Bà Mạnh Văn Châu bị nghi ngờ hoạt động gián điệp cho Bắc Kinh
Truyền thông phương Tây cáo buộc CFO Huawei, bà Mạnh Văn Châu rất có thể là gián điệp cài cắm của Bắc Kinh trong ḷng nước Mỹ.
Mới đây, tờ
New York Post cho rằng, Huawei và bà Mạnh là "gián điệp" cho Bắc Kinh. Chuyên trang này đưa ra kết luận trên sau khi dẫn nguồn tin cho rằng, Bắc Kinh đă kêu gọi tất cả công ty trong nước tham gia thu thập thông tin về các quốc gia khác.
Cụ thể
New York Post viện dẫn điều 7 thuộc Luật t́nh báo quốc gia Trung Quốc cho biết:
"Tất cả các tổ chức và công dân phải hỗ trợ và hợp tác trong công tác t́nh báo quốc gia và bảo vệ bí mật về hoạt động t́nh báo của họ".
Đó cũng là lư do khiến các nhà lập pháp Mỹ từ lâu đă liệt Huawei vào trong danh sách đen. Mỹ cho rằng, Huawei là "điệp viên" của Trung Quốc cài cắm trên đất Mỹ để thu thập các thông tin quan trọng liên quan đến dữ liệu cá nhân của người dân và bí mật quốc gia của Mỹ.
Lo lắng trên càng có cơ sở hơn khi Huawei đang là nhà sản xuất smartphone lớn thứ hai và là hăng sản xuất thiết bị viễn thông hàng đầu thế giới. Sự phủ sóng mạnh mẽ của Huawei trong các lĩnh vực quan trọng như thiết bị viễn thông và di động được nhận định tiềm ẩn những nguy cơ an ninh.
Khi các nhà chức trách Canada bắt giữ CFO Huawei Mạnh Văn Châu vào hồi đầu tháng này, mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ đă dần leo thang lên một mức độ cao hơn. Phía Mỹ liên tục hối thúc Canada dẫn độ bà Mạnh sang Mỹ để xét xử và tuyên án v́ hành vi gian lận kinh doanh với Iran.
Ngược lại Trung Quốc cũng phản đối gay gắt lệnh bắt giữ bà Mạnh và yêu cầu phải thả ngay công dân nước này trước những cáo buộc chưa được kiểm chứng. Bà Mạnh hiện đang bị quản thúc tại gia và chờ dẫn độ về Mỹ.
Không chỉ có Mỹ và Trung Quốc nằm ở hai chiến tuyến, có rất nhiều đồng minh của Mỹ cũng đă chung tay tẩy chay Huawei với lo ngại rằng, các thiết bị viễn thông và di động của hăng công nghệ Trung Quốc tiềm ẩn nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia.
Mỹ đă cấm hai nhà mạng AT&T và Verizon bán Huawei Mate 10 Pro hồi đầu năm nay như một phần của lệnh cấm Huawei. Sau đó, Mỹ c̣n cấm các nhân viên chính phủ và cả quân đội sử dụng các thiết bị của Huawei. Chưa hết, Mỹ cũng hối thúc các đồng minh như Anh, Canada, New Zealand, Úc, Nhật Bản, Ấn Độ và Đức cấm thiết bị của Huawei.
Tất nhiên Huawei chưa bao giờ thừa nhận bất cứ cáo buộc nào của giới chức phương Tây về việc do thám và gián điệp các quốc gia này. Thậm chí, hăng công nghệ Trung Quốc c̣n khẳng định sẵn sàng chi 2 tỷ USD cho các khoản đầu tư an ninh mạng trong ṿng 5 năm tới để chứng minh "sự trong sạch".
Mạnh Văn Châu sẽ ra sao nếu bị dẫn độ đến Mỹ?
Sự kiện Giám đốc Tài chính Huawei Mạnh Văn Châu bị bắt tai Canada đă khiến thế giới để ư đến Huawei. Hiện tại, bà Mạnh đă được bảo lănh tại ngoại, đồng thời phải chịu sự giám sát, bên cạnh đó bà Mạnh c̣n có thể bị dẫn độ đến Mỹ. Vậy bước tiếp theo của vụ án này sẽ phát triển thế nào? Nếu bà Mạnh Văn Châu bị dẫn độ đến Mỹ th́ bà và Huawei sẽ đối mặt với điều ǵ?
Hiện tại bà Mạnh Văn Châu đă được bảo lănh tại ngoại nhưng đối diện có thể bị dẫn độ tới Mỹ sau khi phía Mỹ cần phải đề xuất yêu cầu dẫn độ chính thức.
