Khủng Hoảng Niềm Tin Từ Đời Sống Đến Văn Hoá
[IMG]http://i41.tinypic.com/6eisg2.jpg[/IMG]
Khủng Hoảng Niềm Tin Từ Đời Sống Đến Văn Hoá
Văn Quang
Từ Sài G̣n, ngày 12.11.2011.
Ngồi ở quán cà phê đầu ngơ, ở tiệm cắt tóc đàn ông, làm tóc đàn bà, quán ăn trưa gọi là “cơm văn pḥng” ở Sài G̣n và các thành phố lớn, bây giờ người ta chỉ bàn đến chuyện tín dụng đen. Mỗi buổi sáng, đọc báo hàng ngày, không dưới 10 cái tin giật gân về chuyện vỡ nợ. Nào là “đại gia” bỏ trốn, nào là bà chủ hăng gas cuốn gói đi mất tiêu, nào là vợ chồng chủ hiệu buôn bán xe gắn máy bỏ lại căn nhà thuê trống huơ trống hoác biến mất. Để lại những thảm cảnh hết sức đau ḷng, thậm chí có gia đ́nh tan nát và có người đă tự tử. Không chỉ ở thành phố lớn mà tín dụng đen đă tràn về cả thôn quê..
Toàn dân cùng đánh bạc
Một cuộc khủng hoảng thật sự đang đến hồi gay go nhất giữa thời buổi lạm phát và băo giá. Cơn băo giá đang có dấu hiệu gia tăng bởi những ngày Tết gần kề. Dù chính phủ VN đă có rất nhiều nỗ lực làm giảm áp lực của cơn băo giá này, nhưng hệ thống tài chánh không vững vàng làm các ngân hàng lao đao, nhất là các ngân hàng nhỏ cứ bấn xúc xích v́ khách hàng rút tiền ngày càng nhiều chuyển sang ngân hàng lớn hơn hoặc gửi vào các nơi khác có lời và có vẻ an toàn hơn. Nhưng không nơi nào là an toàn tuyệt đối cả, ngay cả sự an toàn tương đối cũng không có.
Xin chứng minh:
- Ông Phạm Huy Hùng – chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng VN, chủ tịch Hội đồng Quản trị (HĐQT) Vietinbank – cho hay: “Hiện nay sự rủi ro trong nhiều ngân hàng ở VN lên rất cao. Nhiều ngân hàng hoạt động không đúng nội dung ngân hàng, chất lượng quản trị rất kém. Huy động mười đồng xài chín đồng rưỡi th́ làm sao an toàn được”.
- Là chuyên gia về tài chính ngân hàng, ông Trần Hoàng Ngân (đại biểu của TP. Sài G̣n) cho rằng “rất nhiều người dân VN vẫn đang ngộ nhận gửi tiền vào ngân hàng là tuyệt đối an toàn, ngay cả khi phá sản Nhà nước cũng có trách nhiệm. Tuy nhiên, thực tế quy định đă rơ khi gửi tiền mà ngân hàng phá sản, người VN chỉ được bảo hiểm chi trả tối đa 50 triệu đồng. Đây chính là thực tế cần cảnh báo.
Ngân hàng lời nhiều, họ hưởng, nhưng ngân hàng phá sản th́ dân chịu. Theo ông Ngân, ở các nước, Luật bảo hiểm tiền gửi thường xuất hiện sau khủng hoảng tài chính với nhu cầu bảo vệ người dân gửi tiền. Ông Phạm Huy Hùng b́nh luận rằng: “Tôi gửi 100 tỉ mà nhận bảo hiểm 50 triệu th́ khác nào tiền mua gạo, mua rau”.
- Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Đinh Xuân Thảo cho biết ở Mỹ mức chi trả là 200.000 USD, ở Hàn Quốc chi trả tương đương khoảng 2 tỉ đồng VN. Ông Ngân th́ cho hay ở nhiều nước người ta quy định mức này gấp 5-10 lần GDP b́nh quân…
Chính phủ không bảo hiểm cho vàng và đô la, ngay đến tiền Việt Nam cũng chỉ được bảo hiểm tối đa 50 triệu đồng, dù anh gửi 10 tỉ hay một tỉ cũng thế thôi. Nhà nước c̣n dè chừng như thế th́ dân tin làm sao được các ngân hàng. Cho nên người dân có tí tiền tiết kiệm cứ loay hoay, không biết xoay xở thế nào. Gửi ở đâu cũng sợ bị mất, bị quỵt, bị lừa. Không c̣n nơi nào đáng tin cả. Niềm tin không c̣n chỗ đứng, thế th́ đành phải liều, được ngày nào biết ngày ấy, gửi chỗ nào có lời nhất th́ gửi. Không khác ǵ tṛ đánh bạc, đỏ đen nhờ Trời thôi. Thế là “toàn dân cùng phải đánh bạc”.
C̣n nhiều vụ vỡ nợ ngầm
[IMG]http://i40.tinypic.com/2libx5l.jpg[/IMG]
Các con nợ “cỡ bự” rủ nhau ra ṭa
Chỉ tính riêng tại Hà Nội, từ đầu năm đến nay, “thủ đô yêu quư” đă liên tục xảy ra các vụ vỡ nợ. Công an đang điều tra vụ ở Đan Phượng với số nợ lên gần 300 tỷ đồng; vụ ở Hà Đông cũng lên đến vài trăm tỷ; ở huyện Phú Xuyên khoảng 300-400 tỷ đồng. Gần đây nhất, ở quận Cầu Giấy có vụ xù nợ trên dưới 100 tỷ đồng. Các vụ này có điểm chung là con nợ vay vốn của dân hứa trả với lăi suất cao, rồi bỏ trốn. C̣n nhiều vụ khác, người dân vẫn chưa biết v́ những kẻ lừa đảo dùng nhiều h́nh thức che giấu. Kiểu lừa thường gặp là làm ra vẻ “đại gia” đi xe đắt tiền, nhà đẹp, đeo đầy vàng trên người, ba hoa chích choè, làm nhiều người dân hoa mắt. Hoặc các con nợ núp dưới danh nghĩa doanh nghiệp, xây dựng trụ sở, và khoe khoang rằng ḿnh có cuộc sống xa hoa giàu có để lấy ḷng tin của dân. Họ lấy tiền của dân để mua xe đắt tiền. Tiêu biểu như vụ ở Phú Xuyên, con nợ mua xe đến 5-6 tỷ đồng, rồi vợ chồng Quang-Quyên ở Đan Phượng cũng đi xe đến 4-5 tỷ đồng, thực chất chỉ để khoe mẽ đi lừa.
[IMG]http://i44.tinypic.com/2zi518w.jpg[/IMG]
Các con nợ “tép riu” hầu ṭa
Trong màn dạo đầu, họ trả tiền lời rất cao và ṣng phẳng, rồi màn thứ hai là khất nợ, sau đó là “tắt đài” tức là không nghe điện thoại, màn cuối là đóng cửa hàng. Có khi người dân biết ḿnh bị lừa, nhưng sợ báo công an th́ con nợ sẽ bỏ trốn, khó lấy lại được tài sản, cứ ngấm ngầm t́m mọi cách đ̣i nợ dù chỉ c̣n một chút hy vọng mong manh. Vậy là ngoài những vụ đă nổ ra vẫn c̣n những quả bom nằm chờ sắp nổ. Màn kịch tín dụng đen chưa dừng lại ở đây, sẽ c̣n bi thảm hơn nhiều thực tế hiện nay.
