BẠN ĐỂ LẠI NHỮNG G̀
thái san

Tôi chợt hỏi một cách vô duyên nhất:
-Ai vậy? Thầy kiện nói nhanh như chưa nói bao giờ:
-Thằng Kiệm chứ ai. Một người sống gần nhà. Tôi nói một cách chắc chắn như vậy.
-Nó làm sao?
-Chết chứ sao.
-Trước kia trúng ngay hai trái đạn mà không chết sao nay xui vậy.
-Đâu có xui hay hên ǵ trong chuyện này, ốm th́ chết.
-Thế à?
Nói đến đây ai, cả hai cũng ngừng lại nh́n nhau và chẳng nói thêm được ǵ. Nói cho cùng hắn bị trúng hai trái và hai lần mà không chết.
Nay v́ bệnh một phần mà cũng v́ gia đ́nh làm tăng thêm bệnh nên hắn không chịu nổi và từ giă ra đi trong bao uất ức v́ vợ, con nên không kham nổi thêm.
Hôm cuối cùng tôi nằm sát cạnh với anh vào cuối đời, cuối ngày đó cũng đă khuya tôi tâm sự cũng như bao lần nhưng nay tôi xoay hướng nhè nhẹ nói với Kiệm:
-Con anh nó hư, anh phải chịu trách nhiệm, c̣n người phối ngẫu, nói trúng ra là vợ anh, th́ anh nên tha thứ cho nó và tha thứ hết, bỏ qua hết, để cho chính tâm hồn được thanh thản lấy một thời gian rồi bệnh sẽ qua.
Tự dưng tôi nghĩ và cảm thấy giống như lời trăn trối mà chỉ có chính tôi lại là người ngoài cuộc nói câu đó trước giờ mất khoảng vài giờ đồng hồ, anh chỉ thốt thật nhẹ chỉ đủ hai người nghe:
-Em xin cám ơn anh, em sẽ cố gắng giải tỏa chuyện đó v́ kẻo cũng chẳng c̣n bên nhau được bao ngày nữa đâu, câu nói đó càng làm cho tôi sửng sốt.

Thường ngày.
Tôi vẫn theo lối đi qua chơi với hắn bằng đường tắt chẳng khác ngày xưa chui lỗ chó đi chơi bời trong trong trại lính mà những thằng lính khát t́nh thường làm.
Nói vậy thực ra là một lối đi nhỏ của khu xóm gần nhà người bán hàng, họ muốn mở để qua lại mua bán cho có thu nhập, câu này chính Kiệm hay nói với tôi là:
-Họ muốn bán được hàng th́ mở chứ anh.
-Tuyệt, câu nói thật chuẩn.
Trong những tháng ngày hay qua lại ngơ tắt để hàn huyên với nhau.
Nhất là chính để ḿnh có chỗ chơi bời cho qua th́ giờ, hai là an ủi anh v́ phải ngồi một chỗ trên xe lăn mà những người liệt ngồi một chỗ thường cáu kỉnh, bẳn gắt lắm v́ con, cháu khuậy ầm làm cho ngồi không yên, lại ít ai dám nói chuyện với họ.
Thường lần nào đến chơi tôi hay ngồi vào hẳn chiếc xe lăn cũ, nóng như ma, để lắng nghe Kiệm nói thật chí lư, thật chân t́nh, kể cả êm dịu như một bản thánh ca, hay kể cả những chuyện ca cẩm của đời người.
Gần cuối đời Kiệm có những cái vô duyên như không cho con đưa lên nhà trên. Một căn nhà mới xây xong hay và cũng chẳng cho vợ con chữa chạy ǵ cả dù rằng trong nhà có tiền, khá hơn v́ chính đất của anh để lại, làm ra, hơn mọi nhà là v́ lư do Kiệm ngày xưa chịu khó làm ruộng rẫy nên c̣n hưởng thụ được những mảnh đất theo giá hiện hữu th́ có thể nếu có người phối ngẫu có thể hưởng cả đời, nhưng đau khổ, là v́ chẳng biết làm hay chịu t́m ra cách làm ăn nào khác nên ngồi một chỗ ăn th́ núi cũng phải lở thôi.