Việc này bao gồm cả “tất cả chứng cứ theo luật dẫn độ”(Ảnh từ Getty Images)
Trang tin Tài chính của Đài CNBC đưa tin hôm 19/12 cho biết, bà Amanda DeBusk – người đứng đầu vấn đề thương mại quốc tế thuộc Công ty luật sư Dechert LLP cho biết, nếu bà Mạnh Văn Châu bị dẫn độ đến Mỹ, cơ quan quản lư của Mỹ có lẽ sẽ tham dự vào vụ án này, hơn nữa sự kiện của ZTE hồi nửa đầu năm nay cũng có thể trở thành khuôn mẫu cho vụ án này.Chính phủ Trung Quốc vô cùng tức giận về việc bà Mạnh Văn Châu bị bắt, nên đă có hàng loạt những động thái đáp trả, trong đó có cả việc bắt giữ công dân Canada tại Trung Quốc. Bà Amanda DeBusk cho rằng, hành động của Trung Quốc là muốn Canada trực tiếp giải quyết vụ án này, không dẫn độ bà Mạnh đến Mỹ.Bà nói, t́nh huống thông thường, dẫn độ nghi phạm từ Canada là việc phù hợp với quy định thông thường, nghi phạm bị đưa về Mỹ sẽ bị truy tố h́nh sự của theo quy định của Mỹ. Tuy nhiên, vụ án này lại không b́nh thường.Bloomberg News phân tích, vụ án này vốn là vụ án liên quan đến hợp tác tư pháp quốc tế đơn thuần, nhưng chính quyền Trung Quốc vốn thiếu quan niệm pháp trị nên cho rằng sự kiện bà Mạnh Văn Châu bị bắt có liên quan đến xung đột thương mại Trung – Mỹ. Sau khi bà Mạnh Văn Châu bị bắt, đă có 3 công dân Canada bị Trung Quốc giam giữ. Năm 2014, cũng xảy ra vụ việc người Canada bị bắt giữ tại Trung Quốc, cũng thời điểm đó, Mỹ cũng t́m cách dẫn độ một người đàn ông tên Su Bin bị Canada bắt giữ v́ giúp đỡ Trung Quốc tiến hành các hoạt động gián điệp.
Người phát ngôn Bộ Tư pháp Canada cho biết, trong thời gian 60 ngày kể từ ngày bà Mạnh Văn Châu bị bắt, phía Mỹ cần phải đề xuất yêu cầu dẫn độ chính thức. Việc này bao gồm cả “tất cả chứng cứ cho phép dẫn độ”. Sau đó, Canada sẽ có thời gian 30 ngày để quyết định có tiến hành dẫn độ hay không.
Khi Bộ Tư pháp Canada tiến hành điều trần về dẫn độ, công tố Mỹ đặt trọng điểm vào cáo buộc bà Mạnh liên quan đến lừa đảo ngân hàng, chứ không chú trọng đến việc vi phạm lệnh trừng phạt đối với Iran.Bà Amanda DeBusk từng là Trợ lư Bộ trưởng Thương mại Mỹ trong vai tṛ thực thi luật xuất khẩu, bà cho biết, điều này là v́ vụ án liên quan đến dẫn độ của Canada thông thường cần có cáo buộc liên quan đến tội lừa đảo nghiêm trọng, đây là lư do v́ sao các vụ dẫn độ đều tiến hành thuận lợi. Sau đó, Bộ trưởng Tư pháp Canada Jody Wilson-Raybould sẽ buộc phải đưa ra quyết định về việc liệu có dẫn độ bà Mạnh đến Mỹ hay không.Bà Jody Wilson-Raybould cho biết, bà rất coi trọng “trách nhiệm và nghĩa vụ dẫn độ” của ḿnh, nếu ṭa án của Canada phê chuẩn dẫn độ bà Mạnh,
“là Bộ trưởng Tư pháp, tôi đương nhiên phải bàn giao người bị dẫn độ, cũng như đưa ra quyết định cuối cùng”.Bà nói:
“Để đảm bảo đúng tŕnh tự và tôn trọng sự độc lập của ṭa án, giống như tất cả các thủ tục tố tụng, nên trong vụ án này công tố viên sẽ đệ tŕnh lên ṭa án, có sự suy xét thích là điều vô cùng quan trọng.”Nếu Bộ trưởng Tư pháp Canada phê chuẩn yêu cầu dẫn độ, và người bị dẫn độ không kháng cáo, trong vài tháng sẽ bị dẫn độ đến nước có yêu cầu. Nhưng nếu người bị dẫn độ kháng cáo, th́ quá tŕnh này sẽ bị kéo dài.Đài CBC của Canada đưa tin, 10 năm qua, có 90% người bị bắt ở Canada được bàn giao cho nước có yêu cầu dẫn độ.
Nếu Mạnh Văn Châu bị dẫn độ th́ sẽ xảy ra chuyện ǵ?
