Dài nhưng ai thích đề tài "kéo lê" hơn 2 năm này th́ nó vẫn là ngắn.
Tổng thống Donald Trump đă từng thốt lên “Nhiệm kỳ của tôi xong rồi. Tôi bị chơi rồi” khi nghe thông báo một công tố viên đặc biệt được chỉ định để điều tra nghi án ông thông đồng với Nga trong cuộc bầu cử năm 2016. Người công tố viên đặc biệt đó – ông Robert Muller mới đây đă tuyên bố từ chức. Nhà phân tích 
Terry Buss (Học viện Hành chính Quốc gia Hoa Kỳ) đă có bài viết dành riêng cho VietTimes về câu chuyện sóng gió này của Tổng thống Donald Trump.  
Công tố viên đặc biệt Robert Mueller, người dẫn dắt cuộc điều tra t́m hiểu xem liệu Tổng thống Mỹ Donald Trump  có phải là một đặc vụ Nga hay không, bỗng dưng từ chức hôm 29/5. Ông đă  hoàn thành bản báo cáo điều tra của ḿnh vào ngày 22/5, và tŕnh nó lên  Tổng Chưởng lư Bill Barr, quan chức hành pháp chóp bu của Mỹ, như luật  pháp quy định. Như thông thường, các công tố viên đặc biệt, sau khi hoàn  thành một vụ điều tra, sẽ từ nhiệm và trở về cuộc sống dân sự. Không có  điều ǵ bất thường ở đây cả.
 Nhưng ông Mueller lại quyết định tổ chức một cuộc họp báo vào ngày  29/5, không phải để thông báo về việc từ chức (điều ông đă làm) mà để  kêu gọi luận tội ông Trump. Luận tội là một tiến tŕnh mà trong đó Quốc  hội cáo buộc ai đó (trong trường hợp này là ông Trump) phạm tội. Luận  tội cũng tương tự như việc buộc tội ai đó v́ hành vi vi phạm pháp luật  của họ theo hệ thống pháp luật h́nh sự.
 Nếu như ông Trump bị kết luận là đă phạm tội, th́ ông Mueller đáng lẽ  ra phải tận dụng cuộc họp báo như vậy để b́nh luận về tội lỗi của ông  ta. Nhưng cuộc điều tra của ông Mueller lại không thể kết luận rằng ông  Trump vi phạm bất cứ điều luật nào về cản trở pháp luật, để có thể khiến  nhà lănh đạo này bị luận tội. Ông Mueller không hề t́m ra bất cứ chứng  cứ nào chứng minh ông Trump có liên hệ với người Nga.
 Những hành động và báo cáo trước đó của ông Mueller là điều chưa từng  có tiền lệ trong biên niên sử quản trị của nước Mỹ. Ông Mueller hành  động cứ như thể ông là Bộ trưởng Tư pháp của một nền "cộng ḥa chuối"  [ám chỉ một quốc gia có nền chính trị bất ổn ở Mỹ Latinh với nền kinh tế  phụ thuộc nặng nề vào việc xuất khẩu một loại sản phẩm hữu hạn] và  không hiểu biết hay tôn trọng nền tư pháp, tiến tŕnh và sự thượng tôn  pháp luật.
 
Qua cuộc họp báo này và bằng việc công bố bản báo cáo, ông Mueller thể hiện rằng bản thân đă: 
 · Làm hỏng tiến tŕnh điều tra
 · Vi phạm các nguyên tắc cơ bản nhất của hệ thống tư pháp Mỹ, các quy tŕnh liên quan và sự thượng tôn pháp luật
 · Chính trị hóa hệ thống pháp luật h́nh sự, và
 · Để cho mối thù của ông với ông Trump ảnh hưởng tới các phân tích và kết luận điều tra.
 Cuộc họp báo của ông Mueller không khác ǵ một xe tải chở rác đang cố  biến khỏi một băi rác, để lại đằng sau nó một vệt dài rác thải vương  văi để rồi người khác lại phải đi dọn hộ.
 Ngay cả đối với những người không hề thích thú ǵ ông Trump, th́ cách  đối xử với ông Trump như vậy là không thể biện minh trong một nền dân  chủ.
