Tạ ơn người
Chương Khuê (danlambao) 
Ở đây vùng Tây Bắc Hoa Kỳ, hằng năm cứ mỗi độ bất chợt nh́n mấy cây  phong  chỉ c̣n lác đác những chiếc lá vàng cuối cùng, tôi lại liên tưởng  đến những chú gà tây trần truồng nằm đè lên nhau nơi quầy thịt trong  siêu thị.
Mới ngày nào tay xách tay ôm, ngố ngáo  vợ yếu con thơ chạy nạn, sa được vào ḷng bao dung của những người  không phải là đồng bào, của đất nước chẳng phải là tổ quốc ḿnh, nay dă  mười lăm mùa lá vàng rơi, mười lăm Mùa Lễ Tạ Ơn.
"Mười lăm năm ấy biết bao nhiêu  t́nh". Xin trộm phép cụ Nguyễn Du sửa lại chút lời cô em gái nàng Kiều  thuở trước, mười lăm năm ấy biết bao ân t́nh, gia đ́nh tôi nhận được.
Như trận mưa rào, làm sao tôi  đếm đủ từng hạt mưa rơi xuống khắp thân châu trong cơn nóng khát lă  người. Từ gia đ́nh ông bà bảo trợ:;những người đến trước; những viên  chức sở Xă Hội; Y Tế; nhà thờ; thầy cô giáo dạy ESL và những lớp học  khác sau này; những cô cậu sinh viên Mỹ đồng môn; những người trên đường  phố , trên xe bus, trong cửa chợ, nơi công sở, bệnh viện , hăng  xưởng.v.v..
Một trong những hạt mưa ân t́nh  đậm măi vào hồn tôi là h́nh ảnh cô giáo tóc vàng tươi cười và vẻ rất  thân ái đứng sẵn nơi cửa trường chờ đón cha con tôi buổi sáng đầu tiên  cháu nhập học mẫu giáo trường Tiểu Học Hawthorne, thành phố Everett. Cậu  bé không chịu theo cô vào lớp ,và cứ níu lấy quần ba. Sau nhiều lần bị  cậu học tṛ "lạ mặt" hất tay ra, cô giáo ôm siết lấy con tôi và ra dấu  bảo tôi về đị. Tôi vội vă, không dám quay đầu lại; vưà nghe tiếng gào  thét của con, vừa tội nghiệp cô giáo đang chịu trận với hàm răng sâu của  nó từ quê nhà mang sang chưa kịp đi nha sĩ. Chẳng hiểu cô đă "hóa phép  tiên nữ" thế nào với đứa học tṛ màu tóc da lạ hoắc, ngôn ngữ bất đồng,  lại chẳng được thơm tho mấy, so với bầy trẻ mũi lơ mắt xanh trông "đẹp  như thiên thần"kia để sáng hôm sau cậu qúy tử đă vội vàng buông tôi ra  và mau mắn bíu tay cô vào lớp. Nhờ ṿng tay "cô như mẹ hiền" ấy , con  tôi đă bước tiếp được êm ả con đường học vấn cho đến hôm nay đang là cậu  sinh viên năm thứ hai của University of Washington. Một ngày nào khi  con tôi đă "thành tài", cha con tôi sẽ t́m gặp lại cô giáo đầu đời của  cháu, dù ngày đó không đúng vào dịp Lễ Tạ Ơn.

Dịp  Lễ Tạ Ơn, từ ngày được náu thân trên nước Mỹ, năm nào tôi cũng hướng  ḷng ḿnh một cách riêng về người và xứ sở đă từ ái bảo bọc gia đ́nh tôi  trong cơn họan nạn. Không có nơi dung thân này, gia đ́nh tôi chẳng c̣n  đường nào khác hơn là phải tiếp tục chịu trận cuộc đời lưu đày trên  chính quê hương ḿnh; với hoàn cảnh bản thân, chắc chắn, các con tôi rồi  sẽ "không lớn thành người".