Nếu cuối cùng bà Mạnh Văn Châu bị dẫn độ đến Mỹ để xét xử, th́ cơ quan quản lư của Mỹ có thể sẽ tham dự vào vụ án này, bao gồm Bộ Tư pháp và Văn pḥng Kiểm soát tài sản nước ngoài của Mỹ, đây là văn pḥng này xử lư hành vi liên quan đến vi phạm lệnh trừng phạt.
Bà Amanda DeBusk c̣n dự tính, Cục Công nghiệp và An toàn Bộ Thương mại Mỹ và cơ quan thực thi pháp luật của Hải quan của Mỹ có thể tham dự vào vụ án này. Bởi v́ những cơ quan này có thể tiến hành theo dơi và điều tra giao dịch tài chính giữa Huawei và Iran, và những giao dịch với tổ chức tài chính của Mỹ, đồng thời có thể tra ra bất cứ lời khai giả nào của Huawei.
Mấu chốt của vụ án này là hai công ty và một ngân hàng. Ngoài Huawei, c̣n có một công ty nữa có trụ sở đặt tại Hồng Kông là Skycom, tiêu điểm là mối quan hệ giữa Huawei và Skycom.Ngày 30/12/2012, Reuters xuất bản bài báo
“Độc quyền: Huawei và đối tác từng có ư định bán thiết bị máy tính của công ty HP cho Iran”, bản tin chỉ ra, đối tác của Huawei – tức Skycom không để ư tới lệnh trừng phạt thương mại đối với Iran của Mỹ, cuối năm 2010, Skycom đề nghị xuất khẩu thiết bị máy tính của công ty HP (công ty Mỹ) cho công ty viễn thông di động lớn nhất Iran (MCI).Bản tin cho biết, theo tài liệu mà Reuters có được, trong dự án bán sản phẩm cho MCI, có ít nhất 13 nội dung được ghi rơ là “thông tin cơ mật của Huawei” và có logo của Huawei.
Mỹ cáo buộc bà Mạnh Văn Châu lừa dối nhiều ngân hàng rằng Huawei và công ty Skycom (được cho là có giao dịch với Iran) không có mối quan hệ nào để né tránh lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran trong thời gian từ năm 2009 đến năm 2014.Gần đây Reuters đưa tin, nếu cuối cùng bà Mạnh bị dẫn độ tới Mỹ, bà sẽ phải đối mặt với các cáo buộc “âm mưu lừa đảo nhiều tổ chức tài chính”, tổng cộng mức án cao nhất có thể đối mặt là 30 năm tù.
Bà Amanda DeBusk c̣n cho biết, án lệ nhà sản xuất thiết bị viễn thông ZTE của Trung Quốc có thể làm tham chiếu cho vụ tố tụng đối với Huawei.Nửa đầu năm nay, ZTE đă vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran và Bắc Triều Tiên, và c̣n báo cáo giả dối cho nên đă bị Bộ Thương mại Mỹ kích hoạt lệnh cấm khiến ZTE lâm vào trạng thái dừng sản xuất. Vài tháng sau khi lệnh cấm có hiệu lực, ZTE đồng ư kư cam kết ḥa giải, đồng thời nộp số tiền lớn để giải trừ lệnh cấm. Đây là một trong những cam kết có quy mô lớn nhất trong lịch sử Văn pḥng Kiểm soát tài sản nước ngoài của Mỹ.Nhật báo Phố Wall (WSJ) cũng đưa tin, nếu Mỹ xác định Huawei vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ, có thể sẽ có hành động tiếp theo. Tháng 10 vừa qua, chính phủ Mỹ cũng thực thi lệnh cấm tương tự đối với công ty sản xuất chip điện tử của Trung Quốc là Công ty sản xuất mạch tích hợp Tấn Hoa ( Fujian Jinhua Integrated Circuit, JHICC) tại Phúc Kiến.Ngày 9/12, Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio cho biết, trong vụ án của Huawei, Mạnh Văn Châu bị cáo buộc vi phạm lệnh cấm đối với Iran. Ông nói, khi những công ty này vi phạm lệnh trừng phạt, Mỹ cần đối đăi giống như từng đối đăi với ZTE, thực thi lệnh cấm xuất khẩu đối với họ, “chúng ta ủng hộ chính phủ nhanh chóng làm như vậy”.Nhà phân tích Chính sách Trung Quốc Yanmei Xie thuộc công ty Gavekal Dragonomics cho biết: “Nếu Mỹ lựa chọn biện pháp trừng phạt giống như trừng phạt ZTE trước đó, Trung Quốc sẽ không có cách nào để ngăn chặn Huawei khỏi sụp đổ”.
VnReview, Trithuc VN
Bookmarks