Đi t́m gia đ́nh người tù cải tạo tự thiêu
Monday, February 14, 2011
Huy Phương/Người Việt
Cựu Thiếu Tá Lê Huy Thông, sĩ quan Tiếp Vận, người tù “cải tạo” trong trại Bùi Gia Mập vào cuối năm 1976, đă chọn cho ḿnh cái chết bằng cách nhảy vào đống lửa đốt rẫy đang cháy.
Hai người bạn của anh cùng bị tù chung, là cựu Đại Úy Nguyễn Văn Thạch, nguyên đại đội trưởng ĐĐ Tổng Hành Dinh, và cựu Thiếu Tá Nguyễn Xuân Bích, trưởng pḥng Phát Triển Căn Cứ, thuộc Bộ Chỉ Huy 2 Tiếp Vận, đă chứng kiến cái chết của anh Lê Huy Thông, lâu nay vẫn có ư đi t́m thân nhân của người bạn tù đă tự thiêu trong một lúc quẫn trí, phẫn uất, buồn nản này.
Năm 2007, anh Nguyễn Xuân Bích, nhân xem một chương tŕnh Huynh Đệ Chi Binh trên đài SBTN đă viết thư đến đài, tường thuật việc xảy ra trong trại tù Bùi Gia Mập, hy vọng t́m ra gia đ́nh của anh Thông. Câu chuyện này đă được chúng tôi loan báo từ thời gian đó, nhưng không có tin tức ǵ của chị Lê Huy Thông. Trong chiến tranh, rất nhiều cảnh éo le, đau khổ và nhiều người vợ tù đă qua đời, đi thêm bước nữa hay c̣n ở lại Việt Nam, trong những vùng đất xa xôi xa thành phố, không có dịp được nghe, đọc tin tức bên ngoài.
[CENTER][IMG]http://i53.tinypic.com/5espcy....[/IMG]
Di ảnh Thiếu Tá Lê Huy Thông. (H́nh gia đ́nh cung cấp)[/CENTER]
Vào những ngày cuối năm nay, t́m lại bức thư của anh Nguyễn Xuân Bích nói về cái chết của anh Lê Huy Thông trong đống hồ sơ cũ, nhớ đến cái chết oan khuất của anh, tôi t́m cách viết lại tin này dưới một thể loại khác dưới nhan đề: “Những Chuyện Buồn Cuối Năm,” may ra có ai đó biết tin tức để có thể t́m ra bà quả phụ Lê Huy Thông.
Mấy hôm sau ghé lại ṭa soạn Người Việt, tôi được một cháu ở quầy tiếp khách trao một bức thư của bà Đỗ Thị Thư, nhân vật mà chúng tôi đang đi t́m từ ba năm nay.
Hành tŕnh gian truân của người quả phụ
Bà Đỗ Thị Thư quê ở Hà Nội, theo gia đ́nh di cư vào Nam năm 1954, cựu học sinh Trưng Vương, tốt nghiệp trường Quốc Gia Thương Măi Saigon và trước năm 1975 bà là nhân viên Ty Thuế vụ Quận 2 rồi Quận 6, Đô Thành Saigon. Bà Thư kết hôn với ông Lê Huy Thông lúc ông c̣n mang cấp bậc Trung Úy ngành Quân Nhu từ năm 1964, mười năm sau (1974) ông bà mới có một cháu trai tên Lê Huy Thái. Thời gian cuối cùng trước khi cộng sản vào Saigon, Thiếu Tá Lê Huy Thông là giảng viên Trường Tiếp Vận tại căn cứ Long B́nh. Biến cố 30 tháng 4, 1975 đă làm cho bao nhiêu gia đ́nh tan nát và bà Đỗ Thị Thư trở thành một góa phụ với đứa con thơ trôi giạt đến đất Pháp, rồi may mắn sang định cư tại Mỹ cho đến ngày hôm nay.
[CENTER] [IMG]http://i55.tinypic.com/xljtvo....[/IMG]
Bà Lê Huy Thông và cháu Lê Huy Thái. (H́nh gia đ́nh cung cấp)[/CENTER]
Bốn tháng sau khi Thiếu Tá Lê Huy Thông qua đời, mẹ con bà Thư đang ở Saigon, một người bạn ghé nhà bà Thông báo tin, có nghe nguồn tin, v́ chặt tre không đủ chỉ tiêu, bị hành hạ, trong lúc phẫn chí, ông Thông đă nhảy vào đống lửa đang cháy để tự kết liễu đời ḿnh. Đang hồ nghi và buồn rầu v́ tin buồn, th́ chỉ một tháng sau, bà Thông nhận được giấy báo tử từ trại “cải tạo” ghi lư do cái chết của Thiếu Tá Lê Huy Thông là tự tử. Gởi con nhỏ cho người chị, bà Thư đi xe ôm lên Biên Ḥa, rồi từ Biên Ḥa đón xe đi Phước Long. Từ Phước Long bà mướn một người phụ nữ địa phương dẫn đường, đi bộ 40 km vào xă Đức Cơ, Bùi Gia Mập. Đến nơi, người cán bộ trại tù dẫn bà ra một ngôi mộ và cho biết đó là mộ của chồng bà. Ngôi mộ này rơ ràng mới được đắp đất, mà Thiếu Tá Lê Huy Thông chết đă 5 tháng. Hồ nghi và ray rứt về cái chết của chồng, lại ở nơi núi rừng trùng điệp xa lạ, cuối cùng bà phải theo người dẫn đường trở lại Phước Long để về lại Saigon.
