Chuyện con gà, con công và con phụng ở xứ người

13/01/2011, 09:24 AM (GMT+7)

Cả ba con khi sang đến một xứ lạ đều bị rụng lông. Để mọc lại bộ lông như xưa, mỗi con tìm cho mình một đường đi khác nhau. Con gà thì vẽ cho mình một con đường đơn giản: bỏ hết quá khứ, làm lại từ đầu, miễn sao có tiền là được và không cần gì phải đi học.

Tôi có đọc một số bài viết trong mục Người Việt 5 Châu của bạn Danny Nguyễn. Bạn này viết về cuộc sống ở Mỹ cũng khá chi tiết, nói lên được một phần nào bức tranh của cuộc sống người Việt bên Mỹ.

Mới đầu, bạn ấy đề cập đến sự cực khổ của những người mới qua Mỹ, các cách sống khác nhau để kiếm tiền, rồi nỗi trăn trở của một người từng giàu có, có chức vị cao trong xã hội, nhưng qua Mỹ thì vất vả để mưu sinh. Bạn ấy thật sự được sự hưởng ứng của bạn đọc. Nhưng đằng sau những phần tích cực đó, bạn ấy lại khoe khoang những thành công trong việc kiếm tiền bằng nghề Nail của mình, rồi chê bai những người có học thức cao nhưng kiếm tiền thì không bằng mình.

Sau đó bạn ấy lại khyên không nên đi học lại, không nên học cao hơn, vân vân, lúc đó thì bị bạn đọc đả kích kịch liệt nhiều hơn là được khen ngợi. Bạn ấy lại thanh minh là tôi dám nói thiệt, tôi chỉ khôn cho bạn, vì tôi yêu nước, tôi có lòng bác ái, ráng làm ra tiền để giúp đỡ bên Việt Nam, vân vân. Nguyên nhân chính của vấn đề là vì bạn Danny lấy mẫu người ra so sánh không tương xứng với nhau nên mới bị phản đối như vậy. Bạn ấy đã lấy “con gà mà đem so sánh với con công, con phụng”. Nói vậy là thế nào? Tôi có những phân tích sau đây, mời các bạn đọc mà suy nghĩ nhé.

Vì là so sánh để chỉ ra cái sai của bạn Danny, tôi phải so sánh đồng vế, từ thế hệ qua Mỹ của bạn Danny, cách đánh giá của bạn ấy về giá trị của học vấn, cách cư xử cho khỏi mắc lòng người khác. Từ đây mỗi chúng ta tự rút cho mình một bài học làm người nhé.

Tôi biết là Danny qua Mỹ lúc lớn tuổi và không rành tiếng Anh. Tôi gọi đó là: qua Mỹ thế hệ thứ nhất. Tôi cũng xin các bạn đọc cho phép tôi tạm chia các dạng nhập cư vào xã hội Mỹ thành làm 3 loại, đại diện cho 3 tầng lớp điển hình để bạn đọc dễ bề theo dõi. Ngoài ra còn nhiều gia cấp khác, tôi không bàn tới trong bài viết này. Cách chia và ví von mỗi giai cấp như sau nhé:

[B]Loại 1:[/B] tôi ví von như là con gà: là những người qua Mỹ thế hệ thứ nhất, có học thức không cao, tìm cách hòa nhập vào xã hội Mỹ bằng con đường đi làm. Làm có tiền rồi gáy (nổ, lên mặt dạy đời), rồi bới móc (châm chích, khuyên bậy) chuyện người khác.

[B]Loại 2:[/B] tôi ví von như là con công, tức là cao hơn và quý giá hơn con gà. Nhóm này là những người cũng qua Mỹ thế hệ thứ nhất, khi qua Mỹ có chịu khó đi học lại, nhưng không thành công mấy trên con đường học vấn. Dù học thức không cao, nhưng họ biết cách sống, biết tôn trọng nhân phẩm, biết cái giá trị của học vấn. Họ không gáy (nổ, lên mặt dạy đời) như con gà, không bới móc (châm chích, khuyên bậy) chuyện người khác.

[B]Loại 3:[/B] Tôi ví von như con phụng. Nhóm này giống loại 2, nhưng thành công trên con đường học vấn ở Mỹ.

Như vậy ta có 3 cách hoà nhập khác nhau, và vị trí đại diện trong xã hội từ thấp tới cao là: con gà, con công và con phụng. Loại 2 và 3 thì được xã hội đánh giá cao và tôn trọng hơn loại 1.

Khi một người mới qua tới Mỹ, thường đều bị hụt hẫng; tôi ví họ như là con gà, con công, hoặc con phụng đang bị rụng lông. Khi còn đương thời bên Việt Nam thì những con này có đủ lông, đủ cánh và đẹp đẽ. Khi qua Mỹ thì đời sống thay đổi làm cho ta bị hụt hẫng. Từ khí hậu, cách cư xử, ngôn ngữ bất đồng, nghề nghiệp không xài được (vì cách làm khác nhau, bên Mỹ thì theo tiêu chuẩn của châu Mỹ, bên Việt Nam ta thì theo tiêu chuẩn châu Âu; hoặc bằng cấp bên Việt Nam qua Mỹ không công nhận), con cái phải có người trông giữ sau giờ học, vân vân, thì chuyện bị hụt hẫng không thể không xảy ra. Mình không còn là mình nữa rồi. Từng là một bác sĩ bên Việt Nam, qua Mỹ mà không học lại như bạn Danny khuyên thì có làm lại bác sĩ được không? Từng là một anh thợ xây cất giỏi bên Việt Nam, nhưng qua Mỹ không học để biết cách sửa nhà bên Mỹ, không lấy được chứng chỉ cho phép được nhận sửa nhà thì có dám đập nhà người ta ra mà sửa lại cho đúng yêu cầu khách hàng không? Vì vậy con nào cũng bị rụng lông, mình không phải là mình như ngày xưa là vậy.

