Thêm các bài phụ lục cho cầu Ba Cẳng và kinh Bao Ngạn ngày xưa, v́ có thêm tài liệu. Thêm vào phần các bài viết Saigon Ngập Lụt từ năm 2010. Kts Dương mạnh Tiến, AIA viết.
October 1, 2012
Thêm các bài phụ lục cho cầu Ba Cẳng và kinh Bao Ngạn ngày xưa, v́ có thêm tài liệu. Thêm vào phần các bài viết Saigon Ngập Lụt từ năm 2010. Kts Dương mạnh Tiến, AIA viết.
Saigon nằm trên một vùng coi như bằng phẳng, hơi dốc từ Bắc về Nam, Tây Nam, con rạch Nhiêu Lộc, đi từ Đông sang Tây chia SG và Gia Định ngày xưa là vùng trũng ngay giữa, thoát nước hướng đông ra sông Thị Nghè. Vùng Tây Nam Saigon Chợ Lớn thoát nước về hướng Tây Nam ra Phú Lâm, vùng Nam SG nội thành thoát nước hướng Nam xuống rạch Bến Nghé, kinh Tầu Hũ. Điểm cao nhất SG là khoảng góc đường Hồng thập Tự ngày xưa, nay là NTMK và Đinh tiên Hoàng, khu thành Cộng Ḥa cũ, sau thành khu Đại Học và Đài Truyền H́nh, nơi này cao trên ṿng cao độ 9m, kéo qua hồ con rùa, công trường Chiến Sĩ, Duy tân, Trần qúy Cáp, cao độ 7m trên mặt biển, chỉ chừng 5m cao trên mặt sông bến Bạch Đàng thôi, v́ từ đây sông SG c̣n cao hơn mặt biển trên cả thước. Vùng cao trên cùng là vùng phi trường Tân sơn Nhất, G̣ Vấp, đổ nước ra sông Saigon phía B́nh Dương và trên nữa đổ nước ra hướng Hóc Môn vô kinh đào nối sông Saigon xuống vùng B́nh Chánh, lư vực của sông Vàm cỏ Đông từ Tây Ninh xuống.
Rất tiếc SG đă không được phát triển về vùng cao ngay kế cạnh là G̣ vấp, Hóc Môn, lấy phi trường Tân sơn Nhất làm trung tâm, khoảng cách từ các trung tâm giao dịch thương mại đến phi trường thật gần nếu thành phố phát triển lên hướng bắc, G̣ Vấp, Hóc Môn, tránh vùng thấp dùng để thoát nước tự nhiên, giữ nước tự nhiên của SG tứ ngàn xưa như vùng thấp Phú Mỹ Hưng hiện nay.
Trong các loạt bài về Saigon ngập lụt, tôi viết đầu năm 2010, có rất nhiều bài nói, phân tích, nhiều dẫn chứng về hệ thống thoát nước tự nhiên của SG Gia Định và Chợ Lớn có sẵn từ thời vài trăm năm trước cho tới nay. Bây giờ có thêm chút tài liệu nên viết bài bổ túc, kể câu chuyện nhỏ về kinh Bao Ngạn và cầu Ba Cẳng, đă đi vào dĩ văng, bị xóa lấp thay vào đó bằng nhà ổ chuốt. Do đó ngày nay, nước ngập tràn lan mọi nơi đi vào từng nhà dân, nằm đó nhiều giờ, dân sống trên nước ngập cống rănh hôi thối dơ bẩn.
.
Khi quy hoạch phát triển thành phố, không biết các đấng tiến sĩ VC, có lẽ v́ có qúa nhiều bằng cấp đếm không hết, nên không hiểu có biết đến cao độ, ṿng cao độ tự nhiên, natural topo map của Saigon ra sao không? có biết khi mưa ngập nước thoát như thế nào không, mà mấy chục năm sau, bây giờ mà có chỗ nào mà SG chưa bị ngập đó mới là điềm lạ kỳ hiếm có ngày nay, c̣n cứ ra ngơ là ngập nước, không ra nước cũng tràn vào ngập vào tận chân và cao hơn nữa.
