Nhà văn Nguyễn Trong Tạo “vô tình hay hữu ý”?

Đọc bài phỏng vấn của nhà văn Nguyễn Trong Trạo tựa “Nhà thơ Bùi Minh Quốc đi Mỹ” được đưa trên blog cá nhân của ông. Thoạt đầu lầm tưởng đó là niềm hân hoan mà ông bày tỏ với tư cách một người bạn văn, bạn thơ với nhà thơ Bùi Minh Quốc.
Hẳn hết thảy chúng ta đều đã biết, nhà thơ Bùi Minh Quốc là một trong bốn thành viên chính thức của “Nhóm thân hữu Đà Lạt”. Bùi Minh Quốc vào Lâm Đồng năm 1987 với nhiệm vụ được phân công là cùng một số nhà văn, nhà thơ tại đây gầy dựng Hội Văn Nghệ tỉnh Lâm Đồng và ngay sau đó nhờ uy tín và tài năng của ông nên dđã được tín nhiệm bầu làm Chủ tịch hội.
Cuối năm 1988, nhà thơ Bùi Minh Quốc cùng nhà văn Tiêu Dao Bảo Cự thực hiện chuyến đi xuyên Việt với trên 6000 km với mục đích vận động trí thức, văn nghệ sỹ đấu tranh với Trung ương Đảng đòi tự do báo chí, tự do xuất bản và đã vận động được 118 chữ ký của trí thức văn nghệ sỹ ủng hộ. Vì chuyến đi này mà ông và nhà văn Tiêu Dao Bảo Cự bị kỷ luật, cách chức và khai trừ ra khỏi Đảng.
Sau khi bị khai trừ, ông không những không chùn bước mà tỏ ra quyết tâm hơn, từ âm thầm vận động, khéo léo viết bài góp ý… dân dà ông công khai quan điểm và thẳng thắn đối đầu, đối thoại với chính quyền, khiến chính quyền từng bước phải nhượng bộ ông.
Mời tham khảo thêm về Bùi Minh Quốc tại đây!
Để ngăn cản ông thực hiện các hoạt động của mình, chính quyền Lâm Đồng đã tìm mọi cách phong toả các điều kiện về quan hệ, hoạt động của ông như quản thúc tại gia, cắt điện thoại, triệu tập làm việc liên tục và cấm không cho ông được xuất cảnh.
Tuy nhiên, sự kiện ông được đi Mỹ lần này quả là điều đáng mừng cho ông. Có thể nhận định: Chính quyền Lâm Đồng đã xét đến cái tình (tạo điều kiện cho ông có mặt trong lễ tốt nghiệp của con trai), bản thân ông đã lớn tuổi, cơ hội đi xa không còn nhiều; và thể hiện tính nhân văn, cầu thị qua việc thể hiện cách nhìn về giới trí thức, văn nghệ sỹ nói chung, bản thân ông Bùi Minh Quốc nói riêng có thiện chí hơn, “thoáng” hơn so với trước.
Nhiều người vui lây khi được ông báo tin, có người còn buột miệng: “phải thế chứ!” để bày tỏ sự đồng tình với chính quyền khi giải quyết cho ông đi dịp này.
Nhưng, không ít người tỏ ra nghi ngại, nhất là khi so sánh với một số người khác trong nhóm của ông Bùi Minh Quốc, tỏ ý nghi ngờ lý do tại sao thời gian gần đây chính quyền tỏ ra ưu ái đặc biệt hơn với ông, trong khi người khác cùng có quá khứ và việc làm như ông nhưng không được may mắn đó. Có người còn nói huỵch tẹc rằng ông đã “đi đêm” với công an, hoặc ông đã xuống nước, chấp nhận cam kết với ông an để được công an bảo đảm cho đi. Nhận định này càng được khẳng định thêm qua cách đưa tin của nhà văn Nguyễn Trong Tạo. Xin trích dẫn một vài đoạn, như sau:
Ngay mấy câu dẫn nhập ông Tạo đã viết : “Theo nguồn tin riêng, chuyến đi của anh được ngành an ninh Bộ CA ủng hộ”. Ủng hộ hay bảo hộ?
Và nữa:

“…

NTT – Việc chuẩn bị đi của bác có thuận lợi không?

BMQ – Cho đến nay thì thấy là thuận lợi.Từ trước Tết, tôi đã được cấp hộ chiếu.Khi tôi chuẩn bị đi xin visa, có hai bạn sĩ quan an ninh quen biết của tỉnh Lâm Đồng đến nhà thăm hỏi và tỏ ý giúp tạo điều kiện thuận lợi cho chuyến đi, một bạn gọi điện ngay cho bạn mình là sĩ quan ở cơ quan phía Nam của Cục xuất nhập cảnh để “gửi gắm” giúp đỡ tôi.

…”
Rõ ràng ông Nguyễn Trọng Tạo đã công khai lý do mà ông Bùi Minh Quốc được đi là vì có sỹ quan an ninh đến nhà gặp và sau đó tỏ ý tạo điều kiện và gọi điện về Cục Quản lý XNC để “gửi gắm” . Nhưng công khai như thế thì có lợi – hại gì cho ông Bùi Minh Quốc (bạn ông Tạo)
Như vậy có thể thấy, đằng sau những câu chữ có vẻ hân hoan với niềm vui của bạn mình là những ẩn chứa bất lợi cho bạn mà không hiểu đó là vô tình hay hữu ý của một người bước qua tuổi 60.

Nguyễn Anh Duy