Để mọc lại bộ lông như xưa, mỗi con tìm cho mình một đường đi khác nhau. Con gà thì vẽ cho mình một con đường đơn giản: bỏ hết quá khứ, làm lại từ đầu, miễn sao có tiền là được và không cần gì phải đi học. Sau một thời gian cày kiếm tiền vất vả, tiền bạc cũng thông thả và có dư, con gà kia mọc được một bộ lông mới và có vài quả trứng vàng là tiền bạc dư thừa. Có đủ tiền, con gà tưởng rằng mình đã hoà nhập vào xã hội Mỹ. Sai lầm bắt đầu từ đây. Con gà bắt đầu cất tiếng gáy, bắt đầu nổ, lên mặt dạy đời con công và con phụng tại sao không theo gương thành công của mình? Thế là anh gà bị bạn đọc trách móc rất tận tình.

Còn con công, con phụng hiểu rõ được sự quan trọng của tri thức, họ tìm cách hoà nhập vào xã hội Mỹ bằng con đường học vấn. Cố gắng đi học để tìm lại cái địa vi, cái bộ lông xinh đẹp của mình. Vì từng là con công, phụng bên Việt Nam, từng có địa vị trong xã hội nên con đường họ chọn để hoà nhập vào xứ sở ở Mỹ là phải đi học lại, phải có bằng cấp để bộ lông rụng của họ mọc lại đẹp hơn và lành lặn hơn.

Trong giai đoạn đi học thì ai cũng cực khổ hết. Ngoài đi học, họ phải đi làm, hoặc phải mượn tiền thêm để trang trải chi phí sinh hoạt. Cái khó khăn của người đi học là: nào là phải tới lớp dự giảng, nào phải học bài, làm bài, nào phải đi làm thêm để có tiền đóng học phí, để trang trải chi phí cho gia đình, con cái, phụ giúp bên Việt Nam, vân vân. Nói chung, người đi học có hai trách nhiệm là: đi học và đi làm thêm (thường là bán thời gian). Vì làm bán thời gian, trang trải chi phí đi học thì con công, con phụng sao nhiều tiền bằng người chỉ biết đi làm là con gà được. Tại sao con gà không biết chuyện này cả?

Còn đi làm thì dễ hơn đi học, vì đi làm bạn chỉ có kiếm tiền và kiếm tiền toàn thời gian. Lương tối thiểu bên Mỹ là $8/giờ. Ăn thì chỉ có $200/tháng mỗi người. Tiền share phòng thì $300/tháng bao hết gas, điện nước, cable, internet. Còn bảo hiểm xe thì khoảng $30-50/tháng. Tôi nói đây là mức lương tối thiểu, lối sống tối thiểu, và chạy xe cũ. Như vậy, chỉ với đồng lương tối thiểu, bạn biết dành dụm và sống theo lối tối thiểu như tôi nói, bạn vẫn còn dư chút đỉnh. Bạn có thể phụ giúp gia đình, và cũng lo được chút it bên Việt Nam. Nếu bạn có con, với đồng lương tối thiểu, biết điều chỉnh số giờ làm thích hợp thì bạn có thể được hưởng trợ cấp từ chính phủ. Phần trợ cấp có thể là bảo hiểm con cái, tiền học phí cho con, tiền giúp thuê nhà (housing), và phiếu thực phẩm hàng tháng (food stamp). Vậy bạn cũng không lo miệng ăn, tiền học và tiền khám bệnh cho những đứa con của mình.

Với lối sống trên, bạn có tiền cho gia đình, có thể an phận mà không cần suy nghĩ nhiều. Nhưng con công và con phụng rụng lông kia không chịu an phận như vậy. Họ muốn tìm lại bộ lông ngày xưa kìa. Vì bộ lông của con công, con phụng nó mắc hơn, khó tìm hơn, phải trả giá cao hơn thì mới lấy lại được. Nên những con công, con phụng không ngại chấp nhận cực khổ hơn một chút, sống nghèo khó thêm một chút để tìm lại bộ lông hoàn vũ, để tìm lại chính mình ngày xưa. Tuy cực khổ nhưng họ chấp nhận nghèo khổ để tìm lại cái mà họ mất, tìm lại cái mà ai cũng mong chờ, cái mà được xã hội đánh giá cao. Cái mà con cái sẽ noi theo. Đó là tiếp tục đi học. Đó là tấm gương được tôn vinh và khen ngợi.

Khi con gà nhìn vào con công, con phụng còn rụng lông, con gà cứ tưởng nó là con gì; con gà liền trêu chọc nó, dạy đời nó, và khuyên nó không nên đi học lại. Hoặc là con gà thừa biết đó là con công, con phụng nhưng con gà cố tình phỉ báng nó vì ghen tức. Ghen tức là vì dù con gà có mọc lại bộ lông xinh đẹp, người ta cũng gọi nó là con gà. Là con gà thì chỉ biết bơi móc để kiếm tiền, để lo cho bản thân và gia đình. Khi no rồi, con gà lại gáy để chọc tức người khác. Mà cất tiếng gáy của con gà mà đòi qua mặt con công và con phụng sao? Ai nghe thấy cũng chướng mắt nên không đồng tình với con gà là vậy đó. Bạn dám lấy con gà đi so sánh với con công, con phụng; dám lấy thân phận kém tài không đức mà so sánh những người khác sao? Mặc dù con công, con phụng còn đang rụng lông, nhưng con công vẫn là con công, con phụng vẫn là con phụng. Vì con gà không biết rõ giới hạn và giá trị giữa con gà và con công, con phụng, nên con gà bị một trận đòn phê phán và bị phản đối kịch liệt.

Là con gà cũng từng bị rụng lông khi mới qua Mỹ. Nhưng để con gà kia tìm lại bộ lông của nó thì dễ hơn nhiều. Cụ thể là mảnh bằng Nail thì chỉ có vài tháng là lấy được dù tiếng Anh không biết. Tốn chỉ đâu có $1.000-3.000 tùy theo từng trường và tùy tiểu bang. Còn muốn lấy một bằng trung cấp hạng bét bên Mỹ cũng phải tốn ít nhất là 2 năm. Còn những bằng cao hơn thì lâu lâu lắm bạn ạ. Tốn tiền nhiều lắm, hy sinh nhiều lắm mới dám quyết định bỏ hết tất cả để đi học, để tìm lại bộ lông con công, con phụng yêu quý của mình. Như vậy cái giá trị của con công, con phụng nó khác giá trị của con gà là vậy đó.

