Tổ hợp tên lửa - pháo pḥng không Pantsir của Nga - Ảnh: TASS
Tập đoàn vũ khí Rostech thuộc sở hữu của chính phủ Nga mới đây đă lên tiếng về việc vũ khí và công nghệ quân sự nước này bị sao chép hàng trăm lần 17 năm qua.

Hăng Thông tấn TASSdẫn lời giám đốc dự án sở hữu trí tuệ của tập đoàn Rostech, ông Yevgeny Livadny cho biết: “Việc sao chép trái phép trang thiết bị của Nga ra nước ngoài là vấn đề nghiêm trọng. Đă có 500 trường hợp như vậy trong 17 năm qua”.
Theo ông Livadny nói với truyền thông rằng Trung Quốc đă xâm phạm bản quyền, làm nhái các vũ khí và thiết bị của Nga với quy mô lớn, từ động cơ hàng không đến máy bay chiến đấu Sukhoi, từ máy bay chiến đấu cất hạ cánh trên tàu sân bay đến hệ thống tên lửa pḥng không và cả tên lửa pḥng không vác vai. Ông nói rằng ngay cả hệ thống pḥng không tầm ngắn hỗn hợp Pantsir-S1 nổi tiếng của Nga bao gồm các tên lửa và pháo pḥng không cũng đă thấy xuất hiện sản phẩm vi phạm bản quyền có h́nh dạng tương tự ở Trung Quốc.
Vị quan chức này nói rằng, các trường hợp sao chép như vậy được xác định bởi các chuyên gia Nga làm việc ở nước ngoài. Tuy nhiên, về mặt pháp lư, Nga hiện không thể làm ǵ được v́ các bằng sáng chế vũ khí và thiết bị Nga không được đăng kư ở nước ngoài.

Quân đội Nga đang tích cực sử dụng hệ thống pḥng không tầm ngắn loại Pantsir-S1 trên chiến trường Syria. Một số nhà phân tích quân sự Nga đă nhận thấy rằng Trung Quốc đang đặc biệt chú ư đến hiệu suất và cách sử dụng của hệ thống pḥng không này. Truyền thông Trung Quốc cũng đưa tin nhiều về hệ thống pḥng không Pantsir-S1 trên chiến trường Syria. Hệ thống pḥng không Pantsir-S1 này được triển khai tại căn cứ của Nga ở Syria đă liên tục bắn hạ các máy bay không người lái và các vật thể bay khác trong các vụ xâm nhập tấn công.

Tập đoàn Công nghệ Quốc pḥng Rostec hiện đang kiểm soát hầu hết các doanh nghiệp công nghiệp quân sự chủ yếu; công ty xuất khẩu quốc pḥng Rosoboronexport độc quyền kinh doanh xuất khẩu vũ khí hiện cũng nằm dưới sự kiểm soát của gă khổng lồ thuộc sở hữu nhà nước Nga này.
Nhưng ông Yevgeny Livadny cho rằng, so với các hăng chế tạo vũ khí lớn của phương Tây rất coi trọng việc bảo vệ sở hữu trí tuệ, cả Bộ Quốc pḥng Nga và các doanh nghiệp quân sự đều không xin đăng kư bản quyền sáng chế ở nước ngoài. V́ vậy, ngay cả khi phát hiện ra hành vi làm nhái xâm phạm bản quyền, phía Nga cũng chỉ có thể dừng lại ở đó, không thể kiện những kẻ ăn cắp bản quyền của ḿnh ra ṭa. “Các công ty nước ngoài như Raytheon hay BAE Systems có 5.000 bằng sáng chế ở nước ngoài. Họ đăng kư bản quyền sở hữu trí tuệ, do đó sẽ ít có rủi ro. Trong khi đó, cả Bộ Quốc pḥng hay các công ty doanh nghiệp quốc pḥng Nga đều không đăng kư bằng sáng chế ở nước ngoài”, ông Livadny cho biết.

Ông Yevgeny Livadny cho biết, t́nh h́nh làm nhái vũ khí Nga của nước ngoài rất phức tạp. Chỉ riêng trong 17 năm qua, đă phát hiện hơn 500 trường hợp vi phạm bản quyền làm nhái sản phẩm. Nga có các đội chuyên gia được cử ra đồn trú ở nước ngoài để theo dơi các hành vi xâm phạm bản quyền.
Vào tháng 10 vừa qua, Rosoboronexport (cơ quan trung gian thuộc nhà nước Nga duy nhất cho xuất nhập khẩu các sản phẩm, công nghệ và dịch vụ liên quan đến quốc pḥng) đă tuyên bố thành lập một nhóm tư vấn để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong khuôn khổ hợp tác kỹ thuật quân sự với các quốc gia khác. Hội đồng này phối hợp với các quan chức của Bộ Quốc pḥng Nga và Cơ quan Liên bang về hợp tác kỹ thuật quân sự Nga, tập đoàn vũ khí Rostech và tập đoàn năng lượng hạt nhân nhà nước Rosatom.