.
Vùng trung tâm SG, nơi cao nhất là chỗ Tháp Nước thời xưa, sau thành Đài Chiến Sĩ và bây giờ là hổ Con Rùa, cao độ là 8+m, trên mực nước biển ở Hà Tiên, vậy sông SG ở bến Bạch Đàng chắc mực nước đă cao 2m trên mặt biển rồi, do đó từ sông SG lên chỗ Con Rùa, chỉ cao chừng 5m khác biệt là nhiều. Điểm cao thứ nh́ là khu toà hành chánh Gia Định, chỗ Lăng Ông, đất g̣ cao, rồi thấp ra sông SG về Thanh Đa. Điểm cao nhất vùng này, là nơi phi trường Tân sơn Nhất, điểm cao là 9m trên mực nưóc biển, khi ra Lăng Cha Cả chỉ c̣n khoảng 4.5 tới 5m, vùng ngă bẩy Lư thái Tổ, Phan thanh Giản, Petrus Kư là cao trên 4m.
.
.
(bài này viết tháng 8, 2011. Sau đó tôi t́m được thêm một bản đồ cao độ, cho thấy một ṿng cao độ 9m, quanh vùng khu đài truyền h́nh SG, c̣n như viết tại đây, khu hồ con rùa nằm trên ṿng cao độ 8m, c̣n mực nước sông SG chắc phải cao trung b́nh 1,5m tới 2m trên mực nước biển tuỳ theo mùa và theo những cơn mưa. Thành ra trong này viết là hồ con Rùa cao nhất, cũng gần đúng 90% lúc viết bài lần đầu. Tôi sẽ không đủ kiên nhẫn sửa lại mọi chi tiết đó)
.
Từ hồ con Rùa, đường cao giảm dần về hướng Chợ Lớn, đường đỉnh từ đông qua tây là Trần quư Cáp, Hồng thập Tự … kéo dọc theo Hùng Vương, Hồng Bàng vào Chợ Lớn, rồi tất cả giảm dần dốc chẩy về Phú Lâm, B́nh Chánh. Nửa phía bắc vùng này chẩy vào kinh Nhiêu Lộc phía Yên Đổ, Công Lư, Tân Định ra Thị Nghè xuôi sông SG. Nửa phía tây nam đổ xuống rạch Bến Nghé, kinh Tầu Hũ, xuôi xuống B́nh Chánh.
.
Ngày xưa c̣n có con kinh Bao Ngạn, nối ngay đầu nhánh rạch Nhiêu Lộc, nước từ Tân Sơn Nhất, Tân sơn Nh́ đổ xuống qua Ông Tạ, được kinh Bao Ngạn đón đưa ngay qua tây nam (ngày nay phải ra Nhiêu Lộc, ra Thị Nghè, sông SG), chẩy qua Phú Thọ, dọc theo Dương công Trừng, nhập vào rạch Ḷ Gốm ra Phú Lâm, và ngày xưa c̣n nối thẳng xuống kinh Băi Sậy sau chợ B́nh Tây. Kinh Bao Ngạn này thoát nưóc nhanh vùng Ngă Tư Bẩy Hiền, Phú thọ Ḥa, phần trường đua Phú Thọ, Chợ cá Nguyễn tri Phương, vùng Tô Híến thành, mang nước ra Phú Lâm. Không có kinh này th́ nay chỉ c̣n rạch Nhiêu Lộc thu nước, chưa kể vùng lân cận sẽ bị ngập tại chỗ trước khi nước khó khăn ra được Nhiêu Lộc. C̣n vùng Phú Thọ, Phú thọ Ḥa, Ngă Tư Bẩy Hiền th́ nước đi về đâu bây giờ.
.