Như các hăng tin tức hàng ngày đă đưa tin về cuộc điều tra mối quan  hệ Trump-Nga, dường như người ta càng hiểu rơ rằng báo cáo điều tra của  ông Mueller - và việc mà ông Mueller nhanh chóng tổ chức cuộc họp báo -  chỉ tập trung vào cáo buộc ông Trump cản trở pháp luật mà không hề liên  quan ǵ tới Nga. Nhiều nhà phê b́nh tin rằng ông Mueller và những người  khác từ cách đây hơn 1 năm đă hiểu rằng chẳng có sự can thiệp của Nga  nào ở đây cả.
 Nối tiếp sau việc ông Trump sa thải Giám đốc FBI James Comey - người  từng điều tra ông Trump v́ cáo buộc liên hệ với Nga - Tổng Chưởng lư của  ông Trump lúc bấy giờ là Jeff Sessions cũng tiếp tục điều tra nhờ chỉ  định một công tố viên đặc biệt vào tháng 5/2017, đó chính là ông Robert  Mueller.
 Vai tṛ chính của ông Mueller trên cương vị công tố viên đặc biệt là  t́m hiểu xem liệu có "nguyên nhân hợp lư" nào để tin rằng ông Trump phạm  tội trong vụ câu kết với chính quyền Nga gây ảnh hưởng tới kỳ bầu cử  Tổng thống 2016 theo hướng có lợi cho ông Trump, bất lợi cho bà Clinton  hay không. Mueller trong buổi họp báo vừa qua nói rằng: "...không có đủ  bằng chứng để chỉ ra một âm mưu lớn hơn".
 Hăy đặt kiểu bằng chứng này vào bối cảnh cụ thể. Các nhà điều tra đến  từ FBI, CIA, NSA, các ủy ban trong Quốc hội, hàng loạt các cuộc điều  tra độc lập của nhiều hăng truyền thông lớn, trên mạng xă hội đă bỏ ra  hơn 2 năm để t́m hiểu, điều tra nhưng đều không thể đưa ra bằng chứng  chứng minh ông Trump là một điệp viên Nga, hay "con rối" của Tổng thống  Nga Vladimir Putin. Ông Mueller mất tới 2 năm chỉ để đưa ra kết luận  tương tự.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại một hội nghị ở Nhà Trắng ở Washington, hôm 17/4/ 2019. 
Cũng cần phải nhấn mạnh rằng ông Mueller chưa từng kết tội hay khởi  tố ông Trump, đội ngũ nhân viên trong Nhà Trắng hay tổ chức vận động  chiến dịch của ông v́ câu kết với Nga. Không một ai cả! Những người phải  ngồi sau song sắt chỉ là do bị phát hiện đă nói dối FBI hoặc tiêu hủy  chứng cứ trong quá tŕnh điều tra.
 Bởi vậy, mục tiêu điều tra của ông Mueller luôn là cáo buộc ông Trump  cản trở pháp luật (chứ không phải cấu kết với Nga), được cho là xảy ra  trong lúc ông Trump sa thải ông Comey. Nên nhớ rằng ông Comey và Mueller  là bạn tốt của nhau, và rằng ông Comey chính là người ra quyết định chỉ  định ông Mueller vào vị trí công tố viên đặc biệt. Xung đột về lợi ích  chăng?
 Vụ điều tra cáo buộc câu kết với Nga giờ nh́n không khác ǵ một âm  mưu thất bại, trong đó sử dụng thông tin giả để gây bất lợi cho ông  Trump trong một vụ bê bối được dựng lên nhằm loại bỏ ông.
 Giờ đây, Tổng Chưởng lư Bill Barr lại đang mở một cuộc điều tra của  riêng ông nhằm vào chính "các nhà điều tra" để t́m hiểu xem cuộc điều  tra về cáo buộc câu kết với Nga bắt đầu như thế nào, vô số các cuộc điều  tra được thực hiện và quản lư ra sao, và tại sao mà sau nhiều nỗ lực  như vậy, không có kết luận nào được đưa ra; trong khi vô số điều luật bị  vi phạm trong quá tŕnh điều tra.
 FBI, CIA, các ủy ban Quốc hội, các kênh truyền thông đại chúng và có  khi là cả đội ngũ của ông Mueller chắc hẳn phải rất lo lắng, đặc biệt là  nếu họ bị điều tra về việc sử dụng những phương pháp mà ông Mueller  từng áp dụng với ông Trump.
Mục đích thứ hai - và có thể mục đích chính của ông Mueller - chính  là t́m hiểu xem liệu ông Trump có phạm luật khi "cản trở" quá tŕnh điều  tra của ông Comey bằng cách sa thải ông này "một cách phi pháp" hay  không. Vụ việc này th́ c̣n lâu mới kết thúc, và có thể kéo dài cho đến  tận kỳ bầu cử Tổng thống tiếp theo vào năm 2020.