Bên Mỹ thịt gà, nói nghĩa đen lẫn nghĩ bóng, nó rẻ lắm bạn ạ. Hỡi con gà kia, xin đừng lấy tiền và cái nghề thấp hèn của mình ra mà gáy, mà khoác lác trước mặt con công, con phụng. Làm vậy thì chỉ có gậy ông đập lưng ông mà thôi. Nhìn qua thấy con công, con phụng còn te tua, con gà lại lên giọng dạy đời. Nghĩ mà tội cho con gà suy nghĩ nông cạn, và cũng tội cho con công, con phụng chưa đủ no, chưa đủ lông đủ cánh mà cất tiếng gáy lại. Đôi khi con công, con phụng kia nó giận chứ, nhưng nghĩ lại thì giai cấp khác nhau, nên nhận thức phải là khác nhau. Nhận thức của con gà chỉ vậy, giận nó làm gì.

Tôi viết bài này cốt là để chỉ ra ai là con công, ai là phụng, và ai là con gà. Địa vị xã hội của mỗi ngưòi khác nhau, danh dự và sở thích mỗi người không giống nhau, đương nhiên họ phải làm những việc khác nhau. Tôi không khinh rẻ nghề nào, tôi chỉ mong bạn đọc tự đánh giá đúng con người của mình mà đặt nó vào đúng chỗ của nó. Nếu bạn “biết rõ mình, biết rõ ta, trăm trận trăm thắng”, ông bà ta nói vậy không sai chút nào.

Nghề nào cũng cao đẹp và quý giá cả, nhưng địa vị xã hội thì khác nhau. Nếu bạn biết rõ địa vị xã hội của mình, biết tôn trọng công việc người khác, thì xã hội và người khác sẽ tôn trọng lại bạn, mọi người đều vui vẻ. Không có cô thợ hớt tóc, không có anh bưng phở, không có ông thầy giáo... thì không ai làm đẹp cho mình, không ai bưng tô phở cho mình ăn, không ai dạy cho mình nên người. Nói chung, thiếu những người khác, làm những việc đáng quý như vậy, chúng ta không có một xã hội hoàn hảo. Đọc tới đây các bạn hãy thở phào một hơi dài vì không có ai đả kích ai hết, ai cũng được tôn trọng như nhau. Và nếu mình tôn trọng người khác, thì người khác sẽ tôn trọng lại mình. Chỉ mong các bạn hãy tự xếp hạng xã hội cho mình, có vậy xã hội sẽ không có nhiều tranh cãi. Hãy hứa là không giận tôi nhé. Tôi là người chỉ ra cái xã hội cần nói. Nếu có hiểu lầm ý tôi thì cho tôi xin lỗi nhé.

Tới đây bạn đọc cũng thấm thía phần nào về vị trí xã hội của mình. Xã hội đánh giá con người là vậy đó. Tôi chỉ là người nói ra tiếng nói chung của xã hội thôi. Tôi cũng mong các bạn phải biết học hỏi để tiến thân. Có học thì từ con gà mới có thể trở thành con công, con phụng được. Có học thì chúng ta mới biết sống như thế nào cho đúng đạo làm người. Đừng vì ỷ mình tài cao, học rộng, hoặc ỷ mình giàu có mà chà đạp nhân phẩm người khác. Nguyễn Du dạy ta rất hay, tôi nghĩ đây là cái thước để người khác sắp đặt địa vị xã hội của mình:
[I]
Có tài mà cậy chi tài
Chữ tài liền với chữ tai một vần
Đã mang cái nghiệp vào thân
Thì đừng trách lẫn trời gần trời xa
Thiện căn là bởi lòng ta
Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài[/I]

Bên Mỹ là xứ cơ hội cho những ai biết nắm bắt nó. Có người nắm bắt để làm giàu (như bạn Danny chẳng hạn), có người đi học để thăng tiến. Chúng ta tuy đi trên một con đường cơ hội nhưng đích đến là khác nhau. Một con đường dắt bạn trở thành con gà có cái trứng vàng (tiền bạc); một con đường dắt bạn trở thành con công, con phụng (dù có trứng vàng hay không). Khi chết đi, người ta để trên bia mộ là Nguyễn Con Gà. Còn trên bia mộ của con phụng là Trần Con Phụng. Đôi khi hơi khoe khoang một chút thì thêm vào vài chữ như bác sĩ, dược sĩ, luật sư, kỹ sư, nhà văn, nhà thơ Trần Con Phụng. Hai chữ bác sĩ, dược sĩ, luật sư, kỹ sư, nhà thơ, nhà văn, tuy nó ngắn ngủi, dễ viết, nhưng cả đời con gà nếu không chịu đi học thì lấy hết trứng vàng ra mà mua thì cũng không tài nào mua được. Khi chết đi thì gà vẫn là gà, còn con công vẫn là con công, con phụng vẫn là con phụng. Đời đời không thay đổi.

[B]Dũng Phạm[/B]

[I]Theo VnExpress[/I]

tôi cho tác giả bài viết là con phụng vì sự phân tách hiểu biết rỏ ràng

Ở bất cứ xã hội nào sự học hỏi cũng đáng được tán dương và khuyến khích. Học đôi lúc không đạt được những ước nguyện như ta muốn nhưng sự học tập sẽ giúp con người có những kiến văn và có những nhận thức sâu sắc, đứng đắn. Dĩ nhiên đồng tiền có rất nhiều sức mạnh nhưng cũng đừng quá vì tiền bạc mà bỏ đi cơ hội để hoàn thiện hơn tri thức của mình. Tại sao nước Mỹ ca ngợi những người già trở lại học đường, tại sao một người đàn ông da đen lại trở lại trường học để học lại chuơng trình Tiểu Học mà ông không có cơ hội để học khi còn nhỏ. Lý do giản dị là vì ông muốn biết đọc và biết viết.
Con cái chúng ta không khinh cha mẹ làm những nghề có tính cách lao động để nuôi các em, nhưng các em cũng luôn luôn hãnh diện nếu có các bậc cha mẹ đã cố gắng vươn lên trong học tập để trở thành một người trí thức trong xã hộị. Ở nước Mỹ thỉnh thoảng vẫn có những cụ Ông, cụ Bà tốt nghiệp Đại Học và người ta coi đó là những tấm gương sáng cho giới trẻ noi theo.
Không nên khuyên người khác đừng học dù họ ở trong hoàn cảnh nào!
Ida

[QUOTE=Con rùa;21848]tôi cho tác giả bài viết là con phụng vì sự phân tách hiểu biết rỏ ràng[/QUOTE]

Xin anh Rùa ráng nhìn xuống thêm chút xíu nửa để thấy cái gốc của bài viết, ý tôi muốn nói nếu không có đại hoạ CS 1975 thì đâu có 3 lớp nguoi VN phải xa quê.Mong lắm thay" Tàu đưa ta đi,tàu sẽ đón ta hồi huong " và quá tam 3 baan5.