Số lượng mua không nhiều v́ mục đích mua chỉ là để sao chép

Trong nhiều năm qua, Trung Quốc luôn là khách mua chủ yếu các vũ khí và thiết bị quân sự của Nga. Nhưng vi phạm bản quyền và làm nhái cũng là vấn đề chủ yếu mà cả hai bên phải đối mặt trong hợp tác công nghệ quân sự. Trong khoảng hai, ba năm qua, các dự án mua bán vũ khí lớn của Nga với Trung Quốc bao gồm máy bay chiến đấu Su-35 và tên lửa pḥng không S-400, nhưng Trung Quốc đă mua các vũ khí này với số lượng rất hạn chế.
Ông Aleksandr Khramchkhin, Viện phó Viện Phân tích Quân sự và chính trị Nga, cho rằng mục đích chính của việc Trung Quốc mua sắm các vũ khí này không thể tách rời việc bắt chước, sao chép.
Ông nói: “Trung Quốc chỉ muốn sao chép loại máy bay chiến đấu Su-35, v́ vậy Trung Quốc không mua số lượng nhiều. Đó là v́ Trung Quốc có mục đích khác. Để có mẫu sao chép, Trung Quốc đă mua lô số lượng nhỏ nhất loại máy bay chiến đấu này”.


Chiến đấu cơ TQ J-15 cất cánh trên HKMH là bản nhái của Su-33 của Liên Xô cũ (T). Máy bay ném bom chiến lược H-6 của Trung Quốc là bản sao của máy bay ném bom Tu-16 của Liên Xô cũ (P).

Tờ Military-Industrial Courier của Nga đă đăng tải một bài báo dài nói rằng Trung Quốc đă phát triển loại máy bay J-11B của họ trên cơ sở máy bay chiến đấu Su-27 và loại J-15 cất hạ cánh trên tàu sân bay trên cơ sở máy bay Su-33; c̣n loại máy bay ném bom chiến lược H-6 th́ được sao chép từ loại Tu-16. Kể từ năm 2012, các xe chiến đấu bộ binh chủ lực được trang bị cho quân đội Trung Quốc cũng có ngoại h́nh khiến người ta nghĩ ngay đến hai loại xe chiến đấu bộ binh của Liên Xô và Nga. Tàu ngầm chạy bằng động cơ thông thường lớp Yuan của Trung Quốc cũng sử dụng công nghệ của Nga.
Đài Truyền h́nh Zvezda TV của quân đội Nga, đă phát một phóng sự dài, liệt kê từng thứ một, điểm lại việc từ những năm 1950 đến nay, Trung Quốc đă sao chép ra sao những vũ khí và thiết bị của Liên Xô và Nga trên quy mô lớn, bao gồm nhiều loại vũ khí, xe tăng và máy bay chiến đấu khác nhau.
Zvezda TV cho rằng, có thể khẳng định 95% vũ khí và thiết bị hiện đang được trang bị cho quân đội Trung Quốc có nguồn gốc vũ khí của Liên Xô hoặc Nga. Điều đáng nói, khi Trung Quốc sao chép một số vũ khí và thiết bị, do công nghệ không đạt yêu cầu, cũng phá hoại uy tín của vũ khí Liên Xô và Nga về độ tin cậy và chất lượng. Phóng sự của Zvezda TV cho rằng, Trung Quốc đă làm nhái máy bay chiến đấu J-7 trên cơ sở loại MiG-21 do Liên Xô sản xuất và Trung Quốc đă chiếm dụng công nghệ này trong suốt hơn 20 năm.

Nhiều nhà phân tích quân sự Nga cho rằng do công nghệ phức tạp của động cơ hàng không, việc bắt chước của Trung Quốc không được suôn sẻ, nên nhiều động cơ máy bay chiến đấu vẫn phải dựa vào việc nhập khẩu từ Nga.
Nhiều năm trước, Trung Quốc đă cố gắng mua loại máy bay chiến đấu cất hạ cánh trên tàu sân bay Su-33 từ Nga vài năm trước, nhưng vụ giao dịch này đă bị chết yểu. Trung Quốc sau đó đă có được một bản mẫu một chiếc Su-33 thế hệ đầu tiên mà Liên Xô đă vứt bỏ từ Ukraine, do đó hỗ trợ rất nhiều cho việc họ nghiên cứu phát triển loại máy bay chiến đấu J-15 cất hạ cánh trên tàu Liêu Ninh.

SohaNews, Viettimes