Có thể ở đó, làm càng ngày Kiệm càng nặng thêm v́ chính căn nhà vừa xây xong mà cái tấm ô văng lại lệch hẳn qua bên trái ba mươi phân, cái cột bên phải th́ ở ngoài trời mười phân, người ngoài nh́n mà phát ớn v́ chính người phối ngẫu chẳng biết mô tê mốc tếch ǵ nên đau đứt ruột.
Chẳng ai dám nói không cả v́ nếu có thể đến xem mới biết sự thể ra thế nào nói th́ ai chẳng hay như người đi lao động nước ngoài ở malaixia nói th́ hay v́ chiếu trên truyền h́nh th́ chọn những diễn viên c̣n nếu mà biết được toàn bộ sự việc th́ chính nhà nước, họ đă mang con bỏ chợ để lấy tiền rồi c̣n chần chừ ǵ nữa.

Anh cũng có rất nhiều tính cách nhân đạo.
Chỉ có tôi, Kiệm thường hay tâm sự kể cả chuyện thời sự cho đến tin thế giới….
Bỗng dưng chiều chủ nhật cấp cứu, vào pḥng cấp cứu cũng chẳng ăn thua ǵ nữa v́ Kiệm bị tai biến mạch máu năo giai đoạn bốn mà người phối ngẫu và chính mấy đứa con cũng không biết ǵ hơn là nên tránh những chuyện không vui để bố tĩnh dưỡng, đàng này chúng thường xẩy ra những chuyện gây gỗ không đâu để làm phiền người bố đă chỉ c̣n nước nằm một chỗ. Tôi nói:
-Phải trách chúng về những sự việc này. Tôi tạm tóm tắt qua về cuộc sống của Kiệm như sau.
Nói chung Kiệm là một con người không mấy học hành, lớn lên, học ít, khoảng hết trung học cấp một hết là về nhà.
Đi làm ăn sống b́nh thường chẳng hơn thua ǵ thiên hạ.
Sau đó gặp thời gian quân Mỹ vào và chiếm đóng toàn bộ khu Long b́nh.
Thế là Kiệm bắt đầu sống bám theo khu quân Mỹ đóng kiếm việc như vá vỏ xe hơi, nhưng thực chất là buôn bán bất kỳ về chuyện xe trong sở mỹ đem ra nên gần như biến thành kẻ chợ trời, thuộc loại đa hệ, có ǵ chơi nấy.

Sau giải phóng. Chính Kiệm cũng nói là một biến cố.
Miệt Hố nai là chỗ gia đ́nh Kiệm nương sống.
Kiệm được chọn làm công an khu vực dù rằng sau giải phóng anh ta cũng chẳng thuộc loại theo đóm, v́ chức vụ này chẳng mấy ai thèm làm, sau được bầu làm phó thôn Nam ḥa kiêm c/a khu, thuộc huyện trảng bom xă Bắc sơn sau này mới đổi ra, hắn làm kể từ khi xă c̣n là xă Hố nai bốn. Tuy nhiên cũng từ một xui xẻo lại đâm ra hên, đó là xui trong hên và là hên trong xui.
Là chuyện một ông quan nhớn trên huyện lái chiếc ladalat vô t́nh đụng phải một đứa con và có bà xă đi theo nên ông quan này bèn phải kiếm mọi cách bù trừ vào những sai sót của ḿnh nên mọi việc từ đó gia đ́nh Kiệm được làm ăn lên từ đó vả lại ai cũng có phần chú ư đến gia đ́nh này hơn.
Ngoài ra Kiệm c̣n đi học cách chữa bệnh nhân điện, dù trên phương diện nào đó chỉ nói là chữa bệnh từ thiện. Nhưng anh vẫn có được một cô bồ do việc chữa bệnh mà ra.