 Trong cuộc họp báo mới đây, ông Mueller nói về việc cản trở này rằng:  "...như đă nêu ra trong bản báo cáo....Tuy nhiên, chúng tôi không thể  kết luận được rằng liệu Tổng thống có phạm luật hay không".
 Có 2 vấn đề ở đây. Thứ nhất, ông Mueller nói rằng: "...nếu chúng tôi  có đủ bằng chứng rằng Tổng thống rơ ràng không phạm luật (cản trở luật  pháp), th́ chúng tôi sẽ kết luận như vậy". Điều này ám chỉ rằng ông  Mueller và chính quyền bang có quyền được miễn tội hoặc không đối với  một cá nhân. Ông Mueller và chính quyền bang không hề có thứ quyền lực  này!
 Quy định pháp luật ở Mỹ luôn luôn dựa trên giả định rằng một người là  vô tội "trừ khi hoặc cho đến khi họ được chứng minh là có tội dựa trên  sự ngờ vực hợp lư trước ṭa xét xử". Hệ thống của Mỹ, không giống như  các nước khác, không giả định rằng khi vừa bị cáo buộc một tội danh, một  người - kể cả Tổng thống - đă tự động trở thành có tội cho đến khi họ  được chứng minh vô tội. Bởi vậy, việc ông Mueller tuyên bố rằng ông  Trump không được "xá tội" đă vi phạm nguyên tắc cơ bản của luật pháp Mỹ.  Điều này cũng được Tổng Chưởng lư Barr nêu rơ khi phản đối biện pháp  điều tra của ông Mueller.
 Thêm vào đó, ông Mueller tuyên bố rằng ông không biết liệu ông Trump  có phạm tội cản trở pháp luật hay không, nhưng nói rằng "có khả năng" là  vậy. Điều này đă vi phạm quy tŕnh tố tụng một cá nhân: Các công tố  viên chỉ được phép cung cấp "nguyên nhân hợp lư" để tin rằng một cá nhân  phạm tội, chứ không phải là "có khả năng" là họ đă phạm tội.
 Tại sao điều này quan trọng đến vậy? Những người khai lập ra nước Mỹ  hiểu rằng danh dự của một cá nhân có thể bị hủy hoại nghiêm trọng, hoặc  cuộc sống của họ cũng bị hủy hoại chỉ v́ phải đối mặt với quá tŕnh tố  tụng. Bởi vậy, họ áp dụng "giả định vô tội" trừ khi và chỉ cho đến khi  một người được chứng minh là có tội. Điểm cần chú ư ở đây là một người  có khả năng đă phạm tội chưa chắc là họ đă bị tuyên là có tội.
 Thế nhưng, ông Mueller luôn cố gắng hủy hoại ông Trump một cách có  chủ đích trong bản báo cáo của ḿnh và trong cuộc họp báo vừa qua.
 Trớ trêu thay, trong tuyên bố của ḿnh, ông Mueller nhắc lại cho  chúng ta rằng, những cá nhân người Nga mà ông từng cáo buộc can thiệp  bầu cử Tổng thống Mỹ vẫn được "giả định là vô tội" cho tới khi họ được  chứng minh là có tội.
 Ông Mueller c̣n tiếp tục nói rằng, không có ai đứng trên luật pháp  ngay cả Tổng thống. Nhưng sau đó lại để ông Trump ĐỨNG DƯỚI pháp luật,  trong khi những bị cáo Nga lại được ứng xử tốt hơn theo luật pháp!
 Không có một ṭa án nào ở Mỹ, từ ṭa án địa phương cấp thấp nhất cho  tới Ṭa án Tối cao, lại đi đối xử với bất cứ một ai như cách mà ông  Mueller đối xử với ông Trump.
Thứ hai, ông Mueller nói trong cuộc họp báo rằng chính sách của Bộ Tư  pháp nêu rơ rằng: "... một vị Tổng thống không thể bị cáo buộc phạm tội  liên bang trong lúc đang c̣n tại vị". Bởi vậy, ông Mueller không thể  buộc tội ông Trump tội cản trở pháp luật.
