MẸ VIỆT NAM ƠI! DÂN TA CÓ TỘI T̀NH G̀? - (VIETNAM, QU'AS TU FAIT DE TES FILS? (27 Chương)
[CENTER][B][COLOR="#ff0000"]CHƯƠNG HAI MƯƠI
[SIZE="4"]NHỮNG TR̉ CHƠI VÔ VỊ CUỐI CÙNG[/SIZE][/COLOR][/B][/CENTER]
[B][COLOR="#0000ff"]Thứ Sáu, ngày 25 tháng Tư [/COLOR][/B]
Hôm nay Tổng Thống Hương lại tiếp ông M. Mérillon trong ṿng 80 phút và sau đó lại họp với ông M. Martin, Đại sứ Hoa Kỳ . Cả hai nhà ngoại giao nầy người nào cũng cố thuyết phục Tổng Thống Hương là nên cấp tốc đưa ra một phương thức khả dĩ có thể mở đường cho một cuộc thương thảo với những người "cách mạng" (nguyên văn: révolutionnaires") Cả hai đều nói "phương thức nầy nên gạt ra ngoài Hiến Pháp năm 1967,.... cần có sự từ chức của Ngài, và giao lại cho một toán nào đó mà "phía bên kia" có thể chấp nhận được "
Vị Tổng Thống già đồng ư chấp thuận mục đích của các đề nghị, nhưng khăng khăng muốn t́m một giải pháp theo đúng với Hiến Pháp .. Ông Mérillon càu nhàu:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- "Ông ta cứng đầu lắm! như một con lừa vậy ! Lúc nào cũng "Tôn trọng h́nh thức hợp Hiến"., ông ta chỉ nói hoài có bấy nhiêu đó . Như một người nghèo sắp sửa bị cháy nhà mà cứ từ chối không chịu kêu lính chữa lửa, v́ nghĩ rằng ḿnh đang có trong túi một hợp đồng bảo hiểm đúng cách." [/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Trong cuộc tiếp xúc nầy, Ông Hương đọc lại một bài thơ trào phúng của văn hào Pháp Sully Prud'homme tuyên dương hành động anh hùng của một người chỉ huy Ba Lan, khi ông nầy muốn chận đứng đoàn quân Nga trước một con rạch cạn , bằng cách làm cho họ tin tưởng rằng con rạch nầy khó có thể lội qua được . Để chứng minh điều nầy người Ba Lan lội xuống nước và gập hai chân lại đi bằng đầu gối, rồi sau đó nằm sấp xuống, trước khi giả bộ ch́m hẳn và bị chết đuối. Jean M. Mérillon trợn tṛn đôi mắt lên nh́n thẳng Tổng Thống Hương và vừa nhún vai vừa sốt ruột nói:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- "Chúng ta không c̣n ở thế kỷ 19 nữa, thưa Ngài Tổng Thống , và những tên cộng sản bây giờ đă có những chiến xa lội nước và đă có cầu nổi được kéo theo để qua sông dễ dàng "[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Những ngày vừa qua, đă có nhiều nhân sĩ Việt Nam đến gặp Đại Sứ Pháp. Đó là : Đức Tổng Giám Mục B́nh , Thượng Tọa Thích Trí Quang, thuộc chùa Ấn Quang, và Chủ Tịch Luật sư đoàn. Tất cả đều có một đề nghị: [B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]" Ông hăy có một hành động nào đó để tránh những trận đánh nhau trên dường phố trước khi đă quá muộn. "[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Nhưng Tổng Thống Hương cứ ôm cứng Hiến Pháp không lay chuyển nổi !.
Cuối cùng, sau khi làm việc rất lâu với những người thân cận của ḿnh, ông mới quyết định triệu tập phiên họp đặc biệt của Lưỡng Viện Quốc Hội vào sáng ngày mai thứ bảy 26/4.
[CENTER][B][COLOR="#8b0000"]*
* *[/COLOR][/B][/CENTER]
Một tiểu đoàn chánh quy cộng sản Bắc Việt từ Đồng Tháp Mười định tiến đánh bất ngờ tỉnh lỵ Tân An , một thành phố nằm cách Sài G̣n khoảng 30 cây số về hướng Tây Nam . Cuộc tiến công nầy được diễn ra trên một cánh đồng lúa quá trống trải nên đă bị Không quân đập tan. Tiểu đoàn cộng sản đă bị diệt gọn. Nhưng cuộc tấn công nầy được xem như một cuộc hành quân của một đơn vị tiền phương, đă cho thấy là các đại đơn vị Bắc Việt từ Cam Bốt đang chuẩn bị tràn sang Việt Nam để siết chặt ṿng vây Thủ đô Sài G̣n của Miền Nam Việt Nam .
Từ hôm thứ hai vừa rồi, thiên hạ đua nhau xin hộ chiếu. Đi ra khỏi Việt Nam từ đầu tháng đă là một chuyện rất khó rồi, c̣n bây giờ th́ gần như không c̣n thế nào được nữa. Trừ một vài trường hợp được ân huệ riêng là thân nhân hay bạn rất thân của giới lănh đạo Miền Nam Việt Nam Từ hai tuần nay, có người đă phải trả thật đắt (đến 15 triệu đồng bạc) cho một chiếu khán. Bây giờ th́ chiếu khán đó không c̣n dùng vào đâu được nữa rồi. Có một số người Việt Nam đến phi trường Tân sơn Nhứt với một hộ chiếu (giấy thông hành) và một chiếu khán "đă mua", mới được biết là có một cú điện thoại từ Bộ Nội Vụ (Bô Trưởng đă được thay rồi) báo cho họ biết là những giấy tờ đó đă không c̣n giá trị nữa. Đồng đô la trong ba ngày đă vọt từ 1200 lên đến 2500 đồng. Và cái giá phải trả cho những "biện pháp ân huệ" cũng tăng theo nhịp độ đó. Do vậy số người được xuất ngoại "hợp pháp" càng ngày càng ít đi.
Hầu hết những người Việt Nam có cơ may rời khỏi nước đều nhờ vào cầu không vận cùa Hoa Kỳ . Cầu không vận nầy hoạt động suốt ngày đêm và khả năng bốc người đi được tăng lên gấp 3 lần. Mục đích đầu tiên của Hoa Kỳ là nhằm đưa về nước khoản 800 công dân Mỹ c̣n đang kẹt lại ở Việt Nam ..Công tác nầy chỉ đến cuối tuần nầy là hoàn tất. Cùng đi với người Mỹ mỗi ngày, có từ ba đến bốn ngàn người Việt Nam được tháp tùng, những ai được ghi danh trong "danh sách ưu tiên", gồm có những người làm việc cho các công ty Mỹ , những công chức hay công nhân làm việc cho văn pḥng thuộc sứ quán hay các sở Mỹ, các nhân viên t́nh báo, các cấp thuộc chương tŕnh b́nh định và gia đ́nh của họ.
Sự việc được phép mang cả gia đ́nh theo đă mở toang cửa cho tất cả mọi sự móc nối làm tiền. Có những người khi đă được ghi tên vào danh sách được đi rồi th́ cho ghi thêm thân nhân của chính ḿnh càng ngày càng nhiều ra và đă cho họ cùng đi với ḿnh với một số tiền thù lao rất là hậu hĩ.
Nhịp độ ra đi càng ngày càng nhanh hơn. Những người di cư được các xe buưt to có lưới thép bọc bên ngoài cửa kiến chở đến Tân sơn Nhứt. Ngay ở cổng phi trường đă có nhiều thảm cảnh rất đau ḷng giữa kẻ đi người ở. Sau đó họ được đưa vào các gian nhà lớn ở trong khuôn viên của Pḥng Tùy Viên Quân Lực Mỹ, nằm trong khu vực sân bay Tân sơn Nhứt. Ở đây không thiếu chỗ và có đầy đủ tiện nghi: có gần 1000 chiếc giường bố xếp cho họ nghỉ ngơi chờ đợi chuyến bay, có phần ăn nóng sốt 3 bữa mỗi ngày. Khi được kiểm điểm lư lịch xong, họ lại được xe buưt đưa thẳng ra phi đạo lên các phi cơ vận tải quân sự để đi đến Phi luật Tân, Đài Loan hay tới đảo Guam, và Honolulu (Hạ uy Di). Thỉnh thoảng cũng có một vài cô chiêu đải viên hàng không mảnh khảnh và duyên dáng trong chiếc áo dài xanh lơ đă t́m cách được kín đáo đưa lên các chuyến bay nầy.
Những người không có một mối liên hệ nào với người Mỹ hay với những người được Mỹ "bảo trợ" đă cố gắng t́m hết mọi cách và mọi phương tiện để được đi ra khỏi Miền Nam Việt Nam :
- Những nhà buôn khá giả bỏ tiền ra mua hay mướn các chiếc tàu, thuyền máy đánh cá của dân chài ngoài biển hay những chiếc thuyền đi biển để đưa họ đến Malaysia hay Thái Lan, nếu dọc đường họ không bị cướp hay giết chết để đoạt sạch tài sản ṿng vàng tiền bạc mà họ dấu đút mang theo trong người .
- Có những người lanh lợi hơn liên lạc thẳng với các phi công của "câu lạc bô hàng không" và đề nghị mười ngàn đô la (10.000) cho mỗi hành khách nếu họ chịu chở những người nầy ra ngoại quốc.
- Có nhiều người bạn Pháp của tôi được mấy người Việt Nam lớn tuổi , đạo mạo khả kính, đến gạ với họ ngay ngoài đường phố, với đề nghị cưới giùm các cô con gái của họ với một số tiền hồi môn kếch sù lên đến hai chục triệu đồng cho mỗi người (khoản 80.000 quan Pháp), để mang các cô nầy về Pháp, với cam kết là khi đến nơi rồi họ sẽ làm thủ tục "ly dị ngay"
- Có một người Mỹ vừa mới bị bắt và bị trục xuất, v́ anh ta đ̣i bảy ngàn đô la (7000) mỗi người để nhận họ là "thân nhân trong gia đ́nh". Anh Mỹ nầy đă thành công trong việc đưa đi 18 người Việt Nam đến đảo Guam qua trung gian của người vợ Việt Nam của anh ta.
- Ở quán rượu Impérial của ông già Bonelli, một bà giám đốc cơ sở bào chế thuốc Tây (Bà Anh) đang t́m cách bán nhà của bà. Bà nói với tôi :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"] "Đây là một biệt thự tuyệt đẹp, ở một địa điểm rất tốt, nằm trên đầu đường Paul Blanchy. Tám pḥng, với hai nhà xe và 800 thước vuông vườn. Ba tháng trước tôi đă không bán với giá 30 triệu đồng. Bây ǵờ th́ tôi sẵn sàng nhượng lại với giá 3 triệu thôi (chưa đến 12.000 quan Pháp với hối đoái chánh thức). , và tôi sẽ để lại tất cả đồ đạc trong nhà gồm có bàn tủ ghế, quần áo, chén bát, máy lạnh và hai tủ lạnh...."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Bà ta móc bóp lấy một xấp giấy tờ ra và nói thêm :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]" Đây là giấy bán nhà, tôi đă kư sẵn rồi, chỉ c̣n ghi tên người mua vào là xong hết."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Ông già Bonelli trầm ngâm suy nghĩ và mỉm cười, ngẫng đầu lên mệt mỏi nhún vai và nói:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"] "Ít nhất bà là người thứ hai đă đến đây gặp tôi từ hai hôm nay. Làm ǵ c̣n có người muốn mua nhà trong lúc nầy ?[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Bà Anh lại quay sang tôi :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"] " Tôi cũng có một chiếc xe Mercédès chạy dầu gần như mới toanh, 5000 cây số thôi, có đủ cả ra diô và cát sét. Tôi muốn bán nó với giá rẽ 500 đô la
- Chừng nào bà sẽ đi ?
- Trưa nay
- Bà làm sao có được chiếu khán xuất cảnh hay vậy ?
- Ông nghĩ xem[/COLOR][/SIZE][/I][/B] bà vừa trả lời cho tôi vừa cười rộ lên [B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]các chiếu khán bây giờ vô giá. Tôi tự xoay sở với người Mỹ. Tôi đă giao dịch với họ từ 15 năm nay rồi và con gái tôi là một nhà sinh vật học ở Cựu Kim Sơn. Nếu ông muốn dùng chiếc xe tôi, ông hăy điện thoại cho tôi trước 15 giờ, Đây là số điện thoại của tôi .[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Tôi không có ư định mua xe Mercédès của bà Anh, nhưng v́ ṭ ṃ tôi đă điện thoại đến nhà bà vài phút sau 15 giờ. Một người làm cho bà đă trả lời cho tôi là bà ta đă đi ngoại quốc rồi và bà ta cũng không thèm ghé lại nhà để lấy chiếc va ly của bà nữa !
[CENTER][B][COLOR="#8b0000"]*
* *[/COLOR][/B][/CENTER]
Vào chiều tối, hành khách của chiếc phi cơ "ca ra ven" thuộc hăng Hàng Không Việt Nam đi Băng Cốc (Thái Lan) đă được chứng kiến một cảnh rất năo ḷng. Trong chiếc phi cơ, ông tướng Trần văn Đôn, Phó Thủ Tướng kiêm Tổng trưởng Quốc Pḥng của nội các vừa từ nhiệm, nhưng vẫn c̣n là Xử Lư Thường Vụ, đang mơn trớn vuốt ve một người đàn bà đẹp rất duyên dáng trong bộ đồ mỏng mùa hè, có đeo một nhẫn hột xoàn lớn bên tay trái. Vừa mới ngày hôm qua đây, tướng Đôn đă cổ vơ quân đội Quốc Gia phải bảo vệ đất nước đến hơi thở cuối cùng, th́ hôm nay ở đây ông ta đang vừa rót vào tai của người bạn gái của ông ta những lời êm ái vừa vuốt ve hai bàn tay của cô ta. Sau đó ông trao cho cô ta một tấm ngân phiếu mà ông ta kư ngay tại ghế ngồi, và từ giă cô nàng với vẻ mặt vồn vă và đau khổ của những cặp t́nh nhân ở lứa tuổi sinh viên. Ngay trong lúc đó hẳn nhiên là vị tướng lănh nầy chỉ dán cặp mắt và tâm tư của ḿnh vào người đẹp sắp đi đến một nơi yên ổn. Các quân nhân đang chết trong các hầm chiến đấu của họ, chỉ cách nơi nầy có vài cây số, chắc hẳn không bao giờ ngờ được rằng họ đang hy sinh để giữ an ninh cho những sự trao đổi t́nh cảm yêu đương vụn vặt của một vị tham mưu lớn tuổi như vầy, một vị mà tên tuổi của ông ta đă từng được nêu lên như là một Thủ Tướng tương lai của một Chánh Phủ Liên Hiệp !
[B][COLOR="#0000ff"]Thứ Bảy, ngày 26 tháng Tư [/COLOR][/B]
Tổng Thống Nguyễn văn Thiệu đă bay đi Đài Loan tối nay rồi. Có những lời đồn đăi từ "đài phát thanh Catinat" quả quyết là ông ta đă "mang theo 16 tấn hàng gồm có cả một bộ sưu tầm đá quư và đồ cổ đánh cắp ở Viện Bảo Tàng Quốc Gia và 4 tỷ vàng nén."
Một đại úy Dù đă tức giận nói với tôi :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- "Ông Thiệu ra đi không có một lời nói. Ông ta đă tuyên bố trên truyền h́nh là ông ta sẽ ở lại
với chúng tôi và sẽ chiến đấu bên cạnh chúng tôi cho đến cùng. Tất cả dân chúng trong nước đều có thấy và có nghe.
Và giờ đây ông ta trốn đi như một tên hèn, lợi dụng ban đêm để mọi người không trông thấy ông ta Bọn Tàu ở Đài Loan đă trải thảm đỏ để đón ông ta. Chỉ có một cách để chào đón ông ta, đó là để vào đầu ông ta một viên đạn !"[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Tờ báo Pháp Le Courrier d'Extrême - Orient và báo chí Việt Nam đă cho hành động của TổngThống Giscard d'Estaing có một "tầm quan trọng rất lớn", khi ông đă nói chuyện rất lâu qua điện thoại với ông Đại sứ Pháp tại Sài G̣n . Làm như là Ba Lê đă thay thế Hoa Thạnh Đốn trong vấn đề t́m kiếm một giải pháp bằng thương thuyết cho Miền Nam Việt Nam rồi vậy .
Ông nghị sĩ Paul d'Ornano, đại diện cho người Pháp ở Việt Nam , đă đến Sài G̣n tối hôm qua bằng phi cơ. Ông đă có tuyên bố như sau :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"] "Tôi rất sung sướng được trở lại với những người Pháp ở Sài G̣n , những người mà tôi thấy
là đă rất trầm tĩnh và rất là xứng đáng như lúc tôi c̣n ở đây 3 tuần lễ trước . Tôi cũng rất lấy làm sung sướng để được nói với họ rằng Tổng Thống của nước Cộng Ḥa Pháp đă có tiếp tôi ngay trước khi tôi rời khỏi Ba Lê, để bày tỏ tất cả sự ân cần của Ngài đối với cộng đồng người Pháp ở Sài G̣n mà Ngài đă biết và đánh giá cao ḷng can đảm và phẩm chất...."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Nghị Sĩ Paul d'Ornano là một kỹ sư hầm mỏ, thuộc một gia đ́nh quư phái lâu đời ở đảo Corse, đă từng phục vụ ở Đông Dương 22 năm. Là một cựu giám đốc đồn điền, ông là một người rất cứng cỏi và nhă nhặn, môt người biết rất rơ đất nước nầy.. Sự có mặt của ông ta làm yên ḷng cộng đồng người Pháp ở đây, mà nếu có chuyện ǵ xảy ra th́ họ sẽ trông cậy vào ông ta hơn là vị Đại Sứ, một người quá bận rộn với những sự theo dơi và suy nghĩ tới các giai đoạn biến chuyển chánh trị của Việt Nam
Và cũng ngay trong lúc đó, phần đông các nhà báo ngoại quốc đang dự buổi họp báo hàng tuần của sĩ quan Việt Cộng và của Bắc Việt, thành viên của Ủy Ban Kiểm Soát và Thi Hành Lệnh Ngừng Bắn đă được Hiệp Định Ba Lê ấn định. Lại thêm một chuyện rời rạc nữa, và không phải chuyện nhỏ đâu, v́ cái chuyện "chấm dứt chiến tranh" nầy đă trở thành rất khó hiểu, và trên b́nh diện chánh trị nó là một vở kịch quá nực cười.
Kể từ tháng 3 năm 1973, 200 Việt Cộng và 500 cộng sản Bắc Việt đă đóng quân ở ngay giữa sân bay Tân sơn Nhứt, chiếm mấy dăy nhà có rào kẽm gai chung quanh, bên trong th́ cộng sản tự canh gác với súng A.K.47 c̣n bên ngoài th́ được quân cảnh Miền Nam bảo vệ. Cách doanh trại nầy chừng vài trăm thước, các phóng pháo oanh tạc cơ của Miền Nam cất cánh ầm ĩ mang bom đến đánh các đơn vị Bắc Việt trên đường tiến về thủ đô Sài G̣n
Đại tá Vơ đông Giang, phát ngôn viên của Việt Cộng ngồi dưới bức ảnh cụ Hồ với cḥm râu dưới cằm. Cũng giống như các cuộc họp báo trước, anh ta tố cáo những "hành động tội ác" của Tổng Thống Hoa Kỳ và của "Ngụy quyền" Sài G̣n - lời của ông ta thường xuyên bị ngắt quăng do tiếng gầm thét của các phản lực - nhưng lần nầy th́ anh ta nhấn mạnh rằng chiến tranh giải phóng ngày càng tốt hơn cho "lực lượng cách mạng" .
Để kết thúc ông ta nhắc lại dai dẳng những điều kiện do "lực lượng cách mạng" đặt ra cho Chánh Phủ Sài G̣n để bắt đầu những cuộc thương lượng nghiêm chỉnh :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#0000ff"]" - chấm dứt sự hiện diện của Hoa Kỳ
- Thành lập một tân Chánh Phủ, với tuyên ngôn "cho ḥa b́nh, độc lập, dân chủ và ḥa giải quốc gia"
- Thi hành Hiệp Định Ba Lê
- Loại bỏ tất cả những người đă từng nằm trong guồng máy của Thiệu
- Từ bỏ đường lối hiếu chiến, phát xít, áp bức và đàn áp đối với nhân dân
- Hủy bỏ tất cả các luật lệ phản dân chủ. Bảo đảm tôn trọng tự do dân chủ. Trả tự do cho tất cả những người bị giam giữ v́ đă tranh đấu cho ḥa b́nh và độc lập quốc gia."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Một phần lớn các điều kiện đó đang trên con đường được thực hiện.
Nhưng đại tá Vơ đông Giang muốn nói ǵ khi ông ta đặt điều kiện "phải thi hành Hiệp Định Ba Lê" ? trong lúc 23 sư đoàn Bắc Việt tràn vào chiếm hai phần ba lănh thổ của Miền Nam Việt Nam ?
Và trong lúc ông vừa nói vừa đang đập bàn rầm rầm ở đây th́ hàng trăm người Mỹ đang xếp hàng chạy lên chiếc phi cơ vận tải khổng lồ "Galaxie" đang chuẩn bị cất cánh.. Chuyến ra đi hấp tấp của người Mỳ nầy đang diễn ra không xa vị trí đồn trú của cộng sản bao nhiêu, nơi mà người Mỹ gọi là "Trại Davis" để kỷ niệm cho một người binh sĩ Hoa Kỳ tên Davis bị tử trận đầu tiên ở Miền Nam Việt Nam.
[CENTER][B][COLOR="#8b0000"]*
* *[/COLOR][/B][/CENTER]
Về phía Sài G̣n , tiến tŕnh giải thể Chánh Phủ đang được xúc tiến. Chỉ c̣n một vài h́nh thức bề ngoài cần phải xem xét lại mà thôi.
Hồi 10 giờ sáng nay, chiếc xe Mercédès dài của Phủ Tổng Thống đến đậu trước cửa Thượng Viện. Tổng Thống Hương, một ông lăo đáng kính, bước xuống xe, chống gậy, chậm răi đi duyệt qua hàng binh mặc lễ phục trắng đang dàn chào Ông. Các dân biểu và nghị sĩ thuộc lưỡng viện Quốc Hội tập họp đầy đủ đang đứng chờ ông trong sảnh đường lớn của ṭa nhà. Họ đến như vậy là khá đông đấy: 183 trên 219 người dân cử thuộc lưỡng viện Quốc Hội . V́ c̣n phải tính đến mọi sự khó khăn trong vấn đề di chuyển, nào là đường sá bị cắt đứt, nào là các tỉnh và thành phố đang bị cô lập hay đă bị cộng sản chiếm. Như vậy cho thấy là Quốc Hội rất quan tâm đến phiên họp đặc biệt quan trọng nầy. Tổng Thống Hương mở đầu phiên họp với một bản tường tŕnh về những biến cố đă xảy ra từ khi ông lên nắm quyền.. Sau khi nói về những "khó khăn gặp phải trong các cuộc tiếp xúc" và những "áp lực liên tục mà ông phải chịu với những nhà ngoại giao ngoại quốc và với một số chánh trị gia của Miền Nam ", ông tuyên bố:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]" Tôi không muốn dấu quư vị lâu hơn nữa rằng cần phải và bắt buộc phải thương thuyết với phía bên kia. Nhưng vẫn c̣n có dân tộc và đất nước.Tôi không mong muốn Sài G̣n trở thành một Nam Vang thứ hai. Tôi không muốn thủ đô của chúng ta bị xóa tên trên bản đồ và cũng không muốn dân chúng của chúng ta bị bom đạn tàn sát.. Nhưng tôi muốn chứng tỏ sự kính trọng của tôi đối với đất nước cho đến cùng. Những trọng trách mà tôi đang gánh vác đây được gắn liền vơi tính cách hợp pháp của Việt Nam Cộng Ḥa, của Lưỡng Viện Quốc Hội và của quư vị dân cử. Tôi thấy tôi không có quyền đơn phương từ bỏ trọng trách đó. Tôi phải trông chờ vào quyền lực của Quốc Hội v́ chỉ có Quốc Hội mới có đủ tư cách để quyết định phải xúc tiến việc thương thuyết và chỉ có Quốc Hội mới có quyền chỉ định cá nhân nào mà Quốc Hội xét thấy có đủ khả năng nhất để thi hành nhiệm vụ thương thuyết nầy.. "[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Và sau đó ông Hương không có nêu thẳng ra tên tuổi của ai cả, nhưng ông giải thích chi tiết rơ ràng về những sự điều đ́nh của ông với tướng Dương văn Minh:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- "Trước hết tôi đă đề nghị trên giấy trắng mực đen với "người đó" về chức vụ Thủ Tướng Chánh Phủ với đầy đủ quyền hành. Ông ta đă từ chối. Tôi đă phải mời ông ta đến gặp tôi tại Dinh Độc Lập. Ông ta cũng lại từ chối. Với một thiện ư muốn giải quyết vấn đề, tôi bất chấp hết mọi thủ tục và mặc dầu tuổi già sức yếu, tôi đă phải chấp nhận di đến nhà một người bạn để gặp "người đó". Tôi đă đề nghị với "ông ta" chiếc ghế Phó Tổng Thống nhưng một lần nữa "người đó" chẳng những đă khước từ đề nghị của tôi mà c̣n nói với tôi rằng: "Phải có tất cả hay không có ǵ hết ", có nghĩa là "phải là Tổng Thống của Việt Nam Cộng Ḥa". Tôi có lưu ư như vậy là ông ta đ̣i hỏi tôi phải vi phạm Hiến Pháp, và ông ta đă trả lời rằng "Đó không phải là việc của ông ta ". Sau đó tôi đă đặt cho ông ta một câu hỏi: " Có ǵ bảo đảm rằng phía bên kia sẽ chấp nhận thương thuyết với ông ?". Người đó đă trả lời rất gọn : " Tôi đă nhận được từ phía bên kia đầy đủ những bảo đảm để tôi làm tṛn vai tṛ của tôi ". Mặc dầu tôi đă có nhấn mạnh nhưng tôi không thể có thêm một giải thích nào khác về những lời nói úp mở của ông ta và tôi thú thật là tôi không tin vào những lời nói đó.Tôi sẽ không bao giờ gánh lấy trách nhiệm về việc trao quyền hành một cách bất hợp hiến , v́ lẽ đó nên ngày hôm nay tôi xin quư vị hăy trao quyền hành pháp lại cho người đó bằng lá phiếu hợp pháp của lưỡng viện Quốc Hội . Đó là phương thức duy nhât vừa để cứu Sài G̣n khỏi một thảm họa vừa không làm mất thể diện của quốc gia và chế độ."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Nói xong những lời đó, ông Hương rời pḥng họp và trở về Dinh. có 2 xe hộ tống mở dường qua các phố đang đông nghẹt dân chúng.
Ông Trần văn Lắm, Chủ tịch Thượng Viện đề nghị ngay sau đó là các trưởng nhóm thảo luận ở các tiểu ban trước khi trở lại hội nghị khoáng đai . Sự bàn thảo của các trưởng nhóm đă được nhanh chóng tổ chức.
Trưởng nhóm "Dân Tộc Xă Hội" thuận cho tướng Minh nên muốn "Tổng Thống Hương phải từ chức một cách đơn giản".
Trưởng nhóm Cộng Ḥa lớn tiếng : [B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]" Chúng tôi không có một tín nhiệm nào đối với tướng Minh. Ông ta đă thường thay đổi màu áo của ông ta, và không có ǵ để chứng minh rằng ông ta đă có xúc tiến bàn thảo với phía bên kia. Ông ta có thể đưa ra được một chứng từ nào không ? Ai là người đă liên lạc với ông ta và người đó ở vào đẳng cấp nào ?[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Trưởng nhóm "Độc Lập" vỗ bàn : [B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]"Chúng ta không thể đặt tương lai của đất nước trên những giả thuyêt suông !"[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Chủ tịch Thương Viện nhắc lại một liên lạc điện thoại của ông M.Graham Martin, đại sứ Hoa Kỳ. Ông nói : [B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]"Người Mỹ đă mạnh dạn khuyên chúng ta đừng nghĩ đến Hiến Pháp. Thời giờ đă quá cấp bách rồi . Không c̣n phải lúc để cho chúng ta tự trói buộc vào những lư sự cùn nữa "[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Tướng Trần văn Đôn đang làm việc ngoài hành lang, tâm t́nh nhỏ to với các nghị sĩ : [B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]"Người Pháp là những người duy nhất có thể nói chuyện với Bắc Kinh , Mạc tư Khoa, Hoa thạnh Đốn, Hà Nội và CPLTCHMN, họ ủng hộ triệt để tướng Minh. Họ đoan chắc là cộng sản chỉ muốn bàn thảo với ông ta mà thôi."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Cuộc thảo luận công khai đă diễn ra lúc 14 giờ.Và nó kéo dài cho đến 22 giờ. Các diễn giả thay phiên nhau lên diễn đàn. Các cuộc thảo luận vô vị cứ kéo dài. Họ căi vă, xô đẩy nhau, trao đổi nhau những lời đe dọa, nhưng cuối cùng rồi họ cũng đi đến thỏa thuận cho một bản văn quyết nghị vô thưởng vô phạt không giải quyết được ǵ cả :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Quốc Hội nh́n nhận Tổng Thống Hương có đầy đủ tư cách và thẩm quyền để chọn người thay thế ông. Người nầy sẽ được ủy thác để tiến hành các cuộc thương thuyết."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Tên của tướng Minh Dương không thấy nêu lên trong bản văn của quyết nghị.
[B][COLOR="#0000ff"]Chủ Nhật, ngày 27 tháng Tư [/COLOR][/B]
Vào lúc 4 giờ sáng có nhiều tràng rốc kết được nă vào Sài G̣n . Những tiếng nổ làm rung chuyễn các cửa sổ. Sau đó chừng vài phút tôi nghe thấy tiếng c̣i hụ của các xe cứu hỏa và xe cứu thương. Từ trên sân thượng của ḿnh tôi nh́n thấy ánh lửa và những cột khói đen quyện vào lửa đỏ trên nền trời.Có cháy ở về hướng nhà ga Sài G̣n , một khu vực có nhiều nhà gạch và nhà cây nhỏ. Nhưng phải đợi đến hết giờ giới nghiêm mới biết được chính xác là các quả rốc kết rơi ở khu vực nào, và gây thiệt hại ra sao cho dân chúng.