Thị trường chứng khoán, địa ốc chết đứng
[IMG]http://i39.tinypic.com/f07o06.jpg[/IMG]
PV Land Mark giảm giá 35%
Mặt khác, thị trường chứng khoán và thị trường địa ốc đang bừng bừng khí thế, bỗng chốc rơi vào cảnh ảm đạm, chỉ có anh nhảy ra, chứ không ai nhảy vô. Tất cả chỉ v́ thiếu tiền. Doanh nghiệp bán đổ bán tháo lấy tiền trả nợ, chạy làng cũng chẳng xong. Cụ thể buổi bốc thăm mua nhà giảm giá của Công ty cổ phần địa ốc dầu khí (PVL) dự định tổ chức hôm 8/11 vừa qua đă bị huỷ v́ chỉ có 2 khách tham dự. Theo quy định của PVL, phải có ít nhất 25 khách hàng ghi tên tham dự mới có thể tổ chức bốc thăm. Có thể thấy chiêu quảng cáo, làm giá của PVL đă bị khách hàng bắt bài nên đă quay lưng lại với căn nhà đại hạ giá ảo như nói trên. Buổi bốc thăm cũng phá sản!
Hiện có hàng trăm dự án đóng băng, nằm trên bàn giấy, hàng ngàn căn nhà trên các “cao ốc hoành tráng bề ngoài” không bán được. Đặc biệt năm 2009-2010, giá bất động sản bị thổi lên quá cao, vượt quá khả năng chi trả, cung và cầu không gặp nhau dẫn đến các khu đô thị có hàng trăm biệt thự bị bỏ hoang. Ngoài ra, thị trường chứng khoán trước đây giống như một quả bong bóng bị “thổi” lên không đúng với giá trị thực tế và đến bây giờ mới sụt xuống. Hiện nay, nhiều nhà đầu tư lớn đă rút khỏi hai thị trường này, chỉ c̣n người dân bị mắc kẹt. Đây là nguyên nhân chính.
Lách lăi suất là việc làm sống c̣n của hầu hết ngân hàng
Hiện nay, rất nhiều người đă rút tiền từ ngân hàng ra, nghe tin “tín dụng đen” hoành hành dữ dội đă lại thu tiền về, đành gửi tạm lại ngân hàng, chỉ là tạm thời v́ lăi suất quá thấp. Cái ṿng luẩn quẩn như chui trong rọ. Dĩ nhiên họ chọn ngân hàng lớn để… may ra c̣n tin tưởng được. Các ngân hàng (NH) lại đưa ra hàng trăm “chiêu” lách lăi suất. Có những chiêu thức lách rất quái dị. Ngân Hàng Quân Đội (MB) đưa ra lăi suất 13,98% một năm đối với các kỳ hạn tháng. Tại NH Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank), tại NH Á Châu (ACB)… cũng có chương tŕnh tiết kiệm dự thưởng… Tôi không thể kể hết những mánh lới lách lăi suất “đúng luật” hay không đúng luật này. Người dân ngẩn ngơ v́ những kiểu khuyến măi và thật sự chẳng ai kiểm soát nổi hàng ngày ḿnh có trúng thưởng hay không.
Với t́nh h́nh này, Ngân Hàng Nhà Nước (NHNN) lại phải tính đến việc ra các quy định để pḥng ngừa việc lách trần huy động bằng quay số trúng thưởng như đă làm với các “chiêu”, các tṛ trước đây. Nó như một cuộc đuổi bắt rất hào hứng giữa cảnh sát và kẻ trộm. Cuộc đuổi bắt này sẽ c̣n vă mồ hôi v́ “anh lách luật” rất thông minh, “siết” chiêu này tung chiêu khác, dẹp tṛ này th́ tṛ kia nảy sinh, cho thấy biện pháp hành chính đă thực sự “quá tải”, thực sự bất lực và không thể kham nổi gánh nặng giải quyết vấn đề lăi suất trên thị trường hiện nay. Bởi xét cho cùng, biện pháp hành chính là để giải quyết t́nh thế, không thể kéo dài năm này qua năm khác như ông NHNN đang làm. Đă đến lúc, NHNN phải đưa vào các giải pháp hợp lư hơn, phù hợp với cả hai lợi ích của dân và của NH. Nếu chưa thấy được những hậu quả th́ nay đă thấy. Một mức ép lăi suất đầu vào hợp lư, như có đề nghị đă đưa ra là là 15- đến 15,5% là người gửi tiền có thể chấp nhận được và NH cũng vẫn có lời nếu cho vay sản xuất 17- 18% và phi sản xuất là 20%.
Ai tạo cơ hội cho tín dụng đen tung hoành?