Khi kinh Bao Ngạn bị lấp, th́ nước vùng trên Tân sơn Nhất, sơn Nh́, Ông Tạ, Lê văn Duyệt, Chí Ḥa, Ḥa Hưng phải đi theo Nhiêu Lộc ra Thị Nghè ruồi xuôi sông SG, đi xa gấp đôi qúa quanh co và đổ nhiều nước hơn vào kinh NL và sông TN. Ngày xưa khi đi vào cư xá sĩ quan Chí Ḥa bằng đường Bắc Hải từ Lê văn Duyệt, dọc theo đường Bắc Hải hướng bắc là con kinh nhỏ đó là kinh Bao Ngạn. Đó là đường vào cổng trước của cư xá. Cổng sau bên đường Tô híến Thành, cũng có con kinh, hay mương song song với đựng vào, mang nước ngập vùng khám Chí Ḥa, băng qua Tô Hiến Thành đi qua phía sau nghĩa trang Đô Thành, bọc sau cư xá, đổ nước vào kinh Bao Ngạn. Kinh này băng qua đường Ng văn Thoại, trên bản đồ cũ c̣n thấy vẽ lằn đánh dấu cầu trên đó.
.
Phần bắc Gia Định nước thoát ra sông Saigon, phía nam và tây Gia Định nước thoát vào kinh Nhiêu Lộc đổ ra sông Thị Nghè, đổ sông SG rồi xuôi Nhà Bè ra biển. Vùng nam SG, phần trên đổ nước ngược bắc về Phú Thọ, đổ nước xuôi tây nam, phần nam SG, phía dưới đổ nưóc vào rạch Bến Nghé, kinh Tầu Hũ xuôi Phú Lâm xuôi B́nh Chánh. Không biết khi mực nước lên xuống theo thủy triều có bao giờ rạch Bến Nghé lại đổ nước vào sông SG hay không?, nhưng nay th́ đầu rạch Bến Nghé đă bị lấp, thay bằng cửa hầm bằng qua sông SG vô Thủ Thiêm, rạch Bến Nghé nay thành c̣n rạch cụt đầu. không c̣n thông di chuyển lưu thông với sông SG.
.
Kể ra rất tiếc, nếu rạch Bến Nghé c̣n thông suốt thành đường du lịch bằng tầu thuyền chở du khách từ sông SG, tứ bến Bạch Đằng vào, water taxi vào tận Chợ Lớn, đi qua cầu Ba Cẳng vào kinh Bến Sậy, ghé bến chợ B́nh Tây mua bán, xuôi Phú Lâm, ghé đầu tầu Phú Lâm, qua kinh Đôi, đổ lại về kinh Tầu Hũ ra sông SG. Con đường du lịch sông nước hiếm có thành phố nào có như vậy, cả vài chục cây số, tha hồ làm chợ nổi, tha hồ có nhiều thứ hấp dẫn du khách …. thiệt là tiếc, óc của người VC chỉ có vậy ???
.
(thực ra, đào lại đầu rạch Bến Nghé, nối vào sông SG lại như xưa, làm một ṿng tṛn đường sông nước du lịch quanh SG cũng không khó, tránh đường vào hầm Thủ Thiêm, lấn qua phía Khánh Hội, vẫn c̣n chỗ)
.
Chuyện lấp con kinh Bao Ngạn, Kinh Băi Sậy, dẹp cầu Ba Cẳng là một chuyện đùa cợt ngớ ngẩn, nếu không nói là quá ngu dốt, kinh rạch càng ngày càng bị biến mất thay vào đó một rừng bê tông, tráng xi măng, đất giữ nước bị biến mất, th́ nước dậm chân tại chỗ, ngập ứ lên, càng lúc càng ngập nhanh và ngập thường trực. Vùng đất thấp xuôi Nam, Tây Nam, là đất ngập cho nước thấm từ ngàn xưa nay thay bằng khu Phú Mỹ Hưng, phát triển vùng đất thấp nhất, đất thoát nước, đất ngập biến mất, đất thấm nước biến mất, đường thoát nước tự nhiên bị chận lại bởi đường xa lộ mới được đắp cao thành đê, nhà cao từng thay rạch mương đất ướt, nước dồn lại, ngập tại chỗ, ngập ngược lại về hướng SG.
