30 Tháng Tư, nên nhớ hay quên?
Quan Điểm
[I]22-04-2012 [/I]
[I]Caubay[/I]
[B]30 Tháng Tư, nên nhớ hay quên?[/B]
Đă 37 năm sau, ngày 30 tháng Tư năm 1975, người Việt Nam, đặc biệt là đối với đồng bào tỵ nạn cộng sản tai hải ngoại, vẫn là ngày không thể nào quên. Không thể quên là điều không ai chối căi được, dù sang hèn hay vô tâm đến mấy đi nữa. Hằng năm cứ đến tháng Tư, nhớ về ngày cuối tháng bi thảm ấy đă trở thành phản xạ tự nhiên.
Nhưng có nên giữ “nỗi nhớ” ấy hay cố gắng để quên đi, hay để thời gian làm cho nó phai mờ trong kư ức? Với tôi, nêu câu hỏi ấy là một điều ngớ ngẩn nếu không có một sự kiện mới xảy ra trong cộng đồng người Việt hải ngoại chúng ta. Đó là việc tổ chức show ca nhạc “T́nh ca Mùa Xuân” dự trù vào ngày 30 tháng 4 năm nay tại thành phố Berlin, Đức quốc; và nhất là sự lên tiếng của nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn, người theo chương tŕnh sẽ là MC cho show này.
Tôi biết đến show này từ trang facebook. Thoạt đầu, theo link dẫn, nh́n tấm poster quảng cáo (xin xem h́nh), tâm trạng của tôi thật là khó chịu. Điều làm tôi khó chịu hơn là tôi thấy h́nh ông Nguyễn Ngọc Ngạn lớn nhất, ở chính giữa.
Từ lâu đă có những hoạt động ca nhạc vào tháng Tư ở hải ngoại; những sinh hoạt văn nghệ ấy đă không gây ồn ào và tôi cũng đă không chú ư nhiều. Nhưng v́ sao với show này và sự có mặt của ông Nguyễn Ngọc Ngạn lại làm tôi quan tâm và cảm thấy buồn phiền hơn?
Lư do v́ từ bấy nay, với tôi, trong giới nghệ sĩ hải ngoại, ông Nguyễn Ngọc Ngạn là một trong số ít những người tôi kính trọng và quí mến. Có thể kể thêm vài người khác là nhạc sĩ Nam Lộc và Việt Dũng. Tôi quí mến họ không chỉ về tài năng, mà phần lớn v́ tin tưởng. Tin tưởng rằng những nghệ sĩ này là những người rất rạch ṛi về lập trường chống cộng sản. Ở đây phải mở ngoặc để nói rằng chống cộng sản là điều tiên quyết và dứt khoát. C̣n chống như thế nào là tùy ở mỗi người, nhưng với người Việt Nam ta ở giai đoạn này mà không chống cộng th́ không c̣n ǵ để bàn luận nữa. Có thể nói chống cộng chính là lương tri của thời đại.
Chính v́ có niềm tin về cá nhân ông Nguyễn Ngọc Ngạn như vậy, sau khi xem tờ quảng cáo trên, tôi đă tỏ sự bất b́nh trên trang facebook của ḿnh như sau (nguyên văn, không sửa cả lỗi typo):
“Thấy cái poster quảng cáo cho show này mà tôi ngán ngẩm quá. Tục ngữ ta có câu “làm đĩ chính phương cũng chừa một phương lấy chồng.”
Mùa xuân có cả trăm ngày, hà cớ ǵ hát mừng xuân (đại thắng?) vào ngày 30/4 lại c̣n “nhân ngày 1/5.” Bầu show và ca sĩ th́ tôi không trách lắm v́ tŕnh độ họ có hạn, họ lại cần tiền, cần đám đông; nhưng người như nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn th́ thật là... ê chề! Tôi không muốn dùng lời nặng hơn v́ vẫn c̣n chút kính trọng ông qua vài cuốn tiểu thuyết ông viết trước đây ."