Có những hạng lái buôn, nó nhết chung Gà, công, phụng chung vào bu, vào lồng mang ra chợ đời bán.
Đời Đông Chu, co Lã Bất Vi buôn vua Tần Thủy Hoàng, thì ngày nay có những lái buôn lưu manh buôn nhứng chức vi dân cử. Vô tai bất đức mà được công kênh, trò đời nhan nhản ra đấy. Gà Công Phụng chỉ la một mặt của vấn đề xã hội Nhưng cũng là một đề tài nên thảo luận. Phượng Hoàng -phụng- cao quí nhất trong giai cấp loài có lông vũ, nhưng gà tuy rẻ rúng nhất mà loài người ai cũng phải giao tiếp hàng ngày.

Xô bè dài.


Tôi được ra tù tháng 2 năm 82.
Sáng sớm Quản giáo Lịnh gọi ra gặp Trưởng trại Thanh Phong:Trung tá Nguyễn duy Thùy .Mất một tiếng đồng hồ giáo dục về tất cả mọi vấn đề liên quan tới đời sống mới .Đời sống ngoài xã hội,bởi vì từ nay tôi sẽ là người" Công dân lương thiện "của nước Cộng hòa Xã hội Chủ Nghĩa Việt nam.Nghĩa là từ nay tôi sẽ được quyền bầu cử,ứng cử các cấp đại diên cho dân từ phường xã tới Quốc hội,từ địa phương tới trung ương.Tất nhiên là phải bầu theo danh sách mà Mặt trận Tồ quốc đã gợi ý trong các cuộc họp tổ dân phố và có thể ra ứng cử chức tổ phó Dân phòng.Đúng ra phải gọi là Tổ dân (đề) phòng.Bởi vì những cái tổ này ngày thì ngủ,đêm đêm vác gậy đi rảo quanh xóm có con gà con vịt nào không chịu ở trong chuồng,khóa cho kỷ thì phài bắt thôi.Và từ nay tôi muốn đi đâu thì đi miển là trước khi đi phải ra phường nơi mình cư trú để chứng giấy tạm trú tạm vắng.Tất nhiên xin đi đâu thì về đó và khi trở lại phải cho đúng ngày mà phải nhớ ra Phường trình diện lại.Nghĩa là từ nay đêm đêm có quyền ra ngoài đi tiều tien khỏi phải "Báo cáo cán bộ tôi đi tiểu"miển là mình đừng đi quá xa cái nhà mình đang ở.Nói cách khác là đừng có đi loạng quạng trong đêm tối...Nhưng thực sự thì cũng chưa được làm công dân hẳn vì còn sáu tháng quản chế hoặc hơn tùy theo sự tiến bộ của chính tôi.Điều tôi còn nhớ và biết ơn ông trưởng trại là ông nói"Ráng giữ kín cái miệng"thì mọi chuyện sẽ dể dàng.Thứ đến là nhờ ổng tôi mới nhớ ra là mình vẩn còn may mắn hơn nhiều bác khác chưa được tha ,nói cách khác các bác ý chưa được tốt cho lắm.Rôi ổng dắt qua phòng hồ sơ lấy Giấy ra trại,xuống tài vụ lấy tiền tàu và tiền ăn đường,giấy cắt sổ gạo trại Thanh Phong để nhập hộ khẩu Sai gòn.Trở lại trại lấy đồ đạc và cũng không quên ra láng thủ công chào anh em còn ở lại,thấy những đôi mắt hoe hoe không hiểu vì lý do gì.Rồi thì ra nhà Thăm nuôi chờ xe.Ngày mai mới có xe ra thị trấn Yên Cát ở đó có xe đò ra Thanh hóa.
Bước vô nhà thăm nuôi thì đụng ngay 3,4 công dân lương thiện người Hà nội đi thăm nuôi đồng bọn đang trong tù.
"Anh giai là Bun ùm hả"Tôi gật đầu .Cũng may trong thời gian "Ủ tờ"tôi có dịp tiếp xúc với các đỉnh cao trí tuệ như thế này nên cũng hiểu một số từ ngữ của chúng:Bum ùm là người Lào phe Quốc gia nên khi chúng nói Bum ùm thì mình phải hiểu là tù chính trị.
" Anh giai về miền Lam,thành phố Hồ chí Minh chứ" tôi lại gật đầu.Giám thị dặn là phải kín tiếng nên tôi dán luôn cái fermeture dô miệng cho chắc ăn.Sau khi chuyện trò chút đỉnh thì chúng sửa soạn ra về.Không thấy tôi nhúc nhích chúng nói:"Còn chờ gì nữa ông anh " Tôi nói " Cán bộ cho biết là mai mới có xe đi Yên cát nên tôi chờ".Chúng cười ồ lên " Thế nhỡ chiều nay có lịnh gì đó chúng mời ông anh vô trại lại ông anh có đi không?"Nghe tới đây tôi liền khăn gói quả mướp bước theo chúng ngay tắp lự.30 cây số đường rừng đi chừng 3 tiếng là tới.
Trong bọn có một đứa con gái tuổi chừng 18,19 trắng và hơi mập.Thấy tôi nhìn cô ta chúng nói" Ông anh về Sề ghềnh có thích thì đem nó về luôn đi,nó muốn vô đó lắm.Coi vậy chứ đồ đạc của nó còn tốt lắm ông anh à".Con nhỏ chỉ cười toe.Lạ thật bọn này coi đám con gai ăn theo không ra gì cả.Tại sao?
Tới Yên cát chúng đi mua vé xe ra Thanh hóa cho tôi.Tôi đưa tiền chúng không lấy.Lúc chờ xe,con nhỏ kia biểu tôi cởi áo ngoài rồi lấy một miếng vải ở đâu đó khâu một cái túi phía trong,bỏ hết tiền bạc giấy tờ vô.Nó dặn " Về trong Lam Chú mới nấy ra.Ở đây mà có đứa thấy là biến niền".
Nhìn hàng hàng lớp lớp người ngồi la liệt trước sân ga chờ mua vé đi Nam tôi thật sự nản lòng chiến sỹ và chỉ muốn khóc.Mấy công dân hồi sáng thoắt biến thoắt hiện không biết chúng đâu mà tìm.Bổng có đứa lú cái đầu ra,dắt tôi tới hàng Phở cho tôi ăn một bát phở " Không người lái"và dặn " Ngồi đây không đi đâu hết.Tối nay bọn em sẽ cho ông anh lên tàu chứ cái kiểu này mà để cho ông anh đi mua vé thì tới mùng cửu cũng chưa đi được".Chừng 10 giờ đêm chúng dắt tôi men theo một bức tường thấp đi một chập,găp một cái lổ chó chui,chúng dắt tôi qua thì vừa tàu tới.Sau khi dặn dò là đừng đưa tiền cho ai hết cứ nói Cải tạo về là chúng cho đi tuốt và nhớ đề phòng bọn ngợm, đừng cho chúng cạ vô người mình...Ba đứa bồng tôi lên ,nhét qua cửa sổ.Tôi nằm trên những cái đầu.Người này đấm, người nọ bấu tay,bấu chân,thụi vô mạng mỡ nhưng cuối cùng tôi cũng đứng được lên sàn tàu.Hú vía.Muốn quay lại cám ơn những ngưòi công dân Hà nội nhưng làm sao có thể nhìn ra ngoài khi quanh mính toàn người với người...cũng có những khuôn mặt bậm trợn lắm chắc là bọn ngợm .Tôi rờ cái túi mà con nhỏ khâu cho lúc sáng,vẩn còn đây,bất giác tôi mỉm cười.
Sau mấy tiếng đồng hồ trò chuyện trên đường từ trại Thanh phong ra Yên cát thì tôi biết đây là một băng chuyên ăn hàng,trên các chuyến tàu dài từ Hà nội tới Vinh.(Lính xô bè dài).Lúc nói chuyện tôi cũng có đề cập tới vài nhân vật nổi tiêng trong giới giang hồ mà tôi gặp trong tù nên chúng mến tôi và ra sức giúp đở.Như vậy tôi đã mang cả đống ơn của những đỉnh cao trí tuệ miền Bắc.Vã lại trên đời này có ai xấu 100% đâu.