.
Vùng đất Phú mỹ Hưng ngày xưa, như một cái khăn ướt, giữ cả trăm hay triệu triệu mét khối nước, nay vắt khô làm nhà, th́ lượng nước khổng lồ này ngập ngược lại Saigon, ngập thêm khu quận 7, 8. Kể ra ai phát sinh ra ư tưởng này quá thông minh đỉnh cao loài ǵ … ai cũng biết.
.
Saigon ơi, đất ngày xưa không ngập nước nhờ thiên nhiên, Saigon ngập nước thường trực ngày nay nhờ thiên tài VC.
Vài trăm năm trước có rất nhiều kinh rạch để thóat nước và các vùng ngập nước để giữ nước tại chỗ.
.
Khi nh́n tấm h́nh trên, chụp kinh Băi Sậy, một bên phía chợ B́nh Tây là bến Văn Thành bờ bắc, bờ nam là bến Băi Sậy, cầu Ba Cẳng phía xa cuối trên h́nh, tôi rất ngạc nhiên, giật ḿnh, không ngờ tấm h́nh đẹp như vậy. Đâu thua những con kinh ở các thành phố khác trên thế giới đâu. Hàng cây xanh hai bên, thu dọn hai bờ sạch sẽ trồng hoa, lối đi bộ rộng răi chỗ ngồi chơi, và thuyền bè cho khách du lịch đi bên dưới. Thu dọn lại, đâu thua những thắng cảnh khác trên thế giới. Rất tiếc v́ ngu muội, v́ thiếu kiến thức v́ nhiều thứ … không biết từ bao ǵờ ngựi VN ở đó, kẻ cầm quyền VN để cho nơi đây bị lấp kín, đầy nhà ổ chuột dơ dáy, dễ cháy …. đó có phải là văn hoá tự hào của người Việt vùng đó không … thật là mắc cở cho tài học cao nh́n xa trông rộng và cách ăn ở qúa sạch sẽ của người VC hiện nay.
.
.
(Thực ra đổ tội hết cho các thiên tài VC, lấp kinh Băi Sậy vào đoạn chót, tắt thở cũng chỉ đúng đoạn chót. Sau 1945, Pháp thất thủ, rút lui, th́ chung quanh SG, người ta nhào ra lấn kinh rạch làm nhà sàn chiếm đất lan tràn. Trước đó khi Pháp c̣n cầm quyền, nh́n vào các không ảnh, th́ chung quanh các kinh rạch chính đều đầy đủ các bờ sông xanh với cây, Pháp đô hộ không hề cho lấn chiếm hai bờ kinh rạch như vậy)
Phía sau chợ B́nh Tây, bến Văn Thành, c̣n có bến đá, lùi rộng vào bờ cho ghe tầu đổ hàng và có chỗ quay đầu đổi hướng ra vào …. ngày xưa, hai chữ ngày xưa bây giờ nhắc lại thiệt mỉa mai .. có vẻ đi thụt lùi, tiến ngược chiều từ tốt lành thành … thành tự hủy. Cái ngu nhất là xóa cái hay của người đi trước … ? . Tự hủy hại, mà tường là hay.
Phiá sau chợ B́nh Tây là bến Văn Thành và bến Băi Sậy không c̣n nữa, con kinh với ghe thuyền to không c̣n nữa, bây giờ là nhà ổ chuột và bẩn thỉu.
.=
Ghe thuyền lớn không cặp bến Kim Biên nữa v́ nhà sàn bắt đầu mọc lên lấn kinh, đổ đất và rác ra lấp kinh, trước đó là bờ đá cho ghe to cặp vào, không biết xẩy ra thời nào, có lẽ lúc Pháp bị hất chân ra sau năm 1945.
.=
.[url]http://dhkt6.wordpress.com/2012/10/01/1445/[/url]
