nghĩ. Họ thấy Vàng Pao trong một cái cḥi trùm một cái mền lên vai, đang sưởi ấm trước một đống lửa. Tovar kể:" Thoạt tiên Vàng Pao không nói, nhưng rốt cuộc, ông ta than văn về thiếu yểm trợ không lực và sự thúc thủ của ông". Landry và Tovar không nói ǵ, mặc Vàng Pao trút hết buồn phiền giận dữ. Cuối cùng Vàng Pao nguôi ngoai, sẵn sàng nói chuyện , điều nghiên t́nh h́nh và cân nhắc các phương án.
Vàng Pao quyết định cố thủ G̣ Skyline Ridge. Landry không vận công nhân (không phải công binh), xe ủi và vật liệu xây dựng đến Long Cheng để xây cất những công sự chiến đấu và tăng viện thêm binh sĩ Thái Lan thay cho những tổn thất nhân sự vừa qua. Một trung đoàn quân đội hoàng gia Lào cũng đến từ Savanakhet như một món quà của tướng Phasouk. Vàng Pao giao cho lính Thái Lan trấn thủ các công sự trên g̣ Skyline và biệt kích Hmong ở 2 khu vực cuối thung lũng Long Cheng pḥng địch đánh cạnh sườn. Trung đoàn của Phasouk chiếm đóng ở g̣ Zebra. Các tiểu đoàn Hmong chốt các vị trí giữa Zebra và Long Cheng tạo quấy nhiễu Bắc Quân khi họ tấn công lên Skyline.
Đến cuối tháng một đơn vị tuần tiễu Hmong phát giác một toán thám sát Bắc Việt ẩn núp trên các tảng núi đá phía Đông Skyline.Lập tức Hmong diệt gọn toán thám sát này. Các tử thi Bắc quân mang ống nḥm và bảng vẽ. Họ vẽ bản đồ Long Cheng cho đại pháo tầm xa 130 ly của Lê Trọng Tấn.
Trái pháo đầu tiên nă vào Long Cheng đúng ngày mùng 1 Tết, gần bộ tư lịnh Thái Lan ở phía Đông thung lũng. Sức nổ tạo chấn động đến khu nhà ở của CIA cách đó vài trăm mét. Tiếp theo là trận mưa đại pháo làm vỡ một mảng g̣ King. Trận mưa pháo kéo dài suốt đêm, hết trái này đến trái khác. Liên lạc vô tuyến đến Vientaine rất khó v́ tiếng nổ át tiếng nói. Sau vài giờ, đại bác 105 ly của Long Cheng bắt đầu phản pháo nhưng chỉ là phản ứng vô ích. Không ai biết vị trí các khẩu 130 ly của địch. Cho dù biết được vị trí, tầm xa của 105 cũng không thể bắn tới. Cho dù bắn tới cũng không thể phá vỡ những hốc đá thiên nhiên dùng làm nơi bố trí súng.
Tuần lễ đầu tháng Giêng năm 1972, 24 tiểu đoàn Bắc Quân băng qua thung lũng Tha Tham Bleung về phía g̣ Skyline, lướt qua những tiểu đoàn Homng làm nhiệm vụ chốt cản. Sau đó, hàng ngàn quân Bắc Việt ḅ lên dốc phía bắc g̣ Skyline. Binh sĩ Thái Lan trong những hầm chiến đấu bắn trọng pháo trực xạ vào lực lượng tấn công và sau 3 ngày tác chiến không ngừng nghỉ, đă có thể đẩy lùi địch. Đại pháo 130 lại khai hỏa. Đặc công xâm nhập căn cứ và phá hủy một kho đạn.. Hai đêm sau, một toán đặc công khác lọt vào thung lũng và bắn hỏa tiễn vào bộ chỉ huy CIA, đài truyền tin và khu tư dinh Vàng Pao.
Cơn mưa pháo 130 ly dập nát căn cứ. 20 ngàn dân Hmong đổ về Long Cheng tị nạn trước đó lại một lần nữa phải di tản. Hầu hết họ đến Ban Some, nơi làm trung tâm tiếp nhận tị nạn thay cho Sam Thông đă bị thất thủ. Vàng Pao muốn dân tị nạn quay trở lại để nâng cao tinh thần binh sĩ. Nếu gia đ́nh binh sĩ ở lại, các chiến sĩ sẽ quyết tử để bảo vệ vợ con. Nhưng dân tị nạn không quay lại, trừ phi Vàng Pao có cách nào đó khả dĩ chống đỡ vũ khí mới của Bắc Việt: đại pháo tầm xa 130 ly.
Phi công T-28 của Hmong bay mỗi ngày lùng kiếm vị trí đại pháo địch, đánh dấu bằng khói để phản lực Mỹ oanh tạc. Nhưng các phi công này chỉ t́m thấy một số và chỉ 2 khẩu bị tiêu diệt. Vàng Pao dùng chiến thuật khác. Ông bắt đầu dời đại bác và vị trí đóng quân, buộc địch phải dời vị trí 130 liên tục. Nhờ thế, trận mưa đại pháo chậm lại.