Sau đó một tháng, vào tháng 10, 1977 bà đem cháu Lê Huy Thái, lúc đó mới lên ba, theo gia đ́nh hai người anh trai, xuống tàu vượt biển, được tàu Pháp vớt và theo hai người em trai sang định cư tại thành phố Grenoble, miền Nam nước Pháp. Để kiếm việc làm, bà lại phải gửi con cho chị dâu để lên Paris, làm đủ mọi công việc để sống trong thời gian 5 năm, từ làm chả gị, may áo quần, chăm sóc trẻ con hay các ông bà cụ già tại tư gia. Mỗi năm đến mùa Hè bà mới được gặp lại con, khoảng cách giữa Grenoble và Paris là 480 km.
Năm 1983, bà đem con sang quận Cam, California thăm gia đ́nh một người em trai mới đến định cư và quyết định ở lại đây. Trong giai đoạn đầu v́ không có giấy tờ đi làm, bà lại phải tiếp tục may vá, coi trẻ hay săn sóc các vị cao niên để có tiền nuôi con ăn học cho đến lúc bà đủ tuổi già để sống nhờ trợ cấp tài chánh và gia cư của chính phủ. Hiện nay bà quả phụ Lê Huy Thông đă 74 tuổi, sống một ḿnh trong một căn nhà dành cho người cao niên ở thành phố Fountain Valley.
Cháu Lê Huy Thái hiện nay là một cán sự xă hội cho Sở Xă Hội Quận Los Angeles, chưa lập gia đ́nh, thỉnh thoảng mới về thăm mẹ. Bà Thư thường dùng xe bus mỗi buổi sáng để đến nhà người em giúp coi sóc nhà cửa, vui với các cháu, tối trở về nhà để kinh kệ. Cuối tuần bà Thư lên chùa làm công quả. Ít con, không có cháu, tuổi già của người cô phụ sau chiến tranh, nơi quê người, không khỏi mang nỗi buồn.
Đều sống ở Little Saigon
Đại Úy Nguyễn Văn Thạch, người có nhiệm vụ dọn và đốt rẫy và Thiếu Tá Nguyễn Xuân Bích, người có mặt tại hiện trường khi Thiếu Tá Lê Huy Thông nhảy vào lửa, đều may mắn được định cư tại Mỹ theo chương tŕnh HO dành cho người tù “cải tạo” và cả hai hiện nay đều đă trên 80 tuổi, đang sống cùng trong thành phố Westminster.
Anh Nguyễn Văn Thạch cho biết anh không ở chung đội tù với anh Lê Huy Thông, nhưng biết anh Thông v́ ở cùng ngành. Phần anh Nguyễn Xuân Bích khi về học khóa Tiếp Vận cao cấp th́ gặp anh Lê Huy Thông, lúc đó là giảng viên. Trong thời gian này, trại tù đang phá rừng đốt rẫy để trồng khoai ḿ. Nhiệm vụ của anh Thạch gom cây khô về đốt, lấy tro làm phân bón. Toán của anh Thông và anh Bích phải vào rừng đốn tre về làm phên che. Anh Thông v́ chặt tre không đủ “tiêu chuẩn,” bọn cai tù bắt anh phải vào rừng chặt nứa cho đủ số quy định. Lúc bấy giờ, trời đă trưa, anh Lê Huy Thông, trên tay cầm cây rựa, mệt mỏi và chán nản, khi đi ngang đống lửa đang cháy ngùn ngụt, anh đứng lại tần ngần một lúc, rồi nói với Thạch:“Vĩnh biệt mày nghe Thạch!” Dứt câu, anh Thông nhảy vào hố bom giữa ngọn lửa đang cháy ngất trời. Bọn vệ binh mang súng chạy đến th́ đă trễ. Chờ ngọn lửa tắt, xác anh Thông đă cháy cong queo, và sau đó được đem chôn ở đâu đó. Qua thời gian giữa núi rừng mưa gió, bây giờ nấm mộ của anh Lê Huy Thông biết t́m đâu ra nữa.
Câu chuyện đă qua thời gian 35 dài, sau nhiều năm gian khổ trong nhà tù cộng sản, hai anh Nguyễn Văn Thạch và Nguyễn Xuân Bích đă may mắn đến định cư tại đất Mỹ. Trong t́nh chiến hữu, nhớ lại người bạn tù bất hạnh, anh Bích lâu nay vẫn băn khoăn không biết gia đ́nh anh Lê Huy Thông trôi giạt ở đâu? Bà quả phụ Lê Huy Thông đă rời Việt Nam trong một cuộc hành tŕnh vượt biển đến Pháp và cuối cùng gặp lại những người bạn tù của anh Thông trên vùng đất nắng ấm của Little Saigon.
Trong buổi gặp gỡ đầy cảm động tại tư gia anh Nguyễn Xuân Bích, anh Đỗ Tấn Tâm, đại diện gia đ́nh Quân Nhu, từ San Diego đến, đă gởi đến chị Lê Huy Thông một bó hoa chia buồn với người bạn cùng ngành. Chúng tôi xin gởi đến chị Lê Huy Thông, cũng như gia đ́nh của các chiến hữu đă nằm xuống trong nhà tù cộng sản, một lời chia buồn và tri ân muộn màng của những người bạn tù may mắn.
Nguoi Viet Online
