Có phải báo chí VN đã hết nguồn để viết?

Gần đây, trên nhiều trang báo (hình, giấy, điện tử) đều cố gắng khai thác đề tài được dư luận quan tâm, xào xáo thành bài viết đăng tải một cách vội vã. Chẳng hạn, về cái chết của nhà báo Hoàng Hùng ở Long An, hàng chục tờ báo sao tin của nhau đăng đi đăng lại, nhưng độc giả thật thất vọng khi đọc gần hết bản tin mà không tìm thấy tình tiết gì mới. Mỗi bài báo, mỗi tờ báo đều cố gắng tạo cho mình một nét riêng qua cách giật “tít” thật “hot” như: “Nhà Báo Hoàng Hùng bị đốt cháy”; “Bà Liễu giết chết nhà báo Hoàng Hùng vì chủ nợ doạ xử”, “Vụ nhà báo Hoàng Hùng bị đốt: hé lộ nhiều tình tiết bất ngờ”…
Lúc đầu vì tò mò nên độc giả tìm đọc để mong có được một đáp án về sự kiện đó, nhưng qua 5-7 bài báo với kiểu hé lộ nhỏ giọt thì độc giả hiểu ra mình đang là nạn nhân của một chiêu thức lừa mang danh “báo chí”, họ đã bị lừa trắng trợn lại được công khai, tốn công sức, tiền mạc, thời gian một cách vô thưởng vô phạt.
Hay một ví dụ khác là về sự kiện “cụ rùa” ở Hồ Gươm bị thương, hàng chục bài báo đưa tin, hàng chục trang báo sao lại chỉ để bình về hiện tượng “cụ rùa” nổi lên mặt nước với những vết thương ở cổ. Phải công nhận tài “vẽ” của các nhà báo thuộc hàng thượng đẳng, còn hơn cả những họa sỹ tài hoa thế giới thế kỷ thứ 19. Chỉ có việc mô tả hiện tượng nổi lên mặt nước với những vết thương ở cổ “cụ rùa” thôi mà cũng đã “vẽ” được vài ba bài, sau đến nguyên nhân có thể làm thành những vết thương đó cũng được thêm vài ba bài nữa, rồi đến bình tuổi cụ rùa, vai trò của cụ với lịch sử Hồ Gươm, sự cần thiết phải cứu chữa cho “cụ”, sự có mặt của rùa tai đỏ, chủ trương của Thành phố Hà Nội về việc chữa bệnh cho cụ rùa, tiêu diệt rùa tai đỏ để cứu “cụ rùa”, các nhà khoa học lên tiếng, công tác chuẩn bị cho việc chữa trị, tạm hoãn chữa bệnh cho cụ rùa..v.v và v..v hết thảy đều trở thành bài báo “hot” khiến độc giả mệt mỏi theo dõi, nhưng theo dõi suốt hơn nửa tháng trời mà “cụ rùa” vẫn thế, Hồ Gươm vẫn thế.
Chúng ta đã từng một thời lên tiếng phê phán các loại báo kiểu “lá cải”, các kiểu đưa tin “mì ăn liền” để mong chấn chỉnh cách làm báo, đưa tin chụp giựt vì mục đích thương mại. Báo chí đã có sự điều chỉnh tốt hơn nhưng cũng chỉ trong một giai đoạn nhất định, rồi như “con ngựa bất kham” nó tung hoành mà không cần biết đến mặt trái của nó. Tác hại thì đã thấy, hàng ngàn nông dân bị rơi vào cảnh túng quẫn, nợ nần chỉ vì một bài báo thiếu trách nhiệm đưa tin về sản phẩm nông nghiệp của họ có chứa hóa chất, khách hàng quay lưng với sản phẩm, thương lái không tìm về mua…khiến nông dân sản xuất ra mà không tiêu thụ được (ăn không hết, bán không ai mua). Một vài tờ báo còn có chút trách nhiệm lương tri, sau khi nhận thấy sai lầm còn đăng tin cải chính, nhiều báo vô trách nhiệm (nhất là báo mạng) cứ phó mặc tác hại, tiếp tục lao vào cuộc đua tin mới mà không mảy may đến hậu quả mình gây ra. Trong những vụ việc này, ai đã đứng ra truy cứu trách nhiệm cho báo chí, ai là người phán xét để đem lại công bằng cho người nông dân?
Chúng ta vẫn thường nghĩ, không có tự do báo chí thì không kịp đưa tin, đưa tin không đầy đủ về các vấn đề đang diễn ra trong xã hội, thế nhưng, với cái kiểu đưa tin vì mục đích thương mại theo kiểu gây “sốc”(shock), tạo xì-căng- đan (scandal) như báo chí trong nước thời gian gần đây thật là một hiện tượng đáng báo động.
Hoài Ân