Lời lẽ của tôi không nhă nhặn, có thể làm buồn ḷng một số người như ca sĩ, bầu show, nhưng đó là sự thật của ḷng tôi. Tuy không có ư xem thường giới ca sĩ, nhưng qua những ǵ xảy ra trong những năm qua đă làm tôi bảo lưu suy nghĩ của ḿnh. Cũng cần nói thêm rằng nhóm chữ “tŕnh độ có hạn” không ăn nhập ǵ tới bằng cấp; cần tiền và cần khán giả là điều phổ biến trong giới ca sĩ mà không ai phủ nhận. Cũng cần nhấn mạnh rằng có nhiều ca, nhạc sĩ mà tôi rất kính trọng. Tôi nh́n tôi trong gương mà viết như thế, đó là sự thực mà không nhằm xoa dịu hay lấy ḷng ai.
Tưởng đó chỉ là thêm một “chuyện buồn tháng Tư” rồi sẽ chóng qua đi, nhưng hôm nay được xem ông Nguyễn Ngọc Ngạn “tâm sự” về vấn đề này trên youtube, tôi xin tŕnh bày cảm nghĩ của ḿnh với bạn đọc và hy vọng sẽ đến tai nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn để chia xẻ cùng ông.
Như trên đă tŕnh bày, tôi là người tin tưởng ở ông một thái độ chính trị; xuất phát từ nhận địnhcủa tôi về kiến thức và hoàn cảnh cá nhân của ông. Tôi thích văn ông qua các tiểu thuyết viết về đời sống dưới chế độ cộng sản. Châm biếm nhẹ nhàng nhưng sâu sắc và hấp dẫn. Tôi không thích ông viết chuyện ma v́ tôi nghĩ, dẫu hay, nó vẫn làm giảm đi phần nào văn cách của ông. Với tôi ông là người MC duyên dáng và truyền cảm. Rào đón như thế minh định rằng tôi viết những gịng này không nhằm tung hô hay đả kích cá nhân ông mà chỉ v́ những quan niệm của ông về ngày 30 tháng Tư.
Trong phần trả lời phỏng vấn, ông có nói rằng người ta dị ứng với ông chứ không phải v́ ngày 30 tháng Tư. Tôi tin điều ông nói là sự thực, nhưng chỉ một số người nào đó thôi. Một người nổi tiếng như ông thế nào cũng có nhiều kẻ thương người ghét. Đó là sự thường t́nh. Tôi cũng hoàn toàn đồng ư với ông về việc chỉ trích những kẻ nặc danh chửi bới ông. Núp sau màn h́nh mạ lị người khác với ngôn từ tục tĩu là những kẻ hèn hạ. Nếu muốn đối thoại, thậm chí chửi nhau, hăy cứ ra mặt.
Tôi tin rằng ông không bao giờ có ư định, dù mảy may, làm theo ư định của bọn cộng sản, dù đó là sứ quán hay của chính quyền trong nước. Những ai chụp cho ông cái mũ ấy là sai quấy, thậm chí tôi tin có thể chính bọn cộng sản đă “đội mũ” cho ông để lập lờ đánh lận con đen nhằm hạ uy tín của ông và làm cộng đồng người Việt hải ngoại thêm phân hóa.
Nhưn g tôi cho là ông đă vô ư, hay có quan niệm sai lầm khi tham gia show diễn đă nói trên. Tôi cũng không đồng t́nh với ông về những ǵ ông tŕnh bày.
Ông Nguyễn Ngọc Ngạn cho rằng đó không chỉ là một show đơn thuần nhằm vào ngày oan nghiệt 30 tháng Tư, mà là một trong chuỗi trong 3 show nhằm vào “long weekend” cuối tháng Tư , đầu tháng Năm (lễ Quốc tế Lao động) và v́ vậy nó không liên hệ hay mang ư nghĩa ǵ về ngày 30 tháng 4. Lập luận đó, nếu chấp nhận được, cũng chỉ có giá trị với người trong cuộc, tức là những người tổ chức và tham gia show đó bởi v́ chỉ có họ hiểu lịch tŕnh ấy. Đối với đại đa số đồng bào, ngay cả đồng bào tại Berlin, có mấy ai quan tâm về việc đó. Na Uy và Paris không phải sát vách với Berlin để biết rằng đây chỉ là show cuối cùng trong chuỗi lưu diễn. Họ chỉ biết rằng ngày 30 tháng 4 có đại nhạc hội “T́nh ca Mùa Xuân.” Ngay như tôi là kẻ “cả ngày ở trên internet", khi xem cái poster cũng chỉ biết có thế và lấy làm bất b́nh về những ǵ nh́n thấy. Tôi có đáng trách không khi không t́m hiểu cặn kẽ bước chân lưu diễn? Tôi có đáng trách không khi bất b́nh về sự vui chơi đúng vào ngày đau thương của dân tộc? Khi xem báo trong nước, Tháng Tư này đây đó tổ chức ca nhạc mừng “Đại thắng Mùa Xuân", thi đua “mừng Đảng mừng Xuân"; tôi có nhạy cảm quá không khi liên hệ hai sự kiện với nhau?
