Vụ án Trịnh Vĩnh B́nh kiện nhà nước Việt Nam cách đây hơn 10 năm nay lại làm xôn xao dư luận khi ông Trịnh Vĩnh B́nh quyết định tái khởi kiện nhà nước Việt Nam lần thứ hai tại Ṭa án Quốc tế vào ngày 21 tháng 8 tới đây tại Paris.
Khởi kiện lần đầu
Ông Trịnh Vĩnh B́nh đến Hà Lan tháng 9 năm 1976. Từ một thuyền nhân trở thành một doanh gia thành đạt tại Hà Lan với danh hiệu “vua chả gị Hà Lan” trở về nước năm 1990 để đầu tư. Sau 6 năm xây dựng và phát triển sự nghiệp rất thành công. Bất ngờ, ông bị nhà nước Việt Nam ghép vào tội “vi phạm các quy định về quản lư và bảo vệ đất đai”, an ninh Việt Nam đă vào các công ty ông lấy tất cả tư liệu, tài sản. Ông bị tạm giam 18 tháng 20 ngày và 1 năm 6 tháng quản chế. Năm 1999, ông bị kết án 11 năm tù. Năm 2000, ông trốn ra ngoài và vượt biên lần nữa về Hà Lan. Hồi tưởng lại thời gian này, ông B́nh tâm sự:
“Cái đó th́ phải nói thật là khủng khiếp… Khi phải nói tới đoạn này tôi cảm thấy xúc động. Xúc động v́ tôi thấy chính phủ Việt Nam đối xử với một Việt kiều một cách tàn nhẫn như vậy. Tàn nhẫn đến độ người ngoài không thể tưởng tượng được. Trước đây tôi từng đọc những sách về tù cải tạo, nhưng mà riêng về tôi, tôi thấy chuyện này quá khủng khiếp!
Họ cho ḿnh vào một cái pḥng thiếu oxy đă được thiết lập sẵn để cho ḿnh ngộp, để ḿnh khủng hoảng, ḿnh sợ để ḿnh kư nhận một cái ǵ đó có tội mặc dù ḿnh không có tội. Ngoài ra, họ c̣n dùng c̣ng sắt c̣ng vào hai chân, đến khi đi tiểu đi tiện, ḿnh phải ḅ lại một lỗ cống chứ không đi được, làm sao đi được? Họ cũng không cho nước. Thời gian mấy chục năm ở xứ hàn đới (Hà Lan) nếu mà ở một xứ nhiệt đới một ngày không tắm là có thể lên sốt, chết liền! Đây là những cái khủng khiếp nhất, c̣n nhiều nữa nhưng tôi chỉ nói như vậy thôi!”
Sau khi ra đến hải ngoại, năm 2003, ông Trịnh Vĩnh B́nh khởi kiện nhà nước Việt Nam lần thứ nhất tại Trung Tâm Trọng Tài Quốc Tế ở Thụy Điển về việc nhà nước Việt Nam vi phạm luật đầu tư, chiếm đoạt tài sản và ông Trịnh Vĩnh B́nh đ̣i nhà nước Việt Nam phải bồi thường trên 150 triệu đô la thiệt hại. Vụ kiện lẽ ra sẽ được đưa ra Trung Tâm Trọng Tài Quốc Tế tại Stockholm, Thụy Điển tháng 12 năm 2006. Tuy nhiên, trước khi vụ kiện được đưa ra Trung Tâm Trọng Tài Quốc Tế th́ nhà nước Việt Nam đă thương lượng với ông Trịnh Vĩnh B́nh để kư một thỏa thuận tại Singapore năm 2006. Trong thỏa thuận này, về phía nhà nước
Việt Nam đă cam kết:
- Việt Nam bồi thường các chi phí phát sinh từ việc theo đuổi phiên ṭa
- Miễn án cho ông Trịnh Vĩnh B́nh
- Trả lại toàn bộ tài sản cho ông Trịnh Vĩnh B́nh
- Tạo điều kiện cho ông Trịnh Vĩnh B́nh trở lại Việt Nam đầu tư
Về phía ông Trịnh Vĩnh B́nh:
- Ngưng phiên ṭa quốc tế ở Stockholm (Thụy Điển)
- Không tiết lộ về nội dung thỏa thuận với các cơ quan truyền thông
Ông Trịnh Vĩnh B́nh đă giữ đúng lời hứa là không tiết lộ với truyền thông bất cứ chi tiết nào về thỏa thuận hai bên này và cũng đă trở lại Việt Nam đầu tư với tâm nguyện xây dựng đất nước. Ông chia sẻ:
“Nhưng phải nói là lúc đó tôi c̣n đặt hết kỳ vọng là ḿnh trở về ḿnh khôi phục lại. Lúc c̣n ở Hà Lan, tôi đă có tâm nguyện trở về đầu tư tại Việt Nam.