Đến 7 giờ sáng tôi mới đi săn tin được. Một quả đánh trúng khách sạn Majestic, nằm ở cạnh bờ sông Sài G̣n . Quả thứ hai nổ trên lề đường gần chợ Sài G̣n. Sáu quả khác đă nổ trong khu đông dân cư nằm bên kia đường đối diện với Bộ Tư Lệnh Cành Sát. Hàng trăm lều trại, xưởng nhỏ đang bốc cháy với những tiếng nổ như pháo. Mặt đất có cả một lớp tro đen phủ lên trên nhầy nhụa v́ nước của các anh cứu hỏa. Những tấm tôn cong vẹo nằm vắt vưởng lên các bức tường đổ nát, và các bàn tủ ghế chỉ c̣n là những que củi cháy dở dang. . Các bà đang ngồi xổm , im lặng bới đám tro tàn. Các trẻ em bất động đứng nh́n chần chầm vào mấy bà mẹ.Các anh khiêng cáng đang chuyển lên xe cứu thương ba thây người co rúm, chỉ c̣n khoảng nửa thân ḿnh, ba con người mà giống như những h́nh nộm bị cháy đen.
Tổng kết của cuộc pháo kích và của đám cháy : chín chết và 36 bị thương, Hai ngàn người không nơi cư trú. . . .
Trong những khu khác trong thành phố, cuộc sống vẫn tiêp tục rất b́nh thường. Bạn hàng trong chợ vẫn bày hàng trên sạp của ḿnh. Các tiệm buôn vẫn kéo màn mở cửa . Lưu thông vẫn tấp nập nhưng đôi khi bị nghẽn v́ có đoàn xe tang năm sáu chiếc của quân đội có trang hoàng ṿng hoa đang chở các binh sĩ bị tử thương từ mặt trận về.
Trong một vài quán rượu c̣n sót lại hay những pḥng "đấm bóp" trên đường Catinat, các cô gái xinh đẹp chuyên buôn hương bán phấn đă thay đổi hoàn toàn . Họ đă búi tóc lên và không c̣n sơn móng tay đỏ nữa và không c̣n mặc cũn lẳng lơ hay quần bó sát thân ḿnh nữa mà đă mặc lại chiếc áo dài truyền thống của Việt Nam . Có tin nói là các cô đang t́m cách trữ thuốc ngừa thai dự kiến là cộng sản vào họ sẽ tịch thu hết.
Giá dồng đô la lên xuống giữa 3500 đến 4000 đồng. Các tay buôn bán ngoại tệ người Ấn đang trúng mối to với sự đầu cơ giấy 100 đô la (người cầm đầu là Ali Ismael nh́n nhận rằng đă kiếm lời trong mười năm qua được trên hai triệu đô la) 6000 người Mỹ đă rời khỏi Việt Nam , bỏ lại trên 8000 chiếc xe bừa băi khắp nơi, tạm thời được coi như vô chủ.
[CENTER][B][COLOR="#8b0000"]*
* *[/COLOR][/B][/CENTER]
Cũng vào ngay chúa nhật đó, lúc 12 giờ trưa, ông Chủ Tịch Thượng Viện nhận được một văn thư của Tổng Thống VNCH do mô tô mang đến trao tận tay. Đại ư:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]" Theo các điều khoản của Hiến Pháp th́ Quốc Hội phải ra quyết định thay thế tôi và phải chỉ định người kế vị tôi với tên họ đầy đủ. Do đó tôi đ̣i hỏi Quốc Hội phải nhanh chóng bày tỏ ư kiến của ḿnh."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Vào lúc 14 giờ đài phát thanh đă kêu gọi tất cả các nghị sĩ và dân biểu phải có mặt ở Quốc Hội đúng 17 giờ để dự một "phiên họp khoáng đại v́ quyền lợi quốc gia"
Vào giờ ấn định, các nghị sĩ và dân biểu đến Thượng Viện cũng đông đủ như ngày hôm qua. Chủ tịch Thượng Viện thông báo với họ là trước khi mở khoáng đại hôi nghị, tướng Trần văn Đôn, xử lư thường vụ Tổng Trưởng Quốc Pḥng, sẽ thuyết tŕnh về t́nh h́nh quân sự .
Tướng Đôn mặc thường phục có 3 vị tướng lănh và một đề đốc tháp tùng: Tổng Tham mưu Trưởng, Tư lệnh Biệt khu Thủ Đô,Tư Lệnh Không Quân và Tư Lệnh Hải Quân. Ông yêu cầu sự có mặt của các vị nầy để chứng thật tin tức trong bài thuyết tŕnh của ông ta. Tướng Đôn đưa ra một h́nh ảnh quá đen tối:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]" Mười bốn sư đoàn Bắc Việt được trang bị pháo binh thật hùng hậu đang bao vây thủ đô Sài G̣n . Biệt kích và đặc công cộng sản đang xâm nhập ṿng đai. Trận chiến ờ Xuân Lộc vẫn c̣n đang tiếp diễn chung quanh thị xă, ờ đó các đơn vị của Chánh Phủ đang hăng say chiến đấu, nhưng họ bị phân tán và pháo binh của họ bị pháo binh cộng sản vượt trội về tầm xa. Họ pháo ta từ xa nên không bị thiệt hại ǵ. Không quân của ta được xử dụng liên tục ngày đêm không ngơi nghỉ trong nhiều tuần lễ nay, nên cả anh em phi công và phi cơ đều đă quá sức chịu đựng. Ngoài ra c̣n bị thiệt hại khá nặng do pḥng không địch và hỏa tiễn địa không của họ. Căn cứ Không quân Biên Ḥa dưới hỏa lực của địch đă gần như bị tê liệt. Trong vài ngày nữa, mà cũng có thể là trong vài giờ nữa không chừng, có thể sẽ đến lượt Sài G̣n phải bị tàn phá v́ đạn pháo 130 ly tầm xa của Bắc Việt . Nhất định cần phải thương thuyết với họ để ngừng bắn càng sớm càng tốt..."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Một số dân biểu trẻ hung hăn chen vào la lối om ṣm một cách giận dữ và mỉa mai :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]"Bị bán đứng rồi ! Đồ hèn nhát, chủ bại, tướng pḥng ngũ !"[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Tiến sĩ Vũ quốc Thúc trưởng nhóm "Độc Lập" vừa tiến tới tướng Đôn vừa hét to lên nhiều lần : [B][I][COLOR="#8b0000"]" phản bội, đồ phản bội, anh chỉ là một tên phản bội, đáng được đem ra xử bắn "[/COLOR][/I][/B]
Khi nghe chửi như thế, Tướng Đôn mặt tái mét im thin thít không nói được một tiếng nào . Các tướng lănh đi theo ông sửng sốt về những phản ứng dữ dội của cử tọa nên cũng cúi đầu im thin thít.Chủ tịch Trần văn Lắm cố gắng trấn tĩnh mọi người nên khuyên can :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]" Các anh em nên đặt câu hỏi là phải hơn, các vị tướng lănh sẽ trả lời cho ḿnh." [/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Các câu hỏi được đưa lên loạn xà ngầu :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]" Ông chỉ nói về hành động và sáng kiến của địch mà về phần ông ông đă có biện pháp nào chưa? Ông đă có đi lên mặt trận mấy lần rồi?"[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Nghị sĩ Vũ văn Mẫu đứng lên và chẩm rải nói gằn từng tiếng :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]"Ông là Tổng Trưởng Quốc Pḥng phải không ? Vậy tôi lập lại câu hỏi của tôi : Ông đă có những sáng kiến và những biện pháp nào để lo pḥng thủ Sài G̣n chưa ? Và để chận đứng sức tiến của địch ?[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Tướng Đôn lắc đầu và trả lời lạc giọng :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]"Các sự chuyển quân và các biện pháp chiến thuật đều thuộc về bí mật quân sự"[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Cuộc điều trần coi như được chấm dứt. Tổng trưởng Quốc Pḥng và những quân nhân tháp tùng đi ra khỏi pḥng họp dưới những tiếng la ó. Cuộc tranh luận của Quốc Hội kéo dài 4 tiếng đồng hồ. C̣n sôi động và dữ dội hơn ngày hôm qua nữa, bị ngắt khoảng bởi các sự chửi mắng và những cuộc ấu đả ngắn . Tay chân đôi khi thay cho lời nói. Nhưng rồi lần lần sự mệt mỏi đă có tác dụng. Cuối cùng rồi những đề kháng quyết liệt nào cũng phải bị ch́m xuống v́ cảm giác bất lực và uể oải, v́ ai cũng thấy rơ là những lời nói dù có nóng bỏng đến đâu cũng không có một chút cân lượng nào đối với những biến cố quân sự .
Lúc bấy giờ Chủ tịch Trần văn Lắm mới can thiệp vào :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]"Chúng ta phải kết thúc thôi ! và phải nh́n thẳng vào sự việc. Than van cũng vô ích thôi. Chúng ta đă thua rồi. Ḿnh phải chấp nhận sự nhục nhă nầy bằng một lời an ủi là dầu sao họ cũng cùng một dân tộc với chúng ta, vẫn c̣n đỡ hơn là đối với những người ngoại quốc." [/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Rồi sau dó ông lại nói thêm, h́nh như để t́m cách xóa tan những ư nghĩ ngại ngùng của chính ông vừa nói ra:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]Tôi chỉ mong sao những kẻ chiến thắng hiểu rằng người Miền Nam Việt Nam cũng là những người anh em của họ... Chúng ta không c̣n sự lựa chọn nào khác là giao hết quyền hành cho tướng Minh Dương. Đây là văn bản mà tôi đề nghị với quư vị :[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#0000ff"]" Quốc Hội với đầy đủ quyền tự do của chế độ, thấy rằng phải mở ngay các cuộc thương thuyết không thể tránh được . Tướng Dương văn Minh được chỉ định thay thế Tổng Thống Trần văn Hương để lănh đạo Quốc gia, là người có nhiệm vụ phải tiến hành công tác thương thuyết nầy."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Lưỡng viện Quốc Hội đă đưa tay bỏ phiếu, chấp thuận bản quyết nghị với đa số 120 phiếu thuận, 32 phiếu chống và 20 phiếu trắng. Lúc đó là 9 giờ đêm.
Vào lúc chủ tịch Thượng Viện rời pḥng họp, ông Nguyễn hữu Thống, một dân biểu trẻ thuộc nhóm Cộng Ḥa đă buông ra một câu đầy khinh bỉ :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]" Ông Trần văn Lắm có thể rất là bằng ḷng. Ông ta đáng được người Mỹ và Việt Cộng khen thưởng!". [/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Cách ông ta vài bước nghị sĩ Trần trung Dung bàn căi với cựu Tổng Trưởng Trần chánh Thành :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]"Thật là khó hiểu được thái độ của người Mỹ. Họ đă áp lực ông Thiệu để ông nầy phải ra đi, viện cớ đó là biện pháp duy nhất để Quốc Hội Hoa Kỳ bỏ phiếu chấp thuận ngân khoản viện trợ. Cuối cùng ông Thiệu phải từ chức. Tổng Thống Hương, người kế vị cho ông Thiệu lại được nghe một câu nói của đại sứ Martin ngay sau đó: "Đă quá trể rồi, Quốc Hội Hoa Kỳ không c̣n bỏ phiếu cho ngân khoản viện trợ nữa.Ông phải nhường ghế Tổng Thống lại cho
một người khác đi, người đó phải "được phía bên kia chấp nhận". Ông già Hương đă bảo vệ Hiến Pháp đến cùng, Hiến Pháp mà chính những người làm luật của Hoa Kỳ đă tham gia tạo dựng nên.. Nhưng tới giai đoạn nầy người Mỹ thông thường là những người rất tôn trọng luật pháp, lại thấy rằng như vậy sẽ làm mất quá nhiều th́ giờ. Cuối cùng, trước khi chúng ta bỏ phiếu chấp thuận trao toàn quyền cho tướng Minh , đại sứ Martin đă mời ông Hương chuẩn bị để cùng ra đi với những người Mỹ cuối cùng. Ông Hương đă thẳng thắng trả lời :
- " Tôi không đi đâu hết, Chỗ của tôi phải là ở trong nước của tôi . " Người Mỹ thật sự đă tưởng chúng ḿnh là những người không biết đến hai chữ danh dự là ǵ chắc !!!!. "[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Trần chánh Thành nhún vai và nói :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]"Anh sẽ thấy là họ sẽ đ̣i hỏi tướng Minh phải ra lệnh cho họ rời khỏi nước Việt Nam ... và họ sẽ ra đi không kèn không trống cho mà xem !. " [/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Một vị trưởng ṭa đưa tay tắt ngọn đèn xanh đang chiếu sáng chiếc bàn h́nh móng ngựa ở Dinh Độc Lập. Nơi đây sẽ tổ chức buỗi lễ bàn giao quyền hành ngày mai. Tướng Minh sau đó sẽ nói chuyện với quốc dân đồng bào qua hệ thống truyền thanh và truyền h́nh.
MẸ VIỆT NAM ƠI! DÂN TA CÓ TỘI T̀NH G̀? - (VIETNAM, QU'AS TU FAIT DE TES FILS? (27 Chương)
[CENTER][B][COLOR="#ff0000"]CHƯƠNG HAI MƯƠI MỐT
[SIZE="4"]ÔNG DƯƠNG VĂN MINH LÀ AI ?[/SIZE][/COLOR][/B][/CENTER]
H́nh ảnh của tướng Dương văn Minh do các ủng hộ viên của ông đưa lên ở Việt Nam cũng như ở ngoại quốc đă được rút ngắn gọn lại chỉ c̣n một vài nét ca tụng cá nhân, nhưng thường không đúng và có quá nhiều sự việc, chi tiết quan trọng th́ đă bị bỏ lửng trong bóng tối. H́nh ảnh đó được tóm gọn trong một vài phẩm cách căn bản cần thiết và có lợi cho những người lănh đạo như : đó là một người chủ trương "ḥa b́nh", liêm chính, trung trực, b́nh dân và được kính nể,v.v...
Cộng sản Bắc Việt xem ông ta như một "người đối thoại có giá trị".
Tờ Kinh Tế Viễn Đông c̣n trịnh trọng xác nhận ông ta đă tốt nghiệp trường Des Charles của Pháp nữa.
Nhân vật nầy có thể không cần phải có những nhận xét quá đơn thuần như thế đâu, nếu người ta nghĩ tới động cơ nào đă thúc đẩy ông đi tới hành động và nếu chịu khó nghiên cứu kỹ về tiểu sử của ông người ta sẽ thấy là các phẩm tính đă gán cho ông không được chính xác lắm đâu. Những biến cố mà ông đă dính vào, sự bất nhất và những mâu thuẫn của những người chung quanh ông đă cho thấy rằng ông thường là công cụ của những khuynh hướng chánh trị khác nhau hoặc của những nhân vật có tham vọng cá nhân nhưng sau đó họ đă bỏ rơi ông ta trong sự bối rối không biết phải làm ǵ .
Ông sanh ngày 19 tháng 2 năm 1916 tại Mỹ Tho, ngay thị xă của một tỉnh cũ của người Khờ me, một giang cảng quan trọng thuộc đồng bằng sông Cửu Long. Ông đă lớn lên ở Miền Tây Nam Bộ trong vùng đồng ruộng mênh mông có nhiều sông rạch rộng và sâu. Thân phụ ông là một người cao lớn hiền lành , thông phán của Chánh Phủ, giỏi về văn chương thơ phú Việt Nam và triết học Lăo Giáo, chỉ sống cho bạn bè. Thân mẫu ông cũng to con, đen đúa có gịng máu Cam pu chia. Từ hệ gia tộc như vậy, ông Minh là một mẫu người đặc biệt, thích có bạn bè, không sợ cái chết, thường có sự kính trọng các quan chức, và cũng có một màu da ngâm đen. Ông học hết bậc trung học ở trường Pháp Chasseloup-Laubat và có tú tài đôi, khoa học. Ông ta gần như là một lực sĩ , bơi lội giỏi và là một tay chơi quần vợt rất có hạng. Năm 1939 ông bị động viên vào bộ binh của người Pháp. (nguyên tác: infanterie coloniale). Vào thời đó, các binh sĩ bộ binh nầy thường có biệt danh là những con "cá heo", là những tay đấm đá, dân xâm ḿnh, hay nhậu nhẹt và lúc nào cũng sẵn sàng đánh nhau. Không như các bạn Việt Nam yếu đuối khác thường tránh gây sự, ông Minh to mồm và hiếu chiến, không bỏ qua chuyện ǵ hết, cứ húc thẳng mỗi khi bị khiêu khích và húc mạnh. Năm 1940, ông ra trường với cấp bậc chuẩn úy ở Thủ dầu Một, đứng hạng 3. Năm 1945 được thăng trung úy và là sĩ quan thể thao của đồn quân Vũng Tàu. Cũng vào năm đó, ngày 9 tháng 3 khi quân Nhật tấn công các đơn vị Pháp, ông chiến đấu mănh liệt suốt đêm, nhưng khi cuộc chiến chấm dứt, ông đă ngả theo Nhật, đó là một điểm quá yếu. Khi Nhật đầu hàng, để tránh ra hội đồng quân pháp, ông lui về quê nhà ở Mỹ Tho sống với môt quan chức, ông Nguyễn ngọc Thơ, bạn của thân phụ ông. Trong ṿng mấy tuần lễ với sự sảng khoái của nền độc lập vừa mới t́m lại được, ông lại ngồi vào "ủy ban hành chánh Việt Minh" của tỉnh Mỹ Tho. Đến tháng 10 năm 1945, khi đoàn quân thiết giáp của đại tá Massu vào Mỹ Tho, ông tự để cho họ bắt mà không kháng cự. Được hộ tống về Sài G̣n , nơi ông bị truy tầm như một quân nhân đào ngũ, chánh quyền đưa ông sang Cảnh Sát đặc biệt ở đường Catinat đễ điều tra. Ở đó ông bị qua một cơn hành xác quá khủng khiếp. Các nhân viên điều tra đă đánh ông bằng gót giầy làm găy hết hàm răng trên chỉ c̣n lại một chiếc. Từ lúc đó ông mới có biệt danh là "Minh sún" (nguyên tác :"L'Édenté").
Măi đến năm 1947 ông mới được trở vào quân đội Pháp lại với cấp bậc cũ .Là một sĩ quan tốt, rất chịu khó chiến đấu không mệt mỏi, ông được binh sĩ trực thuộc thương mến. Năm 1951, ông được thăng cấp đại úy và đảm nhiệm chức vụ sĩ quan tùy viên cho ông Trần văn Hữu, Thủ tướng Việt Nam . Năm 1952 ông được thăng Thiếu tá và được gời đi thụ huấn lớp Chỉ Huy Tham Mưu ở Pháp. Đến 1953, ông ra trường và trở về Miền Trung Việt Nam với cấp bằng Chỉ Huy Tham Mưu cao cấp. Ở đây ông chỉ huy nhiều cuộc hành quân trong vùng rừng thiêng nước độc của "dăy phố buồn hiu".
Sau Hiệp ước Genève 1954, ông được gọi về Sài G̣n. Thủ đô Sài G̣n lúc bấy giờ như một thùng thuốc súng sấp nổ, không người nào tin vào khả năng đứng vững của tân Chánh Phủ của ông Diệm. Ở Miền Nam Việt Nam các giáo phái Ḥa Hảo, Cao Đài và B́nh Xuyên rất hùng mạnh. Lực lượng quân sự của họ nếu tính chung lại được lên quá con số 50.000 người và những vùng ảnh hưởng của họ trải rộng khoản 1/3 đất nước. Bảy Viễn, lănh tụ B́nh Xuyên từ một cựu thảo khấu đă trở thành một tướng lănh, là một người hung bạo và gan dạ như một con trâu rừng, làm chủ cả thủ đô mà không c̣n ai nghi ngờ ǵ nữa. Ông ta nắm cảnh sát, nắm ṣng bạc Đại Thế Giới, kiểm soát bọn con buôn người Tàu, các ḷ sát sinh, và mọi sự lưu thông đường bộ cũng như đường thủy . Do đó ông ta rất giàu mạnh, dân chúng ai cũng sợ. Nhưng ông Diệm có quyết tâm cần phải phá bỏ tập đoàn phong kiến và chứng tỏ uy quyền của Chánh Phủ ḿnh. Do đó ông cho thăng cấp ông Minh lên đại tá, trao cho ông quyền chỉ huy tiểu khu Sài G̣n Chợ Lớn với toàn quyền hành động. Lúc bấy giờ ông Minh mới kêu gọi đến sự hợp tác của các sĩ quan thâm niên thuộc các tiểu đoàn Dù.
Ngày 28 tháng 4 năm 1955 hồi 4 giờ sáng có tiếng bách kích pháo nặng nổ trong thành phố. Một cột khói đen khổng lồ bốc cao trên nền trời. Cuộc chiến chống các giáo phái bắt đầu. Cuộc chiến nầy kéo dài 2 năm. Một cuộc nội chiến đẫm máu , không khoan nhượng, nếu không muốn nói đến hai chữ "tàn nhẫn", từ chiến đấu trong đường phố đến các trận tập kích của đặc công trong vùng śnh lầy, các trận xung kích của thiết giáp suốt cả Miền Tây Nam Bộ. Ông Minh có mặt khắp nơi khi có chạm súng nặng. Người của ông ta đă phạm vào một vài hành động "thất nhân tâm", cướp một xe hàng hóa gọi là chiến lợi phẩm trị giá 8 triệu đồng, chia cả kho bạc của Bảy Viễn trên 100 triệu đồng (tương đương với 1 tỷ quan Pháp cũ lúc bấy giờ). Thanh toán B́nh Xuyên xong là đến lượt Ḥa Hảo, một cuộc đuổi bắt với đủ loại cạm bẩy, xuyên qua các đồng ruộng mênh mông ngập nước, xuyên qua các giồng cát, các kênh rạch hay các rừng đước rừng tràm. Hàng loạt cuộc săn lùng người khắp nơi, không nhân chứng, được diễn ra trên hàng trăm cây số từ Đồng Tháp Mưồi đến núi Thất Sơn qua tận biên giới Việt Miên. Cho đến khi với hành động phản trắc bắt được tướng Ba Cụt, một nhân vật nổi tiếng, một vị chỉ huy trưởng gầy g̣ để tóc dài của kháng chiến quân Ḥa Hảo mà cả người Pháp lẫn cộng sản không hạ được và cũng không khuất phục được .Ba Cụt bị xử tử bằng máy chém và cả Hoà Hảo không bao giờ tha thứ cho ông Minh về chuyện nầy. Lúc bấy giờ ông Minh là một quân nhân và sự thù hận nầy không làm cho ông quan tâm lắm. Sự chống đối triền miên của giáo phái Ḥa Hảo được ăn sâu trong cả 11 tỉnh đông dân cư của đồng bằng sông Cửu Long đă làm suy giảm một cách đáng kể đến tầm vóc của người lănh đạo Miền Nam khi ông Minh thật sự bước vào con đường chánh trị . Nhưng đây là một việc khác...
Năm 1958, tướng Minh về Sai Gon trong chiến thắng. Lễ lạc, tràng hoa, vinh thăng trung tướng.... diễn hành, duyện binh, kèn trống .... Nhưng bà Ngô đ́nh Nhu cố vấn chánh trị và em dâu của ông Diệm lại không tin tưởng những tướng lănh quá b́nh dân. Bà nói với ông Diệm :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]-" Không nên để cho lớn mạnh dưới trướng của ḿnh một quân nhân có quá nhiều ảnh hưởng trong quân đội . Với khuynh hướng thông thường thích các cuộc đảo chánh kiểu Nam Mỹ của người Anh, đă là một người chiến đấu giỏi, nhưng dễ bị mua chuộc, không thông minh lắm và nhất là không biết ǵ lắm về chánh trị , tướng Minh không khéo rồi sẽ trở thành một tướng lănh để cho người ta nhắm vào. Chỉ cần có một đường giây nhỏ nào đó của ṭa đại sứ hay Bộ Ngoại Giao Mỹ và một cố vấn có hạng của bọn Trung ương t́nh báo Hoa kỲ ( CIA ) là đủ rồi. Cho nên tốt hơn hết là chúng ta nên giữ một khoảng cách nào đó đối với ông ta."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Mặc dầu các phe phái đă bị đập tan, các cán bộ cộng sản không có được bao nhiêu, nhưng chế độ của ông Diệm cũng chưa được tự tại cho lắm. Là một người ngoan đạo lại thấm nhuần tập quán của Khổng Mạnh, vị Tổng Thống của Miền Nam Việt Nam là một người quốc gia cực đoan và đến giờ nầy vẫn c̣n độc thân, sống khắc khổ, nên có một đường lối chánh trị đặt trên nền tảng "tập trung quyền hành", với một tinh thần đạo đức khắc nghiệt, tôn trọng và bảo vệ triệt để tôn ti trật tự trong gia đ́nh, cùng với một sự hướng dẫn chánh trị cho dân chúng và một sự nâng đỡ vô điều kiện đối với khối giáo dân di cư từ Miền Bắc. Các vũ trường và tiệm hút đều bị đóng cửa, cờ bạc bị cấm, vợ chồng phải có cưới hỏi hợp pháp, tội ngoại t́nh phải bị xử tù và học tập chánh trị bắt buộc. Hầu hết các vị trí then chốt trong chánh quyền đều do trí thức Miền Trung nắm giữ. Tướng Minh vốn là người Nam , gốc Miền Nam Việt Nam , rất sợ những sự g̣ bó, nghi lễ và những mánh khóe chia rẽ bạn bè. Ông mạnh mẽ chỉ trích các trí thức Miền Bắc và Trung hèn hạ, thượng đội hạ đạp, tự cho ḿnh là "những con mọt sách". Ông không cần biết đến "dịch rửa tội" nó đang tàn phá hàng ngũ các cấp tá đang chạy lo cho vấn đề thăng thưởng của họ. Khi có dịp đi thăm miền quê với Tổng trưởng quốc pḥng , ông tự tách rời khỏi đoàn quan khách, đi lẫn lộn trong đám nông dân, có khi lội xuống ruộng śnh lầy mà không cần phải xăn quần hay cởi giầy., c̣n có đổ mồ hôi th́ tự kéo tay áo lên chùi trán. Với hàng binh sĩ th́ ông nói công khai :"Nên để th́ giờ chạy theo tán gái c̣n hay hơn là chạy theo mấy ông cố đạo" Trong các cuộc tiếp tân th́ ông từ chối tán tỉnh để kiếm điểm với bà Nhu, chỉ trích công khai các công chức và các sĩ quan xin vào đảng "Cần Lao" (chú thích của tác giả: dưới chiêu bài của "đảng Cần Lao", đây là một sự tuyển chọn một đội ngũ cán bộ và những người được gọi là ưu tú để phục vụ chánh quyền hiện tại)
Vị thế của ông lần lần bị lu mờ. Vào cuối năm 1959, ông được cử làm thanh tra các Quân Đoàn I và Quân Đoàn II (Vùng Hué và Cao Nguyên Trung Phần). Nhưng thật sự ông không rời khỏi Sai Gon và cứ ngồi ỳ trong văn pḥng của ḿnh. V́ các đặc quyền của ông đă được ông Ngô đ́nh Cẩn làm hết rồi, ông nầy là người em "út" của ông Diệm, một vị lănh chúa xảo quyệt và bí mật, một ủy viên chánh trị và thủ quỹ của Miền Trung Việt, một người nắm hết cả vùng với một mạng lưới cán bộ đảng viên đảng Cần Lao, từ cảnh sát đến binh sĩ và điềm chỉ viên, một người tự cho ḿnh là thấy hết, biết hết, mua chuộc và bảo đảm sự trung thành của mọi người bằng tiền bạc hay bằng một sự giúp đỡ nào đó... một người không chịu bỏ qua bất cứ một chuyện lớn nhỏ nào cả.
Ngày 11 tháng 11 năm 1960, hai vị đại tá thuộc binh chủng Nhảy Dù đă làm một cuộc đảo chánh ở Sai Gon với 3 tiểu đoàn Dù, họ đă chiếm hết các điểm trọng yếu trong thủ đô, đánh vào Liên đoàn Pḥng Vệ Phủ Tổng Thống gần vườn Bách Thảo và bao vây Dinh Độc Lập. Các sĩ quan nầy đă mời ông Minh lănh đạo cuộc binh biến nầy nhưng ông từ chối, không tham gia. Cuộc đảo chánh thất bại. Các sĩ quan chạy qua Cam Bốt. Tướng Minh cũng không được ân huệ ǵ hơn.
Đến năm 1961, ông nhận một chức vụ mới :"Tư Lệnh Bộ Tư Lệnh Hành Quân" của quân đội. Nhưng cũng chỉ là một chức vụ tượng trưng "ngồi chơi sơi nước" mà thôi. Bởi v́ trong những cuộc hành quân chống du kích đầu tiên và thành lập các "Khu trù mật", ít khi mà quân đội can dự vào. Bất b́nh v́ coi như đương nhiên bị gạt ra ngoài ṿng, ông ta càu nhàu, gậm nhấm mối hận nầy, nhưng vẫn giữ một thái độ hết sức thận trọng.
Năm 1963 ông lại được chỉ định làm "Cố vấn quân sự cho Phủ Tổng Thống", một chức vụ hoàn toàn có tánh cách danh dự và thụ động. Dù sao th́ ông vẫn là người rất b́nh dân trong quân đội nên có một nhóm tướng lănh và đại tá đă tiếp xúc với ông để chuẩn bị cho một cuộc đảo chánh, Ông Ngô đ́nh Nhu nhờ cảnh sát mật vụ của ông cho biết nên đă cảnh giác đề pḥng. Nhưng ông không tin là ông Minh có đủ tài cán, nên bỏ qua việc nầy với một câu nói có vẻ khinh bỉ :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"] " Anh ta có sức như một con voi nhưng có bộ óc của một con chim muỗi. Không có quản tượng th́ voi không thể làm ǵ được đâu. ".[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Ông Nhu nói cũng đúng lắm nhưng ông đă lầm. Tướng Minh và "nhóm đảo chánh" của ông không thiếu quản tượng đâu :
- Tướng Maxwell Taylor, cố vấn quân sự đặc biệt của Tổng Thống Kennedy là người đầu tiên đă tiếp xúc và khuyến khích những người tạo phản.