Mặt khác, dẫu thông cảm là một sự trùng hợp “long weekend” thuận tiện, nhưng thiết tưởng điều đó cũng không biện minh được cho việc tổ chức show vui chơi như thế. Dẫu sẵn kèn sẵn trống, phỏng có nên bày ra ca hát trước của nhà có đám tang? Để biện minh cho điều này, ông Nguyễn Ngọc Ngạn viện dẫn lư do “làm business” và một lư do khác mà tôi cho là đáng trách hơn, là tại sao phải kiêng dè ngày 30 tháng Tư.
Khi được hỏi “tại sao người ta lại dị ứng với “30 tháng Tư"” th́ ông Nguyễn Ngọc Ngạn rất tự tin bảo rằng: “Không, người ta dị ứng với chú, chứ không phải với 30 thángTư.” Tôi tin b́nh thời có thể có nhiều người dị ứng với ông, nhưng trong trường hợp này, lấy cá nhân tôi mà suy, th́ điều ông nói đó không đúng. Tôi chỉ dị ứng với “30 tháng Tư” mà thôi. Nói rơ ra, cho đến ngày nào mà bọn cộng sản c̣n cầm quyền, c̣n đàn áp dân chúng, c̣n tham nhũng, c̣n bán nước, khi mà nỗi đau phân ly, mất mát và ngay cả hận thù trong ḷng người Việt hải ngoại chưa được xoa dịu th́ mọi việc làm trong ngày 30 tháng Tư cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng. Đó là tính nhạy cảm của ngày 30 tháng Tư. Và dĩ nhiên nhạy cảm th́ dễ sinh dị ứng.
Ông Nguyễn Ngọc Ngạn dẫn chứng một trường hợp trước đây của Trung tâm Asia tổ chức buổi ca nhạc “Hát với thần tượng” nhằm vào ngày 19 tháng 5 và đă bị một số người phản đối. Tôi là người không phản đối việc đó của trung tâm Asia và tôi tin cũng có người không ưa trung tâm Asia rồi t́m cách hạ uy tín. Tuy vậy, tôi cũng thông cảm với một số lập luận chống đối v́ đúng ngày 19 tháng 5 mà show diễn lại mang tên “Hát với thần tượng.” Đó là một sự trùng hợp nhạy cảm nên tránh, ít nhất là tránh chữ “thần tượng.” Yếu tố quan trọng khiến tôi nghĩ rằng đó chỉ là sự “vô t́nh” v́ tôi tin ở tinh thần chống cộng của những người cầm chịch trung tâm Asia như nhạc sĩ Trúc Hồ... Khi ông Nguyễn Ngọc Ngạn viện dẫn trường hợp đó để suy diễn rộng ra là chúng ta (người Việt không cộng sản) đều kiêng kỵ mọi ngày có dính tới lễ lạc của Cộng sản và vô h́nh chung đă “nhường” những ngày ấy cho chúng. Ông cho rằng ngày 30 tháng Tư cũng chỉ là một ngày b́nh thường như mọi ngày.
Lập luận như vậy theo tôi là không đúng, nếu không nói là ngụy biện. Trong thực tế, cho đến nay tôi thấy chỉ có hai ngày mà cộng đồng chúng ta “dị ứng” là ngày 30 tháng Tư và ngày 2 tháng Chín mà thôi. Những ngày khác liên quan đến cộng sản, như ngày thành lập Mặt trận Giải phóng Miền Nam như ông nhắc (mà tôi không nhớ là ngày nào), thậm chí ngày 3 tháng 2 là ngày thành lập đảng Cộng sản Việt Nam mà nào có ai để ư. Nói như thế để nhấn mạnh rằng ngày 30 tháng Tư là một ngày đặc biệt, không giống những ngày khác. Lịch sử dân tộc ta có nhiều ngày mất nước, vào giặc Tàu, giặc Tây mà nay không ai nhớ v́ vết thương đă lành. Hậu quả của ngày 30 Tháng Tư c̣n đang nhức nhối hành hạ đồng bào chúng ta. Ông Nguyễn Ngọc Ngạn c̣n nói rằng tại sao có bao nhiêu điều tốt đẹp để nhớ mà lại cứ nhắc cho con em chúng ta phải nhớ tới ngày đó. Tôi mong rằng ông Nguyễn Ngọc Ngạn có thể xem lại video về lời phát biểu của ḿnh và suy nghĩ lại. Tôi cho rằng với tất cả người tỵ nạn tha phương như chúng ta, giải thích điều đó là thừa. Và càng thừa hơn nữa, lố bịch hơn nữa, nếu đi giải thích với người như nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn.
