....Đảo chính bằng điện thoại
Bất đồng đă dấy lên trong tầng lớp sĩ quan quân đội v́ đường lối lănh đạo độc đoán của Diệm cũng như việc ông không chịu tiến hành cải cách dân chủ. Và chẳng ai hài ḷng với chiều hướng của cuộc chiến chống Cộng hiện tại. Mùa thu năm ngoái Việt Cộng đă mở một chiến dịch mới, tăng cường việc giết chóc lên đến khoảng 800 người mỗi tháng. Nhiều binh lính buộc tội Diệm đă bổ nhiệm những sĩ quan chỉ huy với mục đích chính trị, không cho phép ngay cả một đại đội di chuyển nếu không có lệnh của ông. Dọc theo đại lộ Catinat ở Sài G̣n, những quán cà phê vỉa hè ồn ào với những tin đồn về một cuộc đảo chính hoặc ám sát.
Vào một buổi sáng sớm tháng Mười một, ba tiểu đoàn nhảy dù tinh nhuệ đă lên xe rời khỏi doanh trại đến bao vây phủ tổng thống và đă nổ súng vào những người lính bảo vệ đang hoàn toàn bị bất ngờ. Những người nổi loạn không có ư định truất phế Diệm, họ chỉ muốn ông cam kết giải tán nội các, thành lập một chính phủ quân sự lâm thời, bảo đảm tự do báo chí và tăng cường công cuộc chống Cộng. Diệm đă đồng ư với tất cả các điều khoản trên sau khi mặc cả qua điện thoại với những người cầm đầu phe nổi loạn ở bên ngoài. Nhưng khi những đơn vị trung thành với ông tiến vào để giải tán ṿng vây th́ Diệm đă thẳng thừng chối bỏ những hứa hẹn cải cách của ḿnh, ông khịt mũi, "Chẳng có ǵ ...chỉ là vài tên phiêu lưu." Ông tuyên bố trên đài Phát thanh Sài G̣n: "Chính quyền sẽ tiếp tục phục vụ quốc gia."
Diệm có học được bài học nào sau hiểm hoạ vừa qua? Mối lo ngại hiện tại của các viên chức Hoa Kỳ là binh lính có thể nổi loạn lần nữa - với mục tiêu lớn hơn. "Quân đội đă mất trinh," một chính trị gia ḱ cựu nói. "Lần sau sẽ dễ dàng hơn."
Nhưng mối quan ngại lớn hơn nữa là tầng lớp nông dân. Sau bao nhiêu năm cố gắng, Diệm vẫn chưa thuyết phục được những người nông dân ngả về phía chính quyền. Có đến một phần tư các làng mạc đang nằm trong tay du kích Cộng sản, và đa phần là do tự nguyện hơn là bị ép buộc. Thực tế là hàng trăm ngh́n người dân Nam Việt Nam, ngây thơ và thất học, đă cho rằng quân nổi loạn không phải là Cộng sản mà chỉ là sự tiếp nối của phong trào quốc gia kháng chiến chống Pháp ban đầu. Đối với những nông dân này th́ "Bác Hồ" vẫn là một anh hùng, và dưới ảnh hưởng của việc tuyên truyền của Cộng sản, họ tin rằng Hoa Kỳ chỉ đơn giản thay thế vị trí thống trị của Pháp ngày xưa. Và những quan chức địa phương luôn luôn được Diệm bổ nhiệm dựa trên ḷng trung thành hơn là khả năng của họ, và rất thường xuyên họ lợi dụng chức vụ của ḿnh để moi nặn tiền của nông dân, tống giam thương gia địa phương với lư do t́nh nghi thân Cộng để ṿi tiền chuộc. V́ thế mỗi khi Việt Cộng ám sát một số quan chức địa phương, dân chúng thường ca ngợi họ như những người giải phóng....
Bookmarks