Tàu chạy.
Cảm giác của những ngày xưa thân ai hiện về khi mà những cậu học trò nhỏ lên tàu xuôi Nam đi học.Được đi xa nhà là cái thú phiêu lưu,khám phá những miền đất lạ của tuổi nhỏ,nhưng cũng buồn nhiều và bịn rịn lắm mổi khi chia tay.Tiếng còi táu rúc lên,một thằng tinh nghịch nào đó nhại lại"Nhớ nhà quá"'làm nôn nao cả ruột.Tàu đi qua những vùng sỏi đá khô cằn miền Trung với những đặc sản:Bánh tổ Hội an,khoai lang Trà kiệu,Thơm riệu Tam kỳ.Và tàu đến Quãng ngãi với đường phèn đường phổi nổi tiếng.Phải mua để dành ăn dần...tàu tới ga Diêu trì là phải chia tay.Chúng tôi về Quy nhơn học hành còn con tàu tiếp tục đi xa...
Những chuyến tàu tự nó đã để lại trong tôi nhiều kỹ niệm vì ngày xưa nhà tôi ở không xa ga Huế bao nhiêu.Tàu đi ,tàu về tôi điều biết cả.Một lần theo bà ngoại vô Đà nẵng thăm ông cậu.Sợ lạc nên lúc nào tôi cũng túm áo dài bà.Tàu hạng ba có hai dãy ghế hai bên.Hành khách ngồi đối diện nhau.Khoảng trống ở giữa để đồ đac.Khi đi qua những căn hầm tôi om tôi sợ lắm.Tuổi thơ ấu mà đã nghĩ ngợi mung lung "nếu mà cái hầm này sụp xuống thì chết là cái chắc"Tưởng tượng những tãng đá núi đè lên mình tôi són đái luôn...Tới Đà nẵng bà kêu xích lô chở tới nhà ông Duy Tân đường số 8.Vậy mà bác tài chở tới ngay bon:Số 8 đường Duy Tân.Trước khi lên tàu bà tôi mua một que kem 5 cắc"Kem Thanh Quỳnh sáu khến 2 cây đồng ê.!! ".Kem ngọt và thơm lắm bà cháu thay nhau mút sợ nó rớt .Sau này khi lớn lên vô ở Đà nẵng cung cách của bà cũng không thay đổi:Một lần tôi dẩn bà đi mua thuốc Tây ở Pharmacy Trung Nguyên ngay ngã tư Lê lợi và Hùng Vương.Khi ra ngoài bà mua một ly nước mía khuấy đá cho nó kêu lanh canh rồi ực một hơi nửa ly,phần còn lại biểu tôi uống cho mát.Tôi muốn đôn thổ luôn vì chung quanh là đám con gái choi choi trường Phan chu Trinh đi học về đang nhìn.Thấy tôi không chịu uống bà tôi uống hết về nhà còn méc mẹ tôi .Mẹ tôi la bà:"Nó giờ 16,17 tuổi rồi đâu còn như xưa nữa mẹ là như vậy làm nó xấu hổ...
Ngày xưa tôi lên tàu Xuyên Việt đi học.Mang tiếng là tàu Xuyên Việt chứ thật sự thì chỉ đi từ Sài gòn tới Đông hà thôi .Phía bên kia cầu Hiền Lương thuộc về người anh em "Đi dép Lốp"bà con họ hàng gì đó với ông "Khơ rút Sốp" người Liên Xô.Đứa nào loạng quạng tìm cách qua bển dù đi bộ, bơi qua sông Bến hải,đi thuyền,nhãy dù hay đi trực thăng đều bị cái tội danh "Gián điệp Biệt kích".Mà đã bị cái tôị ấy thì không chết cũng tàn phế.Phía miền Nam thì cũng không ai chịu đi từ Đông hà vô Sai gòn hết vì đi như thế là"Đi tàu suốt",nghe ghê lắm.
Ngày nay tôi cởi con tàu Thống nhất để về nhà.
Sau bao nhiêu năm chiến tranh và giải phóng con tàu vẩn thế :Ồn ào,dơ dáy,củ kỷ,xộc xệch.Có khi còn tệ hơn xưa.Ngày xưa tàu sạch sẽ hơn chạy êm hơn bây gìờ nhưng đôi khi bị mìn.Nhất là những năm sau 63 đôi khi phải có hộ tống,mở đường tàu mới dám chạy.
Tàu chạy nhanh dần.Tôi không biết đây là đâu nếu ngưới ta không nói.Người ta cũng xuống dần trong đêm.Tới sáng thì thấy trong toa xe heo (Không có ghế)của mình còn có chừng 10 chú bộ đội hay Thanh niên xung phong gì đó và mấy gia đình nghèo khổ lam lũ ngồi la liệt trên sán tàu.Họ xuôi Nam hy vọng có đất để canh tác .Họ lên tàu đi Nam để đồi đời.Nhiều người trong số đó đã thành công sau này: Có nhà cao cửa rộng biệt thự,vườn thú riêng mặc dù chỉ là bí thư chủ tịch xã...Cuối toa tàu thấy chất một đống hàng hóa không biết là thứ gì.Cũng gặp vàì người soát vé nhưng không ai lấy tiền cả.Có lẽ là tàu chợ nên ga nào nó cũng ngừng.Ga nào cũng ồn áo,bát nháo.người lên xuống thì ít mà hàng hóa thảy lên tàu không biết bao nhiêu mà kể.Họ làm như trên táu không có ai,cứ thảy đồ lên đụng ai thì ráng chịu.
Xóm làng Viêt Nam nơi nào cũng thế :Lũy tre xanh,mái nhà tranh và những bụi chuối phấp phới trong nắng.Thỉnh thoảng còn gặp cây đa đầu làng và khói lam hờ hững bốc lên từ những mái tranh nghèo xa xa .Đền đài,Chùa,Miếu thờ phía Bắc hầu như không còn.
Qua khỏi Quãng bình thì cảnh quang đối khác: Nhà cửa khang trang hơn, đền đài miếu mạo còn nhiều.Ngưới dân ăn mặc cũng tuơm tất sạch sẽ hơn.
Tới Huế thì tôi xuống vì có gia đình ngưới anh còn ở đây.Anh Hai tôi cũng đi "Học tập cải tạo" và đã trở thành người công dân lưong thiện trước tôi mấy tháng.Vô nhà mới biết anh tôi đã vào Sai gòn kiếm ăn.Thời đó ra đường gặp toàn những người mới " được trả quyền công dân"về làm đủ mọi chuyện để mưu sanh:Đạp xe thồ ,xích lô,xe ba gác,bán vé số....còn những người từ ngoài Bắc sau khi vô Nam ở trong những căn nhà lớn,xài bạc triệu,uống riệu Tây mới là những công dân thứ thiệt.
Sau này khi ở Mỹ rồi tôi cũng có vài lần cởi tàu Amtrak đi xuyên bang.Tàu chạy nhanh ,êm,rộng rải và nhất là đầy đủ tiện nghi.Có đi tàu xuyên bang mới thấy được sư giàu có trù phú của nước Mỹ.Những cánh đồng mêng mông lúa bắp đậu.,Hàng ngàn Silô để chứa nông sản trên khắp mọi nẽo đường tàu đi qua.Những đàn bò không biết bao nhiêu con thong thã gậm cỏ trên những cánh đồng bao la tít tắp.Những đàn nai nhỏ tung tăng trong rừng thưa không ai săn bắt cả.Những khu công nghiệp,nhà máy khổng lồ ..Những thành phố thương mãi,hành chính,dịch vụ với những toà nhà cao ngất.Nuí rừng bao la mịt mùng đủ loại cây trái,hàng trăm cánh rừng chuyên dụng chỉ trồng cây làm cột điện,những vách đá cao ngất đủ màu sắc .Huyền diệu biết bao bàn tay tạo hóa đã làm nên trái đất này.Đất nước này.Đất nước của những con người có tấm lòng bao dung,rông lượng.
Như Ánh.và