Một điểm khác, ông Nguyễn Ngọc Ngạn cho rằng nhiều người chống cộng chỉ để hả giận và không cần biết kẻ thù có hề hấn ǵ không? Tôi cho rằng mọi người chống cộng để hả giận là có lư, bởi ai chả giận bọn cộng sản. C̣n về phần kết quả ra sao th́ tôi nghĩ công việc chống cộng của người Việt nói chung, hải ngoại nói riêng c̣n rẩt nhiêu khê, kết quả chưa như mong muốn nhưng không phải là không có hiệu quả. Khi nghe ông nói về đoạn này, tôi cũng nảy sinh ra sự ṭ ṃ, là không biết phương thức chống cộng của ông ra sao? Điều đó chỉ có ông và những người thân cận mới hiểu được. Truyền đạt về văn hóa Việt, như ông nói là đă và đang làm, là điều đáng quí, nhưng làm thế nào để thế hệ mai sau giữ được nguồn cội khi chúng không nhớ ngày 30 tháng Tư là ngày ǵ?
Về khía cạnh riêng tư, tôi mạo muội góp ư với thêm một vài điểm khác liên quan đến những điều ông nói.
Thứ nhất, ông thổ lộ là được mời nhiều về nước biểu diễn. Nếu ông về, có thể ông được một số tiền lớn, nhưng sẽ mất rất nhiều thứ quí giá khác mà không có tiền bạc nào mua được. Cộng Sản có nhiều thủ đoạn tuyên truyền và phương cách cũng thay đổi theo từng giai đoạn. Như cách đây vài chục năm, việc cho nghệ sĩ, thương nhân hải ngoại về nước rất chọn lọc v́ khi đó cánh cửa c̣n tương đối khép kín. Họ cần kiểm soat gắt gao thông tin từ bên ngoài.
Ngày nay, khi không c̣n đóng cửa được nữa, phương cách của họ thay đổi 180 độ. Họ chào đón hầu hết mọi thành phần, chỉ trừ những người mà họ nắm chắc là nguy hiểm cho chế độ. Sự “mở cửa” là một mũi tên có hai tác dụng. Với những người “b́nh thường” th́ đó là một phương tiện để giao lưu và tuyên truyền. Với thành phần có uy tín, có ảnh hưởng rộng răi trong quần chúng, như Thiền sư Nhất Hạnh hay như chính ông nhà văn, họ mở rộng cánh cửa cho đến khi nào miếng chanh đă khô nước. Đó là cách hủy diêt tốt nhất mà chẳng cần giết người. Tôi tin là ông biết điều này hơn ai hết.
Thứ hai, tôi đề nghị ông nên xử dụng internet. Ông cho biết là ông không dùng, dẫu biết rằng internet có nhiều thuận tiện, nhưng v́ không muốn thấy “cái thùng rác” của nó. Tôi đề nghị như thế bởi khi nghe ông kể về trường hợp hủy show có Đàm Vĩnh Hưng ở Atlanta trước đây. Tôi tự hỏi nếu các vị bên Cộng đồng Atlanta không thông báo cho ông biết về Đàm Vĩnh Hưng th́ ông đă phạm sai lầm khi dẫn chương tŕnh có anh ta. Nếu ông dùng internet, ông có thể nhân rộng hơn nữa kiến thức vốn đă phong phú của ông và nhờ vậy có thể gần gũi hơn với tâm tư nguyện vọng của đồng bạo tỵ nạn cộng sản.
Cuối cùng, tôi thông cảm nỗi buồn phiền mà ông thể hiện trên video nhưng xin nhớ ông là người của công chúng.
@DCVOnline
