Nhưng chỉ một Dạ Kư thôi, có lẽ chưa đủ để lĩnh án 12 năm. Dạ Kư là cái cớ làm cho những người lănh đạo văn nghệ bị Phùng Cung biếm họa nổi giận. Chế Lan Viên ra lệnh bắt. Việc tù tội tiếp sau, dựa trên toàn bộ tác phẩm thơ văn của Phùng Cung, một nội dung phanh phui tận gốc chính sách tiêu diệt văn hoá của Đảng:
- Giải thoát và Mộ phách viết về sự bức tử nghề ca trù và tuồng chèo cổ.
- Biệt tích là sự thủ tiêu nghề thợ mộc chân chính.
- Mạt kiếp viết về cái đói và cái chết của người cùng đinh.
- Pḥng tuyên truyền địa ngục, là cơ quan dụ con người bỏ trần gian về địa ngục.
Như vậy, Phùng Cung đă viết về chính sách thủ tiêu văn hoá của Cách Mạng Tháng Tám, từ 1956, tức là 6 năm sau khi Đại Hội Văn Nghệ Việt Bắc tháng 8/1950 ra chỉ thị tiêu diệt tuồng, chèo, cải lương. Phùng Cung viết về sự tiêu diệt ca trù, một sản phẩm văn hóa của vùng đất tổ Hùng Vương mà Mộ phách -mồ chôn phách- là tác phẩm tiêu biểu.
Chính sách tiêu diệt văn hóa này, sẽ tiếp diễn với sự chôn vùi văn nghệ sĩ và trí thức của phong trào NVGP 1956; sự thiêu hủy văn học miền Nam sau 1975, và vẫn c̣n tiếp diễn đến ngày nay, qua việc cấm in, tịch thu sách, cách chức tổng biên tập, chia đất, bán rừng, coi nhẹ di sản văn hoá của tiền nhân ... Một cái nh́n rộng và xa như vậy, phải được khởi viết từ đất Tổ: Phùng Cung, người Sơn Tây- nước Văn Lang.
● Đất Sơn Tây - nước Văn Lang
Sơn Tây phát sinh hai tài năng lớn trong phong trào Nhân Văn Giai Phẩm: Quang Dũng và Phùng Cung. Quang Dũng, sinh năm 1921, tại xă Phượng Tŕ, huyện Đan Phượng, tỉnh Sơn Tây [43] khắc h́nh ảnh vùng đất tổ, trong ḷng người Việt qua những câu thơ:
Cách biệt bao ngày quê Bất Bạt
Chiều xanh không thấy bóng Ba V́"
Quang Dũng đi vào ḷng người miền Nam, không qua ngả Tây tiến mà qua Đôi mắt người Sơn Tây do Phạm Đ́nh Chương phổ nhạc. Đại gia đ́nh Thăng Long -Thái Thanh, Thái Hằng, Hoài Trung, Hoài Bắc- có một người anh chết ở Sơn Tây trong kháng chiến. Có lẽ v́ vậy mà Phạm Đ́nh Chương đă phổ thơ Quang Dũng bằng những nét nhạc tuyệt vời, với một tâm hồn đồng điệu. Nhờ bản nhạc Đôi mắt người Sơn Tây của Phạm Đ́nh Chương mà nước "sông Đáy chậm buồn qua phủ Quốc" thấm vào hồn người nghe, dù họ chưa hề đặt chân lên đất tổ bao giờ. Những nghệ sĩ đích thực luôn luôn có khả năng truyền cảm vượt tuyến, nối t́nh đất và t́nh người trong khoảng khắc câu thơ, tiếng nhạc.
C̣n Phùng Cung?
Là người thông bác lịch sử, gắn bó với đất đai và văn hóa lâu đời của dân tộc, Phùng Cung, đă dùng ngôn ngữ quật khởi, ngôn ngữ "rừng rú" của Đường Lâm để bảo tồn nền văn hoá Việt một cách quyết liệt và toàn diện.
Bài của Nguyễn Hữu Hiệu có một thông tin về nguồn gốc họ Phùng: "Quê tổ của Phùng Cung ở Đường Lâm, Sơn Tây, vốn ḍng dơi Bố Cái Đại Vương Phùng Hưng". Chỉ Phùng Cung mới có thể cung cấp cho Nguyễn Hữu Hiệu thông tin này.
Bởi lẽ: Đường Lâm là một tên xưa, đă biến mất từ đời Lê, chỉ người gốc Đường Lâm mới biết, và khi Nguyễn Hữu Hiệu viết câu này năm 1996, Đường Lâm chắc chưa được "khôi phục" lại với khu "di tích lịch sử - văn hoá Đường Lâm", như ngày nay - không rơ việc khôi phục này có do các nhà khảo cổ giám định, hay chỉ là sự bài trí màu mè để lôi kéo du khách.
Vậy việc Phùng Cung ḍng dơi Phùng Hưng là khả thể. Nhưng không phải cứ ḍng dơi Phùng Hưng th́ trở thành anh hùng. Ḍng dơi và đất sinh có thể giải thích sự can trường và ḷng bất khuất ở một con người như Phùng Cung. Sinh trưởng trong cái nôi lịch sử Sơn Tây, từ một ông tổ chống ngoại xâm lâu đời nhất, cái khí phách ấy, sự kiên cường ấy, không thể giải thích cách nào khác, ngoài đất đai, sông núi và lịch sử.
Còn tiếp ...
Bookmarks