Đang sống vững vàng tại Hà Lan, tại sao lại về cho nó nguy hiểm, cho nó cực? V́ tôi nghĩ: Lá rụng về cội, lớn tuổi rồi, muốn giúp cho kinh tế khá lên. Cho đến giờ phút này, ḿnh thấy lạ là ở Việt Nam cũng không thấy được họ làm như vậy là họ phá hoại những người có tấm ḷng muốn giúp cho quê hương, đất nước.”
Khởi kiện lần hai
Tuy nhiên, bên phía Việt Nam đă không thực hiện đúng như lời cam kết. V́ thế, năm 2014, ông Trịnh Vĩnh B́nh quyết định khởi kiện nhà nước Việt Nam lần thứ hai, ông cho biết thêm:
“Có một điểm nhất quán giữa hai vụ kiện là: tôi kiện chính phủ Việt Nam lần thứ nhất là v́ lư do đ̣i bồi thường tài sản, trong đó có vấn đề bồi thường nhân thân: nhốt tôi oan. Khi mà kư thỏa thuận ở Singapore th́ chính phủ Việt Nam hứa trả lại toàn bộ tài sản. Nhưng sau 7 năm trời chính phủ Việt Nam không trả, dù một tài sản nhỏ cũng không trả.
Tôi đọc trong một hồ sơ tôi thấy có những điểm rất là tệ. Khi họ đến công ty tôi th́ họ ập vào pḥng riêng của tôi. Trong đó có mấy cái két sắt, trong đó tôi giữ những đồ cổ do tàu Âu châu chở đồ sành sứ của Trung quốc bị ch́m ở ḥn Cao, đồ sành sứ do tàu ch́m, trong đó họ lấy đi 394 món của tôi. Bên Bộ Tư Pháp Việt Nam nói: phần này có thể trả lại cho ông Trịnh Vĩnh B́nh nhưng với điều kiện ông phải chứng minh đây là tài sản hợp pháp.”
Rất bất b́nh trước cáo buộc vô lư này, ông Trịnh Vĩnh B́nh nói:
“Tôi không biết họ có c̣n nhân tính hay không nữa? Trước khi anh vào nhà tôi, anh muốn lấy một cái chén, một cái ly, một món đồ nào đó th́ anh phải chứng minh đó là món đồ phạm pháp, đồ ăn cắp. C̣n một khi anh đă lấy đi rồi anh bắt tôi chứng minh là đồ hợp pháp? Đồ trong nhà tôi là đồ hợp pháp.
Chứng minh đó là đồ phạm pháp để lấy đi là trách nhiệm của quư anh. Muốn lấy đồ của người khác đi th́ cơ quan công quyền phải chứng minh đó là đồ phạm pháp. Tôi không có trách nhiệm phải chứng minh đó là hợp pháp. Quư vị đă thấy ḷng tham lam của quan chức Việt Nam như thế nào. Sự vô nhân tính của họ như vậy. Nói đến đây tôi rất là bức xúc. Từ một chuyện nhỏ quư vị suy ra chuyện lớn, họ chiếm đất đai, nhà cửa. Từ đây tôi là một mốc xích để tôi cảm thấy là phải kiện chính phủ Việt Nam lần thứ 2!”
Tháng 4 năm 2014. Ông Trịnh Vĩnh B́nh mướn văn pḥng luật sư King & Spalding LLP, một văn pḥng luật sư lớn tại Hoa Kỳ, kiện Việt Nam ra ṭa án Quốc tế. Đây là lần đầu tiên, một cá nhận kiện nhà nước Việt Nam phải vào ghế bị cáo ở ṭa án Quốc tế.