Một đời đi cày..
Tôi sinh ra trong một gia đình đông anh em nên bắt buộc phải tháo vác từ nhỏ.
Năm 7 tuổi, một đêm mẹ tôi trở dạ .Bà nói tôi đi kêu bà ngoại .Tôi cầm cây đèn bảo leo lét cháy ra khỏi nhà lúc 2 giờ sáng.Không hiểu vì sao tôi không sợ hải gì khi đi trong đêm khuya một mình.Có lẽ lúc đó tôi nghĩ nhiêm vụ mẹ tôi giao phó quan trong lắm nên tôi làm và không suy nghĩ gì hết.Bà ngoại và bà mụ đến đúng giờ.Mẹ tròn con vuông .
Tôi đi lính vào cái thời mà ai cũng phải đi lính.Cũng không nhiều năm lắm và cũng chưa làm đựợc việc gì"lớn lao" nhưng cũng đủ nếm mùi "Cải Taọ" để trở thành người Công dân lương thiện Xã hội Chủ nghĩa Việt nam( Té ra lâu nay tôi là một thằng bất lương mà tôi không hề biết).Mà đã cải tạo thì phải đi làm.Nói cho ngay "Lao động là vinh quang"nên được làm đủ mọi việc: Cưa,Mộc,Gò,Rèn có làm qua hết mà việc nào cũng vất vã và việc nào tôi làm cũng được,nghĩa là không bị chê.Có lẽ do thành phần không khá nên không được đi ra ngoài làm nông nghiệp,trồng rau màu.Làm ngoài cũng cực nhưng nhiều lúc còn kiếm được một "Gô"hẩu lốn dằn bụng.Chứ mà làm ở khu thủ công thì chỉ có có mà ăn dăm bào.
Trong tù tôi có quan niêm " ai thế nào ,tôi thế nào"nên cũng qua được những năm tháng nhọc nhằn khó khăn.
Ra tù vào cái thời "Đại trà".1982,83 vì hầu hết tù chính trị được tha những năm này.Tha nhưng chưa thả vì còn phải trình diện nhiêu khê,đi lui đi tới,kiểm điểm đều chi mà cũng chưa yên thân. Ra tù thì lại phải đi làm .Thật khó cho một anh "Tà ru" đi kiếm việc thời gian đó.Lên tận Trị An xin làm mộc vì có nghề mộc trong tù,mọi chuyện phỏng vấn thử tay nghề đều trôi chãy cho tới cái khâu về Phường chứng lý lịch :Thua.
Đi làm cho tư nhân cũng thì hơi cực nhưng có khi cũng vui:Số là nghề mộc tôi học trong tù là phải "bào trơn ,đóng bén,mộng mẹo phải chắc chắn mới được."Cán bộ vừa lòng".Ra ngoài thì phải làm sao cho nhanh mới ăn tiền.Mộng lỏng thì nhét keo vô,Chốt bằng đinh chứ đâu ai chốt tre nữa.Có một thời được nhà thầu cho vô làm trong Cãng Sai gòn.Lương thì có chủ trả nhưng đôi khi làm lậu cho bọn Hải quan cũng kíếm thêm được chút cháo.Rồi thì đi đóng Cốp pha cho người ta đổ bê tông.Lương bổng hậu hỉnh không phải vì mình làm giỏi,tay nghề cao mà vì thằng chủ thầu là bạn Tà ru...
Mấy lần đi "Vượt biên" không thành có lần bị tó mất 2 tháng.Sợ thấy mẹ.
May mà có chú Sam ngó lại cho đi Mẽo những thằng nào tù trên 3 năm.Trúng tủ.
Ra đi vào dịp nhiều người cùng đi ồ ạt nên tha hồ tranh nhau,chạy chọt.Mà dường như cái tính của người mình nó thế.Hay sợ những điều vu vơ: Sợ Mẽo nó đổi ý,sợ đông quá không đủ máy bay,sợ mấy thằng đi trước qua cầu rút ván thì bỏ mẹ.Cuối cùng thì cũng xoay được tiền chạy dịch vụ (Dụ vịt,tức là dụ những em khờ khờ )và lên danh sách phõng vấn chờ ngày "Quy mã".Cái máy bay 747 nó bự lắm.Hơn 400 mạng nhét vô lọt thỏm.
Qua Mỹ được rồi thì phải đi làm chớ.Mới có 46 cái xuân xanh à,phải cày thôi.Muốn đi làm thì phải đi học tiếng Anh.Cũng may là thời trước tôi cũng biết chút chút lúc ở chung với Mẽo.Thứ tiếng Anh của tôi khi cố vấn Mỹ nói"Get 5 magazines and one unit extra'(đem theo 5 băng đạn và một cơ số đan để dự phòng).Tôi dịch là đem vài tờ báo đi theo để đọc thêm.Vào thời gian này- 93,94- anh em HO qua nhiều lắm nên khi vô Truman college đụng toàn loại học sanh hai thứ tóc.Mới vô học lớp 5 vài tháng thì có người rủ rê đi học thợ Tiện.Muốn đi học thợ Tiện thì phải qua English và Math test.Toán thì ai cũng OK ,Anh văn thì nhiều bác rớt.Hơn một năm dùi mài lý thuyết về nghề tiên,học cách xữ dụng micrometer và calliper để đo đạc,chạy máy tiện,máy phay,máy CNC( Máy chạy ra số nhiều programmed bằng computer)và các loại máy khoan,cưa,đột,hàn.Biết đọc bản vẻ (Blue print) thì ra trường.Nhờ học khá nên khi chưa tốt nghiệp trường Dawson Tech giới thiệu tôi đi làm.Vã lại thời đó công việc nhiều lắm.Hãng nào cũng đề bảng Help wanted.