Phương Trinh.
Một cô gái lỡ th́, v́ vô t́nh có chàng trai cho một cái bầu chuồn từ ngoài Phương lâm về đây mang theo chiếc xe chiếm đoạt của thằng vô trách nhiệm kia, nên Kiệm vô t́nh hay hữu ư biến thành cứu cánh, và lại biến thành sư huynh đôi khi đến tận nhà dù biết vợ của Kiệm vẫn ở đó nhưng lư do chính đáng là. Trinh nói:
-Ḿnh yếu năng lượng nên đến nhờ anh thầy Kiệm nạp năng lượng.
Bà vợ chẳng hề biết mảy may nào thêm thắt ư kiến trong cái lư do không chính đáng đó ra sao.
Thời gian Kiệm đi học nhân điện cũng khoảng ít ngày rồi về hành nghề thực ra khách hàng cũng đến từ nơi xa rất phổ thông thịnh hành rồi nghe đồn, một đồn mười họ đến, tuy nhiên cũng có nhiều bệnh nhân khỏi lan truyền ra mọi nơi, kẻ cả từ kontum, pleiku và nhiều nơi khác đến chữa, có nhiều người cũng do đó khỏi.
Nhưng theo quy luật. Có câu:
-Thầy khỏe thầy chữa người ta.
-Đến khi thầy ốm th́ ma chữa thầy.

Và kế tiếp đến khi thầy bị bệnh tai biến mạch máu năo.
Nhưng v́ quá tin vào cách chữa bệnh nhân điện nên sinh lười, hoặc là v́ số phận không biết nữa, nên sự tự chữa bệnh không có phần tiến triển mà chính em vợ của Kiệm cũng thường xuyên và giúp đỡ phương tiện để tập luyện, nhưng có thể do những người phối ngẫu làm mất đi ư muốn sống, nên tinh thần bị băng hoại, cho nên chuyện tập luyện là chuyện không thể bao giờ xẩy ra, dù rằng bạn bè và nhiều người kể cả các bác sỹ thân mến hắn cố khuyên răn cũng như qua mà thôi.

Hôm đưa xác và cả gia đ́nh bạn bè tiễn chân lần cuối về nơi nghĩa trang Bùi chu th́ trời c̣n tối âm u v́ vào tháng mười hai năm ngàn không trăm lẻ năm.
Tôi vẫn c̣n mang trên vai túi vợt cầu lông chạy nhanh vào nghĩa địa, gần cuối đường bên phải th́ gặp gia đ́nh và mọi người thân tiễn đưa.
Ngừng xe bước xuống đến tận nơi nấm mồ mới đă có toàn bộ gia đ́nh chờ sẵn đó đang than văn với bố, với chồng có tiếng khóc:
-Anh ơi anh dù có đánh em đến trăm lần một ngày em vẫn chịu, nghĩa là anh sống dậy. Nhà tôi cười mỉm chi ư nghĩa. Tôi bật nói:
-Lúc sống chẳng đối xử với nhau được chút ân t́nh, lúc chết làm như vậy có khác chi nước mắt cá sấu không vậy hở bà? Nhà tôi sửa nói:
-Ông hay cố chấp, v́ cuộc sống th́ bao gồm những hợp lư và bất hợp lư kể cả bất hợp t́nh chứ phải không thưa anh? Thấy câu nói làm tôi sợ.
Bất chợt tôi nhớ lại. Lúc c̣n sống Kiệm kể rằng:
“Có một ông già kia đă chết nhưng người thầy thuốc cố t́nh cứu sống. Khi tỉnh sống dậy ông nói:
-Lại khổ nữa rồi.
Tôi bật cười ngẫm nghĩ cười ra nước mắt. Tự hỏi tại sao khi sống dậy lại nói vậy, lẽ ra phải quư mến sự sống chứ. Nhưng không chính ông lại cảm thấy đó lại là một sự khổ.
Chuyện thế mới đáng nhớ và đáng nói lại chứ. Nói cho cùng vui th́ câu chuyện thành vui, mà buồn th́ câu chuyện thành nẫu cả ruột gan mà mấy ai thấu hiểu nổi ḷng một người bị bệnh bại liệt ngồi chết một chỗ mà vợ, các con không thể hiểu nỗi cáu gắt trong ḷng người ngồi một chỗ nổi mà bao nhiêu chuyện con cái cuộc sống, tiền bạc vây quanh…