Tôi cũng đă không thành người  được, nếu như cách đây hơn nửa thế kỷ người và đất Miền Nam đă không mở  rộng ṿng tay cưu mang một triệu dân từ Miền Bắc Nước Việt trong đó có  gia đ́nh tôị. "Thành người" với một tiêu chuẩn khiêm tốn nhất, là c̣n  phân biệt được đạo lư tổ tiên, Trời Đất, với thứ lộng ngôn hóa ma ám quỷ  ... "yêu biết mấy khi con học nói tiếng đầu ḷng con gọi xít ta lin;  thương cha thương mẹ thương chồng, thương ḿnh thương một thương ông  thương mười; thằng trời đứng xuống một bên để cho nông hội đứng lên làm  trời; ta đánh mỹ ngụy là đánh cho liên xô...";
"Thành người" là không thành  loại người lôi me cha, kẻ vô tội, người thi ân cho ḿnh xưa nay ra qùy  trước sân đ́nh làng, phùng mang trợn mắt chỉa chỏ đấm đá đay nghiến hỏi  mày có biết tao là ai, là thứ văn hóa "mới" hơn cả "văn hóa" phường đâm  cha chém chú...
*
Quê tôi nép ḿnh bên ḍng sông  La, thưà hưởng chút hơi hướng gần xa của những bậc tiên sinh Cao Thắng,  Phan Đ́nh Phùng, Nguyễn Trường Tộ, Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Du ... Làng  Yên Phú, không biết đă từng có một thời vàng son nào như ư nghĩa cái tên  làng, nhưng thế hệ anh em tôi từ lúc chào đời đến ngày sang được bên  kia bờ vĩ tuyến 17, có được mấy ngày b́nh yên và những chén cơm trắng.  Bom đạn Mỹ và gươm súng Nhật. Trận đói Ất Dậu. Thực dân Pháp trở lại  Đông Dương.Tiêu Thổ Kháng Chiến. Cải Cách Ruộng Đất. Đấu tố, và lũ lụt  hàng năm. Làng tôi có băi cát ven sông, nơi vẫy vùng tuyệt vời cho bọn  trẻ, nhưng mấy khi được thả cao cánh diều. Ban ngày họa hoằn mới vắng  bóng khu trục cơ và máy bay Bà Già quân Pháp. Mọi sinh hoạt phải trong  đêm.

Mẹ tôi, những đêm không trăng,  với gồng gánh trên vai, phải ṃ mẫm từng bước chân xuống bến đ̣ cách nhà  khoảng chừng cây số, đi nhóm chợ bên kia sông, và trở về trước lúc trời  sáng. Có những lần chợ về, bà hớt hăi chạy vào nhà, khi th́ nói vưà bị  một bầy lợn con bỗng dưng hiện ra rượt theo bà rồi biến mất; khi th́ bảo  thấy một đám người mặc đồ trắng xoá chân đi không vướng đất lởn vởn  trước mặt. Những chuyện đại loại "ma nhát" đều xảy ra khi đi ngang qua  khu vườn hoang ông Bát Ẩm. Khu vườn này chỉ cách nhà tôi vườn người bác  ruột kế bên.Theo kể lại, nơi đây trước kia là băi chiến trường giữa  Trang Hét và lính Tây. Trang Hét là tên hai ông Trang và ông Hét được  linh mục Đậu Quang Lĩnh vốn người làng Yên Phú, lúc đó đang đứng đầu một  tổ chức kháng chiến chống thực dân Pháp từ miền nam phái về quê ngài để  vận động những nhà giàu đóng góp tiền của nhằm việc mua vũ khí. Chẳng  may, khi vừa đến ở trong nhà ông Bát Ẩm th́ bị lộ tông tích và quân Pháp  đến bao vây kêu gọi ra đầu thú. Hai ông Trang Hét đáp trả bằng những  tràng đạn. Cuộc giao tranh rất dữ dội khiến quân Pháp chết và bị thương  rất nhiêù (Cha tôi nói nghe rất nhiều tiếng la hét rên rỉ của thương  binh Pháp lúc họ được đưa xuống tàu thuyền đang cặp bến trước nhà tôị),  mà vẫn không diệt được Trang Hét; Pháp đổi chiến thuật ,cho người ḅ vào  đốt nhà. Khi tiếng súng yên, người ta thấy xác hai người cháy đen trong  tư thế chỉa súng vào đầu nhau.