- Đại sứ lỗi lạc của Hoa Kỳ ông Henry Cabot-Lodge, nhà quư tộc của thành phố Boston, một người biết tính toán và rất lạnh lùng... đă làm gạch nối với sự trợ giúp của một kỹ thuật gia thuộc Cục Trung Ương T́nh Báo : đại tá Lou Conein (18 năm ở Việt Nam ), một bợm rượu có hạng, một kẻ phiêu lưu rất nên thơ nhưng rất dữ dằn, cha là người Nga mẹ là người Pháp, vợ là người lai Âu Á, anh là cựu chiến binh của OSS (tiền thân của CIA ) ở bưng biền Bắc Việt , cựu huấn luyện viên của những toán đặc công Việt Minh đầu tiên vào năm 1945... ( chú thích thêm của tác giả :Có một chuyên viên CIA khác làm việc chung với Lou Conein. Đó là đại tá Spera, người sau nầy được nổi tiếng là đă thanh toán Che Guevera ở Bolivie).
Tướng Minh và Lou Conein đă biết nhau từ chiến dịch đánh B́nh xuyên, một chiến dịch đă gây ra những sự đụng chạm nặng giữa sĩ quan Pḥng Nh́ của Pháp và cố vấn quân sự của CIA . Người Pháp th́ ủng hộ B́nh Xuyên, những người đồng minh cũ trung thành với Pháp. Người Mỹ th́ ủng hộ ông Diệm và tướng Minh trong việc nắm lại thị trấn Sài G̣n - Chợ Lớn. Cộng tác chung quanh tướng Minh và Conein trong việc chuẩn bị lật đổ ông Diệm, c̣n có cả một nhóm chuyên viên: tướng Lê văn Kim, một sĩ quan tham mưu quan trọng (trước thế chiến 2 ở Paris là người đạo diễn đă làm việc với Marcel Pagnol), tướng Trần thiện Khiêm (sau nầy là Thủ Tướng và là cánh tay mặt của Tổng Thống Thiệu), tướng Mai hữu Xuân, (cựu tư lệnh Cảnh Sát Đặc Biệt, một người có tánh dứt khoát, hung dữ và thù hận, biết rất nhiều chuyện bí mật và có dưới trướng nhiều toán sát thủ trung thành và phục vụ vô điều kiện.), Đại tá Đỗ Mậu, Giám Đốc Nha An Ninh Quân Đội, cựu trung sĩ vệ binh Việt Nam thời Pháp, một con người mưu sĩ đầy mánh khóe nhưng không biết ngại ngùng là ǵ. Con bài chủ của nhóm người nầy là tướng Trần văn Đôn, Tham mưu trưởng QLVNCH, người được bà Nhu vừa đẹp vừa say mê bảo vệ đặc biệt. Tướng Đôn là người được Tổng Thống Diệm và ông Nhu tín nhiệm hoàn toàn, sẽ là người phối hợp không bị nghi ngờ cho toàn nhóm.
Ngày 1 tháng 11 năm 1963, chế độ bị lật đổ, Cả hai ông Diệm và Nhu đều bị đại úy Nhung thanh toán bằng mấy phát súng lục 12 ly và bị đâm thêm nhiều nhát dao găm. Đại úy Nhung, sĩ quan cận vệ của tướng Minh, là người thi hành tất cả lệnh của tướng Minh một cách mù quáng.
Sau khi thành công, nhóm đảo chánh thành lập "Hội Đồng Quân Nhân Cách Mạng" và tướng Minh được giao cho chức Chủ tịch nắm lấy chánh quyền.
Nhưng không phải chỉ hạ bệ một ông Tổng Thống bằng đại bác là đă chứng minh được là ḿnh có khả năng trị quốc.
Tướng Minh lúc nào cũng trung thành với bạn bè nên đă chỉ định người bạn cũ trong kháng chiến và cũng là bạn trong tù là vị quan lại Nguyễn ngọc Thơ vào chức vụ Thủ tướng Chánh Phủ , và giao Bộ Thể Thao cho một người bạn khác của ông, một kiến trúc sư ốm yếu bệnh hoạn , một người suốt cả đời chưa bao giờ biết làm một động tác thể dục nào. Hội đồng Quân Nhân quá bận tâm với hồ sơ về "sự độc tài của chế độ Diệm" nên không có đưa ra được một chương tŕnh hành động về chánh trị hay kinh tế nào . Tướng Minh đă có những lời tuyên bố làm cho các nhà báo sửng sốt :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]"Chúng tôi cũng đă nghĩ tới học thuyết. Nhưng trong hiện tại, có rất nhiều việc quan trọng hơn: nắm vững lại công việc để đi tới chiến thắng."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Ngoài ra, v́ các đơn vị ưu tú của quân đội cứ tập trung và đóng măi ở thủ đô, cũng như có nhiều tướng lănh mải lo t́m chức vụ và bổng lộc, nên đă có một khoảng trống trầm trọng trong lănh thổ. Các "ấp chiến lược" từng được xem là xương sống của hệ thống pḥng thủ của dân chúng chống lại Việt Cộng lại bị phá tan. Có nhiều vị tổng bộ trưởng và công chức cao cấp bị bắt giam hay lưu đày, và có nhiều vị tỉnh trưởng bị cách chức. Cộng sản lợi dụng t́nh trạng hỗn loạn trong quân đội , lợi dụng khoảng không chánh trị và sự thiếu vắng của nền hành chánh trong lúc nầy để tiến hành những hành động qui mô hơn trong tất cả vùng quê thuộc đồng bằng sông Cửu Long .
C̣n nói về việc "nắm chặt t́nh h́nh" của các tướng lănh th́ đó thường được diễn dịch ra là những cuộc ''làm tiền". Trước tiên, các "ông đảo chánh" bắt đầu là "đánh vào" các kỹ nghệ gia, họ cho đó là những người đă làm giàu dưới trào chế độ cũ. Cố vấn tài chánh của ông Nhu, một nhà tư sản có hạng ở Hué. đă bị bắt buộc phải nộp 60 triệu đồng. Theo lệnh của tướng Minh, vị linh mục từng làm lễ rửa tội cho ông Diệm bị bắt . Bị hăm dọa xử tử h́nh, linh mục nầy phải giao lại cho vị nguyên thủ quốc gia 35 triệu đồng, số tiền đă được Tổng Thống Diệm giao cho nhà thờ thuộc Ḍng Chúa Cứu Thế ở đường Kỳ Đồng.. Sau đó, các "ông đảo chánh" tự chia nhau khoản 500 triệu tiền công quỹ c̣n lại sau cái chết của ông Diệm. Ở Dinh Độc Lập, chán nản và phiền phức v́ cứ phải cứu xét các hồ sơ, tướng Minh tiếp hết mọi người . . làm cho các cơ quan an ninh muốn điên lên. Có một ngày nào đó, trên 20 người mặc quần ngắn không cà vạt đi giầy bố, đến trính diện ở cổng. Tất cả đều là bạn quần vợt của ông Minh, những ông thông ông phán, những thầy thơ kư, những người gác cửa, lục sự và có cả những người lượm banh nữa. Tất cả đều vào công viên và chơi ở sân quần vợt của Phủ Tổng Thống luôn trong suốt hai giờ đồng hồ với tướng Minh. Ngay ở nhà ông Minh ở đường Chasseloup Laubat, các cửa vào ra cũng không có người canh gác. C̣n Bà tướng Minh th́ cũng đẹp, lớn con, lúc nào cũng tươi cười, không kiểu cách, mời tất cả bạn bè. Nhà luôn luôn có bạn bè khách khứa, nhạc sĩ, các chiêm tinh gia, và mấy tay tứ sắc...
Nhưng dân chúng th́ không ai chú ư nữa. Cách đây mấy tuần, dân chúng Sài G̣n rất mừng rỡ hoan nghênh tận t́nh sự sụp đổ của một chế độ mà họ chán ghét. Các tướng lănh thấy được hoan hô nhiệt liệt, ngây thơ tưởng rằng dân chúng hoan hô ḿnh. Thật không c̣n cái lầm nào hơn !. Đám đông dân chúng chỉ vui mừng v́ t́m lại được sự tự do và nhất là lời hứa là Miền Nam Việt Nam có triển vọng chấm dứt được trận giặc đă kéo dài quá lâu rồi. Dân chúng thật thà tưởng rằng sự sụp đổ của chế độ Diệm là có thể dàn xếp được tất cả. Nhưng giờ đây họ thấy là cuộc chiến chẳng những vẫn tiếp tục mà c̣n bành truớng mạnh thêm lên, họ thấy là khó mà có được thanh b́nh và cánh cửa Tự Do vừa thấy mở ra được một lúc th́ lại được đóng lại ngay rồi. Một luật sư Việt Nam được ra khỏi nhà tù, không bị t́nh nghi là có cảm t́nh với chế độ cũ, đă tâm sự với một đặc phái viên của một tờ báo lớn ở Paris :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]"Ông biết bây giờ có một sự khác biệt nào với "lúc trước" không ? Các cô gái điếm có thể níu kéo khách rất là tự do trên đường Tự Do. C̣n ở các quán rượu th́ người hầu bàn không c̣n bị bắt buộc phải mặc chiếc áo bờ lu trắng theo lệnh của bà Nhu nữa, mà họ được phép ăn mặc theo sở thích và theo khuynh hướng riêng của họ. Tôi quên nói là kể từ nay được nhảy tuưt một cách hợp pháp nữa.. Thật là quá yếu !"[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Thật ra th́ không c̣n có vấn đề hứa hẹn ǵ về Tự Do đâu. Các cuộc phổ thông đầu phiếu coi như được dời lại sau khi chiến tranh kết thúc.Một "Hội Đồng Nhân Sĩ" được thành lập với nhiệm vụ rất khiêm nhường là soi sáng Chánh Phủ trong mọi quyết định. Nhưng rồi Hội Đồng nầy cũng không đi đến đâu cả.
Người ta ghi nhận có một số người mới tự thiêu. Thật khó mà tin được . Theo luận điệu chánh thức của chánh quyền th́ "họ chỉ tỏ thái độ vui mừng v́ cuộc đàn áp Phật Giáo đă chấm dứt".
Các đảng phái chánh trị tái hoạt động một cách khó khăn.
Báo chí th́ tràn ngập (trên 50 tờ báo được xuất bản sau ngày đảo chánh, và chỉ cần có một lá thơ giới thiệu của một tướng lănh nào đó là giấy phép ra một tờ nhật báo có thể được phê chuẩn ngay). Báo chí được phép tố cáo chế độ cũ. Nhưng nếu tờ báo nào tự do chỉ trích hành động của các tướng lănh th́ sẽ bị tịch thu ngay và vĩnh viễn bị đóng cửa. (việc này đă xảy ra ba lần trong ṿng không đến một tuần). Chế độ của ông Diệm dĩ nhiên phải có những lỗi lầm (lỗi lầm chính yếu nhất là đă làm phật ḷng người Hoa Kỳ), nhưng chế độ nầy đă góp công vào sự ra đời và tồn tại của chánh quyền Miền Nam Việt Nam. Chế độ đó cũng đă thiết lập được một hàng rào ngăn chặn bọn Việt Cộng, có thể là chưa hữu hiệu lắm, nhưng cũng là một rào cản. Bây giờ th́ không c̣n ǵ cả. Miền Nam Việt Nam là một đất nước đang trong thời nội chiến mà lại không thấy có chánh quyền nào hết!
Dưới thời ông Diệm, đă có một ư kiến, một cán bộ xă hội và kinh tế, một đường lối chánh trị và một niềm tin. Đă có được một người : Nhu, người biết làm cho người ta nghe lời, và mọi người đều run sợ trước người đó. Những mệnh lệnh của ông ta nói ra đều được thi hành. Nhưng bây giờ th́ là một nền Cộng Ḥa của những người bạn nhỏ . Người nào cũng là chỉ huy hết mà không có ai là người tuân hành. Thật là cả một sự hỗn độn. Tất cả quyền hành quân sự lẫn hành chánh đều nằm trong tay "Hội Đồng Quân Nhân Cách Mạng".. Nhưng rất rơ ràng là những người lănh đạo của nhóm đảo chánh h́nh như không biết phải làm ǵ với quyền bính đó. Dân chúng đă tin tưởng rằng các tướng lănh khi nắm được chánh quyền rồi th́ phải có quyết định đi đến hành động, sau khi đă suy tính về kế hoạch của họ, dù là có quá lâu. Không có ǵ không đúng ! Cuộc đảo chánh không phải là một cuộc hành quân "v́" một chuyện chơi nào đó! mà là để "chống" một chế độ hiện hành: chế độ gia đ́nh trị của nhà họ Ngô. Và hành động bằng vũ lực nầy kéo theo 2 án mạng đă tơ ra thật sự vô nghĩa. Rất mau chóng những người không được chuẩn bị cho việc nầy thấy là ḿnh bị đứng trước một nhiệm vụ là phải soạn thảo một chương tŕnh hành động mới , một nhiệm vụ quá cao đối với họ. Nhưng thay v́ phải hoạch định một học thuyết, họ chỉ cần cho bộ máy hành chánh cũng như kinh tế chạy lại, và cho dân chúng tham gia.... Các tướng lănh cứ tự giam ḿnh trong văn pḥng của bộ tham mưu với những cuộc thương nghị dài ḍng vô ích mà cuối cùng chỉ thấy có một quyết định cụ thể duy nhất được thông báo cho dân chúng. Đó là "lệnh tịch thu" tài sản của tất cả thành viên thuộc gia đ́nh họ Ngô, c̣n sống hay đă chết cũng vậy, và của tất cả những người cộng sự thân cận của họ.
Bây giờ chỉ c̣n trông chờ ở người Mỹ mà thôi.
Nhưng đại sứ Cabot Lodge, nản ḷng v́ những sự căi vă và bất lực rơ ràng của các tướng lănh, đă giữ khoảng cách xa trở lại. Không c̣n những buổi chơi quần vợt, không c̣n những cuộc tiếp tân thân mật ở ṭa đại sứ Mỹ nữa, tất cả những ǵ để cho dân chúng thấy được , nhất là gia đ́nh họ, những người quân nhân đó bị thất vọng phần nào v́ không quen lễ nghi danh dự cho những nhân vật quan trọng.
Không đầy 3 tháng sau sự thành công nổi bật của cuộc đảo chánh ngày 1 tháng 11, v́ tuyên bố "trung lập" và "thân Pháp", tướng Minh đă bị tướng Khánh bắt giữ và đuổi ra khỏi chánh quyền , Tướng Khánh là một nhân vật béo tṛn, hung tợn và để râu cầm, là người được Cabot Lodge đưa vào quỹ đạo để dễ điều khiển. Nhưng tướng Minh bị giữ không bao lâu và chính tướng Khánh đă nài nỉ để ông Minh trở lại với chức vụ nguyên thủ quốc gia . Sau vài ngày lưỡng lự, tướng Minh cuối cùng đă chấp nhận. Ông ở chức vụ đó cho đến ngày 15 tháng 9 1964, nhưng thực tế cũng không có quyền hành ǵ .
Vào cuối tháng 10 năm đó, tướng Khánh lại bị tướng Không quân lật đổ. Tướng Minh bị đày sang Thái Lan dưới danh nghĩa là "đại sứ lưu động", chức vụ th́ giả định, nhưng lương bổng th́ đầy đủ. Trong khoảng 4 năm sống lưu vong ở Bangkok, tướng Minh liên tiếp được các Chánh Phủ sau nầy ở Sài G̣n cho hưởng lương đại sứ rất đầy đủ. Biệt thự của ông nằm ở vùng ngoại ô Bangkok, những người dân Thái ở gần ông thường gọi là "ông Việt Nam to con", nhưng ở đây ông buồn, v́ ông nhớ nhà. Để giết th́ giớ, ông đọc hàng loạt sách loại trinh thám (Proudhon và Mémorial de Sainte-Hélène), nuôi cá và trồng lan. (ông có cả một bộ sưu tập lan rất đẹp). Các bạn bè có dịp ghé lại Bangkok đều có đến thăm ông. Ông muốn trở về Việt Nam nhưng Sài G̣n vẫn làm lơ giả điếc.. . Vào một ngày tốt trời nào đó trong năm 1965, ông chịu hết nổi nên đáp máy bay hàng không Thái về Sài G̣n .Tướng Nguyễn cao Kỳ, lúc bấy giờ là Thủ Tướng, cấm không cho phi cơ đáp xuống và cho một phi tuần phóng pháo cơ hộ tống chiếc phi cơ hàng không đến tận biên giới Thái Lan, Chiếc phi cơ phải trở về Bangkok với tất cả hành khách của nó .
Vào tháng 5 năm 1967, vốn muốn về lại Sài G̣n hơn là muốn hoạt động chánh trị trở lại, Tướng Minh tuyên bố sẽ về ứng cử Tổng Thống vào tháng 9. Nhưng tên ông bị gạt ra ngoài danh sách ứng cử viên Tổng Thống và tướng Nguyễn văn Thiệu đắc cử.
Cuối cùng măi đến ngày 5 tháng 10 năm 1968 tướng Minh mới được phép về Việt Nam .. Ông đến gặp ngay Tổng Thống Thiệu, người đă cầm quyền từ 3 năm rồi, được Tổng Thống đề nghị giữ chức vụ cố vấn cho Tổng Thống. Ông vừa từ chối.vừa càu nhàu:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]"Tôi đă biết quá về cái món nầy ở Phủ Tổng Thống rồi ! Tôi đă có lần ở chức vụ nầy rồi. Tôi không muốn làm chiếc b́nh chưng bông bày trên kệ nữa"[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Với các nhà báo th́ ông chỉ tuyên bố nhẹ nhàng:[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]"Tôi muốn đứng ngoài mọi hoạt động chánh trị , trong vị trí của một quan sát viên."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Một vài tuần lễ trôi qua, sau đó trong những ngày đầu tháng 11, tướng Minh nêu lên một phản đối "chống lại việc Hoa Kỳ ngưng dội bom ngoài Bắc Việt vô điều kiện" một điều mà ông coi như một sự "đầu hàng" và một "hành động khuyến khích kẻ xăm lăng" .
Một năm sau, ngày 1 tháng 11 năm 1969, ông tập họp các cựu tướng lănh trong cuộc đảo chánh để "kỷ niệm ngày lật đổ chế độ độc tài của ông Diệm". Báo chí đối lập đă ghi nhận một cách hiểm độc rằng :"một người duy nhất có giá trị lại vắng mặt trong buổi họp mặt thân mật nầy là Tổng Thống Thiệu, một người đă có một vai tṛ chính yếu trong cuộc đảo chánh nầy." . Lo âu sợ thua kém các đồng nghiệp, một b́nh luận gia thân Chánh Phủ nghiêm khắc nhận xét là
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#0000ff"]"lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam nơi mà sự kính trọng người chết là một điều thiêng liêng, th́ những người có trách nhiệm trong hai án mạng lại dám trân tráo lăng nhục linh hồn của các nạn nhân của họ bằng cách uống rượu ăn mừng hành động tội ác của ḿnh."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Kế tiếp, ngày hôm sau, chúa nhật 2 tháng 11, Tổng Thống Thiệu cho phép cử hành một buổi lễ "Tưởng Niệm" cầu siêu cho linh hồn của ông Diệm và ông Nhu, một buổi lễ đạo rất long trọng tại nhà thờ Chánh Ṭa ở Sài G̣n, có sự tham gia của Tổng Trưởng Thông Tin, đại diện của Chánh Phủ. Sau buổi lễ, một đoàn khoản 2000 giáo dân mang hoa đi trong ṿng trật tự đến nghĩa trang Mạc đỉnh Chi, nơi hai anh em Diệm Nhu được an táng trong hai ngôi mộ cạnh nhau cùng chung dưới một tấm xi măng đúc.
Được phỏng vấn sau đó, ông Tổng trưởng Thông Tin trả lời cho các phóng viên là [B][I][SIZE="2"][COLOR="#0000ff"]"sự có mặt của ông nơi đây là "để tỏ ḷng tưởng nhớ đến ông Diệm, một vị anh hùng dân tộc, một gương mặt lịch sử của nước Việt Nam độc lập".[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Tức khắc các tờ báo theo Phật Giáo cho đó là một sự "khêu khích".
Tướng Minh phá vỡ th́nh ĺnh sự im lặng của chính ḿnh bằng hai bản thông cáo đặt vấn đề tính cách đại diện của Tổng Thống Thiệu. Đồng thới ông tuyên bố chủ trương tổ chức trưng cầu dân ư về "một h́nh thức chánh trị" thật sự cho nền độc lập quốc gia về sự giải ước của quốc gia Việt Nam là "không thể ngả theo bên tả hay bên hữu mà phải ở vị trí trung lập, ở giữa hai thế giới tư bản và cộng sản"
Tổng Thống Thiệu xẵng giọng căi lại ngay:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#0000ff"]"Chánh Phủ VNCH được thành lập từ "tự do phổ thông đầu phiếu" . Tôi thi hành sứ mạng do dân chúng phó thác cho tôi. Chúng ta đă đi gần đến chiến thắng rồi. Trung lập là môt điều phi lư, là một h́nh thức ngụy trang đi đến đầu hàng cộng sản . Có nhiều chánh trị gia bực tức chỉ v́ với mục đích thỏa măn dục vọng cá nhân, đe dọa sự đoàn kết quốc gia trước kẻ thù".[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Thế là cuộc so kiếm đă bắt đầu. Nhưng đó chỉ là một màn chạm trán nhỏ thôi. Cuộc chiến thật sự sẽ được diễn ra trong tương lai. Tướng Minh lại giữ im lặng, mỗi năm chỉ đi ra khỏi nhà đôi ba lần để chua chát chỉ trích chế độ mỗi lần một nhiều hơn.
Biệt thự ở đường Chasseloup Laubat không v́ thế mà thiếu vắng người lui tới : bạn bè, khách khứa, thân hữu, sư săi, thầy bói, sứ giả mang tin tức đến từ Pháp, Nhật hay Hoa Kỳ , các tướng lănh khác hay Tổng Bộ trưởng bị lưu đày. Người ta tṛ chuyện, đánh bài, và uống trà. Khi ông không tiếp khách th́ ông đến "Câu lạc bộ thể thao Sài G̣n " với cây vợt trên tay. Ông đánh quần vợt với mấy ông nghị sĩ, dân biểu, các tướng lănh, các giáo sư, với người Mỹ, với nhân viên ngoại giao của các sứ quán ngoại quốc.. Ở vùng Đông Nam Á, chơi quần vợt có một đặc điểm là tạo được sợi dây thân ái giữa các đấu thủ không phân biệt chánh kiến. Và tướng Minh là một đấu thủ chơi không biết mệt. Tất cả những người đến với ông ta đều nhấn mạnh là viên cựu tướng lănh đáng sợ này đă già dặn hơn trước nhiều, và đă thay đổi rơ nét là một người tranh đấu cho "ḥa b́nh". Ông chỉ nổi giận lên khi người ta nói đến "người Bắc kỳ" (nguyên tác "Tonkinois" ) Tuy nhiên dần dần ông Minh cũng thành lập một nhóm chánh trị, mở rộng thêm ra và cố gắng hướng dẫn các lực lượng đối lập. Những người của ông ta và những người hợp tác với ông được phân ra thành 4 nhóm rơ rệt :
- những ông đốc phủ, chủ sự hành chánh và cựu tỉnh trưởng, những công chức già nổi bật với nền văn hóa Pháp, những người được kính trọng qua nhiều thể chế.
- Những sư săi cốt cán của chùa Ấn Quang và của nghị sĩ Vũ văn Mẫu, tiến sĩ luật, chủ tịch Phong Trào Ḥa Giải Quốc Gia (phần đông là Phật Tử), được người Mỹ tài trợ và thao tác từ lâu.
- một số sĩ quan trẻ, giáo sư, nhà báo đối lập, và những công chức chuyên nghiệp có khuynh hướng tiến bộ được đào tạo ở trường Quốc Gia Hành Chánh có liên lạc với Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam , những người cấp tiến chủ trương cải cách xă hội Việt Nam , và chủ trương một Chánh Phủ Liên hiệp với cộng sản .
- Những cựu tướng lănh của cuộc đảo chánh 1 / 11, đă từ lâu đứng ngoài chánh quyền và không có một trách vụ quân sự nào, vừa chống ông Thiệu vừa chống cộng sản .
Sự khác biệt nhau của các nhóm nầy, tuy cùng đồng ư với nhau về sự ra đi của Tổng Thống Thiệu nhưng có nhiều bất đồng về phương pháp áp dụng, và đường lối chánh trị phải theo để đi đến mục đích, đă giải thích phần nào những cuộc vận động bất thần và những lập trường mâu thuẩn của tướng Minh, thường hay ngả theo kẻ đối thoại nào ăn nói thuyết phục nhất .
V́ thế mà sau nhiều lần tránh né, bàn bạc, rụt rè... tuớng Minh mới bất thần loan báo là sẽ ra ứng cử Tổng Thống vào năm 1971. Cuộc vận động bắt đầu, lúc đó tôi c̣n ở Sài G̣n. Các quan sát viên ngoại quốc nhận xét là tướng Minh có vài lợi thế trong chuyện tranh cử: ngoài những nhóm đă nói ở trên, ông c̣n được sự ủng hộ của Đức Giám Mục B́nh của địa phận Sài G̣n, và của Phong Trào Trung Lập ở Paris của cựu Thủ Tướng Trần văn Hữu, người đỡ đầu cũ của ông, Ngoài ra ông cũng có một người em út là tướng cộng sản Dương văn Nhật (1) thuộc "quân đội nhân dân Bắc Việt", điều nầy giải thích tại sao đài Hà Nội và đài Mặt Trận không bao giờ tấn công tướng Minh trên hệ thống truyền thanh.
Có 4 người lo vận động tranh cử cho ông . Hai nhân sĩ là ông Tôn thất Thiện và ông Nguyễn ngọc Thơ. Hai dân biễu trẻ là ông Lư quư Chung và Ngô công Đức.
Trong thời gian nầy tôi đă có gặp tất cả 4 người nầy nhiều lần.
- Ông Tôn thất Thiện sống trong một căn nhà rất đẹp với đầy đủ tiện nghi được xây cất trong một miếng vườn được phát họa rất là chu đáo. Ông là người miền Trung, ốm yếu và nóng tánh, có gương mặt quí phái, thuộc một gia đ́nh quư tộc ở Hué. Là một con người kiêu kỳ và kiên quyết, ông nói thành thạo tiếng Anh và tiếng Pháp. Một vài chỉ dấu đặc biệt :ông có một người anh em là tướng trong Không Quân Bắc Việt; ông có liên lạc chặt chẻ với cơ quan t́nh báo Anh, và không thích người Miền Bắc (nguyên tác: Tonkinois). Ông bắt đầu đi vào con đường chánh trị trong chức vụ Tùy Viên Báo Chí và thông dịch viên chánh thức của Tổng Thống Diệm. Không đồng ư với những phương pháp và mục tiêu của Tổng Thống , ông từ chức và đi Thụy Sĩ để hoàn tất học vị tiến sĩ về khoa học chánh trị . Sau đó ông là Bộ trưởng của Phó Tổng Thống Hương, nhưng nhận thấy ông nầy quá lạc hậu và thiển cận nên lại từ nhiệm một lần nữa và nhảy sang phía đối lập. Bây giờ th́ số phận của ông được gắn liền với số phận của tướng Minh Dương, ông tổ chức các buổi phỏng vấn và thu xếp các buổi tiếp xúc với dân chúng cho tướng Minh, đồng thời ông cũng đi dạy ở trường đại học Phật Giáo ở Sài G̣n và cộng tác với tờ báo Kinh Tế Viễn Đông của Hong Kong. Ông nói với tôi :
MẸ VIỆT NAM ƠI! DÂN TA CÓ TỘI T̀NH G̀? - (VIETNAM, QU'AS TU FAIT DE TES FILS? (27 Chương)
[CENTER][B][COLOR="#ff0000"]Chương 22
[SIZE="4"]MỘT BUỔI LỄ TRAO QUYỀN ĐẦY SÓNG GIÓ[/SIZE][/COLOR][/B][/CENTER]
[B][I][COLOR="#8b0000"]"Bớt âu lo và hy vọng",[/COLOR][/I][/B] đó là đầu đề được báo Saigon Post cho chạy tít lớn trên trang nhứt.
Trưa nay, Tổng Thống Trần văn Hương sẽ trao quyền cho tướng Dương văn Minh.
Các chuyên viên thảo luận với nhau về thành phần của tân Chánh Phủ . Họ đưa ra tiểu sử của ba hay bốn nhân vật nổi tiếng nhất để cùng nhau phân tích rất là khoa học.
- Luật sư Nguyễn văn Huyền, vị Phó Tổng Thống vừa mới được bổ nhiệm sẽ mang đến cho tướng Minh một sự kết hợp của khối giáo dân ở Miền Nam .
- Ông Vũ văn Mẫu, như ông đă từng nói với tôi gần ba tuần lễ nay, hôm nay là Thủ Tướng. Ông ta sẽ đ̣i hỏi sự ra đi tức khắc của người Mỹ như ông đă từng xác nhận với tôi chăng ?
- Lư quư Chung, thủ lănh của nhóm "tranh đấu trẻ" sẽ là Tổng trưởng Thông Tin.
Giao quyền cho tướng Minh, Tổng Thống măn nhiệm Trần văn Hương và các dân biểu, nghị sĩ trong lưỡng viện Quốc Hội hy vọng sẽ đạt được trước nhất là một sự ngưng bắn. Sau khi tránh khỏi sự giao tranh rồi, th́ sẽ tiến tới những cuộc thương thảo để đi đến một thành phần Chánh Phủ "trung lập" gồm có CPLTCHMN, lực lượng thứ ba và một vài thành phần của chế độ Sài G̣n
Sự phối hợp quá hấp dẫn nầy không cần phải xem xét ǵ nữa. Chế độ VNCH đứng vững là nhờ vào quân đội và viện trợ Mỹ. Nhưng QLVNCH tự nó đă tan ră rồi, và viện trợ Mỹ cũng không c̣n nũa .