Hôm nay Kiệm đă ra đi về nơi mồ cao mả dài.
Tôi trong ḷng mang theo nỗi buồn vô cớ cũng vẫn có bóng dáng anh.
Thầm cầu mong cho linh hồn anh sớm siêu thoát và chóng được về nơi vui vẻ anh nghỉ cùng ông nội.
Tôi đọc:
-Bùi văn Kiệm tên thánh vinh sơn (vincente) sanh một chín năm mươi, chết mười hai giờ đêm mười tám tháng mười hai năm hai ngh́n không trăm lẻ năm, vào một đêm lạnh giá nhất thời gian ở miền nam này, lại trăng cũng vừa tàn.
Tiện tôi cũng gửi tin chia buồn trên mạng của buichu. net. C̣n riêng phần gia đ́nh anh, tôi biết sẽ xẩy ra nhiều chuyện chia chác đất đai, v́ chính bản thân anh lặn lội nuôi nấng năm gái, ba trai cho tṛn vuông đến hôm nay, đến bây giờ. Kể cũng là một kỳ công. Chính tôi cũng cố công vẽ và chia chác miếng đất đó.
Tôi lắng tâm hồn xuống nói như đọc văn tế:
-Anh Kiệm ơi! H́nh ảnh khi nằm xuống trẻ trung như ngày anh làm đám cưới.

Trong chúng tôi, mọi người thương tiếc anh, nhớ anh, nay đă trở thành người thiên cổ. Nhưng nhớ anh qua những câu nói đơn sơ mộc mạc của một con người suốt đời vui với ruộng vườn, nhưng làm cho mọi người hiểu nhiều về hội Hiền mẫu.
Chúng tôi thuộc giáo họ lẻ Đức mẹ lên trời, ngừng lại vài phút cúi đầu kính cẩn dâng lên Chúa những lời nguyện cầu cho anh sớm được về dưới chân Chúa và thứ tha cho những người sống quên mất nghĩa, quên mất vị trí của ḿnh. Quên mất vai tṛ chính trong căn nhà xưa có hơi ấm đằm thắm của chồng con, quên mất những việc phải làm và chúng tôi cần nhắc cho anh nhớ là chính anh đă không đúng, v́ kẻ đi trước phải là bà mẹ. Vậy để chuộc lại những lỗi lầm đó anh nếu thiêng linh xin cầu cho bà cụ, nếu c̣n khỏe th́ sống lâu thêm cho đến trăm tuổi, nhưng nếu quá vất vả với cuộc sống trần thế th́ xin chúa mẹ nhân từ cất chén đắng cho bà cụ cũng sớm mẹ con gặp nhau để c̣n chuẩn bị lo cho toàn thể.
Và nhất là cho người đón bà cụ về để ông bà được sớm xum họp, thế là anh đă làm tṛn phận sự của người con trai lớn trong gia đ́nh.