Cha tôi xuôi ngược trên nước  sông La với chiếc thuyền gỗ chở thuê những hàng hoá như khoai sắn, cam,  bưởị. lúa. ngô tùy theo mùa. Cũng đầy nguy hiểm.Có lần anh em tôi được  đi theo thuyền và tưởng đă chết trôi mất xác khi bị tàu bay Pháp bắn  xuống thuyền ( may mắn bỏ thuyền bơi lên bờ kịp và chui trốn giữa những  hàng... khoai lang). Có lẽ do một phần anh em tôi c̣n quá nhỏ, phần bởi  bận việc mưu sinh, hay v́ lư do nào khác, cha tôi không bày tỏ tâm sự  với con cái, nhưng đôi lúc qua chén rượu, ông đă để lộ nỗi tiếc nuối về  một quá khứ nho phong nào đó ...
C̣n anh em chúng tôi, trường  làng không có, phải băng qua đồng ruộng hoang vắng, qua nghĩa trang rờn  rợn đến trường xă cách xa hàng cây số, dưới lúc mưa phùn gió Bấc, lúc  ánh sao đêm, và ngồi học với ghế bàn xập xệ bên ngọn đèn dầu hiu hắt của  ai nấy mang theo; sinh hoạt tuổi thơ là "tranh thủ" đào hầm trốn bom  dưới gốc cây các quanh vườn ("các", tên một loại cây cao to, có trái lấy  hột để làm dầu ǵ đó mà nay tôi cũng không c̣n nhớ), là "chuyên ngành"  hát múa "Ai yêu bác Hồ bằng các em nhi đồng; Dân Liên Xô trên cánh đồng  hoa; Mặt Trời Đông..; Kết Đoàn ...". Có lần trong giờ khoa học, vào lúc  tờ mờ sáng, thầy giáo bảo cả lớp ra ngoài sân kiếm mỗi đứa hai cây que  làm thành đôi đũa, rồi theo thầy đi ra đồng bắt vi trùng vưà do tàu bay  Pháp thả xuống lúa đêm qua; với kết quả "đạt chỉ tiêu" là tiếng nhao  nhao "con nỏ chộ chi mô cả" (con không thấy ǵ cả) của bầy học tṛ. 
Tàu bay Pháp ngày càng bắn phá  nhiều hơn xuống những làng trên, xóm dưới và phía bên kia sông. Thỉnh  thoảng lại có xác người chết trương śnh trôi lềnh bềnh ngang qua, hay  tấp vào băi cát trước nhà tôi. Chị Thái con d́ Đức trên chuyến đ̣ về chợ  ngang qua sông bị bắn chết, c̣n may thuyền không ch́m để người nhà c̣n  đem xác chị ấy về trên cái vơng ngập máu. Chú Nam con ông bà Thông B́nh  th́ mất xác trên đường dân công tận chiến trường Điện Biên Phủ.
Người ta đang bàn tinh chuyện  dân làng phải tản cư th́ tự nhiên vắng hẳn tiếng tàu bay. Tin chiến  thắng Điện Biên được loan truyền. Chiến tranh chấm dứt, chúng tôi đươc  đi học ban ngày, được tự do thả diều, và tha hồ vật nhau ngoài băi cát  có cây đa và cây ngô đồng.
Niềm vui đất nước hết chiến  tranh đến chưa được bao lâu th́ thấp thoáng không khí bất an. Bộ độ kéo  về làng và chia từng nhóm dăm ba người đến ở trong hầu hết nhà dân.  Ngoài đường xuất hiện những băng vải ghi "Thi Đua Phát Động Phong Trào  Cải Cách Ruộng Đất". Đám nhi đồng chúng tôi liên tục tập nhảy "Kết Đoàn"  và "Dân Liên Xô" để tŕnh diễn trên sân khấu dựng ng̣ai trời mà từ trước  đến giờ chưa hề có. 