Trong lúc chiến trường tạm im tiếng, Hugh Tovar làm một quyết định không tiền khoáng hậu là mời một số nhà báo đến Long Cheng. Tovar muốn họ thấy rằng tất cả địch quân bao vây Long Cheng là quân Bắc Việt, và do đó chính Bắc Việt vi phạm hiệp ước. New York Times, Associated Press và United Press International và các toán quay phim thuộc 3 mạng lưới truyền h́nh chính. Sau khi tham quan Long Cheng, báo chí lên trực thăng đến g̣ Skyline, nơi đang tử thủ dưới các trận mưa đại pháo. Trên g̣ pḥng tuyến, họ thấy những vị trí pḥng thủ có tường chắn h́nh bán nguyệt bao quanh và một hầm sâu dưới 3 mét đất đá. Họ thấy những hố đại pháo và khung cảnh hoang tàn nơi chiến địa.
Thiếu tá Chanh Nosavan, một sĩ quan của tướng Phasouk biệt phái từ Savanakhet có mặt trên g̣ Skyline. Các kư giả bao quanh ông xin phỏng vấn. Khi Chanh đang nói, một trận mưa đại pháo ập xuống. Mảnh pháo trúng vào đầu Chanh và máu tuôn xối xả. Các phóng viên hốt hoảng t́m chỗ ẩn náu trong khi một trực thăng hạ cánh tải thương. Nhưng các phóng viên tranh nhau trèo lên khiến Chanh phải ở lại chờ chuyến sau.
Di chuyển vị trí liên tục mà không được ngủ nghỉ làm chùng nhụt thể chất bằng sắt của Vàng Pao. Đêm nào cũng nằm dưới hầm ẩm ướt, Vàng Pao bị sưng phổi.. Trong một chuyến thăm viếng ở Padong kiểm tra một nỗ lực tuyển mộ tân binh, Vàng Pao bật khóc như không ǵ có thể làm ngừng khóc khi thấy cảnh què cụt, các góa phụ và trẻ em 12 tuổi khoác trên vai khẩu M-16. Cố vấn CIA hiểu rằng ông ta đang trong t́nh trạng suy sụp tinh thần cũng như thể xác. Họ đưa ông đến bịnh viện dă chiến ở Udorn chích cho ông vài mũi trụ sinh. Trong ṿng 1 tuần, Vàng Pao trở lại Long Cheng, sinh lực sung măn, nắm quyền tư lịnh và bận rộn sắp xếp công việc chiến đấu. Thật đáng kính phục cho tinh thần vị hổ tướng này.
Báo chí Mỹ tiên đoán Long Cheng sẽ thất thủ. Các bài báo phản ảnh các đánh giá của cố vấn, những chuyên gia quân sự từng khuyên Vàng Pao bỏ căn cứ để thiết lập một pḥng tuyến khác sâu hơn về phía Nam. Vàng Pao không nghe nhưng thủ tướng Souvanna Phouma nghe. Souvanna ra lịnh cho Vàng Pao rút quân để pḥng thủ thủ đô Vientaine. Vàng Pao bay đến Vientaine để cam kết với thủ tướng rằng ông sẽ phá vỡ ṿng vây. Souvanna không đồng ư nhưng trong t́nh thế, ông ta không thể bắt buộc Vàng Pao v́ chỉ có quân đội Hmong chống đỡ cho cả quốc gia. Quân đội hoàng gia Lào là con số không. Vàng Pao đ̣i tử thủ Long Cheng nếu không ông sẽ bỏ cuộc. Souvanna đành phải chiều ư.
CIA ở Long Cheng hy vọng Vàng Pao sẽ rút quân. Phi công Mỹ của Air America không c̣n ở căn cứ nữa. Họ rút về thủ đô (tuy vẫn tiếp tục bay) v́ phi đạo ở Long Cheng bị hư hại gần như bất khiển dụng và vẫn là mục tiêu của 130 ly mỗi ngày. bất cứ phi cơ nào ở sân bay lâu một chút sẽ trờ thành mục tiêu pháo kích. Xác máy bay trúng đạn nằm rải rác dọc theo phi đạo. CIA rời căn cứ về ngủ ở Vientaine cho đến sáng mới trở lại Long Cheng. Chỉ Jerry Daniels, một gă "điếc không sợ súng" xứ Montana chịu ở lại. Nhưng khi Vàng Pao cương quyết tử thủ Long Cheng, CIA triệu tập một buổi họp và cũng quyết định yểm trợ Vàng Pao cho đến hơi thở cuối cùng. Họ tu bổ các công sự chiến đấu ở g̣ King và quay trở lại. Tất cả CIA quay trở lại.
con tiep
Reply With Quote
[/IMG]
Bookmarks