C̣n cần bất kỳ ai có một tấm ḷng th́ để gió cuốn bay đi anh ạ.
Chúng ta chẳng câu mâu, chúng ta chẳng tranh chấp, chúng ta chẳng tha thiết ǵ trên cơi thế, ngược lại chúng ta cũng chẳng bao giờ quên được những giờ phút này hầu để khai phóng những tấm ḷng rộng mở của các con, chúng thô sơ lắm c̣n khờ khệch, dù tất cả đều biết yêu đương, chúng chưa biết khổ đau như anh và chúng tôi đă từng trải qua biết được yêu đương là cái tốt nhưng cái nghĩa, đó là nghĩa vợ, t́nh chồng chúng chưa hề biết.
Chúng tôi mong những ngày cuối cùng này của anh, làm chúng lớn thêm và hiểu thêm thật rơ điều này, nếu chúng đă gắn bó với nhau th́ xin anh khiến chúng, pḥ trợ chúng, thoát khỏi những đắng cay mà đời ḿnh đă vô lư vấp phải, tiếc thay sự ra đi của anh chẳng mang lại ǵ nếu bản chất chúng vẫn u tối măi như vậy.
Hôm nay trong nỗi buồn chung của cả gia đ́nh, chúng tôi những người ngoài chứng kiến cảnh ngộ của anh ra đi như một kỷ niệm.
Các cháu nói với bố rằng:
-Thưa bố dù chúng con cũng c̣n dại dột nên chưa hiểu nhân t́nh là ǵ nên đă để bố buồn ḷng, mang cả những ư nghĩa của chúng con đi. Xin bố tha thứ cũng v́ chúng con c̣n thô sơ mới bước vào đời ngô nghê tưởng ḿnh như những con khủng long, những tưởng khuynh loát được cả thế giới, nhưng sau bố ra đi rồi chúng con mới hiểu và biết đă làm sai, những câu nói, việc làm cho bố buồn khổ, cho bố không êm ả chút nào.

Hôm nay chúng con quỳ dưới quan tài bố, phủ phục dưới đất xin bố tha thứ, và hứa sẽ đổi đời không phải mai kia mà chính là ngay khoảnh khắc này, chúng con gia đ́nh gồm ba người vợ, chồng con, đứa cháu đích tôn xưa mà bố vẫn phải cưu mang dù lúc đó bị đă bị ngồi một chỗ mà chúng con nông nổi, ăn vẫn chưa no lo chưa tới, trẻ người non dạ đă làm bố phật ḷng, lúc đón cháu về cũng chẳng hỏi thưa bố lấy một tiếng.
Nay chúng biết lỗi, xin bố bỏ qua, với ḷng đại lượng khoan dung, xin bố cho và hướng ḷng chúng con theo lối đi mới khắc phục những nhược điểm của chúng con, khiến chúng con phải cúi đầu vâng theo đừng như trước, sống theo ư hướng mới, để chúng con mai ngày là điểm tựa vững chăi cho gia đ́nh này. Sau đó tiếp tay cùng cố xây dựng cho đại gia đ́nh thêm sức sống, vui tươi, cùng anh em và thay mặt bố tạo dựng những việc mà bố có ư hướng nhưng chưa làm xong, kích hoạt cho đại gia đ́nh thêm sức mạnh, cho các em hiểu bố hơn, cho mẹ hồi sinh ư niệm mới tạo thêm sinh khí cho chính bản thân rồi sau đó chuyển qua cho các em.
Hôm nay, giờ này chúng con cùng tụ tập dưới quan tài bố chúng con chẳng mong ǵ thêm hơn chỉ cầu mong linh hồn bố nếu có sớm siêu thoát về miền cực lạc để chúng con hưởng vui lây mà cùng nhau đoàn kết, vui vẻ tạo dựng cho mỗi người là những tế bào sống, ư hướng chung, thương yêu, đùm bọc, gắn bó, biết thương yêu nhau hơn, và mái nhà bố tạo dựng khi xưa, thêm những tiếng cười của chúng con.
Con chắc hắn lời van xin này mong được bố chấp nhận mà lẽ ra khi xưa lúc bố c̣n sống chúng con đă phải làm, nhưng nay qua sự mất mát đă qua, làm ḷng chúng con mới tỉnh ngộ nổi v́ tính riêng, v́ t́nh riêng, v́ tham lam riêng không mang tính chất chung của một đại gia đ́nh.
Toàn đại gia đ́nh cúi kính vái bố một lậy. Kính chúc bố lên đường b́nh an, sớm được vào nước trời là bố thường ngày mong lúc lâm bệnh nặng.

Con Bùi văn Trung

Giờ ba giờ rưỡi sáng ngày mười chín tháng mười hai năm hai ngàn không trăm ninh năm.

Bái biệt bố.

thái san