Kiểm soát quyền lực: Dân vs Nhà nước
Hiện nay, kèm theo thể chế tam quyền phân lập, các nhà nước tự nhận pháp quyền đều có lối kiểm soát quyền lực gián tiếp từ nhân dân. Đó chính là Quốc hội. Mọi thể chế Quốc hội đều có các chức năng chính là: lập pháp và quyêt định các vấn đề quan trọng và giám sát, kiểm soát quyền lực Chính phủ. Nó làm việc thông qua các nghị sĩ Quốc hội - những người đại diện được dân bầu. Tưởng chừng như đấy là hoàn thiện, nhưng sự thật th́ các hoạt động Chính phủ hầu hết đều từ viên chức Nhà nước, Quốc hội thụ động trong việc giám sát và chỉ kiểm soát chứ không tác động trực tiếp được.
Những khuyết thiếu này th́ các chính quyền phong kiến Đông Á xưa kia đă giải quyết thành công được. Mô h́nh Khổng Nho đưa ra là kẻ sĩ bằng tài đức của ḿnh, họ xuất thân từ dân và v́ thế luôn v́ dân, họ chính là dân nên trực tiếp tham gia các hoat động Chính phủ. Mỗi buổi thiết triều là thường xuyên, nó tương đương với các kỳ họp Quốc hội, có sự tham gia của nhiều đơn vị, cấp bậc chính quyền khác nhau ( thất phẩm đến nhất phẩm?), nghĩa là từ vi mô tới vĩ mô mà công khai các hoạt động, chính sách giải quyết của Nhà nước với quyết định cuối cùng của nguyên thủ quốc gia. Nếu ngày xưa có truyền thông phát triển, ti vi, internet th́ dân hoàn toàn nắm chắc được rơ ràng các chính sách và hoạt động của chính quyền v́ mọi hoạt động của Nhà nưóc đều diễn ra trong các buổi thiết triều này.
Trong khi đó, Quốc hội với các đại biểu với vị trí, quyền lực ngang nhau, giải quyết theo phổ thông đầu phiếu th́ lại dễ phát sinh phe cánh và dân chẳng bao giờ hiểu được cách thức hoạt động của Nhà nước. Vai tṛ quyết sách ở đây biến thành sự ủng hộ của số đông và đấu tranh phe phái. Quả là 1 bước lùi đáng kể của nhân loại.
Các chính quyền phong kiến đă tập trung quyền lực, đá dân khỏi mối quan hệ này bằng cách hợp pháp hoá các lễ nghi không cần thiết, và quyền lực tối thượng từ "Thánh chỉ". Từ đó nó đánh đổ mọi mối liên hệ giữa dân và Nhà nước và đặt ḿnh trên pháp luật.
Sự bế tắc của hệ thống chính trị phương Tây
Đa đảng và tam quyền phân lập chính là đặc điểm của hệ thống chính trị được cho là tốt nhất hiện nay.
Với đa đảng, cuộc chơi chính trị trở thành cuộc tranh giành của các phe phái mà phe nào được ḷng dân hơn so với đối thủ th́ sẽ thắng. Chính tự khái niệm của nó đă biến chính trị xa rời với nhân dân, và nhân dân mất đi quyền lực chính trị chính thống của ḿnh. Họ không c̣n quyền chọn lựa những điều tốt nhất cho họ mà chỉ có quyền chọn lựa phe phái có thể mang lại điều tốt nhất cho họ. Từ sự kiểm soát Nhà nưóc trực tiếp ( hệ thống chính trị Khổng Nho) đă thụt lùi thành kiểm soát gián tiếp thông qua phe chiến thắng. Độc đảng phát sinh khi mà có 1 phe vượt trội hẳn các phe c̣n lại, thậm chí đủ mạnh để tận diệt, chèn ép hoàn toàn các phe khác ( như CSVN, CSTQ,...).
Để che dấu bản chất chính trị Tây phương là sự tranh giành quyền lực các phe phái ngoài nhân dân, họ đưa ra Tam quyền phân lập như 1 cách thể chế hoá, hợp lư hoá cho đa đảng. Lập pháp, hành pháp, tư pháp vốn thống nhất bởi 1 Nhà nước thống nhất với sự kiểm soát hoàn toàn từ nhân dân nay trở nên phân tách thành:
- Lập pháp thuộc Quốc hội, nơi mà được cho là đại diện nhân dân.
- Hành pháp thuộc Chính phủ, nơi mà phe thắng trận làm chủ.
- Tư pháp thuộc Toà án, nơi được cho rằng đôc lập với 2 bô phận trên.
Dễ nhân thấy rằng cho dù Quốc hội thật sự đại diện cho nhân dân và là kết tinh trí tuệ toàn dân th́ dân chỉ được lập nên những điều có lợi cho ḿnh nhưng c̣n thực thi điều có lợi đó lại thuộc về Chính phủ. Tư pháp độc lập nhưng lại phải xử theo Hành pháp có sẵn, th́ chẳng qua là 1 mưu mẹo qua mặt nhân dân.
Cho dù sau hàng trăm năm cố gắng, hệ thống này vẫn nhích đi như rùa ḅ và dần đến bề tắc, đến nay gần như không c̣n sự phát triển nào đáng kể nữa.
------------------------------------
Với Khổng Nho, những tầng lớp tinh hoa từ nhân dân - nhân sĩ trí thức - đă hợp lại thành 1 chính quyền thống nhất đại diện cho nhân dân, không có sự tồn tại hợp pháp của bất cứ phe phái nào. Nguyên thủ quốc gia lúc này chính là người tài giỏi nhất, được nhân dân ủng hộ để ra quyết định cuối cùng cho lập pháp và hành pháp; tư pháp thuộc về quan viên địa phương - cũng là nhân sĩ trí thức - toàn quyền xử lư. Do sự thống nhất lập pháp - hành pháp nên không có bất cứ mâu thuẫn ǵ giữa nhân dân và chính quyền. Sự kiểm soát Chính phủ của nhân dân trở thành tuyệt đối khi chính quyền không tồn tại v́ lợi ích của bất cứ phe phái nào ( ngày xưa, thời phong kiến nó tồn tại v́ lợi ích của quư tộc với đại diện cao nhất là hoàng gia).
tui biết you ghét nhà Thanh lắm cho nên dân việt được phép chửi giặc Nguyên, Thanh thôi
đúng hôn
tui biết you ghét nhà Thanh lắm cho nên dân việt được phép chửi giặc Nguyên, Thanh thôi