- Cái gọi là "Chánh Phủ Lâm Thời Cộng Ḥa Miền Nam" (C PLTCHMN) th́ đang ở trong một cái thế chánh trị quá mập mờ.
Họ khẳng định họ là một Chánh Phủ, tự cho ḿnh là "đại diện chính thức cho lực lượng cách mạng của người dân Miền Nam trong "Mặt Trận Quốc Gia Giải Phóng" nhưng trên thực tế họ chỉ là một tấm "b́nh phong" giúp Hà Nội che dấu những âm mưu bành trướng mà họ đang theo đuổi.
Được thành lập từ năm 1960, qua Nghị Quyết của Chánh Trị Bộ Hà Nội , "Mặt Trậm Quốc Gia Giải Phóng" với những du kích quân mặc quần áo đen và chiến đấu bằng những khẩu súng cũ kỹ, nhưng sau bộ mặt tă tơi thơ mộng đó là cả một thực tế kinh hồn: sự hiện diện của một quân đội chánh quy hùng mạnh với những sư đoàn thiện chiến, hoàn toàn cơ giới hóa và được trang bị chiến cụ tấn công hết sức tối tân của Miền Bắc . Hà Nội không muốn thấy M TGPQG (nguyên tác tiếng Pháp :FLN: Front Liberation National) sẽ trở thành một thực thể chánh trị có thể có yêu sách được dự phần trong chiến thắng quân sự của ḿnh; hoặc có thể nhân danh cá biệt địa phương để chống đối một sự thống nhất nước Việt Nam.
Cuộc tổng công kích Tết Mậu Thân, 1968, có thể đă vĩnh viễn loại trừ nguy cơ nầy. Được xử dụng như những người dẫn đường và tiền sát viên trong những cuộc tấn công vào các đô thị, các du kích quân và các cán bộ chánh trị gốc Miền Nam đă bị diệt gần hết.
Cái gọi là CPLTCHMN (nguyên tác ở đây tác giả dùng danh xưng tiếng Mỹ, GRP: Goverment of Repubic Popular. Tiếng Việt, họ tự xưng là Chánh Phủ Lâm Thời Cộng Ḥa Miền Nam ) được thành h́nh năm 1969, trùng hợp với những vận động đầu tiên của Hoa Thạnh Đốn và Hà Nội để giải quyết vấn đề "cái bàn vuông 4 cạnh" để thương thuyết. Bắc Việt dự kiến nhu cầu phải có 2 thành phần đại biểu để cân bằng với con số của Hoa Kỳ và VNCH.
CPLTCHMN , gồm có một số người gốc Miền Nam Việt Nam để quảng cáo, không có lực lượng quân sự mà cũng không có cả phương tiện quân sự . Lực lượng duy nhất thúc đẩy cái Chánh Phủ nầy tiến tới chính là quân đội chánh quy Bắc Việt, dĩ nhiên dưới quyền điều động và chỉ thị của Quân Ủy Trung Ương của Hà Nội.
- "Lực Lượng thứ Ba", mà Chánh Phủ Pháp tưởng rằng họ sẽ phải có một nhiệm vụ quan trọng trong vấn đề ḥa giải giữa hai Bên thù địch nhau (bên cộng sản và bên chống cộng sản), th́ nó không có một thực trạng chánh trị nào cả.
Lực lượng thứ ba thực tế chưa bao giờ có một tinh thần tập thể của số đông nhân vật, đến từ khắp nơi khác biệt nhau, chia rẽ nhau v́ những sự cạnh tranh sâu xa giữa họ . Những người chống đối ông Thiệu cũng như chống đối cộng sản lại hoàn toàn không có khả năng thỏa thuận với nhau về một chương tŕnh hành động chung.
Trước hết phải ghi nhận là những người thuộc lực lượng thứ ba ở Miền Nam Việt Nam khó có thể mang nhăn hiệu "trung lập" được. Trong vài tuần lễ trở lại đây, hầu như họ không hề có một quan hệ nào với các nhóm trung lập khác được thành lập ở Ba Lê. Một trong những nhóm kỳ cựu và đáng tin cậy nhất là "Ủy Ban tranh đấu cho một Miền Nam Ḥa B́nh và Tiến Bộ" mà Chủ Tịch là ông Trần văn Hữu, cựu Thủ Tướng Việt Nam từ 1950 đến 1953. Hai nhóm khác nhỏ hơn, nhưng rất thân cận với những tổ chức đấu tranh do Ṭa Đại sứ Hà Nội và đại diện của CPCMLTMN dựng lên, đă tỏ ra rất tích cực từ năm 1973 : Đó là "lực lượng tự do cho VN", do đại tá Trần đ́nh Lan, cựu trưởng Pḥng Nh́ thời Pháp thúc đẩy, và "lực lượng đấu tranh cho Dân Chủ và Ḥa B́nh" của các ông cựu Tổng Trưởng Nguyễn hữu Châu và Hồ thông Minh. Sự hợp tác giữa các nhóm nầy trên thực tế chỉ giới hạn trong việc kư tên vào một vài bản "thông cáo chung" mỗi năm mà thôi.
Tại Sài G̣n , từ lâu rồi người ta có cảm tưởng là "Lực lượng thứ ba" chạy theo nhóm tranh đấu của chùa Ấn Quang, một thành tŕ đối lập cực đoan với ông Thiệu. Nhưng chùa Ấn Quang cũng thường chia ra nhiều nhóm nhỏ. Cũng v́ thế mà vào khoảng tháng 9 năm rồi, khi nghị sĩ Vũ văn Mẫu thành lập "lực lượng ḥa giải quốc gia" th́ chỉ có một khuynh hướng thiểu số của ḥa thượng Thích Trí Quang, người cầm đầu nhóm Phật Tử chống Tổng Thống Ngô đ́nh Diệm năm 1963, là ủng hộ phong trào nầy.
Cũng phải nhận định rơ thêm là về phía bà Ngô bá Thành, Chủ tịch "Phong Trào Phụ Nữ Việt Nam đ̣i Quyền Sống", bà cũng chỉ có thể huy động được một số quần chúng rất là hạn chế mà thôi.
Do vậy, không thể chối cải được là mặc dầu đă lập đi lập lại nhiều lần vị trí của ḿnh, "lực lượng thứ ba" cũng thiếu hẳn một sự kết hợp. Vào thời kỳ 1963, Tổng Thống Thiệu đă có lần đă nói rất đúng :"Chỉ có 2 lực lượng , lực lượng của chúng ta và lực lượng của cộng sản" Hai năm sau đó, chỉ vài ngày nay thôi, lực lượng thứ nhất của ông Thiệu tan dần tháng nầy sang tháng khác và hầu như sắp sụp đổ. Lực lượng thứ hai là lực lượng của cộng sản sắp sửa là lực lượng chiến thắng. Sài G̣n và chánh quyền đang ở trong tầm tay của họ .
Những bản thông cáo hay những lời tuyên bố của một vài nhân sĩ trí thức dù có thiện chí mà không có binh sĩ và vũ khí, th́ cũng không thay đổi được ǵ đối với diễn tiến của t́nh h́nh.
Người dân Sài G̣n trước một thực tế bi thảm, chẳng c̣n biết phải làm ǵ hơn với những sự phân tách mà họ thấy là quá tầm phơ và quá trể. Họ chỉ tự hỏi có một câu : Cộng sản sẽ tiến chiếm thủ đô bằng vơ lực hay họ đợi thủ đô tự đầu hàng cho đúng h́nh thức? Họ hy vọng mà vẫn không tin tưởng lắm là "một sự ngưng bắn có thể xảy ra trong tuần".
Nhưng những cuộc chiến đấu khốc liệt vẫn c̣n đang xảy ra về hướng Đông của Sài G̣n, và thành phố Sài G̣n không bao lâu nữa sẽ có nguy cơ hứng chịu sự pháo kích của loại pháo nặng 130 ly Bắc Việt . Đă có một loạt đụng độ rất nặng ở thị trấn Long Thành (chỉ cách Sài G̣n có hơn 32 cây số) ngay nơi mà trường Kỵ Binh Thiết Giáp đang đóng ở đó.
Các chiến xa đang trực xạ với nhau với cự ly thật gần. Cách đó 20 cây số về hướng Bắc, trên con lộ Xuân Lộc, điểm chốt Trảng Bom đang sắp sửa mất. Một trung đoàn Bắc Việt và các toán đặc công cộng sản được chiến xa T.54 yểm trợ đă đánh bọc vị trí pḥng thủ để tiến vào Hố Nai, nơi mà các thanh niên công giáo từ 13 đến 16 tuổi đă chống cự lại chỉ với vũ khí hư cũ và lựu đạn. Có hai nhà báo Pháp bị kẹt vào bẫy giữa cuộc chiến đấu trên dường phố tại đó : đó là anh Christian Hoche của tờ Figaro, và anh Michel Laurent của hảng thông tấn Gamma, cả hai dều được xem là bị mất tích.
Anh Christian vừa mới đến Việt Nam vài ngày trước đây và tôi cũng chưa bao giờ gặp mặt được . Nhưng tôi biết rơ anh Michel Laurent, một chàng trai ốm yếu, mảnh khảnh , kín đáo ít nói, có một gương mặt thanh tao với mớ tóc dài uốn quăn không đúng cách làm tăng thêm vẻ yểu điệu của một "con mèo". Nhưng đừng tưởng thế mà lầm ! Trên trận địa dưới lằn lửa đạn, Michel bất chấp nguy hiểm vẫn giữ một sự b́nh tỉnh lạ thường. Phóng sự đầu tiên của anh ở Việt Nam rơi đúng vào mùa hè 1972. Tuy mới bước vào nghề, nhưng anh đă được biết đến với giải thưởng Pullizer mà anh đă nhận được ở Bengla Desh. Nhưng những anh già lăo luyện cũng đang chờ hoạt động của anh rồi mới có ư kiến. Họ không thất vọng lắm ! Ngày 23 tháng 7 vào lúc sáng sớm, một toán nhiếp ảnh trong đó có Michel Laurent và Raymond Thomann đến với đơn vị Dù Việt Nam đang chạm súng ở 5 cây số phía Nam thành phố Quảng Trị lúc họ đang tiến lên tái chiếm thành phố nầy. Pháo binh Bắc Việt tập trung hỏa lực 130 ly trên quốc lộ 1, trong khi các đoàn dân tỵ nạn đang vừa tuôn chạy vừa la hét. Raymond Thomann vẫn đứng ở nơi trống trải b́nh tĩnh quay cảnh nầy... Các quả đạn pháo đă rơi đến gần. Các nhiếp ảnh viên khác phải phân tán t́m chổ núp phía sau những ḥn đá lớn. Một quả đạn pháo rơi thật gần, làm Raymond bị thương ngă xuống.. Ḿnh anh đầy máu, cườm tay bên trái bị cắt đứt gần nửa, đùi trái của anh bị nhiều mảnh đạn. Hai nhiếp ảnh viên Mỹ và một Úc nằm sát xuống sau những mỏm đá, không nhúc nhích. Đạn bắn quá rát. Cách đó gần 10 thước, Michel Laurent đứng bật dậy, bước qua đường trống trải rất b́nh tĩnh, thu nhặt các máy ảnh và máy quay của Raymond, rồi xốc nách Raymond mang đến chỗ núp.. Làm công việc cứu người nầy xong, vẫn b́nh tĩnh và thoăi mái anh đến t́m 2 y tá Việt Nam đến săn sóc sơ khởi cho Raymond để giúp cho anh nầy khỏi bị mất quá nhiều máu. Sau khi biết chắc là bạn ḿnh đă được băng bó cấp thời xong, Michel trở về phía sau, chận xe của một nhà báo da đen thuộc thông tấn xă AP (Associates Press) vừa chạy đến, nhưng xe anh nầy không chịu ngừng , anh lại chận được một xe Jeep của một trung sĩ Dù, đặt Raymond lên băng sau với tất cả dụng cụ máy móc của anh ta và tin chắc rằng anh sẽ được tản thương bằng trực thăng về Đà Nẵng, Sau đó anh mới lấy lại dụng cụ thu h́nh của ḿnh, b́nh thản đi trở lại mặt trận, để tiếp tục công tác của anh.
Hai tháng sau, khi ra khỏi bệnh viện, Raymond Thomann gặp lại Michel Laurent trên quốc lộ dẫn đến An Lộc, lúc nào cũng thoải mái... ở giữa những tiếng nổ của bách kích pháo và rốc kết...
Sáng hôm qua, ở Hố Nai, cũng như anh đă ở Quảng Trị, Michel đă tự ḿnh tiến qua vùng lửa đạn để tiếp cứu một người bạn khác đang bị thương... và anh đă bị mất tích trong đám khói lửa mù của đạn pháo. Miễn là vận may thường ngày ngạo mạn của anh đừng bỏ anh...
Những tin tức từ mặt trận đưa về không được vui lắm. Tân Uyên, một quận lỵ nhỏ cách căn cứ Không Quân Biên Ḥa khoảng chục cây số đă bị pháo binh Bắc Việt biến thành một đống tro. (2000 quả pháo trong 3 tiếng đồng hồ). Biên Ḥa đă có lệnh giới nghiêm 24 trên 24 giờ. Ở 5 cây số về hướng Đông Bắc của Sài G̣n, trực thăng đă tiêu diệt bằng rốc kết và liên thanh một đơn vị nhỏ đặc công Bắc Việt trong lúc họ đang cố phá một chiếc cầu. Cách đó khoảng 4 cây số về hướng Đông là trung tâm Thành Tuy Hạ, kho đạn dược chính của quân đội Miền Nam , không xa Cát Lái bao nhiêu, một căn cứ hải vận trên bờ sông Sài G̣n . Nếu cộng sản làm chủ được khu nầy th́ t́nh h́nh sẽ không c̣n hy vọng ǵ cho quân đội Miền Nam Việt Nam . Có nhiều tàu chiến của giang đoàn đă cho đổ bộ lên đây 3 đại đội Thủy Quân Lục Chiến để họ bám trụ ở đây.
Vào lúc 9 giờ sáng, tôi đi theo xa lộ Biên Ḥa. Một đoàn xe trên một chục chiếc thiết giáp bắn tạc đạn 105 ly, có thiết vận xa M113 dẫn đầu chở đầy bộ binh trên đó đang trên đường ra trận tuyến.. Cảnh sát dă chiến được bố trí với súng liên thanh trong các hố dọc bên đường. Trước cầu sông Đồng Nai, cách 25 cây số về phía Đông Bắc Sài G̣n , quân đội đă dựng lên một hàng rào cản. Phía bên kia hàng rào cản nầy là an ninh không được bảo đảm. Các chiến xa đến vị trí của họ. Một đại úy Việt Nam chận xe tôi lại :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"] Ông đi đâu ?
- Tôi đi Long Thành.[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Vừa nói tôi vừa đưa thẻ báo chí của tôi ra. Si quan nầy lắc đầu và nói với tôi :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"] "Ông có thể đi thử. Nhưng ông đến đó chắc không được đâu, hoặc tuy nhiên nếu ông đi đến đó được th́ ông cũng sẽ gặp rất nhiều khó khăn để trở về. Các chiến xa đang đánh nhau trong vùng. Nhiều đơn vị của sư đoàn 18 đă rút về Bà Rịa và đă đến tiếp tay với các sĩ quan tập sự của trường Thiết Giáp vốn đang bị bao vây và đang bị T.54 bắn vào. Binh sĩ của chúng ta di chuyển quá khó khăn v́ các đoàn dân chúng đang tản cư.
Pháo binh cộng sản đă bắn hàng chục tràng rốc kết và đại bác 30 ly vào trại tiếp cư An Lợi, kế cận Long Thành, ở đó đang tập trung gần 100 ngàn dân tản cư. Hơn 200 người chết. Tất cả dân tỵ nạn đều bỏ chạy về hướng biển. Nhưng họ không đi xa hơn được v́ con đường đi Vũng Tàu đă bị cắt đứt. Đoàn xe của Hội Hồng Thập Tự Việt Nam rời Sài G̣n từ sáng hôm qua mang theo lương thực cho những người dân khốn khổ trong tuyệt vọng nầy, đă có nhiều xe bị cháy khi đi gần đến Long Thành nên họ phải thối lui trở về."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Có hai người Pháp tự nguyện trong tổ chức "Bác Sĩ Không Biên Giới", một hiệp hội thiện nguyện từng gởi các thầy thuốc làm việc không thù lao đi khắp nơi nào có đánh nhau trên thế giới, đến tŕnh diện ngay rào cản. Họ có giấy thông hành và muốn cố gắng đến bệnh viện mà họ đă làm việc trong trại An Lợi mấy ngày trước . Binh sĩ xem giấy tờ và cho họ đi qua.
Viên sĩ quan trả thẻ báo chí lại cho tôi và nói thêm:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"] "Trái với tin đồn đăi ở Sài G̣n ,căn cứ Biên Ḥa vẫn c̣n. Và các chiến xa của Chánh Phủ đă vào Hố Nai để tiếp tay cho các chiến sĩ trẻ ở đó. Chào ông.[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Đến lượt tôi bước qua rào cản.
Quốc lộ gần như vắng tanh. Dân chúng đă cân nhắc kỹ nên tránh xa quốc lộ và băng đồng mà đi. Xa hơn một chút, tôi hiểu ngay tại sao.
Phía bên trái cách lề đường chừng 20 thước có 2 chiếc xe vận tải bị vỡ tan v́ đạn pháo, đang cháy và bốc lên một mùi khét rất khó chịu của dầu lẩn thịt người . Phía bên phải, là một sườn xe nát vụn của chiếc xe ba bánh Lambretta làm tôi nổi da gà: tử thi của một đứa trẻ khoảng 10 tuổi bị treo lủng lẳn ở phía sau thùng xe, hai tay ḷng tḥng, đầu bị mảnh đạn cắt đi quá nửa đến cặp mắt. Trong một góc của thùng xe phía sau c̣n có hai xác chết, một của người đàn bà và một của bé gái ôm nhau nằm bất động, cả ngực và mặt đều bể nát máu me vương văi.
Cách đo 2 thước gần một lỗ được đào hơi cạn dựa nền đường nhựa c̣n một mảnh kim khí cong vẹo đánh dấu nơi viên đạn rốc kết đă nổ và gây ra một sự tàn sát bẩn thỉu mù quáng nầy.
Một sự yên lặng kỳ lạ bao trùm chung quanh căn cứ Long B́nh cũ của người Mỹ. Các làng mạc đầy sức sống vừa mới mấy ngày trước đây đang ồn ào náo nhiệt th́ nay đă tản cư hết rồi.
Các lô cốt dọc theo quốc lộ được các sinh viên sĩ quan trường Vơ Bị Quốc Gia Dalat trấn giữ. Những sinh viên sĩ quan trẻ từ 18 đến 20 tuổi đầu, sạch sẽ, gọn ghẽ và bóng láng như những chú lính trong tủ kính. Trên ba lô của họ đặt dưới đất là mũ cát kết truyền thống vàng đỏ của sinh viên trường vơ bị....
Một anh sinh viên sĩ quan nói với tôi bằng một giọng gần như rất trịnh trọng : [B][I][SIZE="2"][COLOR="#0000ff"]- "Chúng tôi sẽ đội mũ sinh viên lên khi thấy ḿnh phải chết![/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Trong những năm 1965 -1972, Long B́nh là một trong những căn cứ tiếp vận lớn nhất của Hoa Kỳ ở Viễn Đông. Một doanh trại quân sự rộng mênh mông trải dài trên gần hơn 7.000 mẫu tây đất, gồm hơn 100 trại lính, những sân trực thăng, bệnh viện.... tất cả đều được nối liền nhau bằng một hệ thống đường sá đẹp như xa lộ. Trên 30.000 lính Mỹ và Lữ Đoàn Không Kỵ số 1 với gần 3000 chiếc trực thăng đă đóng quân tại đây. Một "trung tâm giải trí" gồm có một sân khấu ngoài trời (dành cho các màn biễu diễn của các cô gái tóc hồng tóc hoe của anh hề trứ danh Bop Hope), một hồ bơi lội thế vận, một nhà chơi bowl, nhiều sân quần vợt, 3 sân bắn tên, những câu lạc bộ đánh bạc , các pḥng đấm bóp và một nhà hàng Tàu. Bây giờ Long B́nh chỉ c̣n là một cảnh trí rộng lớn đầy cỏ dại với một vài gian nhà rỉ sét, những ụ chiến đấu bằng bao cát và trăm bạn trẻ gan dạ đang sẳn sàng chết với chiếc mũ sinh viên sĩ quan truyền thống trên đầu.
Xa xa là những tiếng pháo binh bắn đi từng quả một ḥa lẫn với tiếng quay đều đều của các cánh quạt trực thăng đang bay từng đoàn hai hay ba chiếc trên không..
Đi về phía trước một đỗi nữa, tôi gặp một trung đội biệt động quân với mũ nâu trên đầu, quần áo đầy vết mồ hôi loang lổ, với các khẩu trung liên hay M.16 trên tay. Và tiếp theo đó là các đơn vị tiền sát của sư đoàn 18 từ Bà rịa đến. Đơn vị chính của họ đang chạm súng chung quanh Long Thành,.cố phá vỡ ṿng vây của cộng sản để tiến tới bố trí sát tường Biên Ḥa. Nhưng ṿng vây sẽ khó mà phá nổi.
Hai cây số kế tiếp th́ quốc lộ trở nên đen kịt : một làn sóng người tỵ nạn vĩ đại đang đi theo binh sĩ từng bước một, ồ ạt đi sát nhau, người th́ chống tó, người th́ chống gậy, các bà th́ gánh gồng mang trên vai đủ mọi loại vật dụng, các trẻ nhỏ 6,7 tuổi cơng em chúng trên lưng, mấy ông già mù được các em bé gái nắm tay dắc....
Quân đội đang đánh nhau hai bên đường, cách đây khoảng 3 cây số, nơi có nhiều cột khói đen dày đặc bốc lên cao.
Khi đi ṿng qua một con đường ṃn dẫn tới một vị trí pḥng thủ hơi cao do 2 chiến xa, một đại đội thuộc sư đoàn 18 trấn đóng với vài khẩu pháo 105 ly , tôi mới khám phá ra tầm rộng lớn kinh khủng của đoàn người. Trải dài khoảng ba hay bốn cây số trên đường chỉ là một gịng người nhấp nhô như một gịng sông vĩ đại đang chảy về Long B́nh và Biên Ḥa. Cả trăm ngàn con người cùng một tâm trạng hoảng hốt trong ngơ ngác , cùng có một nỗi lo sợ và một quyết tâm phải chạy trốn ... đang im lặng tiến từng bước, không một tiếnng nói, không một tiếng kêu la, trong một sự yên lặng hoàn toàn quá đổi kinh ngạc!
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- "Tất cả đều chạy đi từ trại tiếp cư An Lợi, cộng thêm một số lớn dân Long Thành" [/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Đó là nhận xét của một sĩ quan đang dùng ống ḍm quan sát đoàn người di chuyển. Hai vị bác sĩ mong đến An Lợi đă hiểu rằng họ không bao giờ thấy được bệnh viện của họ nữa nên đă quay trở lại. Làm sao có đủ can đảm t́m lại được chiếc xe và đi ngược lại về phía An Lợi, xuyên qua khối người khốn khổ đi bộ nầy mà không thể giúp được ǵ để làm vơi nỗi khổ đau của họ ?
MẸ VIỆT NAM ƠI! DÂN TA CÓ TỘI T̀NH G̀? - (VIETNAM, QU'AS TU FAIT DE TES FILS? (27 Chương)
[CENTER][B][COLOR="#ff0000"]Chương 23
[SIZE="4"]SỰ GIÃY CHẾT CỦA MỘT THÀNH PHỐ[/SIZE][/COLOR][/B][/CENTER]
[B][COLOR="#0000ff"]Thứ Hai, ngày 28 tháng Tư, 1975[/COLOR][/B]
Sàig̣n thật sự đă ở trong t́nh trạng hấp hối ngay trong buổi chiều ngày thứ hai 28 tháng 4 với cái tṛ bắn súng lăng nhăng tiếp theo sau bài diễn văn của vị Tân Nguyên thủ Quốc Gia..
Khi những trái bom đầu tiên rơi xuống Tân sơn Nhứt và khi mà các loại súng bắn lên khắp nơi trong môt thành phố đang sấp c̣ một cơn giông băo đổ ập xuống, th́ dân chúng v́ chưa có được một lời giải thích nào nên hốt hoảng nằm sấp xuống các rănh bên lề đường hoặc chạy vào nấp bên các cửa phố. Nhưng dân chúng cũng biết là chiến cuộc thường tránh xa thủ đô từ 30 năm giặc giă, th́ nay "nó"đă đến đây rồi... và sớm muộn ǵ trong vài ngày nữa đây, hay trong vài giờ nữa thôi, bàn tay sắt máu của cộng sản sẽ ập xuống nghiền nát Sài G̣n để bắt thành phố nầy phải tùng phục họ.
Hai giờ sau đó, đài phát thanh Sài G̣n cũng vẫn chưa đưa ra được một lời giải thích nào rơ ràng cho dân chúng đang hấp tấp trở về nhà ḿnh sau khi có lệnh thiết quân luật 24/24.Do đó, trong cơn giông băo của một buổi hoàng hôn đầy sấm sét, người dân Sài G̣n bắt đài "MTGP". Nhưng đài cộng sản không hề nói đến chuyện "ḥa b́nh"! Toàn là những điều kiện đ̣i hỏi và những lời hăm dọa, nhắc đi nhai lại cứng rắn như một cối xay lúa những luận điệu cũ mèm mà họ đă dùng măi để lên án cựu Tổng Thống Thiệu :
[B][I][COLOR="#ff0000"][SIZE="2"]" chánh quyền Sài G̣n dù mang một nhăn hiệu nào cũng phải cáo lui.... Bộ máy chiến tranh Mỹ Ngụy phải được chấm dứt... Chiến cuộc chỉ chấm dứt khi nào tất cả quân đội Miền Nam bỏ súng xuống hết và tất cả các chiến hạm Hoa Kỳ đă rời hết khỏi lănh hải Miền Nam Việt Nam . Các binh sĩ nào c̣n nghe lệnh chỉ huy của Mỹ Ngụy sẽ bị trừng trị đích đáng để làm gương..."[/SIZE][/COLOR][/I][/B]
Cũng vào giờ nầy, ngay tại Paris (tính theo giờ địa phương), sau những lời tuyên bố của tướng Dương văn Minh, các "trung tâm quyền lực" Pháp vẫn c̣n nói rơ là "viên đạn hiện đang ở trong doanh trại của CPLTCHMN",
Vài giờ sau đó, hồi 4 giờ sáng (giờ địa phương) th́ dân chúng Sài G̣n mới nghe được câu trả lời của cái gọi là CPLTCHMN, để đáp lại phần b́nh luận vô cùng lạc quan đến không thể tin được về tài ngoại giao của người Pháp: đó là một trận mưa rốc kết xuống thủ đô của Miền Nam Việt Nam ! Và phi trường Tân sơn Nhất tiếp theo đó bị tấn công bằng đủ các loại pháo lớn.
[B][COLOR="#0000ff"]Thứ Ba, ngày 29 tháng Tư, 1975[/COLOR][/B]
Đài phát thanh Mạc tư Khoa đă mỉa mai ghi nhận là :[B][I][SIZE="2"][COLOR="#0000ff"]"tướng Dương văn Minh trên thực tế không c̣n ǵ nữa để mà trị v́"[/COLOR][/SIZE][/I][/B] Vài giờ sau đó, đài phát thanh Sài G̣n đă truyền đi những lời phát biểu của Tân Thủ tướng Vũ văn Mẫu như sau :
-[B][I][SIZE="2"][COLOR="#0000ff"] "Chánh Phủ Việt Nam Cộng Ḥa hoan nghênh việc thi hành Hiệp Định Ba Lê, đặc biệt là các điều khoản 1, 4 và 9 đă qui định là Hoa Kỳ phải tôn trọng những quyền tự do căn bản của dân tộc Việt Nam về vấn đề "quyền tự quyết" của ḿnh trong việc quyết định và chấm dứt mọi giao tranh quân sự , cũng như mọi sự can thiệp vào nội bộ của Miền Nam Việt Nam "[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Lời tuyên bố công khai nầy dù sao cũng đă được nói lên tiếp theo sau một thông cáo đ̣i [B][I][SIZE="2"][COLOR="#ff0000"] "Đại Sứ Hoa Kỳ , ông Martin, phải đóng cửa ṭa đại sứ trong ṿng 24 tiếng đồng hồ và đồng thời phải làm mọi cách để tất cả những người Mỹ c̣n lại ở Miền Nam Việt Nam cũng phải rời khỏi lănh thổ Miền Nam Việt Nam trong thời hạn đó".[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Và ngay sau đó ông M.Martin đă tức khắc cho biết là ông sẽ làm đúng theo lời đ̣i hỏi đó.
Cuộc hành quân di tản những người Mỹ cuối cùng và những người Việt Nam "có liên hệ" với Hoa Kỳ , theo kế hoạch đă được Ngũ Giác Đài thiết lập, lẽ ra sẽ được tiến hành cho đến ngày thứ tư tuần tới, 7 tháng 5 / 1975. Nhưng t́nh h́nh diễn tiến quá nhanh.
Từ thứ hai 29/4, Tổng Thống Ford đă có một buổi họp khẩn cấp với Hội Đồng An Ninh Quốc Gia. Cầu Không Vận đă được thiết lập để di tản người Mỹ và người Việt Nam từ phi trường Tân sơn Nhứt đă bị ngưng trệ : nhiều loạt rốc kết và đạn pháo nặng 130 ly, kể cả bom, đă được nă vào căn cứ Không quân lớn nhất nầy. Ngoài 11 chiếc phi cơ của Miền Nam bị phá hủy do bị dội bom vừa qua, c̣n có 1 chiếc phi cơ vận tải C.130 của Hoa Kỳ bị cháy dưới đất. Một chiếc trực thăng của Miền Nam chở 40 binh sĩ Dù trên đường bay đi Tây Ninh đă bị trúng một hỏa tiển, bị nổ tung và cháy trên không thật khủng khiếp.