Hãng đầu tiên tôi thử tay nghề là hãng Ever Green chuyên làm Tool Die.Làm qua 3 tháng thì tôi nghĩ vì xa quá mà mình thi chưa có xe.Tôi mua chiếc Cresssida và kiếm được việc ở Elk grove Village.Hãng này chuyên làm hàng cho Quân đôị.Làm ca nhì,mồi ngày 10 tiếng,3 giờ sáng mới về tới nhà.Kiếm chổ đâu xe vất vã lắm,bị phạt đều chi nên phải cố đi tìm việc khác.Thời gian này cũng còn hay gặp mấy bạn cùng học thợ tiện năm xưa.Có người nhờ anh em đưa vô làm chổ ngon nhiều tiền nên gặp nhau ảnh thường hỏi " Dạo này Ánh làm ở đâu,có khá không ?" Tôi nói "Cũng không khá lắm nhưng lúc nào tôi cũng đi bắng hai chân của mình".Từ đó anh ta không hỏi nữa.Sau này tôi cũng hối hận vì sao mình lại nói như vậy.Biết đâu người ta hỏi thiệt lòng thì sao.Cũng may lần này đi phỏng vấn để vô hãng Miller Fluid Power(MFP) ở Bensenville, gặp thằng Trưỡng phòng nhân viên là cựu chiến binh nên nó nhận liền.
MFP là một hãng rất lớn chuyên làm hệ thống bơm thủy lực(hydrolic power).Có 5 dãy nhà để sản xuất và lắp ráp các loại cylinder lớn nhỏ.Từ chuyển động ngắn trong tay lái xe Toyota tới hệ thống nâng cầu,đóng mở cống,đâp Chicago và vùng phụ cận đều làm ở đây.Các dãy nhà đều có máy lạnh.Đặc biệt đôi khi cần sửa chửa những cylinder khổng lồ để đóng mở đập Hoover Dam .Người ta phải làm ngoài Parking lot.Hai năm cuối cùng tôi chuyển qua làm máy loại cylinder nhỏ xíu để nâng giường bịnh viện,ghế nha sĩ.Công việc nhẹ nhàng và rất sạch.Vô MFP tôi làm ca ngày,suốt gần 10 năm trời,sáng 4 giờ thức dậy đi làm,5 giờ chiều mới về tới nhà,ngũ không đã giấc mấy nên nhiều khi rất mệt.Đang làm ngon trớn thì hay tin hãng bán cho O'Hare.Mọi người đều được lãnh tiền bồi thường sau khi ký giấy trước mặt Luật sư là sẽ không thưa kiện gì.Lại phải đi tìm việc khác chứ sao.Vô được John Crane chuyên làm Sealing.John Crane gần nhà và lương khá cao nhưng cũng không làm được lâu vì căng thẳng lắm.Muốn đi tìm việc khác thì phải nhuộm tóc.Sửa soạn mặt mày và chuẩn bi làm cái Resumé cho ngon.Gì chứ làm một hãng 10 năm liên tục và đuợc Review đều đều thì cũng dể kiếm việc thôi.
Vận may vẩn còn ngó lại khi có con trai của một người bạn gọi vô làm hãng IMC.IMC là một hãng nhỏ chuyên làm đồ để gắn vô trong người (Medical device)nên vật liệu rất cứng ,không rỉ (Titanium) đòi hỏi độ chính xác cao và deburr(chùi ba dớ) phải rất cẩn thận.Làm không sạch bọn Inspector sẽ gọi lên chửi và bắt làm lại.Tuổi trẻ dể giân còn mình thì chịu được,không sao...miển trả tiền kha khá là được rồi.Hãng này cũng có mấy ông Việt nam.Đặc biệt có ông lính không quân năm 75 đu càng máy bay qua Mẽo.Đi làm hơn 30 năm mà không có gì sất.À,có vợ một lần và đã li dị năm 24 tuổi thế thôi.Rất ghét Mỹ và cũng không ưa chế độ củ.Có lần tôi nói"Vậy chứ sao chú không về Việt nam cưới một con vợ trẻ,phụng dưỡng me gìa,vui thú điền viên".Hắn đáp liền không suy nghỉ " Bác Ánh ơi,về đó rồi bốc C.. mà ăn hả bác".Như vậy thằng này cũng khôn thấy mẹ.
Một ngày nọ,nhớ lại mình đã 62.Tuy còn làm việc được nhưng đôi khi tự hỏi Taị sao cứ phải làm tội mình lâu quá vậy cà?.Tôi cũng chưa có ý định nghĩ hưu nếu không bị thằng chủ hãng gọi lên sạc vì làm hàng hư.Bực mình tôi nói tao về nghĩ hưu đây.Nó nói về thì về.Tôi về thiệt.Mấy ngày sau mặc cho nó năn nỉ tôi chỉ nói "It's too late"
Nhiều hãng thích lấy người có bằng cấp.Nhiều hãng lại thích người làm lâu năm.Nhiều hãng thích nhận người trẻ tuổi,có hãng lại thích nhận người đứng tuối.Có hãng khi anh có bằng thợ tiện một năm sẽ mau chóng được cất nhắc (promotion).Có hãng thì có bằng 2 năm ( Associated) cũng chỉ chạy máy.Nhiều hãng Superviser rất có quyền kể cả quyền tăng lương cho mình( nhưng không hạ lương được).Nhiều hãng thì Superviser cũng có khi lãnh lương ít hơn mình vì không trực tiếp sản xuất.Hãng lớn thì benefits nhiều,ngoài ngày nghĩ thường niên còn có sick day,personal day,dể tăng lương nhưng cũng rất khó chịu vì nhiều boss không có việc gì làm cứ đi ra đi vô dòm ngó làm cho mình lạnh giò lắm
Thắm thoát mà tôi đã đi làm 15 năm trên đất Mỹ.Đóng góp cho chú Sam như thế là đủ.Mười năm còn lại tôi phải dành cho tôi chứ.Phải không các bác?..
Như Ánh.