Làng Yên Phú nay đang đang diễn  ra những điều mới lạ khác. Bà Cu Ước trong đám nghèo nhất làng khoe với  mẹ tôi, rằng bà ta cùng một số người nữa đang được mời lên xă học tập  đấu tố, và bà ta sẽ được chia phần "qủa thực" (tài sản tịch thu của địa  chủ). Mẹ tôi dặn anh em tôi khi ăn cơm không được nhắc đến tiếng "cá ,  thịt, ḅ, gà, lợn" mà phải gọi bằng tên rau này dưa kia ; trong bữa ăn,  mặc dầu đă kiểm soát kỹ các cữa ngơ đă được đóng kín, thỉnh thoảng ông  tôi buông chén đũa đi mở hé cửa quan sát bên ngoài. Những cuộc thăm  viếng chuyện tṛ giữa người lớn với nhau nay không c̣n thoải mái vui  cười như trước, mà trong vội vả xầm x́ âu lo ...
Tin những người quen và không  quen đă bị bắt bị đấu tố dồn dập từ những làng khác. Tin D́ Bang trong  Hà Tĩnh vừa chết trong tù sau trận đấu tố càng khiến mẹ tôi nhất quyết  không nghe theo tiếng loa ra rả kêu đi xem đấu tố. Đă 50 năm rồi mà tôi  vẫn c̣n nhớ rơ ánh mắt hăi hùng của mẹ tôi khi bị du kích đến nhà dọa  nạt bắt mẹ và tôi lúc đó đang co ro bên bếp lửa, đi xem đấu tố ông Phó  Tư, ông Lư Thưởng.. (Sau khi đấu tố ông Lư Thưởng khá lâu, hỏi hoài phần  "quả thực" mà không được chia, bà Cu Ước đến phàn nàn với mẹ tôi, và tỏ  ra hối hận đă nghe theo lời cán bộ tố cáo ông Lư Thưởng những chuyện  không hề có). 
Lệnh ban ra nghiêm cấm chúng tôi  không được chơi với con nhà địa chủ nữa. Anh em thằng Long con ông bà  Tổng Thái trắng trẻo béo tốt hôm nào nay áo quần lếch thếch mặt mày xanh  xao lem luốc, treo trước ngực thùng kẹo gừng đi cùng làng chẳng mấy ai  dám bất chấp lệnh cấm mua giúp anh em nó vài cục... Bọn tôi mỗi lần thấy  anh em thằng Long cũng không dám lại gần v́ sợ bị báo cáo lẫn nhau.
*
Viết để tạ ơn ai, mà tôi cứ dông  dài về tôi, về làng tôi ở tít măi xa xăm "chốn vạc bay" nào đó. Thực  ra, có lần ṃ trở về như thế tôi mới nhận rơ hơn được công ơn người đă  đưa anh em tôi thoát khỏi phần đất tổ tiên xưa, nay bạc phước lọt vào  tay bầy qủy đữ đang ra công biến thành địa ngục, và sau này là công ơn  trời bể người và đất Miền Nam đă cưu mang dạy dỗ chúng tôi thành người .
Xin tạ ơn chuyến đ̣ bà Phương  đêm khuya đă lén lút chở gia đ́nh tôi trong nỗi ngậm ngùi ly hương trốn  khỏi làng Yên Phú tang thương để t́m đường xuôi Nam. 
Tạ ơn con Vện nhà bác tôi bên  cạnh đêm đêm nằm ngoài thềm, hôm ấy nó đă không sủa đánh thức mấy người  bộ đội ở trong nhà bác khi sáu người lớn bé chúng tôi tay xách tay mang,  lục đục ra khỏi nhà dưới bóng trăng chập chờn bởi gió đong đưa cành  lá. 
Tạ ơn ḍng nước sông La đă đưa êm ả thuyền đi. 
Tạ ơn đêm Quảng B́nh, người đă chia bớt phần khoai lang và cho mượn nong nia làm giường chiếu qua đêm.
Tạ ơn chiếc cầu Vĩ Tuyến đă đưa ta sang được bến bờ Tự Do.
Nói sao cho đủ lời tạ ơn người, tạ ơn đời.
Thôi th́, nhân Mùa Lễ Tạ Ơn, xin mượn lời
"Thank You America, Thank You The World",
Và nhất là,
Tạ Ơn Người Miền Nam, Đất Trời  Miền Nam Nước Việt đă cưu mang và giáo dục anh em tôi thành người đúng  nghĩa và hưởng đầy đủ quyền của một con người .
Chương Khuê
Mùa Tạ  Ơn
http://danlambaovn.blogspot.com/2011...guoi.html#more
Bookmarks