Có nhiều đạn rốc kết đă rơi vào Chợ Lớn, một thành phố mà cư dân hầu hết là người Hoa kiều, nằm sát Sài G̣n. Một phóng pháo oanh tạc cơ Skyraider có nhiệm vụ đánh bom vào các vị trí của các đơn vị cộng sản Bắc Việt ở 7 cây số về hướng Tây Bắc Sài G̣n đă bị trúng một hỏa tiển tầm nhiệt S.A.7. của cộng sản.. Và có nhiều cuộc chạm súng thật dữ dội đang diễn ra trong vùng ngoại ô thành phố.
Hoa Thạnh Đốn không c̣n thời gian chờ đợi nữa. Và Tổng Thống Ford đă ra lệnh cho Hạm Đội VII tiến hành ngay cuộc hành quân di tản.
Vào lúc 11 giờ trưa ngày thứ ba nầy, thủ đô Sài G̣n thật là hỗn độn không tả được .
Người Pháp cư ngụ ở các khu nằm ở chung quanh thủ đô cũng đă bị "sơi" đạn pháo binh cộng sản nên họ phải đổ dồn về trung tâm Thủ đô t́m ở với bạn bè đồng hương, v́ không thể vào tạm trú ở trường trung học Saint Exupéry theo đúng chỉ thị trước đây của ṭa Đại sứ Pháp được . Vị hiệu trưởng trường nầy đúng ra phải chịu trách nhiệm đón tiếp những người Pháp nầy nhưng ông lại không nhận họ, viện cớ là "không có đủ dự trữ nước uống và lương thực để bảo đảm sự sống cho họ".
Tất cả những người Pháp cư ngụ ở thủ đô gồm các giáo chức, các nhà trồng tỉa đă rút về đây, các nhà buôn, chủ tiệm ăn hay giám đốc xí nghiệp, đều đă treo cờ Pháp trước nhà ở, văn pḥng, tiệm tùng v.v.. Có nhiều người Việt Nam bắt chước họ. Tất cả đều tin rằng lá cờ tam tài của Pháp có thể cứu được sanh mạng và tài sản của họ nếu có xảy ra những cuộc đánh nhau trên các đường phố. Và bất th́nh ĺnh cờ xanh trắng đỏ được treo rợp trời vào những giờ bi thảm của một sự sụp đổ nầy đă làm cho một vài khu vực của thành phố có một bộ mặt lạ lùng khác thường của một ngày lễ 14 tháng 7 của Pháp. Nhưng hỡi ôi ! đây chỉ là một ảo ảnh! một ảo ảnh quá đau ḷng che đậy những dấu hiệu lo âu sợ sệt đang tràn ngập cả thủ đô Miền Nam vốn đang rơi vào t́nh trạng vô trật tự và vô Chánh Phủ .
Trên xa lộ Biên Ḥa trước khi đến cầu Sài G̣n mà gần đó là những căn cứ tối tân nhất của bến Tân Cảng, có 50 binh sĩ Dù dưới sự điều động và chỉ huy của một đại úy, đang đánh nhau từ chiều thứ hai với một toán đặc công để cố ngăn cản không cho họ đến được dạ cầu. Đặc công cộng sản đă 5 lần chiếm được cầu và cả 5 lần binh sĩ Dù đă chiếm lại cầu. Trên 50 xác cộng sản Bắc Việt nằm đầy trên đường, ḿnh mẩy đầy vết đạn, gần như họ đă chết rồi mà vẫn c̣n bị tiếp tục ăn đạn của binh sĩ Miền Nam quá hăng say và quá cẩn thận !
Bất chấp chiến trận đang diễn ra, một đám đông dân chúng, đông như một đàn kiến đếm không xuể, đă tràn vào chiếm các kho hàng của Tân Cảng để cướp bóc hôi của. Đó là đám dân đen khốn khổ ở các đồng lầy, đói khát, và háu ăn. Họ chia ra làm 2 đoàn rơ rệt, những người mới tới, tay không, và những người trở về mang đầy chiến lợi phẩm. Năm trăm người ? một triệu người ? Không một ai có thể đếm được một cách chính xác, phần lớn là đàn bà và trẻ nít, có rất ít đàn ông... họ càn quét đủ mọi thứ các kho đầy ấp hàng viện trợ Mỹ.
Đám đông xô đẩy nhau để chạy đến nơi cướp bóc, giẫm bừa lên các xác chết của bọn đặc công cộng sản làm bật lên tiếng kêu răn rắc của xương găy như cành cây khô ! Để trở về, đám đông dân chúng nầy phải vượt qua sông, lội lơm bơm trong bùn. Một em bé khoảng 10 tuổi đầu toàn thân đầy bùn đen và thối, nhưng tay vẫn đưa cao một bó cao su xốp rửa chén ! Hai bé gái khá hơn quần áo cũng đầy bùn śnh, mang một số nấm, pa tê và trái cây đóng hộp. Một người đàn bà thu nhặt được hai bịch thuốc lá thơm và một máy xây sinh tố. Một anh bạn khác th́ khệ nệ bê một cách khó khăn một thùng sốt cà chua.
Một "chợ chồm hổm" được tổ chức ngay bên đường: người ta mua bán, trao đổi trong cơn sốt tiền bạc ngay trong một ngày có quá nhiều khủng khoảng quân sự lẫn chánh trị .
Binh sĩ trên các quân xa phải bắn chỉ thiên mới vạch được lối đi cho đoàn xe.
Tấn thảm kịch sấp buông màn, chấm dứt. C̣n chưa phải là một sự hoăng loạn nhưng là một cuộc tháo chạy toàn bộ...
Từ sáng nay, không một nhà báo nào c̣n được một tin tức ǵ từ giới chức có "thẩm quyền quân sự" về t́nh h́nh, v́ một lẽ rất đơn giăn là các giới chức nầy không c̣n ở đó nữa hoặc họ đă bị "mất chức" không biết lúc nào.Tướng Minh đă cách chức tướng B́nh, Tổng giám đốc Cảnh Sát và An ninh quân đội . Kết quả là sáu chục ngàn (60.000) cảnh sát và mười ngàn cảnh sát đặc biệt (10.000, hầu hết là các binh sĩ có tuổi từ các binh đoàn thiện chiến) , đang kiểm soát thủ đô, đă không c̣n ai để chỉ huy và ra lệnh cho họ. Vị Tổng Tham mưu trưởng quân đội Miền Nam được thay đổi 3 lần trong ṿng 24 giờ đồng hồ. Ngày hôm kia là tướng Cao văn Viên, nhưng ông đă ra đi cùng vị Tham mưu phó lẽ ra phải thay thế ông mới đúng. Ngày hôm qua là tương Nguyễn văn Minh, nhưng ông chỉ ngồi đó có mấy giờ trước khi xách va li chuồn mất. Chiều hôm qua là tướng Thiết giáp Vĩnh Lộc, một cây rượu mạnh, anh em họ hàng với cựu hoàng đế Bảo Đại. Ông ta đă cổ vơ binh sĩ trên đài phát thanh và yêu cầu họ đừng "chạy như chuột giống như Tổng Thống Thiệu". Nằm gần sân bay Tân sơn Nhứt, là Bộ Tổng Tham Mưu nhưng giờ nầy rất là vắng vẻ, chỉ thấy c̣n lưa thưa ra vào một vài sĩ quan cấp tá. Các viên chức th́ c̣n ở nhiệm sở nhưng không một ông tướng nào c̣n trả lời khi điện thoại reo cả ở trong văn pḥng hoặc ở nhà . Trên trận địa, các đơn vị trưởng nào c̣n tiếp tục chiến đấu th́ từ đây phải tự lo liệu lấy cho ḿnh thôi.
Ở trung tâm Sài G̣n, đột nhiên sự căng thẳng lên cao độ, v́ mọi người bây giờ đều biết là người Mỹ sẽ bỏ đi hết. Cuộc hành quân di tản của Hoa Kỳ bắt đầu từ 11 giờ. Người Mỹ và những người "bạn" Việt Nam nào đă được giới chức ngoại giao Hoa Kỳ báo trước đều nhận được lệnh phải đến tập trung ở 13 điểm hẹn đă được dự trù từ trước : các sân thượng hoặc các vườn chơi công cộng.
Và cuộc di tản bằng trực thăng bắt đầu. Các chiếc trực thăng vận tải loại lớn của Thủy Quân Lục Chiến từ Hạm Đội VII , các trực thăng riêng của Trung Ương t́nh báo, và trực thăng màu trắng bạc của hăng Hàng Không Hoa Kỳ (Air America) bay là là trên các nóc nhà trong thành phố, có trực thăng vơ trang (trang bị rốc kết và đại bác tự động) bay theo yễm trợ. Trên không phận lại có các chiến đấu phản lực cơ "Phantoms" lúc nào cũng sẵn sàng can thiệp, nếu cần.
Ở Ṭa Đại Sứ Hoa Kỳ người ta hấp tấp đốt các hồ sơ lưu trữ cuối cùng. Ngay trên nóc ṭa Đại Sứ các trực thăng Huey đáp xuống bay lên trong khỏang thời gian cách nhau rất đều.
Ṭ ṃ đứng từ các nhà chung quanh để quan sát, th́ đây là một cảnh tượng hết sức lạ lùng. Phía trước những chiếc xe du lịch đến đậu sát hàng rào sắt của ṭa đại sứ, các chú tài xế mặc áo gi lê chống đạn nhưng đầu vẫn không quên đội mũ cát kết trắng, v́ các viên chức Việt Nam vẫn nhất định phải tôn trọng lễ nghi cho đến cùng . Không biết các anh tài xế nầy sẽ nghĩ ǵ sau khi các ông chủ của họ đă lên trực thăng và họ phải quay về các khu vực b́nh dân giữa những tiếng nổ của đạn rốc kết?
Người Mỹ rời khỏi Sài G̣n bỏ lại xe của họ đầy đường. Tức khắc, có những toán tháo gở từ vùng ngoại ô đến "làm thịt" ngay tại chỗ. Thời gian cứ thế trôi qua và lần lần đám người tụ tập trước cửa rào của ṭa đại sứ cáng ngày càng đông, họ bu quanh sát tường và có người c̣n có ư định trèo qua tường để vào bên trong ṭa đại sứ. Trong số người cố bám vào tường như những chùm nho với niềm hy vọng cuối cùng có thể "chạy" khỏi đây để t́m tự do..., người ta thấy có đủ mọi hạng người, sinh viên, công chức, lính cứu hỏa với mủ đồng c̣n trên đầu, các cô gái ăn sương, các bà mẹ trẻ bồng con đưa lên thật cao, coi như họ tŕnh lên một mẫu giấy thông hành sống là các chú bé con lai mà cha của chúng là một anh lính Mỹ da trắng hay da đen tóc nâu hay tóc đỏ nào đó... Các binh sĩ Thủy Quân Lục Chiến canh gác vẫn b́nh thản và lạnh lùng dùng báng súng đẩy đẩy họ ra.
Một cảnh tượng thiểu năo khác đă xảy ra bên lề đường. Tướng Đặng văn Quang, mà mọi người đều tố cáo là kẻ cầm đầu đường dây buôn lậu ở Miền Nam , lại không được có tên trong danh sách di tản do Hoa Kỳ thiết lập. Khi ông ta đến tŕnh diện trước cổng ṭa đại sứ, binh sĩ canh gát đuổi ông ra. Ông mới chạy lại gặp nghị sĩ Nguyễn văn Ngăi để van nài giúp đở ông ta được trực thăng bốc đi. Có ai ngờ được, một ông cựu cố vấn quân sự của Tổng Thống, một người đầy ngạo mạn và kiêu căng chểm chệ tác oai tác phúc hằng mấy năm liền ở Dinh Độc Lập, giờ đây chỉ c̣n là một đống mỡ run rẩy v́ sợ sệt. Ông ta hết lạy van , cầu khẩn rồi lại viện dẫn đến mạng sống của vợ con và của chính bản thân ông sẽ bị cộng sản giết v.v... xuống nước, kính cẩn, khúm núm van xin.. Động ḷng thương hại, nghị sĩ Ngăi đưa ông ta cùng đi với ḿnh, cẩn thận không nói rơ tên họ ông ta là ai, nghị sĩ Ngăi mới đưa ông ta lên được trực thăng.
Nh́n từ bên ngoài, với đám đông người khốn khổ đang khóc lóc, kêu la, cầu xin một lối đi để ra khỏi hỏa ngục nầy, cuộc hành quân di tản nầy coi như rất ồn ào náo nhiệt và vô trật tự. Nhưng đối với những người đă được vào khuôn viên ṭa đại sứ rồi , th́ sẽ thấy bô máy di tản hoạt động hết sức chính xác. Các hành khách được đưa lên lầu thượng, từng toán 3 người một, đưa lên trực thăng (chở được 12 người một chuyến). Từ đó bay thẳng qua phi trường Tân sơn Nhứt . Ở đây họ được đưa vào các dăy nhà thuộc Pḥng Tùy Viên Quân Lực Hoa Kỳ, trên nóc vẫn phất phơ lá quốc kỳ Mỹ. Các dăy nhà nầy lẽ ra là mục tiêu rất tốt của cộng sản , nhưng vẫn c̣n nguyên xi, không hề hấn ǵ. Mặc dầu lửa đạn gần suốt đêm qua trong khu vực phi trường, nhưng h́nh như các dẫy nhà nầy được cộng sản cố ư chừa ra. Có nhiều trực thăng vận tải "Chinook" đến từng toán 4 chiếc một, mỗi toán đỗ xuống một đại đội Thủy Quân Lục Chiến trang bị đại bác không giật và hỏa tiễn chống chiến xa với đầu đạn "Tows" có hồng ngoại tuyến. Thủy Quân Lục Chiến có trách nhiệm giữ an ninh cho khắp cả vùng di tản. Mỗi chiếc "chinook" sau khi đổ Thủy Quân Lục Chiến và quân dụng xuống rồi th́ bốc luôn 45 hành khách Việt Nam , xong mới bay đi.. Thời gian bay khoản 1 giờ đến các chiến hạm của Hạm Đội VII và trên 20 chiếc tàu vận tải đang đậu chờ rước họ ở 30 cây số ngoài khơi bờ biển Việt Nam ngoài tầm tác xạ của pháo binh cộng sản Bắc Việt
Hành tŕnh không gặp một trở ngại nào. Không có một viên đạn, một hỏa tiễn , một trái đạn pháo binh nào được bắn đi từ dưới đất lên các trực thăng to lớn đang nối duôi nhau rất đều đặn bay ra biển để đáp xuống một trong hai hàng không mẫu hạm , chiếc Hancock hoặc chiếc Okinawa, từ đó họ đă cất cánh bay vào Sài G̣n. Sau khi đặt chân xuống các chiến hạm rồi th́ người Việt Nam ai cũng bị các binh sĩ Mỹ rất đứng đắn nhưng cũng rất lạnh lùng khám xét trong người thật kỹ, để được bảo đảm là họ không có mang theo vũ khí, ma túy hay các loại y dược nguy hiểm. Sau đó họ mới được chuyển xuống các thuyền cao su hay thuyền máy để đưa họ sang các tàu vận tải . Các thuyền máy nầy chạy qua chạy lại như con thoi giữa các các chiến hạm. và các tàu vận tải. Và các tàu vận tải nầy sẽ đưa họ về các trại định cư ở đảo Guam . Có nhiều chiếc tàu vận tải nầy được Hạm Đội gọi trở lại cả ban đêm để "vớt" những người tỵ nạn Việt Nam khác đang lênh đênh ngoài biển cả cách bờ biển Việt Nam hàng trăm cây số, trên các tàu đánh cá, các thuyền buồm thô sơ, có đèn đốt sáng rực, người trên thuyền dùng đuốc và đèn bấm, đèn lồng .. vừa vẫy gọi, vừa chạy lại các tàu chiến của Mỹ . Tất cả các làng đánh cá dọc theo bờ biển từ Phan Thiết đến B́nh Tuy đều ra khơi và kêu cứu. Có hơn 20.000 dân tỵ nạn được đưa lên tàu và được cứu khỏi nanh vuốt của cộng sản .
MẸ VIỆT NAM ƠI! DÂN TA CÓ TỘI T̀NH G̀? - (VIETNAM, QU'AS TU FAIT DE TES FILS? (27 Chương)
[CENTER][B][COLOR="#ff0000"]Chương 24
"[SIZE="4"]BỘ ĐỘI" TRÀN VÀO THỦ ĐÔ[/SIZE][/COLOR][/B][/CENTER]
[B][COLOR="#0000ff"]Thứ Tư, ngày 30 tháng Tư, 1975[/COLOR][/B]
Cuộc di tản ồ ạt và ồn ào của người Mỹ đă chấm dứt. Chiếc trực thăng cuối cùng đă nặng nề cất cánh lúc tờ mờ sáng từ khu vườn hoa của ṭa đại sứ Hoa Kỳ làm tung lên một đám bụi, mù trời: đó là mớ tro từ những tài liệu mà người Mỹ đă đốt suốt đêm qua.
Người dân Sài G̣n được nghe đài phát thanh Úc đại Lợi mới được biết là Tổng Thống Ford của Hoa Kỳ vừa mới thông báo cho toàn dân Mỹ là Hoa Kỳ đă chấm dứt sự hiện diện ở Việt Nam sau hơn 15 giờ thật dài lo âu về một cuộc hành quân di tản khó khăn trong đêm qua đầy thảm họa.
Bản thông báo có chữ kư của Tổng Thống Gerald Ford đă được phát ngôn viên của ông là Ron Nessen đọc trước ống kính truyền h́nh :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- "Trong suốt tuần vừa qua, tôi đă cho lệnh phải giảm nhân viên của các phái bộ Hoa Kỳ ở Sài G̣n xuống đến mức có thể di tản họ nhanh chóng trong trường hợp khẩn cấp mà vẫn không trở ngại cho công tác được giao phó.. Trong ngày thứ hai, phi trường ở Sài G̣n bị pháo binh và rốc kết nă vào liên tục nên phải đóng cửa. T́nh h́nh quân sự trong vùng đă tồi tệ nhanh chóng. V́ thế, tôi đă phải ra lệnh di tản tất cả nhân viên Hoa Kỳ hiện c̣n lại ở Việt Nam .
Bây giờ th́ cuộc hành quân di tản đă chấm dứt. Tôi ngợi khen hết tất cả những binh sĩ thuộc quân lực Hoa Kỳ đă tiến hành rất tốt cuộc di tản nầy, cũng như Đại Sứ Graham Martin và nhân viên thuộc phái bộ của ông, họ đă hoàn thành mỹ măn sứ mạng của họ trong những hoàn cảnh thật khó khăn.
Cuộc hành quân nầy đă chấm dứt một chương trong lịch sử Hoa Kỳ . Tôi yêu cầu tất cả người Mỹ hăy siết chặt hàng ngũ, tránh mọi đả kích lẫn nhau về quá khứ, để tiến tới tất cả những mục tiêu chung của chúng ta, và hăy cùng nhau chung lưng góp sức vào những công việc lớn c̣n lại của đất nước mà chúng ta phải thực hiện "[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Sau đó vài phút ông Tổng Trưởng Ngoại Giao Hoa Kỳ, Henry Kissinger bằng một giọng nghiêm trọng và một vẻ mặt mệt mỏi, đă b́nh luận với báo chí về những biến cố trong 24 giờ cuối cùng.
Ông ta đă chứng minh quyết định của Tổng Thống Ford trong việc thi hành "Kế Hoạch Bốn" để di tản "những người bị đe dọa nhất" qua một loạt tấn công của lực lượng cộng sản Bắc Việt vào phi trường Tân sơn Nhứt . Không một lúc nào ông nói tới chuyện tướng Dương văn Minh đ̣i hỏi sự ra đi của tất cả người Mỹ và phải đóng cửa ṭa đại sứ Hoa Kỳ trong ṿng 24 tiếng đồng hồ.
Nghe Henry Kissinger nói, người ta chỉ thấy quyết định cuối cùng của Hoa Kỳ ở Việt Nam chỉ do điều bận tâm duy nhất là phải cứu mạng sống của những công dân Mỹ cuối cùng c̣n hiện diện ở Sài G̣n. Về vấn đề nầy ông ta cho rằng mục tiêu đă đạt: chỉ tiếc rằng có 2 binh sĩ Thủy Quân Lục Chiến bị tử thương v́ đạn rốc kết đă rơi vào phi trường Tân sơn Nhứt trước khi cuộc hành quân bắt đầu khai triển và có 2 phi công tử nạn v́ trực thăng của họ bị rơi ở biển Nam Hải..
Ông cũng cho biết là Hoa Kỳ coi như đă đạt được một mục tiêu khác:là đă di tản 5.500 người Việt Nam ở Miền Nam cùng lúc với 950 người Mỹ cuối cùng, thay v́ trước đó "kế hoạch Bốn" (tức là cuộc hành quân di tản bằng trực thăng) trên nguyên tắc chỉ có dự trù bốc đi những công dân Mỹ mà thôi.
Cuối cùng về mục tiêu thứ ba, cũng như hai mục tiêu vừa nói, ông Kissinger trích dẫn từ thông điệp mà Tổng Thống Ford đă nói với thế giới ba tuần qua :Hoa Kỳ đă cố gắng tạo một t́nh h́nh cho phép tiến tới một cuộc thương thảo ở Miền Nam Việt Nam . Ông Kissinger đă ước tính rằng chánh sách ngoại giao của Hoa Kỳ đă làm hết sức ḿnh qua trung gian của các nước thứ ba mà ông không muốn nêu lên đây. Ông cho biết là giai đoạn đầu của sự di tản đă được tiến hành với sự dồng ư ngầm của Miền Bắc và của CPLTCHMN" mà chúng ta đă cho họ biết rơ ư định của chúng ta". Nhưng sau đó ông ta không chịu nh́n nhận là không thể giải thích được sự leo thang đột ngột về các đ̣i hỏi của cộng sản . Đánh giá thái độ " không nhẫn nại" của họ, ông ta ghi nhận
[B][I][COLOR="#0000ff"]
" Mới vừa tuần lễ trước đây, họ chỉ đ̣i sự ra đi của ông Thiệu. Khi đă đạt được chuyện đó rồi, họ lại không thừa nhận người kế vị. Nhưng sau đó khi đă t́m thấy được người đối thoại là tướng Minh mà dường như họ đă đ̣i rồi, th́ họ lại c̣n muốn thêm nữa.[/COLOR][/I][/B]
[B][I][COLOR="#ff0000"]" Mới vừa tuần lễ trước đây. họ chỉ đ̣i các cố vấn quân sự Mỹ phải ra đi, vài ngày sau đó họ lại đ̣i sự ra đi của tất cả những người Mỹ"[/COLOR][/I][/B]
Trong những trường hợp đó, ông Kissinger từ chối không thể nói trước được là một cuộc thương thyết có thể thiết lập được giữa những người anh em thù địch hay không, hay là phải nghi đến chuyện Bắc Việt sẽ dùng lực lượng quân sự để cưỡng chiếm Sài G̣n bằng vơ lực đây. Trong mọi trường hợp, ông ta xác nhận là Hoa Kỳ không nh́n nhận một Chánh Phủ Sài G̣n lưu vong.
Thật không c̣n ǵ rơ ràng hơn ! dân chúng Sài G̣n chua cay cười khẩy rồi mới chịu tắt máy thu thanh của ḿnh. Kissinger vừa mới viết trên tấm mộ bia của chúng ta :
[B][I][COLOR="#ff0000"][SIZE="4"]- "Nước Việt Nam ư ? Đă hết rồi ! Và người ta không muốn nghe nói tới nó nữa ! Cuối cùng Hoa Kỳ đă t́m lại được sự yên ổn trong lương tâm của họ !"[/SIZE][/COLOR][/I][/B]
Lúc nầy tiếng đại bác nổ rền liên tục ở ngoại ô thủ đô Miền Nam Việt Nam , đang có những cột khói tuôn lên cuồn cuộn chung quanh. Cuộc cướp phá hôi của không v́ thế mà chấm dứt.... Có nhiều nhóm người có vẻ như tướng cướp, mặc toàn đen hay quân phục kaki, súng M.16 cầm tay, băng đỏ đeo ở cánh tay, đang lang thang khắp thành phố. Đặc công cộng sản xâm nhập hay xuất hiện từ bóng tối ? Không phải ! Đó chỉ là bọn vô lại, bọn tự vệ của các khu phố hoặc là bọn côn đồ chuyên nghiệp đang đóng vai tiền sát viên của "lực lượng cách mạng" để đi vơ vét những nhà cửa hay biệt thự không có người ở. Họ tự trang bị rất dễ dàng. trên các đường phố, các vỉa hè, ở các cống rănh... đâu cũng có nón sắt, áo giáp chống đạn, cạt bin và lựu đạn, thậm chí c̣n có cả súng liên thanh nữa. Hàng trăm xe của người Mỹ bỏ lại chật đường hay trong các khu chung cư, phần lớn đều chỉ c̣n có cái sườn chơ vơ, không vỏ ruột, không ghế ngồi, không máy móc....
Chung quanh phi trường Tân sơn Nhứt ầm ỳ tiếng súng của chiến trận đă trở lại từ sáng sớm. Các tiểu đoàm Dù tập trung trên các đường bay đang anh dũng chiến đấu để giúp các phi công cất cánh mang đi được bao nhiêu phi cơ hay bấy nhiêu . Hơn 130 phi cơ và 20 trực thăng đă đến được phi trường Utapao ở Thái Lan, căn cứ B.52 của Hoa Kỳ , ngoài 18 chiếc phi cơ và trực thăng khác đă đến được các chiến hạm của Hạm Đội VII trong các điều kiện mạo hiểm hết sức khó khăn.
Vào hồi 8 giờ sáng, hai tràng đại pháo 152 ly cộng sản đánh trúng ngay trường trung học Gia Long, làm cho 12 người chết ngay tại chỗ, trong đó có một vị sư của chùa Xá Lợi ở gần đó. Nhưng đó chỉ là những tràng tác xạ cảnh cáo hay để điều chỉnh mà thôi. Đồng thời lại có một loạt rốc kết bay xuống thành phố người Hoa ở Chợ Lớn. Một chiếc trực thăng quan sát bị rơi ở ngoại ô Phú Lâm vốn đang bị pháo kích.
Vào lúc 9 giờ sáng, tướng Dương văn Minh có một phiên họp tại Dinh Độc Lập với ông Phó Tổng Thống Nguyễn văn Huyền và ông Thủ Tướng Vũ văn Mẫu . Họ vẫn chưa có tin tức ǵ của phái đoàn đi vào gặp các sĩ quan cộng sản ở "trại Davis ", Tân sơn Nhứt. Tướng Minh nhờ hai vị nầy thảo một bản tuyên bố đơn phương ngừng bắn để lát nữa đây ông sẽ đọc trên đài phát thanh Sài G̣n .
Đă không thấy c̣n lính gác trước dinh Độc Lập nữa. Bất cứ ai muốn vào đây cũng được . . Một người nhỏ thó , nhưng mập mạp bụng phệ bước qua cửa rào băng qua bải đậu xe và bước lên bậc thang danh dự. Đó là tướng Vanuxem, một trong những cựu "thống chế" của De Lattre ở Bắc Việt (nguyên tác: Tonkin ), chuyển sang nghề làm báo. Tướng Minh đă từng phục vụ dưới quyền của Vanuxem, đă tiếp ông rất niềm nở và thân mật, rồi kéo ông ra riêng, cảm động nói
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- "Thưa Đại Tướng, không c̣n có ǵ để làm được nữa rồi ! Để tránh một cuộc tàn sát, tôi sẽ đầu hàng cộng sản . Ông là một người lính già, và chúng ta đă từng phục vụ chung trong cùng một bộ quân phục, ông có thể nhận chuyển giùm tôi một thông điệp cuối cùng cho các đồng hương của ông không ?[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Tướng Vanuxem ghi vội mấy hàng chữ do tướng Minh đọc cho ông:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- "Chúng tôi yêu cầu nước Pháp tiếp nhận những người Việt Nam từng được nuôi dưỡng và đào tạo trong tinh thần, trái tim và lư tưởng của quốc gia nầy. "[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Sau đó tướng Minh vôi vàng lên xe Mẹc xê đét (Mercedes) của Tổng Thống để đi đến đài phát thanh.
Hồi 10 giờ 15: tướng Minh loan báo qua đài phát thanh bản tuyên bố của ông [B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]"ra lệnh cho tất cả binh sĩ và lực lượng địa phương quân của Việt Nam Cộng Ḥa phải b́nh tĩnh chấm dứt chiến sự và ở đâu ở đó. "[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Khi tướng Minh về đến Dinh Độc Lập, vẫn có 3 chiến xa M.48 của QLV NCH đang bố trí im lặng dưới những gốc cây to trong vườn. Hai sĩ quan trẻ chạy lại gặp Tướng Minh, bực tức la lên:
[B][I][COLOR="#8b0000"]- "Không thể có vấn đề đầu hàng. Chúng tôi sẽ chiến đấu và sẽ chết tại đây.[/COLOR][/I][/B]
Tướng Minh đưa hai bàn tay to lớn của ông ta nắm chặt vai của họ và nói với họ bằng một giọng rất cương quyết::
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Đă quá trể rồi các bạn ơi ! Nếu chúng ta kháng cự th́ họ sẽ nghiền nát thành phố bằng đạn pháo.[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Sau vài phút bàn căi, các sĩ quan nầy trở lại vị trí và các chiến xa rời khỏi Dinh Độc Lập, chỉ để lại khoảng 30 binh sĩ với nhiệm vụ "cận vệ" cho Tổng Thống .
Vào lúc 11 giờ 30, ở ngay trung tâm thủ đô, một vị đại tá lớn tuổi thuộc Cảnh Sát Dă Chiến, trong lễ phục chỉnh tề chậm răi bước về phía kỳ đài "Chiến Sĩ Trận Vong" trước Quốc Hội VNCH . Đến đó rồi, đứng dưới tượng h́nh to lớn của hai quân nhân uy nghiêm màu đồng đen, người sĩ quan cảnh sát lột mủ cát kết xuống cầm đặt vào ngay trái tim của ḿnh xong rút súng bắn ngay một phát vào đầu. Ông ta bật té ngữa, nằm dài ra phía sau , bất động trong tư thế nghiêm lần cuối cùng giữa một băi máu đỏ đang lan rộng ra.....