Câu hỏi đặt ra là, tại sao những tổ chức tín dụng chính thống khó khăn trong việc huy động vốn th́ một nguồn vốn lớn từ dân chúng lại chảy vào tín dụng đen bất chấp các rủi ro đă được cảnh báo. Câu trả lời là do mất ḷng tin. Trong khi, chỉ huy động người dân với lăi suất 14% th́ các ngân hàng vẫn cho vay lẫn nhau với lăi suất 20%- 25%, thậm chí trên 30% trên thị trường liên ngân hàng. Huy động áp trần 14% nhưng lăi suất cho vay thả nổi, tạo cửa cho các tổ chức tín dụng thoải mái “bắt chẹt” doanh nghiệp với lăi suất cao; kinh tế khó khăn nhưng nhiều ngân hàng vẫn lăi lớn… Thật khó để biện hộ cho những con số cũng như các vấn đề nói trên. Đó cũng là lư do khiến nhiều người t́m đến tín dụng đen. Tạo cơ hội cho tín dụng đen thả sức tung hoành, tràn lan từ các thành phố lớn cho đến cả các vùng quê yên b́nh.
Tham siêu lợi nhuận, hàng loạt doanh nghiệp “nhảy” vào kinh doanh bất động sản; tham lợi lớn, hầu hết các tổ chức tín dụng đẩy mạnh cho vay phi sản xuất; tham lăi suất cao, nhiều người dân t́m đến tín dụng đen… Tất cả những điều này liên quan mật thiết với nhau nên khi một thị trường gặp khó khăn sẽ kéo theo các sự rủi ro của những thị trường c̣n lại. Chưa biết hiệu ứng domino này sẽ đưa dẫn tới đâu.
Tôi nhớ hồi c̣n nhỏ, làng tôi đă xảy ra cảnh người dân phải vác cả một cái bao tải tiền đi mua một con trâu. Chúng ta hăy chờ xem, liệu có bao giờ trở lại với cái h́nh ảnh này không?
Nói chuỵện văn hoá cho đỡ nhức đầu
Nói măi chuyện tín dụng đen, tín dụng đỏ nhức đầu quá, phải không bạn? Xin đề cập đến một lănh vực khác nhẹ nhàng hơn. Đó là chuyện văn hoá. Ở VN lại đang có nhiều đề tài bàn tán sôi nổi giữa các ông nhà văn nhà thơ, nhà xuất bản. Chuyện đáng nói trước hết, có một nhà văn, vừa là bác sĩ, vừa là đại biểu quốc hội đă đưa ra đề nghị quốc hội thảo luận một luật mới gọi là “luật nhà văn”. Đó là ông nhà văn, bác sĩ, dân biểu Nguyễn Minh Hồng. Thú thật với bạn đọc tôi chưa được đọc tác phẩm nào của nhà văn này nên chưa thể kể tên, khi nào được đọc tôi xin nêu tên sau.
Của tôi mà không phải của tôi
[IMG]http://i39.tinypic.com/23h0dgm.jpg[/IMG]
Nhà văn, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Minh Hồng
Khi được báo chí phỏng vấn, ông Nguyễn Minh Hồng nói (xin tường thuật nguyên văn):
* Phóng viên: Theo ông, Luật nhà văn nên điều chỉnh những ǵ?
- Ô NM Hồng: Luật này điều chỉnh rất nhiều. Nào là các tác phẩm được xuất bản, các quy định đối với nhà văn ra sao, chế độ nhuận bút và các chế độ chính sách khác thế nào, chế độ thẩm định rồi quy định viết về cá nhân, viết về lịch sử phải thế nào…
Nhưng khi được hỏi:
* Ông là người kiến nghị làm luật này, vậy ông có sẵn sàng tŕnh dự án luật ra Quốc hội không?
- Sáng kiến này không phải của tôi. Đó là trong một hội nghị của Hội Nhà văn, đồng chí Hữu Thỉnh đề xuất và tôi có hứa sẽ tŕnh trước Quốc hội. V́ vậy tôi chỉ là người làm cầu nối để tŕnh ư tưởng của Hội Nhà văn thôi.