 Ông Mueller nói rằng ông không thể buộc tội một vị Tổng thống đương  nhiệm, nên ông không thể đưa ra bằng chứng phạm tội đối với ông Trump.  Nhưng khi ông Mueller thảo luận về bản báo cáo điều tra với Tổng Chưởng  lư Barr cùng đội ngũ của ḿnh từ trước cuộc họp báo rất lâu, ông đă nhấn  mạnh rằng quy định kể trên không thể được lấy ra làm lời biện minh cho  việc không buộc tội ông Trump.
 Thêm vào đó, ông Barr c̣n nói rằng ông Mueller có thể và đáng lẽ ra  nên kết luận hoặc ông Trump vô tội hoặc có tội. Bởi v́ nhiệm vụ duy nhất  của ông Mueller chính là quyết định xem buộc tội hay không buộc tội ông  Trump trong cáo buộc cản trở pháp luật. Đó là kiểu lựa chọn 1 trong 2,  có hoặc không. Và, không có ǵ cản trở ông Mueller đưa ra kết luận về  một vụ phạm pháp nếu ông đưa ra được bằng chứng. Nếu một công tố viên  đặc biệt không thể báo cáo nổi về việc phạm tội hay không phạm tội, vậy  th́ văn pḥng của ông ta chả có tác dụng ǵ!
 Ông Mueller c̣n nói rằng sẽ là "không công bằng" với ông Trump nếu  kết luận việc cản trở pháp luật có xảy ra, bởi ông Trump sẽ không thể tự  bảo vệ ḿnh trước ṭa án xét xử. Nhưng sau đó ông Mueller lại tổ chức  một cuộc họp báo với mục đích gây sức ép để phe Dân chủ trong Quốc hội  luận tội ông Trump.

Công tố viên đặc biệt Robert Mueller
Tại sao ông Mueller không kết tội ông Trump cản trở pháp luật? Là do  bằng chứng mà ông Mueller đưa ra không đủ: Nó không chứng minh được rằng  ông Trump cố t́nh vi phạm luật pháp bằng việc cản trở pháp luật. Khi  không có chủ định, th́ việc cản trở pháp luật lại không phải một tội.  Bởi vậy, ông Mueller buộc phải đưa ra một chứng cứ không hoàn thiện, với  mục đích để cho những người khác dựa vào nó mà chống lại ông Trump.
 Có thể ông Mueller đă nghĩ rằng, Tổng Chưởng lư Barr sẽ đưa ra kết  luận không có vụ cản trở pháp luật nào cả, ngay cả khi ông Mueller có  bằng chứng là có việc vi phạm. Nếu điều này thực sự xảy ra, kế hoạch  tuồn bằng chứng cho Quốc hội của ông Mueller sẽ bị phá hỏng. Việc ông  Barr kết luận ông Trump không cản trở pháp luật sẽ khiến cho việc luận  tội ông Trump trở nên khó khăn hơn. Và trên thực tế, đúng là ông Barr đă  thảo luận với các chuyên gia pháp lư hàng đầu ở Bộ Tư pháp về báo cáo  của ông Mueller, và sau đó kết luận rằng ông Trump không cản trở pháp  luật.
 Hoặc cũng có thể ông Mueller đă cảm thấy rằng, nên để quyết định phán  quyết cho bên Quốc hội - nơi mà ông Trump chắc chắn sẽ bị phe Dân chủ  luận tội. Ông Mueller dường như nói ám chỉ trong cuộc họp báo rằng phe  Dân chủ nên thúc đẩy tiến tŕnh luận tội Trump. Nhưng vấn đề là đó không  phải thẩm quyền hay trách nhiệm của ông Mueller, mà của ông Barr!
 Mà dù nguyên nhân đằng sau có thế nào th́ ông Mueller cũng chỉ chăm  chăm muốn gây tổn thương nặng nề cho ông Trump, một thứ rơ ràng không  phù hợp với một vị công tố viên.
 Hăy nhớ về điều này. Ông Trump hiện đang chịu công kích suốt 24/7 từ  phe phản kháng lại ông kể từ hồi tháng 11/2016. Vụ án cấu kết với Nga  trong bầu cử được xác nhận là không phù hợp. Nhiều người nghĩ rằng cáo  buộc này là không phù hợp từ trước khi ông Mueller được chỉ định điều  tra nó. Bởi vậy, khi ông Trump phản công lại những kẻ cáo buộc ḿnh -  những người đang phá luật - th́ liệu hành động đó có bị coi là cản trở  pháp luật hay không, khi mà ông không hề vi phạm pháp luật? Giới chuyên  gia pháp lư có thể không đồng t́nh với luận điểu này, nhưng dư luận nói  chung cho rằng ông Trump đă đúng khi quyết định tự bảo vệ ḿnh khỏi  những đ̣n công kích đến từ cả hai đảng, những đ̣n công kích phi dân chủ  và phi pháp.