Tiếng đại pháo của cộng sản vẫn tiếp tục nổ dữ dội hơn , càng lúc càng gần hơn, về hướng Tân sơn Nhứt , nơi các chiến binh thuôc binh chủng Nhảy Dù đang đánh một trận chiến cuối cùng.
Trời Sài G̣n đang mưa...
Trong đại sảnh của Dinh Độc Lập, tướng Dương văn Minh cùng các thành viên trong Chánh Phủ đang ngồi chờ cộng sản tới. Ông ăn mặc thật giản dị, một quần màu chàm đậm và một áo bốn túi. Ông cho người sĩ quan tùy viên biết là : "những người cách mạng không ai đeo cà vạt"
Ông chấp tay sau lưng đi tới đi lui, như một vị chủ nhà đang chờ khách đến . Ông không tỏ vẻ ǵ lo lắng hết. Tại sao phải sợ ? và sợ cái ǵ mới được ? Ông đă cho lệnh toàn quân ngừng chiến đấu. Hai điều kiện mà phía "những người cách mạng đă đặt ra: đuổi hết người Mỹ ra khỏi Việt Nam , và giải thể Quân đội và Cảnh Sát th́ coi như đă thực hiên. Kể ra ông cũng có thể chạy đi trong giờ phút cuối cùng bằng trực thăng. Nhưng ông thích ở lại để chờ những người đại diện của CPLTCHMN. Xét cho cùng, những người lảnh đạo của "phía bên kia" phải chăng cũng là người Miền Nam như ông ? Tại sao ta không tin họ ? Ông sẳn sàng trao quyền lại cho họ. Ngoài chuyện không thể thực hiện cuộc thương thuyết như đă hứa th́ ông tin chắc rằng ông đă cứu Sài G̣n khỏi một sự tàn phá và hằng triệu sinh mạng. Va sau đó người Pháp c̣n có thể thực hiện được một phép lạ ! Tướng Minh bám chặt cho đến cùng những bảo đảm mà đại sứ Jean - Marie Mérillon đă trao cho ông. Vài phút trước đó, ông đă có nói thật câu nầy cho một nhà báo thuộc thông tấn xả A.F.P : "Ông hăy nói rơ cho Đại Sứ Pháp biết là ông đă có thấy tôi ở đây..."
Một lời nói sau cùng có ư nghĩa, thống thiết, nhưng hỡi ôi ! không có một chút giá trị nào !
Th́nh ĺnh, tướng Minh giật nẩy người . Ông nghe một tiếng động lớn, xen lẫn với tiếng xích xe. Ông nh́n đồng hồ: Đúng 12 giờ 4 phút . Vài phút đă trôi qua. Tiếng máy xe càng ngày càng nghe to hơn. Đúng 12 giờ 10 phút, ba chiếc xe tăng T.54 cán dẹp những hàng rào cản sơn màu trắng đỏ bao quanh Dinh Độc Lập. Họ bắn chỉ thiên một tràng dài, ủi sập cánh cổng lớn và cán lên trên và tiến thẳng vào Dinh Độc Lập, cày bừa lên các băi cỏ trong sân. Hai chiếc xe Jeep và một xe vận tải chạy đến , qua mặt các chiến xa. Tất cả đều mang cờ của CPLTCHMN, (cờ của M TGP MN xanh đỏ với ngôi sao vàng ở giữa).Trên 15 anh "bộ đội", mặc quân phục xanh và đội nón cối súng trường cặp nách chỉa tới trước, có một sĩ quan cấp tá dẫn đầu, đang rầm rập chạy lên các bậc thang trước bao lơn chánh.. Toán binh sĩ gác Tổng Thống Phủ đă để súng xuống thành một đống trên sân từ trước , đưa hai tay lên và đầu hàng...
Một vài phút nữa trôi qua. Trên sân thượng của Dinh Độc Lập xuất hiện một số lính với quân phục màu xanh. Họ hạ cờ vàng ba sọc đỏ của VNCH xuống và từ từ kéo lá cờ của họ lên.
Trong lúc đó. vị sĩ quan cao cấp được 4, 5 chú bộ đội súng ống đầy ḿnh hộ tống, ập vào đại sảnh, nơi mà tướng Dương văn Minh đang hội họp với những người cộng sự viên thân cận nhứt của ông ta. Thấy vị sĩ quan nầy đeo đầy sao vàng trên cầu vai nền đỏ, v́ không biết cấp bậc của quân đội nhân dân Miền Bắc, nên tướng Minh tưởng rằng ḿnh đứng trước một sĩ quan cao cấp.
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- "Thưa ông quan sáu (nguyên tác : mon général ( ông sao) ) ông nói , tôi đă chờ ông từ ban sáng để trao quyền cho ông"[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
[B][I][COLOR="#ff0000"]- "Mầy dám nói là trao quyền hả ?,[/COLOR][/I][/B] vị sĩ quan nầy dùng danh từ "mầy" (nguyên tác :tutoyant le Grand Minh) xẵng giọng căi lại, [B][COLOR="#ff0000"][I]Mầy chỉ là một kẻ cướp quyền và một bù nh́n. Mầy không có quyền nào để giao cho tao hết. Chúng tao lấy được quyền đó bằng khẩu súng trên tay. Tao xác nhận với mầy tao không phải là tướng mà chỉ là một trung tá và ủy viên chánh trị . Và kể từ bây giờ tao cấm mầy không được ngồi xuống !"[/I][/COLOR][/B]
Mặt tướng Minh co dúm lại. Sự hung bạo của những lời nói, giọng nói đầy khinh bỉ đanh đá của vị sĩ quan chợt làm cho ông Minh hiểu rơ là ông không gặp được những người của C PLT CHMN, nhưng là những người Bắc Kỳ (nguyên tác :Tonkinois). Mặc dù họ treo cờ Việt Cộng trên xe, nhưng không phải là những binh sĩ người Miền Nam đă vào chiếm Dinh Tổng Thống. Mà đang đứng trước mặt ông là những chiếc xe tăng, những sĩ quan và bộ đội Bắc Việt thuộc lữ đoàn M. 26 ! chỉ toàn là người Bắc (nguyên tác :Tonkinois) mà ông không bao giờ ưa và họ đă đối đăi với ông không như bạn hay đồng bào, mà như một kẻ thất trận !
Tướng Minh cố gắng tự kềm chế và nói tiếp bằng một giọng mà ông muốn dịu dàng hơn:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Chúng tôi đă có làm sẵn một bữa cơm để tiếp các ông. Có yến, súp măng cua...[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Vị trung tá Bắc Việt ngăn ông lại và xẳng giọng:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- "Mầy và những đứa khác, tụi bây đang ở trong t́nh trạng bị bắt. Hăy giữ cái bếp tư sản của mầy lại đi. Chúng tao sẽ ăn cơm dă chiến: một nắm cơm nắm và một hộp thịt kho mặn"[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Tất cả các tổng trưởng hiện diện đều bị nhốt trong một gian pḥng, sau khi đă được khám xét không khoan nhượng. Bây giờ th́ Dinh Độc Lập đầy ấp nhà báo ngoại quốc. Họ tràn tới đầu các chiếc T.54.
Tướng Minh bị những tên "bộ đội" bao quanh chĩa súng vào người ông, và vị sĩ quan cao cấp vung khẩu súng lục to đẩy ông lên một chiếc xe Jeep và phóng đi dưới hàng loạt ánh đèn chớp của máy ảnh và máy quay phim của báo chí. Những người cộng sản đưa ông đến đài phát thanh để ông phải lên tiếng kêu gọi lần chót với các binh sĩ c̣n đang tiếp tục chiến đấu. V́ chiến trận vẫn c̣n tiếp diễn gần như khắp nơi, ở ngoại ô, ở Chợ Lớn, chung quanh Bộ Tư Lệnh Cảnh Sát, ở khu vực gần Tân Cảng, trước trung tâm truyền tin Phú Lâm,...
Vào hồi 13 giờ, tướng Minh được đưa trở về Dinh Tổng Thống và bị nhốt trong một văn pḥng ở dưới tầng hầm.
Thế là nhiệm vụ của ông coi như đă hoàn tất. Một nhiệm vụ đặc biệt rất là ngắn ngủi. Không đầy 48 tiếng đồng hồ, giữa giờ nắm chánh quyền và giờ bị cách chức...
[CENTER][B][COLOR="#8b0000"] *
* *[/COLOR][/B][/CENTER]
Trên đại lộ từ vườn bách thảo đến Dinh Độc Lập, có nhiều chiếc tăng khác đi tới, dính đầy bụi bậm bùn śnh ḥa lẫn với cơn mưa lắc rắc và trên xe c̣n nguyên cành lá nghi trang. Tất cả các pháo tháp đều mở toang ra. Phía sau các khẩu liên thanh nặng với ổ đạn tṛn, thấy có một anh lính chiến xa đội nón cối bằng da đen đang gh́ chặt bàn tay vào c̣ súng. Binh sĩ ngồi hai bên khẩu đại bác ḷng dài, hai tay nắm chặt khẩu súng tự động của họ. Theo sau các chiến xa là bộ binh cơ giới, đứng chật nít trên các xe vận tải Molotova của Nga . Phía sau các xe bộ binh là các dàn súng cao xạ, đi hàng ba, cũng được cơ giới hóa và trang bị mỗi xe 4 khẩu liên thanh ghép.
Rất là cẩn thận và thật chậm răi, nhiều toán bộ binh cộng sản đi bộ vào đường Pasteur. Có một tràng súng nổ khoảng ngang Ṭa án. Rồi có tiếng lựu đạn nỗ, tiếng súng máy từng hồi tiếp theo. Các "bộ đội" đi vào đường Tự Do (Catinat), con đường nổi tiếng là xa hoa của người dân Sài G̣n . Một chiếc xe Jeep chở đầy "lính du kích" với quân phục tạp nham, chạy một ṿng chung quanh kỳ đài chiến sĩ Miền Nam và chạy lại trụ sở Quốc Hội .Cửa của trụ sở đang được đóng kín. Có một người mặc quần xanh áo sơ mi ka ki đă phai màu chân không, leo qua rào gỡ lá quốc kỳ Miền Nam Việt Nam xuống và treo vào đó lá cờ của CPLTCHMN.
Chung quanh Quốc Hội và đường Tự Do vắng tanh, không có một bóng người . Các tiệm buôn đều đóng kín cửa kể cả cửa sổ cũng sập xuống. Không có một bó hoa hay những tiếng vỗ tay hoan nghinh chào đón những người "giải phóng"
Xa xa, các súng đại liên vẫn c̣n tiếp tục nổ ṛn, thỉnh thoảng lại bị ngắt khoản bằng những tiếng nổ ngắn nhưng nặng nề. Các binh sĩ Dù đang c̣n hăng say chống giữ lối vào phi trường Tân sơn Nhứt . Sáu chiến xa T.54 và hơn một chục chiếc Molotova đang bốc cháy trên các đường bay. Cuộc chiến c̣n đang tiếp diễn tại nghĩa trang lớn của quân đội giữa những hàng thập tự giá trắng tinh dọc theo các mộ , và có những quả đại pháo làm bật tung các ḥm lên.
Các xe tăng cộng sản đầu tiên vào Sài G̣n từ hướng Đông theo con lộ cũ hồi thời Pháp, và theo xa lộ Biên Ḥa từ thời Mỹ.
Các cánh quân tiến vào từ Bến Cát và Tây Ninh theo hướng Bắc xuống, chỉ đến được trung tâm thành phố vào lúc 17 giờ chiều. Họ đến trễ v́ bị đụng nặng từ chiều ngày hôm qua ở vùng Hóc Môn, nơi có trung tâm huấn luyện Nhảy Dù do Lữ đoàn 4 Dù trấn giữ, tập trung dưới sự chỉ huy của đại tá Vinh, một sĩ quan to con đen sạm đă từ chối không chịu tuân theo lệnh ngưng bắn. Các cánh quân nầy của Bắc Việt bị thiệt hại rất nặng và sau đó c̣n phải giao chiến ác liệt ở hai điểm trong dường phố: một ở trước Bộ chỉ huy Cảnh Sát Lưu Thông, nơi đó hơn một trăm Cảnh Sát dă chiến chống giữ gần một tiếng đồng hồ trước khi bị chiến xa cộng sản đè bẹp; và một nơi khác ở ngay ngă tư đường Chasseloup và đường Verdun, ở đây chỉ có vỏn vẹn 4 anh lính Dù với súng liên thanh và súng không giật đă quyết chiến trong hơn 50 phút, bắn cháy nhiều quân xa cộng sản , sau đó v́ hết đạn 4 vị anh hùng mũ đỏ nầy cùng nhau ra khoảng trống giữa đường, cùng nắm vai nhau thành một ṿng tṛn và cho nổ một xâu mấy quả lựu đạn để cùng nhau tự sát.
Lữ đoàn 4 Nhảy Dù, đă đánh nhau với cộng sản chung quanh Tân sơn Nhứt , ngay trong Bộ Tham Mưu, ở đó họ dùng súng không giật bắn cháy 3 chiến xa cộng sản và tối đến họ rút về trong trật tự bằng con đường cũ kỹ của đồn điền cao su để về Chợ Lớn. Họ không hề để lại phía sau một người chết hay bị thương nào cũng như một quân trang quân dụng nào.
Đến chiều tối, 400 binh sĩ mũ đỏ, rút về từ Hóc Môn và từ phi trường, đă tập họp chung quanh đại tá Vinh, c̣n tiếp tục chiến đấu ở khu chợ và các nhà máy xây lúa ở Chợ Lớn. Và lúc 22 giiờ đại tá Vinh cho lệnh họ phân tán thành từ toán nhỏ, và lợi dụng đêm tối để đi về Đồng bằng sông Cửu Long. Riêng vị đại tá Dù , một người đă từng "nhảy" ở chiến trận không biết bao nhiêu lần, già dặn, đă từng được đào tạo ở Trung tâm Nhảy Dù Pau của Pháp trong thập niên 50, không bao giờ chịu đầu hàng. Ông đă tự cho nổ một phát vào đầu bằng chính khẩu súng phóng lựu của ông !
[CENTER][B][COLOR="#8b0000"] *
* *[/COLOR][/B][/CENTER]
[B][COLOR="#0000ff"]Thứ Năm, ngày 1 tháng Năm, 1975[/COLOR][/B]
Ngày hôm sau, 1 tháng 5, dân chúng Sài G̣n ngơ ngác và nhốn nháo, quá ngạc nhiên tại sao ḿnh vẫn c̣n sống, đă điện thoại với nhau để cùng biết tin tức của nhau.
Trước tiên trong buổi sáng, có nhiều nhóm nhỏ, rồi lần lần đông hơn, họ đi ra khỏi nhà để khám phá những trung đoàn binh sĩ với quân phục xanh lá cây đă vây hăm thành phố của ḿnh đêm qua. Mấy anh binh sĩ với bộ mặt ngờ ngệch, gầy đến hai g̣ má nhô cao, mặc quân phục rộng thùng th́nh bằng vải bố thô, cổ quàng khăn và chân mang dép râu, một loại dép làm bằng vỏ xe cũ, mới thoạt nh́n trông như những anh nhà quê vụng về mới vào thành phố lớn lần đầu tiên. Có nhiều anh chưa tới 16 tuổi.
Ở băi cỏ rộng lớn rợp bóng mát trước Dinh Tổng Thống người ta thấy đầy những xe tăng, xe chạy xích, và những chú "bộ đội" đang ngồi quanh dưới các chiến cụ đáng sợ của họ. Và giữa những băi cỏ gần nhà thờ Chánh Ṭa, họ đang nấu cơm bằng củi, coi như họ đang cấm trại trong rừng vậy. Có nhiều người đang giặt quần áo. Phần đông họ đang soát lại vũ khí cá nhơn, tháo ra lau chùi cẩn thận như những anh thợ đồng hồ. Các binh sĩ th́ xài súng A.K. 47 hay súng tiểu liên Tiệp Khắc ngắn mà tốc độ tác xạ nhanh, bá xếp có móc. Sĩ quan th́ xài súng lục của Liên Xô, có tên là súng lục Ma Ca Rốp (Makarov) và loại súng lục Stechkin lớn hơn, vỏ bằng cây có thể ráp lại thành bá súng để đưa lên vai nhắm bắn một mục tiêu xa chừng 120 thước được .
Người dân Sài G̣n cẩn thận bước lại gần các chiến xa "Molotova" và bắt chuyện với các anh "bộ đội". Họ ṭ ṃ hỏi
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Các anh từ đâu vô đây vậy ?[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Các câu trả lời lúc nào cũng giống nhau, với một giọng phát âm hơi chói tai:
[B][I][SIZE="4"][COLOR="#ff0000"]- "Từ ngoài Bắc ...[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Và ngay sau đó mới là tên của thành phố hay các tỉnh như Hà Nội , Nam Định, hay Ninh B́nh v.v...
Không c̣n chút nghi ngờ nào nữa, tất cả những anh lính chánh quy vào Sài G̣n là những người Bắc (nguyên tác Tonkinois). Miền Nam không phải được giải phóng, mà là bị chiếm !
Không thấy có một anh nào thuộc cái CPLTCHMN.
Một "Ban Quân Quản" đang nắm quyền hành chánh tại thành phố Sài G̣n, mà người chỉ huy là tướng Trần văn Trà, 57 tuổi, người tuy gầy nhưng rất mạnh khỏe, hàm rộng, đôi mắt sắc bén mang kính gọng sừng, tóc đen và hớt ngắn. Tướng Trà là người ở Miền Trung, một người đấu tranh cách mạng già dặn, đảng viên đảng cộng sản Đông Dương, bị tù năm 1939 , vượt ngục năm 1944. Từ năm 1946 đến 1951 ông là người đứng ra phối hợp hoạt động của 4 vùng quân sự Việt Minh ở Miền Nam để chống lại lực lượng viễn chinh Pháp. Từ sau Hiệp Định Genève, ông tập kết ra Hà Nội và trở thành Tổng Tham Mưu Phó "Quân Đội Nhân Dân Bắc Việt" và sau đó là Chủ Tịch Quân Ủy Trung Ương ở Miền Nam . Ông cũng c̣n là Ủy viên dự khuyết cùa Chánh trị Bộ cộng sản ở Hà Nội . Vào năm 1968, ông đă tổ chức cuộc Tổng Công Kích Tết Mậu Thân, và năm 1972, chỉ huy trận tấn công vào An Lộc. Từ sau thời kỳ đó ông đứng vào hàng thứ ba trong hệ thống quân ủy của Miền Bắc , sau tướng Vơ nguyên Giáp và tướng Văn tiến Dũng. Vào đến Sài G̣n vào đầu buổi trưa, ông đến ngay Dinh Độc Lập. Ông cho tổ chức ngay buổi lễ chánh thức "bàn giao quyền hành", xử dụng đội ngũ quay phim của cộng sản trong công tác thu h́nh để tuyên truyền, và ra lệnh thả tướng Minh và các tổng trưởng của ông nầy ra hết .
Đến 4 giờ 30 chiều, tướng Minh rời khỏi pḥng giam ở tầng dưới. Ông bước lên bao lơn chánh của Dinh Tổng Thống lúc nào cũng có lính canh chừng hộ tống bên cạnh, đi dọc theo hành lang có trải thảm đỏ để vào căn pḥng nhỏ của các tùy viên. Một sĩ quan Bắc Việt đến nói với ông :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- "Ông hăy ở đây đợi lệnh của chánh quyền cách mạng "[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Các nhà báo "xă hội chủ nghĩa" bước vào pḥng. người phóng viên của nhật báo "Quân đội Giải Phóng" đến trước mặt tướng Minh và hỏi ông :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Ông nghĩ thế nào về những biến cố mà ông vừa trải qua ?[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Tướng Minh giữ im lặng trong một vài giây.... sau đó mới trả lời, không quên dùng toàn những danh từ mà cộng sản thường hay xử dụng trong tuyên truyền:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Chúng tôi đă ư thức được sức mạnh của Chánh Phủ Cách Mạng Lâm Thời và của Quân đội Giải Phóng. Các đơn vị Thiết Giáp của Giải Phóng Quân thật là hùng mạnh. Quân đội Sài G̣n không cón lực lượng để chống trả nữa. Chỉ c̣n một quyết định đúng nhất là đầu hàng không điều kiện mà thôi.[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Và ông c̣n nói tiếp
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Thật vậy, chúng tôi tin tưởng các ông, nếu không th́ chúng tôi không bao giờ đem cả gia đ́nh chúng tôi đến đây để chờ các ông tới. Các ông đă đi đến chiến thắng một cách nhanh chóng. chúng tôi rất là có phước, thật sự rất là có phước . Chúng tôi và gia đ́nh chúng tôi không hề hấn ǵ . Thật là cả một niềm an ủi và một niềm vui ."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Ông Nguyễn văn Huyền, người lănh tụ giáo dân, quá mệt mỏi, được phép vào nằm nghỉ trong pḥng. Để trả lời cho các nhà báo muốn biết " ư kiến của ông về đường lối chánh trị của Chánh Phủ cách mạng" , ông đă trả lời nước đôi với một giọng nhẫn nhục và dè dặt :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- "Chúng tôi không chấp nhận các "người di tản" . Là người Việt Nam th́ họ phải ở lại sống trên đất nước quê hương của ḿnh chớ?[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Ông Vũ văn Mẫu, vị cựu Thủ Tướng th́ tươi cười, nhảy nhót và bày tỏ một niềm vui nhiệt thành ra mặt:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Các anh đánh hay lắm, đánh rất là hay !" ông hướng về các anh cán bộ Bắc Việt đứng lẫn trong các nhà báo. Tôi rất bằng ḷng là đă duổi hết người Mỹ đi. Bây giờ th́ chỉ có chúng ta với nhau mà thôi".[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Ông nhắc lại lịch sử của cái "đầu trọc" của ông, "vào lúc đó là một dấu hiệu để phản đối sự bầu cử Tổng Thống gian lận và độc diễn của ông Thiệu", và ông thích thú nói thêm :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Từ hôm nay là tôi sẽ để tóc lại được rồi!"[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Sau đó ông c̣n nói về nơi chôn nhao cắt rún của ông lá quận Thường Tín của ông ở phía Nam Hà Nội nữa.
Ông Nguyễn văn Hảo, cựu Phó Thủ tướng và Tổng trưởng Kinh Tế đưa tay lên và nói lớn
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Thật là đáng phục là các anh đă đánh bại được Hoa Kỳ , chúng tôi hy vọng là tất cả tài nguyên cửa đất nước sẽ được dùng để xây dựng dất nước chúng ta ."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Ông Lư quư Chung, cựu Tổng trưởng Thông Tin, nhắc đi nhắc lại nhiều lần ;
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- "Chỉ có những binh sĩ và những người chỉ huy của quân đội cách mạng mới thật sự là những người chiến thắng . Sự đóng góp của chúng tôi thật là quá nhỏ nhoi."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Và sau vài phút suy nghỉ ông lại nói thêm :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Chúng tôi biết rất rơ t́nh h́nh. Chúng tôi tin tưởng ở dường lối chánh trị của cách mạng. Cuộc chiến thắng vĩ đại nầy thuộc về toàn dân Việt Nam . Từ đây về sau chúng tôi không c̣n một chút bận tâm lo nghĩ ǵ nữa . "[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Nh́n qua cửa sổ thấy đám đông dân chúng ṭ ṃ đang tập trung đứng nh́n cánh cửa rào của Dinh Độc Lập bị xe tăng T.54 cán sập, ông ta phân chứng với các nhà báo:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Các ông xem ḱa, dân chúng đang chạy lại để chào mầng chiến thắng của các anh chiến sĩ giải phóng đó . Chưa từng thấy cái cảnh nầy ở đây bao giờ. Lịch sử của nước Việt Nam đă bước vào một kỷ nguyên mới "
Vào lúc 5 giờ chiều: trong đại sảnh của Dinh Tổng Thống đă diễn ra cuộc gặp gỡ chánh thức giữa những người đại diện của Ban Quân Quản Sài G̣n - Gia Định và "16 nhân vật trách nhiệm của chế độ cũ" ở Miền Nam . Thứ tự ngôi thứ được áp dụng triệt để nghiêm túc. Những đại diện của Ban Quân Quản và những vị chỉ huy đơn vị của Quân đội Nhân Dân Bắc Việt (11 tướng tá) được xếp ngồi ở hàng ghế danh dự, các ghế dựa có bọc lụa đỏ. Trước mặt họ là tướng Minh và những thành viên khác của "cơ quan hành chánh cũ" hai tay phải úp xuống đầu gối của ḿnh.
Một đại diện của Ban Quân Quản thông báo cho họ là Chánh Phủ Cách Mạng Lâm Thời đă quyết định cho phép họ được tự do trở về nhà. Ông bày tỏ hy vọng là tùy theo khả năng của mỗi người họ sẽ "đóng góp" vào công tác xây dựng đất nước ."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Các vị tổng trưởng và tướng Minh "cảm động" vỗ tay.
Tướng Minh sau dấu hiệu gật đầu của tướng Trà, đứng dậy và bước tới mi crô và tuyên bố với một giọng run run :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Tôi xin thành thật gởi tới CPLTCHMN và lực lượng thuộc Quân đội Nhân Dân Giải Phóng những lời chúc mừng nồng nhiệt về chiến thắng hoàn toàn và quyết định vừa qua.[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Ở vào tuổi 60 , tôi rất là hạnh phúc được trở về với đời sống của một công dân thường của một nước Việt Nam thật sự tự do và độc lập." (1)
Cả chương tŕnh và diễn tiến của buổi lễ nầy đă được dàn dựng chi ly từ Hà Nội và được các chuyên viên đưa từ Hà Nội vào để quay thành phim từ đầu cho đến cuối. Cuốn phim nầy được tŕnh chiếu trong tất cả các rạp hát trên toàn quốc Việt Nam và ở những nước "xă hội chủ nghĩa anh em"
Trong những ngày kế tiếp, các binh sĩ chánh quy Bắc Việt thuộc các sư đoàn đă đánh vào Sài G̣n được phép đi dạo thành phố. Thủ đô Miền Nam Việt Nam và mặt tiền của thành phố với các tiệm nữ trang, hàng sơn mài, hàng sành sứ và đồ cỗ, cả tiệm cà phê với hai bên vách toàn kiến, với các chợ đầy ấp mọi loại thực phẩm, thức ăn... đă làm cho các chú "bộ đội" chóa cả mắt mũi và quá đỗi ngạc nhiên. Tất cả các binh sĩ nầy đều đă in trí rằng ḿnh phải "giải phóng" một thành phố đói nghèo đang bị áp bức bóc lột, nhưng họ phát giác ra đây là một thành phố lớn ở Miền Nam , giàu có, linh hoạt, hạnh phúc, chỉ bị ảnh hưởng một ít thôi về chiến tranh. Các anh "bộ đội" trẻ đi phép nầy đi dạo từng cặp hai người một, bàng hoàng choáng váng v́ sự lưu thông ở đây, dán mắt khắp các tủ kính đầy ngạc nhiên như những anh chàng nhà quê cục mịch. Các bác "phó nḥm" chụp h́nh lấy liền bằng máy Polaroid trên đường phố làm họ càng sửng sốt hơn đến câm lặng không nói được một lời nào. Họ đi lẫn vào các đám đông dân chúng, để thử cố gắng bắt chuyện với họ, cố mỉm cười để tỏ ra là người có lễ độ.
Yên chí với tính trẻ con dễ dăi của các "anh" người Bắc , người dân bé nhỏ và không có Chánh Phủ của thành phố lớn nầy hội nhập rất mau với những người chủ mới. Lực lượng chiếm đóng bị đưa vào tṛng ngay: trộm và đổi chác vật dụng, từ hộp thực phẩm khẩu phần qua những bao đường, đến những chuyện hút xăng ra từ các chiến xa hay các xe vận tải, buôn đủ mọi thứ: tất cả các anh "bộ đội" đi phép đă nhanh chóng không c̣n đồng nào trong túi, miễn là có được chiếc đồng hồ bằng nhựa không chạy được, đôi kính chống nắng của Mỹ, chiếc máy thu thanh bán dẫn vừa mới đánh cắp đâu đó. Người ta c̣n bắt họ hút thuốc cần sa mà họ vẫn không biết...
Những chú khác th́ bị sắc đẹp của mấy cô gái ăn sương mê hoặc, bị cám dỗ đưa vào các pḥng ngủ qua đường để rồi vài ngày sau lũ lượt kéo nhau vào khám bệnh hoa liễu .
Các xe mô tô của Nhật th́ quá thành công. Các chú "bộ đội" đèo nhau từng hai người , ba người, có khi đến bốn người chạy bất kể, nổ máy liên hồi, báng vào các lề đường, đôi khi tông vào cột đèn hay tuôn vào bồn nước lớn ở đại lộ Charner.
Người dân Sài G̣n dứt khoát nghĩ rằng các chú "bộ đội" nầy quả thật quá vụng về dễ bị "quay" lắm.
Nhưng tṛ chơi "láu lỉnh" nầy không đứng măi lâu được .Có nhiều xe phóng thanh bắt đầu chạy khắp nơi trong thành phố cảnh cáo rằng tṛ "lừa bịp" các "giải phóng quân" là bất lương.... và hành động bất lương đó sẽ bị "nghiêm trị"
Biện pháp ngăn chận đầu tiên nhắm vào các "chủ trương quyến rũ, hủ hóa và mua bán đổi chác", Ban Quân Quản loan báo là "các nhà thổ, các tiệm hút, các tiệm nhảy, bài bạc, kể cả mọi tàn tích của xă hội suy đồi của Mỹ.Ngụy. bị cấm hẳn từ đây" .
Cứ mỗi 5 ngày là binh sĩ trú pḥng sẽ được thay đổi. Không c̣n thấy xăng lẻ bán ở lề đường nữa. Xe Honda cũng vậy. Lượng xăng cạn dần và không c̣n được tiếp tế cho nữa, nên các trạm xăng tuần tự đóng cửa. Xe đạp bắt đầu thay thế xe mô tô. Trên tường treo đầy các tấm bảng ghi rơ là sẽ nghiêm trị thật nặng những ai c̣n tàng trữ vũ khí, đạn dược và máy truyền tin.