Như vậy là nhà văn này chỉ làm theo ư của ông nhà văn Hữu Thỉnh chứ không phải của ông. Tuy nhiên ngay tại quốc hội, ông nhà văn bác sĩ này cũng đă không được nhiều “đồng viện” của ông đồng t́nh. Ông Nguyễn Đ́nh Quyền (phó chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp) thẳng thắn bác bỏ: “Luật nhà văn không cần thiết. Theo tôi, cần xem xét lại việc đưa dự thảo Luật nhà văn vào chương tŕnh làm luật của Quốc hội. Hiện những vấn đề liên quan đến hoạt động của nhà văn cơ bản đă được thể hiện và quy định, điều chỉnh ở Luật báo chí.
Lề trái, lề phải cùng phản ứng quyết liệt
C̣n về phía các nhà văn nhà thơ th́ hàng loạt những cây viết, cả lề trái và lề phải, đả kích khá dữ dội. Trong đó phải kể đến hai ông có tên tuổi và có tác phẩm được nhiều độc giả yêu thích.
Nhà thơ Đỗ Trung Quân vốn là Thanh Niên Xung Phong từ năm 1979, có bài thơ dài và khá hay là bài Tạ Lỗi Trường Sơn làm từ năm 1982, nhưng lại được nhiều người biết đến qua bài thơ Quê Hương được ông Giáp Văn Thạch phổ nhạc. Ông vừa cho ra một bài thơ nhại lại bài thơ được phổ nhạc rất nổi tiếng của chính ông, ông gọi là “Quê Hương bis”. Bài thơ có đoạn vào như sau: “Quê hương làm ǵ có luật/ Nên ta luồn lách mỗi ngày/Quê hương ḿnh thường lách lụật/ Huề tiền lắm vụ hay hay…”
Và, ông Trần Mạnh Hảo vốn là nhà văn, nhà thơ “cách mạng” từ chiến khu ra. Nhưng đă từ lâu, ông bước sang lề trái, với nhiều bài viết “nảy lửa”. Nhân dịp này, ông có bài viết rất mỉa mai, diễu cợt và rất thẳng thắn (*). Tôi không muốn trích ngang trích dọc những câu chữ của ông. Tôi chỉ xin phép trích đoạn cuối như câu kết trong bài của ông Trần Mạnh Hảo để bạn đọc có thể thấy được “văn phong” của ông:
… “Hiện nay, việc các bà vợ (hoặc t́nh nhân) ghen tuông cắt mất chim các ông chồng đang là chuyện phổ biến, một vấn nạn quốc gia, gây ra sự khiếp hăi cho đàn ông khi vào việc chăn gối. Mà như các vị quốc hội biết đấy, khi vào chuyện ái ân hạnh phúc kia mà đàn ông lo sợ bị mất của quư, th́ chúng tôi xin cam đoan với quốc hội là trăm phần trăm trên bảo dưới không nghe. Nếu cánh đàn ông khi vào cuộc chăn gối mà trên bảo dưới không nghe v́ sợ vợ làm liều, sẽ ảnh hưởng đến sự tồn vong dân tộc, thưa quốc hội. Việc này dễ gây ra diệt chủng lắm, thưa các vị dân biểu đáng kính.
Nên chúng tôi xin kiến nghị lên quốc hội hăy thương xót nhân dân mà cho ra một đạo luật cấm vợ hay t́nh nhân cắt đứt chim chồng v́ ghen tuông, lấy tên rất dễ hiểu là LUẬT CẤM CẮT CHIM th́ có phải là nhân đạo vô cùng, là cứu nguy dân tộc, là mở đường hiếu sinh cho các thế hệ tương lai, hơn là đưa ra đạo luật nhà thơ rất vui nhộn ra bàn, bị ông nghị Trần Du Lịch chê là ấm ớ hay không?”…
Câu chuyện về văn hoá c̣n khá dài và c̣n nhiều chuyện đang lùng bùng nữa, nhưng trang báo có hạn, xin để kỳ khác bàn tiếp.
Văn Quang