Còn thiếu con Ó, suốt ngày lang thang không chịu làm việc lại chia phe đảng quậy tùm lum trong thiên hạ .

Gà thông dụng.Công ít thấy..Phương thì hiếm.
Nhung sao phải chia người Việt tỵ nạn ra lả 3 con vật,3 tínhcách khác nhau. Phân giai cấp như cộng sản .Mỷ thì cho là discrimination,củng bị pháp luật chế tài.Còn nườiVN tong nước thì thuọc loại nào vịt,ngan ,ngổng,có,vạc đây ?
Theo tui,không ai là công là phượngmà là gà hết ,là con vật ,2 chân có cánh có lông,vì tất cả là Người..
Việt thế hệ thứ nhất vì coi như ít học là gà ? (viết như gà bươi).thế hê thứ 2 có học nên thành công ư?(công ngủ? bộ tác giả chơi khăm ?) còn có học,sống như Mỷ là Phương ?người là thần thoại)...Nem công chả phụng không thấy,nhưng coi như món ăn vua chúa,nên,xini,cho chúng tôi,ngươi Việt Nam,thế hệ nào củng gắn bó với nhau,vẩn cứ là gà ,dù nhiều con tương mình là công là phương cứ đòilà "cha",làmkẻ dân đạo chúng tôi. Chúng tôikhông cấn nhửng con gà tô chuốt để thành công thành phụng mà dù có đẹp,củng chỉ là GÀDù bôi mặt đá nhau củng xin là gà.
Đề-các môt hôm` nghe thây đinh nghỉa conngười là con vật di băng 2 chân,không có lông Ông ta về bắtgà nhổ hết hết long ,quăng vào lớp "Đây là con người" ....
Theo như bài này thì có thêm vào sau chử người,hai chử VN không ?

Mà tớ thấy cái anh Dũng Phạm Viet Express vô duyên lạ . Khi con Phụng đi học cho dù suốt cả đời người có vài cái Tiến Sĩ thì cũng chi? học những cái cũ người ta đã tìm ra và dạy lại mình, đó là chưa kể học xong có khi cũng không nhờ vào cái học đó tiến thân lên được .
Thế gian này có nhiều người không có bằng đại học như Larry Edison, Bill Gates, Steven Jobs, Thomas Edison và rất nhiều vĩ nhân không mặc áo con Phụng vẫn làm thay đổi cả thế giới .
Học cho lắm mà không có tài thì cũng nhảy múa cho vui ngoài xã hội chứ làm được gì ? Ở VN có cả trăm ngàn Tiến Sĩ
mà có thấy sáng chế được cái gì đâu ?

Cuối bài viết ... theo như Tôi đọc thì Tác Giả hiện cư ngụ tại tiểu bang Georgia ?- Vùng Đông Nam Hoa Kỳ . ( hay chỉ là " Nguỵ tạo " ? )

Lại 1 trong những bài viết có ý "châm biếm " Người Việt thành công tại Hãi Ngoại !

Từ ngày 8/1/2011 đến hôm nay: bài viết này đã được post trên hơn 30 sites tại VN... và 1 số site tại Hãi Ngoại theo dạng : vết dầu loang ...copy & paste !