Ngày 4 tháng 5: có lệnh cho dân chúng Sài G̣n phải làm công tác vệ sinh và treo cờ trong thành phố để cho thành phố của ḿnh "trở nên sạch sẽ, tinh khiết, vui vẻ và cách mạng." Tất cả mọi người đều phải ra quét dọn trước nhà ḿnh. Có những người "t́nh nguyện" th́ đi hốt hàng đống rác hôi thối c̣n nằm trên lề đường hay trong các cống rănh từ bao nhiêu ngày nay . Các bà th́ lo may cờ "giải phóng". Dân chúng ở các khu nghèo là những người ít vội vàng trong việc treo "cờ cách mạng " : cờ bán quá mắc, từ 1500 đến 1800 đồng một lá (bằng tiền công 3 ngày làm việc)
Ngày 6 tháng 5, "nhân dân" đập nát tượng đài chiến sĩ Việt Nam trước Quốc Hội :Đó là 2 anh chiến sĩ Thủy Quân Lục Chiến đang trong tư thế xung phong súng chỉa tới trước mặt. Tượng đài sập xuống gây nên một tiếng vang lớn.
Ngày 7 tháng 5, tức là một tuần lễ sau ngày thành phố đổi chủ, Ban Quân Quản mới ra mắt lần đầu tiên với dân chúng ở tại Dinh Độc Lập. Từ chiều hôm qua, người dân Sài G̣n được mời đến đứng ở băi cỏ trước Dinh, ở đó họ sẽ vỗ tay hoan nghênh những người lănh đạo mới của ḿnh. Không biết v́ không có thiện ư hay v́ trời xấu (mưa suốt đêm qua) mà sáng nay không có bao nhiêu người đến dự. Những người lạc quan th́ ước tính sẽ có khoản từ 20 đến 25 ngàn người. Và c̣n hơn thế nữa v́ một phần lớn cử tọa phải được tính là các anh "bộ đội" mặc quân phục . Đối với một thành phố có 4 triệu dân th́ con số ước tính đó không có là bao . Đối với một thành phố được "giải phóng khỏi 30 năm bị áp bức bóc lột" th́ con số đó gần như không có nghĩa ǵ hết. Trên bao lơn tướng Trà chánh thức đọc một bài diễn văn đầu tiên. Đám đông giương các biễu ngữ và vẫy các lá cờ nhỏ. có quân nhạc và có tiếng vỗ tay...
Nhưng thật quá rơ ràng là không thấy có niềm vui nào ở đây hết. Các ủy viên chánh trị cố sức nhấn mạnh từng khẩu hiệu qua ống loa cầm tay của họ, nhưng không thấy được nồng nhiệt những tiếng hô theo. Nh́n chung, người ta thấy rơ là khán giả Miền Nam c̣n chưa có khả năng trả bài thuộc ḷng đối với những khẩu hiệu quá mới mẻ.
Ngày hôm sau, 8 tháng 5, tất cả 54 rạp chiếu bóng ở Sài G̣n cùng phải chiếu một cuốn phim duy nhất :"Trận chiến Điện Biên Phủ".
Qua h́nh ảnh cũ từ hơn 21 năm, khán giả Việt Nam thấy hằng ngàn binh sĩ Pháp thất trận đang đi ra khỏi hầm trú ẩn, hai tay đưa lên trời. Một chút lịch sử được nhắc lại không đủ khả năng làm vẫn đục tâm hồn thanh thản của các nhà ngoại giao Pháp đang mài miệt bênh vực cho đường lối chánh trị vĩ đại của họ là " t́nh hữu nghị giữa Ba Lê và Hà Nội" . Nhưng nó gây khó chịu sâu đậm cho những người công dân Pháp hiện c̣n đang bị kẹt lại ở Sài G̣n .
Các nhà báo ngoại quốc được mời đến dự buổi họp báo đầu tiên của Ban Quân Quản. Và cũng là một cuộc họp báo cuối cùng ! Bài nói chuyện của tướng Trần văn Trà được một thông dịch viên dịch ra tiếng Anh và ông đă tŕnh bày quá dài ḍng, chán ngắt về công tác văn hồi trật tự và an ninh, về sự biết ơn đối với các [B][I][COLOR="#8b0000"][SIZE="2"]"quốc gia xă hội chủ nghĩa anh em"[/SIZE][/COLOR][/I][/B] đă đóng góp vào chiến thắng. Mạc tư Khoa được nghe nhắc đến nhiều lần, c̣n Bắc Kinh th́ chỉ nghe nói phớt qua.
Các nhà báo trong tuần qua đă cố t́m, nhưng vẫn không hy vọng không gặp được một người đại diện nào của CPLTCHMN, Họ đă lên tiếng hỏi tướng Trà về "sự vắng mặt không thể giải thích được của Chánh Phủ Lâm Thời nầy" Tướng Trà cười trừ, trả lời xoay quanh để thoát khỏi ngỏ bí :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " CPLTCHMN đang ở trong Miền Nam Việt Nam nhưng tôi không muốn nói với các anh là họ ở đâu.".[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
MẸ VIỆT NAM ƠI! DÂN TA CÓ TỘI T̀NH G̀? - (VIETNAM, QU'AS TU FAIT DE TES FILS? (27 Chương)
[CENTER][B][COLOR="#ff0000"]Chương 25
[SIZE="4"]SỰ HIỆN DIỆN CỦA NGƯỜI PHÁP ?[/SIZE][/COLOR][/B][/CENTER]
Rồi đây số phận của cộng đồng người Pháp ở Miền Nam Việt Nam sẽ ra sao đây ? Những người "bi quan" trong đó có tôi (tác giả) nghĩ rằng tất cả rồi sẽ giống như những ǵ đă từng xảy ra ở Bắc Việt năm 1954. Nghĩa là cũng phải tới kỳ hạn mà cục "bướu" ngoại quốc cuối cùng nầy cũng phải bị trục xuất. Những người "lạc quan" th́ vẫn c̣n tin rằng rồi cũng có khả năng cho một giải pháp thỏa hiệp nào đó.
Đầu tháng 8. sau 3 tháng thương lượng đầy gay go và thất vọng, cuối cùng nước Pháp cũng mở được một cầu không vận với Sài G̣n, để di tản trong thời gian hơn một tháng, 1600 công dân Pháp. C̣n những người khác th́ sao ?
Các sự việc xảy ra đă chấm dứt ngay cuộc tranh luận nầy.
Những người Pháp từng được mến mộ vào những ngày trước khi Sài G̣n bị thất thủ, không có một chút quyền lợi đặc biệt nào sau khi Bắc Việt chiếm được thành phố. C̣n trái ngược hẳn lại là khác!Những người đầu tiên biết rơ được như vậy là những nhà báo đă bị kẹt lại Sài G̣n . Họ không bị ngạc nhiên ǵ cả khi nhận thấy là họ được xếp sau hẳn, sau thật xa các đồng nghiệp người Anh và người Nhật ... và cả người Mỹ, trên danh sách những người được ra đi. Người Pháp được xếp vào loại "những người có quốc tịch khác", gần như họ là nạn nhân của những nỗ lực sau cùng của Chánh Phủ Pháp nhằm t́m một giải pháp chánh trị cho Miền Nam Việt Nam . Nhưng chỉ có khoảng 50 nhà báo thôi..., và họ đeo theo chánh quyền mới với sự ṭ ṃ liên tục, với nỗi lo âu muốn biết thêm tin tức, và v́ sự hoài nghi của họ. Một chiếc phi cơ thôi cũng đủ để dẹp gọn họ rồi. Khi họ đi rồi th́ c̣n khoản 12.000 người Pháp ở lại Việt Nam . Trong số đó có chừng 2.500 là người Pháp chánh gốc (cộng tác ở đây, thương gia, nhà trồng tỉa, về hưu, nhân công các hăng xưởng Pháp..), trên lư thuyết là những người có thể tùy hoàn cảnh hoặc sẽ rời khỏi đây sau khi quan hệ b́nh thường được tái lập, hoặc sẽ ở lại nếu xí nghiệp của họ được phép tái hoạt động.
Thật ra lư thuyết và thực hành không đi đôi với nhau được : nhiều lắm là vài trăm người trong số nầy có thể ra đi. Những đường liên lạc hàng không thật là rất bất thường và rất kỳ lạ. Đều đặn thường có thông cáo dán trên một tấm bản đen trước cửa Bộ Ngoại Giao cũ hay trước sở Di trú. Hôm đầu tuần, một ủy viên chánh trị nào đó đă lấy phấn viết lên tấm bản đen đó rất rơ ràng như sau: " Sắp tới sẽ có chyến bay đi Vạn Tượng... Ngày , giờ khởi hành sẽ được thông báo đúng lúc." Thấy vậy các anh đă có hộ chiếu đều lo sửa soạn va li, nhảy lên tắc xi và chạy thẳng ra sân bay Tân sơn Nhứt . Binh sĩ giữ an ninh ở đó đẩy họ ra. Không có một chuyến bay nào được dự trù. Họ lại trở về thành phố. Lại chờ đợi... Vào cuối tuần một anh lính gác bôi bỏ thông cáo nói trên, và sáng thứ hai, lại cũng anh ủy viên chánh trị đó, lại viết lên bản đen những gịng thông báo cũ với một vẻ nghiêm trọng không kém tuần trước .... cho đến khi cuối cùng có một chuyến bay cất cánh.
Chuyện nầy có nhiều lư do không giống nhau. Các chuyến bay con thoi của Lào đă ngừng bay v́ chánh quyền cộng sản ở Sài G̣n lúc bán vé th́ thu vào đồng đô la Mỹ, mà muốn trả cho hăng Hàng Không Lào bằng tiền đồng của Việt Nam, một loại tiền tệ gần như chỉ có một giá trị nào đó ở Sài G̣n mà thôi. Ngoài ra các chuyên viên của Miền Nam Việt Nam (truyền tin, ra đa, điện tử, kỹ sư thông tin liên lạc v.v..) đều đă ra đi với người Mỹ và chánh quyền cộng sản không có lấy một người để thay thế vào đó.
Có một số trở ngại khác, một phần dụng cụ của Hàng Không Pháp (Air France) tối cần thiết cho công tác điều hành khi phi cơ đến và đi (máy điện toán, máy truyền tin, tổng đài điện thoại, kho dụng cụ thay thế, xe đẩy và kéo phi cơ, xe nâng hàng và tiếp tế xăng nhớt v.v..) đă mất hết không c̣n một dấu vết nào cả. Kho hàng gởi đi gồm cả 8 tấn hàng quư giá ( trong đó có 3 tấn ngọc thạch quư của một người buôn đồ cổ giàu có) đă không cánh mà bay mất. Không biết người nào đă cướp sạch. Ban Giám Đốc Hàng Không "Air France " của Pháp ở Ba Lê đă dề nghị với chánh quyền cộng sản để cho họ đưa sang những toán chuyên viên và một số dụng cụ thay thế. Họ nghĩ rằng như thế là họ có thể tái tục được các chuyến bay vào tuần lễ đầu của tháng 7. Ban Quân Quản Sài G̣n đă không nói là "không", mà cho biết nhận xét của cách mạng là hăng Hàng Không "Air France" của Pháp trong nhiều năm qua đă không tỏ thiện chí trong việc tái thiết lập lại đường bay giữa Ba Lê và Hà Nội.. Ngoài sự nguy hiểm mà đường bay nói trên được mở lại trong lúc Hoa Kỳ đang dội bom Bắc Việt , đường bay nầy cũng không có lời. Dù muốn dù không th́ cả 3 hăng Hàng Không "Air France" và U.T.A của Pháp đă không có một hoạt động nào từ khi Sài G̣n bị cộng sản chiếm cứ. Mà dường như là họ không thể t́m lại một đường bay nào cả. Hàng Không Dân sự được Hà Nội trực tiếp quản lư. Mặc dầu đă cố nài nỉ nhiều lần, đại diện của hăng "Air France" cũng không được phép đến phi trường để xem xét các cơ sở của hăng để thiết lập một bản kiểm kê chính xác về các phương tiện và vật dụng đă bị bị mất hết.
Và như thế là việc tái lập các đường bay đến Sài G̣n coi như bị đ́nh hoăn vô hạn định. Chỉ có một chuyến bay duy nhất là phi cơ của Liên Hiệp Quốc. Như thế th́ những người Pháp nào được bảo đảm là có quyền ra đi.. trong một thời hạn nào đó, th́ chỉ có kiên nhẫn nằm chờ. Vả lại, những người Pháp bất cứ gốc gác thế nào, người Pháp chính cống hay là người có quốc tịch Pháp cũng vậy, đều không chờ đợi được ǵ ờ Lănh Sự Quán hay Đại Sứ Quán của ḿnh. Đại sứ Pháp, ông M. Mérillon không c̣n thấy ở đâu nữa cả, và ông cũng không có tiếp ai hết. Ṭa đại sứ Pháp có đầy đủ tiền bạc, lương thực, nước uống .. không thiếu món chi, nên đă đóng kín cửa rào. Và Đại sứ, mà bổn phận đầu tiên lẽ ra là phải đi thăm những người Pháp vốn đang ở trong cảnh khốn quẫn, để an ủi họ, để cho họ yên tâm, vững ḷng, để giúp họ vượt qua được t́nh thế hay giải quyết những bài toán khó khăn mà họ đang gặp phải, để bênh vực quyền lợi của người Pháp đối với chánh quyền mới.. nhưng ông không bao giờ bước ra khỏi nhà. Ông ta chỉ có khuyên người Pháp không nên treo cờ Pháp quá nhiều , v́ theo ông, dù là chỉ treo tạm nhưng sự kiện treo quá nhiều cờ tam tài có thể được coi là một sự "khêu khích".
Thế nhưng, người Pháp đă gặp rất nhiều khó khăn...
Những người có biệt thự với đầy đủ tiện nghi hoặc nhà thường thôi mà ở khu vực ngoại ô.. th́ cũng bị đuổi đi hết. Lư do : không bảo đảm được an ninh đầy đủ.
Tất cả các ngân hàng đều bị đóng cửa, các chương mục bị khóa lại hết, các xí nghiệp phải ngưng hoạt động, các đồn điền cao su và cơ sở kỹ nghệ của họ đều không xử dụng được v́ đă bị hư hại nặng nề, các băi đậu xe bị "trưng dụng".. Ai cũng thiếu tiền. Các công chức chưa được lănh lương từ ngày 1 tháng 5, chỉ được nhận một số tiền ứng trước nào đó thôi của lương ḿnh.
Các ông chủ xí nghiệp nhỏ , dù đă ngưng hết mọi hoạt động từ ngày có biến cố cộng sản , vẫn phải tiếp tục trả lương cho nhân viên dù họ không làm việc. Các hăng xưởng lớn th́ bị "ủy ban nhân dân xí nghiệp" đ̣i hỏi phải bồi thường tiền phụ cấp nghỉ việc. Mỗi lần mà những chủ nhân người Pháp muốn nói chuyện dàn xếp th́ lại không thấy có một người nào có đủ thẩm quyền. Các nhà trồng tỉa c̣n kẹt ở Cao Nguyên Trung Phần mà muốn xuống Sài G̣n đều phải nộp đơn xin phép với ông ủy viên quân sự của tỉnh. Những nhà trồng tỉa ở vùng Bảo Lộc đă bị bắt và tài sản của họ bị tạm giữ. Những nhà truyền giáo trong nước không bị phiền nhiễu ǵ nhưng bị quản thúc và đang lo sẽ bị trục xuất.
Khách sạn Continental th́ vắng hoe từ lúc các nhà báo ra đi hết .Tầng trệt của Trung tâm Văn Hóa bị ủy ban của khu vực chiếm đóng.. Bệnh viện Grall phải thay lá cờ Pháp bằng lá cờ Hồng Thập Tự và cờ của Chánh Phủ Lâm Thời. Thơ từ từ bên Pháp gởi sang được Hà Nội chuyển tiếp phải đến rất trễ, mấy tuần lễ sau mới nhận được .Tờ báo "Tin Tức Viễn Đông" một tờ nhật báo duy nhất bằng tiếng Pháp, tường thuật về t́nh h́nh tài chánh, ghi lại tin tức của thông tấn xă A.F.P . và thường mô tả đời sống ở Ba Lê ... đă bị đ́nh bản như tất cả các tờ báo cũ của chánh quyền Miền Nam .
Nỗi lo âu của người Pháp đă trở thành nỗi bi quan, v́ ai cũng phải hoàn toàn tự lo cho ḿnh. Sau một loạt sự việc không hay xảy ra như :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- Rồi đây số phận của cộng đồng người Pháp ở Miền Nam Việt Nam sẽ ra sao đây ? Những người "bi quan" trong đó có tôi (tác giả) nghĩ rằng tất cả rồi sẽ giống như những ǵ đă từng xảy ra ở Bắc Việt năm 1954. Nghĩa là cũng phải tới kỳ hạn mà cục "bướu" ngoại quốc cuối cùng nầy cũng phải bị trục xuất. Những người "lạc quan" th́ vẫn c̣n tin rằng rồi cũng có khả năng cho một giải pháp thỏa hiệp nào đó.[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Các sự việc xảy ra đă chấm dứt ngay cuộc tranh luận nầy.
Những người Pháp từng được mến mộ vào những ngày trước khi Sài G̣n bị thất thủ, không có một chút quyền lợi đặc biệt nào sau khi Bắc Việt chiếm được thành phố. C̣n trái ngược hẳn lại là khác!Những người đầu tiên biết rơ được như vậy là những nhà báo đă bị kẹt lại Sài G̣n . Họ không bị ngạc nhiên ǵ cả khi nhận thấy là họ được xếp sau hẳn, sau thật xa các đồng nghiệp người Anh và người Nhật ... và cả người Mỹ, trên danh sách những người được ra đi. Người Pháp được xếp vào loại "những người có quốc tịch khác", gần như họ là nạn nhân của những nỗ lực sau cùng của Chánh Phủ Pháp nhằm t́m một giải pháp chánh trị cho Miền Nam Việt Nam . Nhưng chỉ có khoảng 50 nhà báo thôi..., và họ đeo theo chánh quyền mới với sự ṭ ṃ liên tục, với nỗi lo âu muốn biết thêm tin tức, và v́ sự hoài nghi của họ. Một chiếc phi cơ thôi cũng đủ để dẹp gọn họ rồi. Khi họ đi rồi th́ c̣n khoản 12.000 người Pháp ở lại Việt Nam . Trong số đó có chừng 2.500 là người Pháp chánh gốc (cộng tác ở đây, thương gia, nhà trồng tỉa, về hưu, nhân công các hăng xưởng Pháp..), trên lư thuyết là những người có thể tùy hoàn cảnh hoặc sẽ rời khỏi đây sau khi quan hệ b́nh thường được tái lập, hoặc sẽ ở lại nếu xí nghiệp của họ được phép tái hoạt động.
Thật ra lư thuyết và thực hành không đi đôi với nhau được : nhiều lắm là vài trăm người trong số nầy có thể ra đi. Những đường liên lạc hàng không thật là rất bất thường và rất kỳ lạ. Đều đặn thường có thông cáo dán trên một tấm bản đen trước cửa Bộ Ngoại Giao cũ hay trước sở Di trú. Hôm đầu tuần, một ủy viên chánh trị nào đó đă lấy phấn viết lên tấm bản đen đó rất rơ ràng như sau: " Sắp tới sẽ có chyến bay đi Vạn Tượng... Ngày , giờ khởi hành sẽ được thông báo đúng lúc." Thấy vậy các anh đă có hộ chiếu đều lo sửa soạn va li, nhảy lên tắc xi và chạy thẳng ra sân bay Tân sơn Nhứt . Binh sĩ giữ an ninh ở đó đẩy họ ra. Không có một chuyến bay nào được dự trù. Họ lại trở về thành phố. Lại chờ đợi... Vào cuối tuần một anh lính gác bôi bỏ thông cáo nói trên, và sáng thứ hai, lại cũng anh ủy viên chánh trị đó, lại viết lên bản đen những gịng thông báo cũ với một vẻ nghiêm trọng không kém tuần trước .... cho đến khi cuối cùng có một chuyến bay cất cánh.
Chuyện nầy có nhiều lư do không giống nhau. Các chuyến bay con thoi của Lào đă ngừng bay v́ chánh quyền cộng sản ở Sài G̣n lúc bán vé th́ thu vào đồng đô la Mỹ, mà muốn trả cho hăng Hàng Không Lào bằng tiền đồng của Việt Nam, một loại tiền tệ gần như chỉ có một giá trị nào đó ở Sài G̣n mà thôi. Ngoài ra các chuyên viên của Miền Nam Việt Nam (truyền tin, ra đa, điện tử, kỹ sư thông tin liên lạc v.v..) đều đă ra đi với người Mỹ và chánh quyền cộng sản không có lấy một người để thay thế vào đó.
Có một số trở ngại khác, một phần dụng cụ của Hàng Không Pháp (Air France) tối cần thiết cho công tác điều hành khi phi cơ đến và đi (máy điện toán, máy truyền tin, tổng đài điện thoại, kho dụng cụ thay thế, xe đẩy và kéo phi cơ, xe nâng hàng và tiếp tế xăng nhớt v.v..) đă mất hết không c̣n một dấu vết nào cả. Kho hàng gởi đi gồm cả 8 tấn hàng quư giá ( trong đó có 3 tấn ngọc thạch quư của một người buôn đồ cổ giàu có) đă không cánh mà bay mất. Không biết người nào đă cướp sạch. Ban Giám Đốc Hàng Không "Air France " của Pháp ở Ba Lê đă dề nghị với chánh quyền cộng sản để cho họ đưa sang những toán chuyên viên và một số dụng cụ thay thế. Họ nghĩ rằng như thế là họ có thể tái tục được các chuyến bay vào tuần lễ đầu của tháng 7. Ban Quân Quản Sài G̣n đă không nói là "không", mà cho biết nhận xét của cách mạng là hăng Hàng Không "Air France" của Pháp trong nhiều năm qua đă không tỏ thiện chí trong việc tái thiết lập lại đường bay giữa Ba Lê và Hà Nội.. Ngoài sự nguy hiểm mà đường bay nói trên được mở lại trong lúc Hoa Kỳ đang dội bom Bắc Việt , đường bay nầy cũng không có lời. Dù muốn dù không th́ cả 3 hăng Hàng Không "Air France" và U.T.A của Pháp đă không có một hoạt động nào từ khi Sài G̣n bị cộng sản chiếm cứ. Mà dường như là họ không thể t́m lại một đường bay nào cả. Hàng Không Dân sự được Hà Nội trực tiếp quản lư. Mặc dầu đă cố nài nỉ nhiều lần, đại diện của hăng "Air France" cũng không được phép đến phi trường để xem xét các cơ sở của hăng để thiết lập một bản kiểm kê chính xác về các phương tiện và vật dụng đă bị bị mất hết.
Và như thế là việc tái lập các đường bay đến Sài G̣n coi như bị đ́nh hoăn vô hạn định. Chỉ có một chuyến bay duy nhất là phi cơ của Liên Hiệp Quốc. Như thế th́ những người Pháp nào được bảo đảm là có quyền ra đi.. trong một thời hạn nào đó, th́ chỉ có kiên nhẫn nằm chờ. Vả lại, những người Pháp bất cứ gốc gác thế nào, người Pháp chính cống hay là người có quốc tịch Pháp cũng vậy, đều không chờ đợi được ǵ ờ Lănh Sự Quán hay Đại Sứ Quán của ḿnh. Đại sứ Pháp, ông M. Mérillon không c̣n thấy ở đâu nữa cả, và ông cũng không có tiếp ai hết. Ṭa đại sứ Pháp có đầy đủ tiền bạc, lương thực, nước uống .. không thiếu món chi, nên đă đóng kín cửa rào. Và Đại sứ, mà bổn phận đầu tiên lẽ ra là phải đi thăm những người Pháp vốn đang ở trong cảnh khốn quẫn, để an ủi họ, để cho họ yên tâm, vững ḷng, để giúp họ vượt qua được t́nh thế hay giải quyết những bài toán khó khăn mà họ đang gặp phải, để bênh vực quyền lợi của người Pháp đối với chánh quyền mới.. nhưng ông không bao giờ bước ra khỏi nhà. Ông ta chỉ có khuyên người Pháp không nên treo cờ Pháp quá nhiều , v́ theo ông, dù là chỉ treo tạm nhưng sự kiện treo quá nhiều cờ tam tài có thể được coi là một sự "khêu khích".
Thế nhưng, người Pháp đă gặp rất nhiều khó khăn...
Những người có biệt thự với đầy đủ tiện nghi hoặc nhà thường thôi mà ở khu vực ngoại ô.. th́ cũng bị đuổi đi hết. Lư do : không bảo đảm được an ninh đầy đủ.
Tất cả các ngân hàng đều bị đóng cửa, các chương mục bị khóa lại hết, các xí nghiệp phải ngưng hoạt động, các đồn điền cao su và cơ sở kỹ nghệ của họ đều không xử dụng được v́ đă bị hư hại nặng nề, các băi đậu xe bị "trưng dụng".. Ai cũng thiếu tiền. Các công chức chưa được lănh lương từ ngày 1 tháng 5, chỉ được nhận một số tiền ứng trước nào đó thôi của lương ḿnh.
Các ông chủ xí nghiệp nhỏ , dù đă ngưng hết mọi hoạt động từ ngày có biến cố cộng sản , vẫn phải tiếp tục trả lương cho nhân viên dù họ không làm việc. Các hăng xưởng lớn th́ bị "ủy ban nhân dân xí nghiệp" đ̣i hỏi phải bồi thường tiền phụ cấp nghỉ việc. Mỗi lần mà những chủ nhân người Pháp muốn nói chuyện dàn xếp th́ lại không thấy có một người nào có đủ thẩm quyền. Các nhà trồng tỉa c̣n kẹt ở Cao Nguyên Trung Phần mà muốn xuống Sài G̣n đều phải nộp đơn xin phép với ông ủy viên quân sự của tỉnh. Những nhà trồng tỉa ở vùng Bảo Lộc đă bị bắt và tài sản của họ bị tạm giữ. Những nhà truyền giáo trong nước không bị phiền nhiễu ǵ nhưng bị quản thúc và đang lo sẽ bị trục xuất.
Khách sạn Continental th́ vắng hoe từ lúc các nhà báo ra đi hết .Tầng trệt của Trung tâm Văn Hóa bị ủy ban của khu vực chiếm đóng.. Bệnh viện Grall phải thay lá cờ Pháp bằng lá cờ Hồng Thập Tự và cờ của Chánh Phủ Lâm Thời. Thơ từ từ bên Pháp gởi sang được Hà Nội chuyển tiếp phải đến rất trễ, mấy tuần lễ sau mới nhận được .Tờ báo "Tin Tức Viễn Đông" một tờ nhật báo duy nhất bằng tiếng Pháp, tường thuật về t́nh h́nh tài chánh, ghi lại tin tức của thông tấn xă A.F.P . và thường mô tả đời sống ở Ba Lê ... đă bị đ́nh bản như tất cả các tờ báo cũ của chánh quyền Miền Nam .
Nỗi lo âu của người Pháp đă trở thành nỗi bi quan, v́ ai cũng phải hoàn toàn tự lo cho ḿnh. Sau một loạt sự việc không hay xảy ra như :
- việc đóng cửa hăng Citroen, và Giám Đốc đă bị giam giữ v́ không thể trả lương được cho nhân viên,
- như việc bắt ông Giám Đốc hăng Michelin phải "nộp phạt", v́ bị toán nhân viên có mang vơ khí đe dọa , với sự có mặt của các đại diện của ủy ban quân sự hành chánh , ông bị bắt buộc phải nộp một khoản "bồi thường nghỉ việc rất lớn" cho tất cả nhân viên người Việt Nam ở các văn pḥng và các đồn điền cao su của hăng.
- như khách sạn Continental đă bị trưng dụng để cho các cán bộ Bắc Việt đi công tác vào ở: sĩ quan cao cấp, chuyên viên kế toán vào thanh lọc các chương mục ngân hàng và thanh tra hoạt động của tất cả các xí nghiệp ngoại quốc.
- như "Câu lạc bộ thể thao" mất hẳn quy chế của một câu lạc bộ tư nhân.Trước hết là một tiểu đoàn quân Bắc Việt vào chiếm đóng, và từ đó được mở cửa cho nhân dân xử dụng.
- như "ga ra Charner", sau khi bị một cuộc kiểm kê vật dụng tỉ mỉ cho đến tận những con bù lon, công ty nầy đă nhận được một "lệnh cấm bán" dù đó là phụ tùng thay thế nhỏ.
- Có một số nhân viên người Pháp ở những đồn điền cao su c̣n ở lại làm việc ở các nhiệm sở nằm trong vùng đă được cộng sản kiểm soát. Có những người khác th́ đă trở lại nhiệm sở sau khi Sài G̣n bị thất thủ. Nhưnng tất cả hai loại người Pháp nầy cuối cùng đều phải chuẩn bị để rời khỏi những nơi nầy.
- Nổi gian truân đă đến với nhân viên của đồn điền S.I.P.H th́ lại rất đặc biệt. Ngày 7 tháng 5, một tuần lễ sau khi Sài G̣n bị thất thủ, những cán bộ trồng tỉa thuộc đồn điền S.I.P.H trở lên những vùng mà họ đang khai thác nằm ở gần Xuân Lộc. Bộ đội chánh quy Bắc Việt đă chiếm đóng tại đây rồi. Những binh sĩ trú đóng trong những dăy nhà thuộc Pḥng Nghiên Cứu Kỹ Thuật của đồn điền đă dùng các hồ sơ lưu trữ để đốt lửa nấu cơm. Giám đốc đồn điền người Pháp (nói thông thạo tiếng Việt) đă báo động với một ủy viên chánh trị Bắc Việt rằng:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Các anh "bộ đội của ông đă làm một việc ngu xuẩn tày trời. Các hồ sơ mà họ xé nát hết để đốt đi có một giá trị không lường được .Đó là kết quả của 50 năm làm việc, t́m ṭi, nghiên cứu và thực nghiệm về việc trồng tỉa cây cao su. Không phải tôi phản đối v́ để bảo vệ quyền lợi của sở tôi, mà bởi v́ nếu sau nầy người Việt Nam muốn tiếp tục sản xuất cao su cho đất nước ḿnh và muốn nâng cao năng suất và sản lượng cao su, th́ những hồ sơ nầy có một giá trị hàng đầu cho đất nước. Tôi xin lưu ư với ông là không có ǵ thay thế được cho các hồ sơ nầy."[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Ông ủy viên nầy đă quở trách binh sĩ của ḿnh và cho lệnh họ không được đụng tới những tập hồ sơ nầy nữa. Nhưng từ ngày hôm sau đó, các chú "bộ đội" lại tiếp tục dùng các tập hồ sơ quư giá đó để nấu cơm nữa , và chỉ trong vài ngày sau họ thiêu hủy hết tất cả kết quả của công tác nghiên cứu khoa học trong nửa thế kỷ đă được cập nhật hóa rất là công phu và cẩn thận.