Ngày 21/8/2017, ṭa án quốc tế sẽ xét vụ án này tại Paris với nguyên đơn là ông Trịnh Vĩnh B́nh đ̣i nhà nước Việt Nam bồi thường v́:
- Vi phạm luật đầu tư liên quan đến Hiệp thương đầu tư song phương giữa Hà Lan – Việt Nam (BIT)
- Vi phạm Nhân quyền: nhốt người oan sai
Luật quốc tế
Năm 2013, một sinh viên tên Daniel Chong đă được chính phủ Hoa Kỳ bồi thường 4 triệu v́ bị bỏ quên trong nhà giam 4 ngày. Với tiền lệ này th́ trường hợp của ông B́nh, chỉ riêng phần bị giam giữ oan, số tiền bồi thường có thể lên đến trên 700 triệu USD. Nếu góp tất cả các tài sản bị mất mát và các thiệt hại khác th́ con số bồi thường có thể lên đến một vài tỉ đô-la. Ông nói:
“Trước nhất, nói đến con số th́ cho đến giờ này, không ngoại lệ khi mà giờ cuối chúng tôi tái đánh giá lại tài sản của chúng tôi th́ con số mà chúng tôi đ̣i đă trên 1 tỷ (đô la) rồi. Nhưng quyền quyết định là của ṭa án quốc tế. Chúng tôi đ̣i dựa theo chứng cứ là tài sản đă bị mất của chúng tôi.”
Ông Trịnh Vĩnh B́nh cũng cho biết tổ hợp luật sư đă kết luận về hồ sơ phản hồi gồm 326 trang của bên nguyên đơn như sau:
“Phía luật sư họ kết luận thế này: Trong vụ án của ông Trịnh phía Việt Nam đă vi phạm, có thể nói đă cấu thành nên một trong những nhóm hành vi từ chối xét xử công bằng và vô nhân đạo nhất trong lịch sử luật pháp Quốc tế.”
Theo ông Trịnh Vĩnh B́nh, vụ án này nếu thắng, có thể sẽ trở thành một tiền lệ cho các vụ án của hàng trăm ngàn người tù cải tại bị bắt oan sai, bị lừa dối đi tập trung 10 ngày biến thành hàng chục năm tù trong các trại cải tạo khắc nghiệt. Ông nói:
“Điểm này là điểm đương nhiên! Ở ṭa án quốc tế th́ luật sư cả hai phía vận dụng những án lệ trước đây của các ṭa án quốc tế. Họ vận dụng những vụ vi phạm hoặc không vi phạm để đưa vào ṭa án quốc tế. Ở Việt Nam th́ dựa vào những chỗ không vi phạm để căi, c̣n ḿnh th́ dựa vào những chỗ vi phạm. Đương nhiên, khi đưa vụ án ra quốc tế th́ trở thành tư liệu về án. Mà khi đă tuyên rồi th́ trở thành những án lệ, không thể xóa được, tức là muôn đời không xóa được.
Cái án lệ này sẽ cung cấp cho những trường Đại học Luật, những viện học Luật và những văn pḥng luật sư quốc tế, những văn pḥng luật họ bắt đầu nghiên cứu, kể cả những người đam mê về luật. Đây có thể nói là một án lệ.
Rồi c̣n những vị, dù cho tù cải tạo hay là ǵ đều có những cái tương đồng, những vi phạm, có người bỗng dưng bị bắt. Và chính phủ Việt Nam vi phạm về quyền con người, vi phạm luật pháp quốc tế th́ đều có quyền đi kiện. Tập họp lại kiện.”
Có lẽ đây là lần đầu tiên trong lịch sử, nhà nước Việt Nam bị một cá nhân kiện ra ṭa 2 lần. Vụ án ngày 21 tháng 8 tới đây sẽ phơi bày ra trước ánh sáng công luận nhiều mảng tối của những vụ tham nhũng, hối lộ, những thủ đoạn chèn ép, lừa đảo, tịch thu tài sản để ăn chia bất hợp pháp của những quan chức công quyền trong chế độ hiện hành.
* SOURCE: http://www.rfa.org/vietnamese/in_dep...017080253.html
Bookmarks