Sau khi thả một "trái bom nguyên tử" xuống Quốc hội, Bộ Tư pháp và  người dân Mỹ, ông Mueller tuyên bố trong cuộc họp báo rằng ông sẽ không  điều trần trước các ủy ban trong Quốc hội về vụ điều tra ông Trump, Nga  và cản trở pháp luật. Ông nói: "...điều quan trọng là các văn bản báo  cáo đă tự nói hết rồi". Bởi vậy ông không có thêm điều ǵ để báo cáo.
 Thứ nhất, bản báo cáo không thể tự nói được. Ông Mueller tổ chức một  cuộc họp báo bởi v́ bản báo cáo không thể tự nói lên điều ǵ và ông  Mueller muốn giải thích về nó. Bản báo cáo là một nỗi hổ thẹn chỉ chăm  chăm vào việc hạ thấp uy tín của ông Trump và v́ mục đích luận tội ông.
 Ông Mueller dường như đang sống trong một vũ trụ khác. Ông ta không  có lựa chọn nào khác ngoài việc phải điều trần nếu như có trát của Quốc  hội gửi xuống, dù ông ta có phản đối hay không. Tất cả những người quan  tâm đến vấn đề này đều muốn t́m hiểu xem ông ta đang nghĩ ǵ trong đầu.
 Lập luận pháp lư của ông Mueller trong bản báo cáo rất mập mờ, đáng  ngờ đối với nhiều người - ngay cả với Tổng Chưởng lư Barr và đội ngũ  pháp lư của ông - trong khi bằng chứng và các phân tích của ông dường  như có nhiều lỗ hổng và mang tính thành kiến. Điều này cần phải được làm  rơ.
 Nỗ lực yếu đuối của Mueller nhằm kêu gọi phe Dân chủ luận tội Trump  trong cuộc họp báo, và chiến lược báo cáo của ông nhằm giữ cho cáo buộc  cản trở pháp luật kéo dài trong nhiều năm nữa...cũng cần lời giải thích.
 Thêm vào đó c̣n nhiều vấn đề: Liệu ông Mueller có cảm thấy đảng Dân  chủ đang hành động quá chậm trễ và muốn nhắm phát bắn cuối cùng vào ông  Trump? Ông Mueller đang nuôi hy vọng phá hoại ngầm ông Barr bởi ông này  công bố các tài liệu ủng hộ ông Trump từ báo cáo của ông Mueller? Cuộc  điều tra mới của ông Barr nhằm vào chính cuộc điều tra của ông Mueller  khiến đảng Dân chủ sợ hăi đến nỗi phải đẩy nhanh tiến tŕnh luận tội ông  Trump để đánh lạc hướng dư luận? Ông Mueller cảm thấy rằng bản báo cáo  mơ hồ của ông không đủ rơ ràng để ám chỉ Trump cản trở pháp luật nên  phải tổ chức cuộc họp báo để tô rơ thêm dụng ư đó?
 Và quan trọng nhất, là có phải Ông Mueller biết rằng không có cơ sở  để cuộc điều tra nhằm vào cáo buộc câu kết với Nga, nên phải quay sang  tập trung vào cáo buộc cản trở pháp luật để có cớ thúc đẩy Quốc hội luận  tội ông Trump?
 Chắc hẳn ông Trump cảm thấy rất thú vị khi chứng kiến ông Mueller bại  trận trên cùng một sàn đấu Karate mà ông đă từng đấu suốt 2 năm qua.  Đúng là Nghiệp báo.
 Cuối cùng, tại sao một vị luật sư từng nhận được sự tôn trọng của  cộng đồng lại dấn quá sâu vào chính trị và lạc lơng đến nỗi đánh mất  danh tiếng của ḿnh như vậy? Dường như ngay cả cộng sự trong đảng Dân  chủ của ông Mueller cũng không thể vui nổi với màn thể hiện của ông  trong cuộc điều tra vừa qua.
 Hăy chờ xem diễn biến vụ xét xử ông Trump trong các tuần tới đây.
 Xét một cách toàn diện, người dân Mỹ nên đ̣i lại tiền thuế của ḿnh !
Terry Buss
VietTimes 09/6/ 2019
 
			
		
Bookmarks