Về phần ḿnh, người Pháp đă khai triển trở lại mọi công việc trong đồn điền. Việc cạo mủ cao su đă trở lại nhịp độ b́nh thường. Nhưng ngày 21 tháng 5, tất cả các công nhân người Việt, được Ủy Ban của Đồn diền hướng dẫn đă nổi lên biểu t́nh tập thể và ép các nhà trồng tỉa người Pháp phải rời ngay khỏi đồn điền, không cho họ kịp thu dọn các vật dụng cá nhân của họ nữa.
Đó là t́nh h́nh của cộng đồng người Pháp khi Đại Sứ M. Mérillon được "gọi về" Ba Lê, hồi đầu tháng 6. Một thông cáo báo chí của Tổng Thống Phủ từ Ba Lê đă xác nhận:
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- "Trái hẳn với những ǵ mà một vài thông tấn báo chí đă dự đoán từ trước , sự ra đi của Đại sứ Mérillon không phải do CPLTCHMN bắt buộc"
Quả nhiên điều nầy rơ ràng là rất đúng với sự thật cũng giống như cái CPLTCHMN không bao giờ có mặt ở Sài G̣n vậy ![/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Thói quen nổi bật nhất của các nhà ngoại giao là hay "chơi chữ", là chuyển đổi những điều "lăng nhục" ra thành những sự "hiểu lầm" Nhưng sự kiện là sự kiện, không thể nào biến thể nó một cách dễ dàng được . Ông đại sứ Jean Marie Mérillon đă rời khỏi nước Việt Nam mà không bao giờ được tướng Trần văn Trà tiếp kiến. Tướng Trà là chánh quyền duy nhất tại Sài G̣n . Người ta nói là ông Mérillon đă gặp một số "cán bộ cách mạng ", trong khi người đồng nhiệm Bắc Việt của ông ở Ba Lê lại danh dự được điện Élysée tiếp kiến. Một ngày trước khi ông rời khỏi Miền Nam Việt Nam , ông được gọi tới Bộ Ngoại Giao. Ông đă gặp 3 nhân vật vô danh v́ đứng trước mặt ông họ không thèm xưng danh tánh, cấp bậc của họ. Họ "cám ơn" ông về hoạt động của ông và thông báo cho ông biết là sẽ có "một người nào đó thuộc ban nghi lễ" sẽ đợi ông ở phi trường để giúp ông khỏi bị phiền phức về thủ tục khai báo với Công An và Quan Thuế. Đúng giờ, có một công chức cũng vô danh đă đợi ông Đại Sứ Pháp để đưa ông đến tận phi cơ và cho ông được ưu tiên lên phi cơ trước những hành khách khác. Đó cũng là một niềm an ủi cho một chút tự ái mỏng mành cho một người Đại diện của một quốc gia đă từng đóng góp "quá nhiều cho nền ḥa b́nh" ! Tuy nhiên đức tánh b́nh dân của ông Đại sứ Jean Marie Mérillon đă đặc biệt bị hạ quá thấp so với những người Pháp ở Sài G̣n .
Có một số người đă nói ;
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Ông Đại sứ đă thực hiện một tiết mục lớn : Ông đă thúc hối cho ông Thiệu sớm rời khỏi chức vụ, và sau đó cả ông già Hương nữa để đưa cho được tướng Dương văn Minh lên. Ông đă tưởng rằng như vậy là đă đem lại ḥa b́nh và một sự ḥa hợp. Nhưng ông ta chỉ thành công trong việc nhanh chóng làm tan ră nền chánh trị của Miền Nam và đưa Miền Nam đến một sự đầu hàng không điều kiện mà thôi. Trước ngày mất thủ đô, người ta chỉ thấy có một ḿnh ông Đại Sứ Pháp. Nhưng sau đó th́ ông đă biến thành một luổng gió... Và giờ đây ông ra đi, để lại sau lưng ông trên mười ngàn con tin người Pháp.....
[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
Thật vậy, nước Pháp có quyền hy vọng một ân huệ nào đó trong thái độ đối xử - để tưởng thưởng những nỗ lực của ḿnh - Nhưng trái lại nước Pháp chỉ nhận được những điều ức hiếp và lăng nhục !
Ngược lại, những Đại diện của Hà Nội và của CPLTCHMN ở Ba Lê (có mặt thường hơn ở thủ đô Pháp hơn là ở thủ đô Miền Nam) lại được hưởng một sự tự do phát biểu và tự do đi lại trong toàn lănh thổ nước Pháp. Vấn đề an ninh của họ được hoàn toàn bảo đảm. Họ được có những đoàn hộ tống chánh thức. Báo chí và đài phát thanh đă giúp họ phổ biến những bản tuyên bố và thông cáo báo chí. Họ lại được bênh vực luận cứ và quan điểm của họ trên đài truyền h́nh. Chánh Phủ Pháp không hề gây cho họ bất cứ một khó khăn hay phiền toái nào.
Phải chăng đó là một điều không hợp lư khi phải đ̣i hỏi để đơn giản có được một sự đối xử tương ứng ?
Sự ra đi của Đại Sứ Pháp Jean-Marie Mérillon khi ông chỉ thật sự là một nhân viên thừa hành trung thành với đường lối chánh trị lệch lạc từ Bộ Ngoại Giao của ông ta , đă không giúp cải thiện được bao nhiêu những mối giao hảo giữa "chánh quyền cách mạng" và các công dân người Pháp của chúng tôi.
Trong đêm 16 rạng 17 tháng 6, bệnh biện Grall bị các "bộ đội" với súng ống đầy đủ, vây kín. Các binh sĩ Bắc Việt và các sĩ quan an ninh tràn vào lục soát khắp nơi : các pḥng mổ, các tủ thuốc, pḥng của các bác sĩ và của những người bệnh. Họ đă nói là họ muốn "biết chắc chắn là không có một vũ khí nào được cất dấu trong bệnh viện và không có một người nào ở pḥng bịnh nhân bị coi là trong t́nh trạng bất hợp lệ.
Đến sáng ngày 17 / 6 tờ "Sài G̣n Giải Phóng loan báo là kể từ nay chỉ có một ngân hàng duy nhất ở Việt Nam .Tất cả các ngân hàng khác, của quốc gia, của tư nhân hay của ngoại quốc đều phải đem nộp hết sổ sách, chương mục, và bản kết toán cho ngân hàng quốc gia mới của Việt Nam. Các biệt thự của nhân viên ngoại quốc đều bị sung công. Các thanh tra phải vào tạm trú ở các cư xá thuộc 3 ngân hàng: Ngân Hàng Á Châu của Pháp, (tên địa phương là Ngân Hàng Đông Dương) , Ngân Hàng Thương Mại Pháp và Ngân Hàng B.N.P. Các ông giám đốc của ba ngân hàng nầy thảo một bản tuyên bố chung gởi cho Ban Quân Quản, có đoạn kết như sau :
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"]- " Trong hoàn cảnh hiện tại, chúng tôi không thể nghĩ tới bất cứ một h́nh thức hợp tác kỹ thuật nào và chúng tôi chỉ có một nguyện vọng: được trở về Pháp càng sớm càng tốt."
Các hăng "Chargeurs Réunis" và "Messageries Maritimes" từng phụ trách hầu hết dịch vụ chuyên chở hàng hóa bằng đường biển đến Âu Châu đă nhận được lệnh phải ngừng hoạt động để biến thành một công ty quốc doanh độc quyền của Nhà Nước .
Ba ngày sau khi ông Giám Đốc hăng thuốc lá Đông Dương trở về Pháp th́ hăng thuốc lá nầy bị chiếm giữ ngay. Hăng thuốc lá Bastos và hăng bia và nước ngọt nước đá Đông Dương (Brasseries-Glacières d Indochine) chỉ sản xuất 30 % năng suất v́ đă gặp nhiều khó khăn với các "ủy ban của xí nghiệp"..
- V́ gia đ́nh đă về Pháp từ tháng 4 nên các giáo sư sống xa gia đ́nh, (các trường học đều bị đóng cửa).; các bác sĩ quân y măn khế ước, các nhân viên xí nghiệp đang ngừng hoạt động, các thương gia không có khách (tiệm tùng bị đóng cửa, các khách sạn bị trưng dụng) ... tất cả những người nầy sống thu hẹp như một xă hội bị đóng kín trong sự tuyệt vọng và buồn nản..Trong khi chờ đợi các đường hàng không có thể được cho mở lại, họ không có việc ǵ làm, nên chạy đi chạy lại thăm nom nhau để giết th́ giờ, rồi mang hết những ǵ họ c̣n lại như rượu và thức ăn ra ăn nhậu cho hết. Nhưng sự bực dọc của các anh "bộ đội" thường gây ra những chuyện rắc rối bực ḿnh cho những người Pháp nầy (như xét căn cước liên tục, viếng nhà bất thần và thường xuyên, không cho di chuyển) v́ họ cho là những người ngoại quốc nầy khinh thường họ khi lái xe hay khi ngồi tán gẫu trên sân thượng , nên bất cứ một vi phạm nhỏ nào họ cũng có thể bị đưa tới công an để được nghe những lời giáo huấn hằng giờ... hoạc nghe thuyết về sự cần thiết phải thay đổi "tánh phản động" của ḿnh.
- Tất cả những đồn điền cao su lớn đặt dưới quyền chỉ đạo của một "ủy ban cao su" hiện nay do nhân viên Việt Nam quản lư, phối hợp với chánh quyền địa phương. Một số nhà trồng tỉa phải trở về Sài G̣n và họ tuyên bố là lúc nào cũng sẵn sàng giữ một vai tṛ cố vấn kỹ thuật , nếu chế độ mới đ̣i hỏi. Nhưng chánh quyền cộng sản đă cho họ biết là họ "chỉ mong hợp tác với những người chưa bao giiờ làm việc ở Việt Nam trước ngày chiến thắng của cách mạng". Họ đă chỉ rơ ràng cho thấy ví dụ như "những linh mục, những chuyên viên hay những nhà ngoại giao" đă từng có những quan hệ với chánh quyền bù nh́n của ông Thiệu trước khi ông nầy ra đi."
Những người Việt Nam có quốc tịch Pháp tiếp tục vây quanh văn pḥng Di trú và ṭa Lănh Sự Pháp (Sài G̣n giờ đây đă xuống hàng thành phố cấp vùng nên chỉ được phép có một đại diện Lănh sự, các ṭa đại sứ đều ở Hà Nội). Không một người nào được phép hồi hương v́ là "công dân da vàng". Ba Lê vẫn không thể làm ǵ được trong lúc nầy. Và các công chức trong lănh sự quán chỉ biết nói là sự di tản của tất cả người Pháp" nói chung có thể đ̣i hỏi 2 tháng hoặc 2 năm". Những đồng bào Pháp nào đă ra đi được sau một thời gian chờ đợi khá lâu đều phải giao ch́a khóa nhà và ch́a khóa xe của họ cho chánh quyền mới để họ "quản lư giùm". Họ chỉ được quyền mang theo "quần áo và giấy tờ cá nhân" mà thôi. Họ không được rút tiền từ chương mục ngân hàng của họ. Họ không được phép nhờ một thân nhân hay môt bạn thân nào coi sóc giùm căn pḥng , biệt thự hay xe cộ của họ. Các tài sản nầy không phải bị cưỡng đoạt mà chỉ bị di lư thôi để giao lại cho "nhân dân quản lư" trong khi chờ đợi bị sung công... Và chờ thủ tục bồi thường.
Trong ngắn hạn, dù sao th́ sự có mặt một trăm năm của người Pháp ở Việt Nam cũng đă được bôi xóa đi một cách quá nhanh chóng. Sau ba mươi năm cách mạng và tranh đấu, không phải chỉ để dùng tên của bao nhiêu những vị anh hùng mà kẻ chiến thắng không bao giờ thiếu, để thay thế vào tên đường như tên của ông Pasteur chẳng hạn.
[/COLOR][/SIZE][/I][/B]
[CENTER][B][COLOR="#8b0000"]*
* *[/COLOR][/B][/CENTER]
Trong tuần lễ thứ ba của tháng 7, một người Pháp từ Sài G̣n về nước đă trao cho tôi một bức thơ của một ông bạn Việt Nam của tôi, giáo sư T.. .mà ông đă viết từ lâu không gởi được . Bức thơ viết :
[QUOTE][B][I][COLOR="#0000ff"]- " Anh Pierre thân mến,
Có quá nhiều biến cố đă xảy ra từ sau lần chúng ta gặp nhau chỉ mới vào khoảng cuối tháng 4 đây thôi nhưng tôi có cảm tưởng là chuyện đă xảy ra cả trăm năm trước và trong một thế giới khác không bằng. Đứa con trai lớn của tôi, thằng Viên. là trung úy ở sư đoàn 18 bộ binh, đă bị tử thương trên đường Long Thành ngày 29 tháng 4. Nó được 24 tuổi.
Nhưng ba đứa khác th́ lại được đoàn ngũ hóa vào những hội đoàn mới. Chúng nó đi vẽ biểu ngữ trên tường, và đi kiểm kê những người dân tỵ nạn. Nổi buồn của chúng tôi không thể diễn tả ra bằng chữ được. Tôi đă cố gắng gạn lọc những tư tưởng của tôi v́ tôi có quá nhiều điều phải nói với anh.. Nhưng trước hết tôi cố gắng cho anh biết qua một số tin tức hay hay.
- Tinh thần của quân đội Miền Bắc cả ở Sài G̣n và ở Đồng Bằng sông Cửu Long, không có quá tốt như người ta đă tưởng đâu. Họ đào ngũ quá nhiều . Đài phát thanh cộng sản và các bản thông cáo dán ở trên tường thường xuyên cảnh giác dân chúng không được chứa chấp những binh sĩ đào ngũ nếu không sẽ bị "nghiêm trị". Lúc họ vào Sài G̣n, các "bộ đội và cán bộ có rất nhiều tiền đồng (của Miền Nam ) mà họ đă thu nhặt được trong các cơ quan của chánh quyền ở các thành phố mà họ vừa chiếm được. Phần đông đă dùng tiền nầy để mua đồng hồ tự động, quẹt máy và rất nhiều món khác mà họ chưa từng thấy biết qua bao giờ. Hết tiền rồi họ trở lại t́nh trạng thật sự như trước, nghĩa là không sáng sủa ǵ cả. Để giữ tinh thần họ, cấp chỉ huy đă tăng gấp đôi phụ cấp gạo cho họ. Nhưng lương th́ không tăng: 1200 $ hằng tháng.Chỉ vừa đủ mua 4 bao thuốc lá. Có một số binh sĩ đă bị động viên nhiều năm rồi rất là bất măn v́ không được phép trở lại gia đ́nh. Theo ước tính của họ th́ họ nghĩ rằng họ c̣n sẽ bị lưu giữ lại ở Miền Nam từ hai năm tới hai năm rưỡi nữa.. Nhiều đơn vị tác chiến vừa được thông báo là họ sẽ qua một khóa huấn luyện đặc biệt trong thời gian 18 tháng để được chuyển thành "lực lượng ǵn giữ an ninh và trật tự".
-Trên phương diện kinh tế, chánh quyền cộng sản chưa có một biện pháp nào thuyết phục hết. Một đội ngũ được gọi là chuyên viên tài chánh (đúng hơn phải gọi họ là nhân viên kế toán ) đă từ Hà Nội vào đây với những thùng "bàn toán" của Tàu (trong lúc tất cả ngân hàng và các công ty xí nghiệp sẽ được họ kiểm soát đă và đang xử dụng máy điện toán). Các "ông chuyên viên" nầy thường nhắc đi nhắc lại với những ai muốn nghe là ưu tiên hàng đầu của họ là phải " đập tan bộ máy kinh tế bù nh́n". Theo họ th́ đời sống của người dân ở thử đô Sài G̣n quá dễ dàng là nhờ viện trợ của Hoa Kỳ . Hầu hết dân chúng Sài G̣n chỉ là những con "kư sinh trùng" sống ăn bám vào mưu mô thủ đoạn và sự đầu cơ. Tất cả những tích trữ trong ngân hàng sẽ bị tịch thu hết.
- Tiền lương của tất cả những công chức và chuyên viên được giữ lại trong nhiệm vụ của họ sẽ được trả phân nửa bằng gạo và phân nửa bằng tiền. Lương thấp nhất được 10.000 đồng (khoản 120 quan Pháp) và phụ cấp gạo: 10 kí lô cho mỗi người lớn và 5 kí lô cho trẻ con. Lương cao nhất không được quá 25.000 đồng (tương đương 250 quan Pháp). Các cán bộ địa phương của Mặt Trận khuyên những nhà buôn nên mua vàng và hàng vải hơn là tích trữ tiền mặt. Có nhiều cuộc chuẩn bị cho thấy sắp sửa có đổi tiền cũ lấy tiền mới. Chánh quyền sẽ hành động bất thần, không báo trước, và thời gian đổi tiền chỉ trong ṿng 24 tiếng đồng hồ. Tiền mới đă được in rồi (1)
- Đời sống đă đổi thay khác hết. Không ai c̣n t́m đâu được một giọt xăng. Tất cả đều phải đi xe đạp ( hăng L U.C.I.A của người Pháp đă gặt được một mẻ to v́ đă bán hết số xe đạp c̣n tồn kho). Chánh quyền cũng có cho mở lại vài trạm xăng, nhưng chỉ dành cho xe buưt và xe vận tải công cộng. Cho đến những ngày đầu tháng 6, các chợ c̣n được tiếp tế khá đầy đủ và giá cả c̣n được b́nh thường. Trừ ra cá, càng ngày càng ít đi và càng ngày càng mắc. Cũng v́ không có đủ xăng, 90 % tàu đánh cá không thể ra khơi được . Vào tháng 6, gạo đă bắt đầu khan hiếm. Các chợ không nhận được gạo. Có kêu than cũng vô ích thôi. Mà nếu như chợ có đầy đủ như trước kia ... th́ chúng tôi cũng không c̣n tiền.
-Những bạn bè từ Miền Trung vào đă nói với tôi là hầu hết tất cả vùng ngoài đó đă bị cộng sản kiểm soát khá chặt chẻ, đến độ chỉ có lá cờ đỏ sao vàng của Hà Nội được treo ở các quận lỵ của tỉnh. Cuộc thanh trừng thật là khủng khiếp. Tất cà những sĩ quan tŕnh diện đi học tập đă được đưa đi các trại lao động khổ sai ở tận trên núi rừng. Họ phải mở những con đường xuyên qua rừng rậm, để chở những mảng gổ to và những tảng đá nặng. V́ khí hậu ở đó quá khắc nghiệt và không được trong lành, lại thiếu thuốc men, mặc không đủ ấm, ăn không đủ no.. nên họ chết rất nhiều .Phần lớn các Cảnh Sát đă bị hành quyết. Con gái hay những bà vợ góa của các quân nhân, của những người tư bản và của những công chức cao cấp , bị gả ép cho các thương phế binh Bắc Việt để vừa làm bạn vừa làm y tá cho họ.
- Trái lại, ở Vùng Đồng Bằng và ở Sài G̣n t́nh trạng mất an ninh và vô trật tự càng ngày càng lớn. Trộm, cướp, và ám sát ngày càng nhiều . Báo chí và đài phát thanh cộng sản quy trách cho binh sĩ của "chế độ bù nh́n cũ đă dùng vũ khí của họ để hành động phá rối trị an" . Chuyện đó c̣n phải chờ xem, v́ từ ngày chấm dứt chiến trận, các cựu quân nhân của quân đội chúng tôi sống vất vưởng không có một lợi tức nào cả. Họ đâu c̣n lănh lương, không có quyền lănh một hột gạo và dĩ nhiên là thất nghiệp. Nhưng không phải chỉ có những anh cựu quân nhân mà thôi. C̣n có những anh "chiêu hồi", những anh Việt Cộng đă trở về vời quân đội VNCH. Có khoản 200.000 người . Cộng sản Bắc Việt đă cho lệnh họ phải trở về với những đơn vị cũ của họ trước kia. Khiếp sợ v́ phải rơi trở lại vào tay của những người mà họ đă chối bỏ và đă chống lại trước kia nên họ lẩn trốn và sống gần như ngoài pháp luật.
- Cộng sản cũng đă phạm nhiều lỗi lầm không giải thích được .Trong tuần lễ đầu của tháng 5, họ đă mở cửa các khám và đă thả ra tất cả tội phạm, kể cả những người mắc bệnh tâm thần ở bệnh viện Chợ Quán.Tất cả những tội phạm đều không phải là tù nhân chánh trị , mà có cả ngàn người trong số được thả ra là những tội phạm h́nh sự, phạm tội giết người và trộm cướp chuyên nghiệp. Những bệnh nhân tâm thần ở Chợ Quán phần đông là những người điên rất dữ dằn, rất nguy hiểm cho xă hội . Chuyện thả hết những tôi phạm bất lương và những người điên chỉ làm cho t́nh h́nh trở nên trầm trọng thêm mà thôi.
- Ở trung tâm Sài G̣n th́ sự kiểm soát có phần khá hơn, nhưng trong tất cả những khu vực đông dân và ở ngoại ô, th́ ban đêm thường có những sự đụng chạm. người ta thường nghe tiếng súng nổ. Trong những khu vắng vẻ ở Phú Nhuận và Tân sơn Ḥa, có những vụ trộm, những vụ ném lựu đạn, và ám sát có khi xảy ra cả ban ngày.
Chúng tôi được biết là hiện nay có những chiến khu ở nhiều nơi trong vùng Đồng Bằng, cũng như trong rừng và vùng đầm lầy ở Miền Đông của Sài G̣n . Có một số binh sĩ Thủy Quân Lục Chiến , biệt động quân và lính Dù c̣n đầy dủ trang bị, di chuyễn gần như khắp nơi và phục kích. Ở Miền Tây th́ Ḥa Hảo nổi dậy chống đối công khai. Họ tấn công các đoàn xe cộng sản , bắn phá các trung tâm đô thị, và phá hoại các đường dây liên lạc . Ở Cao nguyên, có hàng chục ngàn đồng bào Thượng đốt bỏ làng rút vào rừng sâu. Về những chuyện như thế chúng tôi biết nhiều chi tiết chính xác, nhưng nếu viết ra đây th́ quá dài. Bạn của anh là Paul Ph. biết rành các chuyện nầy. Chắc không bao lâu nữa anh ta sẽ về Ba Lê, v́ anh là công dân Pháp. Anh ta có liên lạc được nhiều nơi, và đă đi lại khá tự do.
Tôi thích nói cho anh vài chi tiết về những người công giáo. Những trận đánh cuối cùng, đẫm máu nhứt và khốc liệt nhứt không phải do các đơn vị chánh quy của Miền Nam Việt Nam mà là do những anh dân vệ công giáo ở Hố Nai. Có nhiều em chỉ mới vừa 15 tuổi đầu, do các linh mục chỉ huy, cầm thánh giá và lá cờ vàng trắng của Đức Thánh Cha, đă chiến đấu dữ như cọp . Họ đă phá hủy được 8 chiến xa T. 54 chỉ bằng lựu đạn và các chai xăng "mô lô tốp (molotov) và đốt cháy nhiều xe vận tải chở đầy lính Bắc Việt . Trận chiến đă kéo dài trong 2 ngày và hai đêm.. Lúc trước, khi quân đội chánh quy Miền Nam đóng ở Hố Nai rút đi, lực lượng dân vệ ở đây đă giữ lại được mấy khẩu pháo binh và đă xử dụng. Linh hồn của trận chiến là cha Sữu người mà anh đă từng biết rơ. Ông đă bị tử thương. Các em dân vệ đă đem được ông vào nhà và ở đó chiến đấu luôn mấy giờ. Những người sống sót, hầu hết đều bị thương, đă bị cộng sản đem ra xử bắn hết...
Ở Sài G̣n , người công giáo trên nguyên tắc không có ǵ lo lắng hết. Các nhà thờ đều mở cửa và các linh mục được phép làm lễ. Các nhà thờ đều đầy nghẹt tín đồ. Nhưng cũng vẫn có nhiều chuyện rắc rối đă xảy ra :
- Chuyên thứ nhất nhằm vào Đức Ông Le Maitre đại diện của Ṭa Thánh Vatican . Các tín đồ tiến bộ (cánh tả) đă tràn ngập vào Ṭa Đại diện của Ṭa Thánh. Họ lôi Đức Ông và thơ kư của ông ra ngoài đường, ở đó họ đang họp mết tinh để tố khổ. Đức Ông bị họ lên án là đă hỗ trợ cho hành động của Chánh Phủ bù nh́n của ông Thiệu. Họ xô đẩy và la ó lớn tiếng với Ông. Những người trong mết t́nh đă hạ lá cờ của Ṭa Thánh Vatican xuống và thay vào đó lá cờ của CPLTCHMN. Cảnh Sát đă đến can thiệp bằng cách bắn chỉ thiên vài phát súng. Đức Ông được giải tỏa và được dẫn lên pḥng của ông . Nhưng sau đó Ban Quân Quản đă trao cho ông một quyết định trục xuất, với lư do :" sự hiện diện của Ông sẽ làm xáo trộn trật tự công cộng" Và Đức Ông đă rời khỏi nước Việt Nam
- Một chuyện rắc rối khác, quan trọng hơn nhiều, được xảy ra vào đêm mồng 4 tháng 6, ở khu Trương minh Giảng mà như anh đă biết đó là một địa bàn của những người công giáo cứng đầu, khó chịu nhất. Ngày 3 tháng 6, có vài trăm tín đồ cánh tả đă biểu t́nh đ̣i Đức Cha Thuận phải từ chức. Đức Giám Mục Ngyễn văn Thuận vốn là cháu của Tổng Thống Diệm và là Giám mục của địa phận Nha Trang, mà Vatican vừa mới bổ nhiệm ông vào nhiệm vụ Phụ Tá Đức Tổng Giám Mục Địa phận Sài G̣n .Đức Cha Thuận là người được mọi người giáo dân thương mến và kính trọng, kể cả những người không phải là tín đồ cũng vậy. Hàng ngàn tín đồ công giáo thuộc giáo khu Fatimah đă tổ chức một cuộc xuống đường chống-biểu t́nh và hô to những khẩu hiệu chống cộng sản . V́ đă quá giờ thiết quân luật, nên một đội tuần tiễu của "bộ đội" đă đến cánh cáo họ phải giải tán. Các giáo dân đă giựt chuông inh ỏi ở các nhà thờ. Đám biểu t́nh đă giải giới mấy anh "bộ đội" và đă đánh đập họ. Quân đội đă đến can thiệp và có bắn vào đám đông. Có 2 người chết và 6 người bị thương. Ngày hôm sau người ta t́m thấy xác của 3 chú "bộ đội" bị cắt cổ và được treo ở thành cầu. C̣n đức cha Thuận th́ bị bắt buộc phải rời khỏi Ṭa Giám Mục và về sống ẩn cư ở Nhà Ḍng lớn. Ở Miền Trung và các tỉnh ở Miền Nam , tất cả cơ sở tôn giáo (trường học, nữ tu viện, cơ sở y tế lớn nhỏ...) đều bị sung công và xử dụng làm trại lính.
- Trong khu vực của tôi, từ 5 ngày nay những sự khám xét càng ngày càng tăng và lương thực càng ngày càng khan hiếm.. Là một giáo sư về Luật, tôi không c̣n có việc làm nữa. Như thế là không có lợi tức. Tuy vậy mà tôi cũng phải tham gia vào các"buổi họp tập của các luật gia" để tự "cải tạo" ḿnh Người ta chỉ bàn căi về chánh trị . Mọi người đều tranh đua nhau tưởng tượng để sáng chế ra những khẩu hiệu mới mẻ theo ch́u hướng " Pháp luật dính liền với chánh trị , đó là một công cụ đấu tranh, một phương tiện để đạt tới mục tiêu cách mạng " . Đó là một khẩu hiệu quá ngu xuẩn, nhưng khi người ta lập đi lập lại nhiều lần và viết đi chép lại chừng ngàn lần, người ta không c̣n nhớ rơ tại sao người ta đă bắt đầu phải học Luật . Thà là tôi chịu khó đi cuốc đất, xuống hàng cho các xe vận tải hay cưa củi. Có thể người ta sẽ đưa tôi đi một trại lao động.
Tôi là một tín đồ Thiên Chúa giáo như anh Pierre đă biết đó. Nhưng có đôi lúc tôi thấy Đức Chúa Trời ở xa Việt Nam quá ! Và tôi có cảm tưởng rằng chúng tôi c̣n phải ở lâu lắm trong thế giới cộng sản ."[/COLOR][/I][/B][/QUOTE]
[B][COLOR="#8b0000"]Chú thích :[/COLOR][/B]
[B][I][SIZE="2"][COLOR="#8b0000"](1).- Tiền mới đă được thực sự lưu hành trong tuần lễ thứ hai của tháng : Tiền đồng (nặng) trị giá 500 đồng tiền cũ của Miền Nam hay là 3 quan Pháp. Nhưng mỗi người chỉ đổi được có 200 đồng (tiền mới), tất cả người Việt Nam và người ngoại quốc đều được lệnh phải đem nộp cho Ngân Hàng Quốc Gia số tiền c̣n lại mà họ đang có. R ồi đây số phận của cộng đồng người Pháp ở Miền Nam Việt Nam sẽ ra sao đây ? Những người "bi quan" trong đó có tôi (tác giả) nghĩ rằng tất cả rồi sẽ giống như những ǵ đă từng xảy ra ở Bắc Việt năm 1954. Nghĩa là cũng phải tới kỳ hạn mà cục "bướu" ngoại quốc cuối cùng nầy cũng phải bị trục xuất. Những người "lạc quan" th́ vẫn c̣n tin rằng rồi cũng có khả năng cho một giải pháp thỏa hiệp nào đó.[/COLOR][/SIZE][/I][/B]