Sau buổi tổng dượt, Hiên và Lan đều kinh hoàng.
Họ th́ thầm hỏi nhau:
- Chẳng biết Đảng âm mưu ǵ đây? Đảng chơi cái tṛ ǵ đây?
- Một tṛ không tinh vi, không tế nhị, phô bầy sự trơ tráo vô liêm sỉ. Những người chính trị đă cùng nhau thoả thuận như thế. Họ sáng chế ra một thứ tội ác mới: tội bóc lột và đổ lên đầu giai cấp mà họ muốn trừ khử, tiêu diệt tận rễ, giai cấp giàu có. Phương pháp giản tiện và nhanh chóng nhất là tập trung những sở hữu chủ động sản và bất động sản lại và nă súng liên thanh vào như một số nước đă làm trong thế chiến thứ nh́. Nhưng làm như vậy sẽ phạm tội ác chống nhân loại và sự trả thù của các dân tộc sẽ kinh hồn đối với bọn đao phủ.
V́ vậy họ chọn dùng khí giới luật pháp để đạt mục đích mà không bị trừng phạt. Do đó mà có cả: Tội ác, toà án và bản án! Nhưng sự mạo nhận pháp luật này không đánh lừa được ai: mọi người đều biết tỏng những ư đồ xấu xa của những kẻ chủ mưu tiêu diệt hàng triệu người vô tội, mở trong tâm hồn người Việt một vết thương há miệng có thể không bao giờ lành!"[20]
Đó là những lời phê b́nh cuối cùng của Hiên, trước khi kịch mở màn. Sau bữa ăn tối, buổi đấu tố diễn ra đúng như đă được tập diễn:
"Ăn vội vàng cơm tối, rửa bát xong, Năng và Thủy gặp lại nhau trên đường cùng đến chùa, duyệt lại lần chót buổi tŕnh diễn sẽ bắt đầu khi trời vừa tối. Khi họ tới nơi, tất cả đă đâu vào đấy. Ba vị thẩm phán nhân dân do Đảng chỉ định đă có mặt, hăng hái đợi lên diễn đàn. Theo nhận xét của Thủy, hai phụ nữ vào vai dễ dàng v́ họ chuyên căi lộn với bạn hàng và những con mẹ lắm điều ngoài chợ, họ sành sỏi ngôn ngữ hàng tôm hàng cá và tối ưu trong việc vận dụng tiếng chửi thề.
Họ c̣n biết đủ tṛ lườm nguưt và la làng. Ngược lại người đàn ông có vẻ rụt rè sợ sệt, bối rối. Những Thanh Niên Cộng Sản được chiêu mộ trong vùng, khoảng hai chục người, sẵn sàng ném mệnh lệnh cho khán giả, và ḥ hét những khẩu hiệu thích ứng, tay nắm chặt những bó đuốc chốc nữa sẽ đốt lên để soi tỏ sân khấu. Chưa bao giờ xóm này tổ chức một cuộc liên hoan như vậy. Tất cả những người hiếu kỳ bị tính cách dị thường của ngày hội lôi cuốn, đều không hiểu sự khác biệt giữa buổi diễn tuồng và một toà án quyết định số phận một con người! Trong khi chờ đợi, trẻ con chơi diều và những người đàn bà nhà quê thi nhau nói huyên thiên chả đâu vào đâu cả"[21].
Trong cảnh trí lễ hội, nạn nhân được đưa ra đấu trường:
"Đêm vừa xuống, bỗng một thứ im lặng nặng nề đổ xuống kềm chặt mọi người. Bọn Thanh Niên vội vă châm đuốc, các vị thẩm phán vội vàng an tọa sau chiếc bàn phủ khăn màu. Ánh sáng vàng vọt của ngọn đèn dầu tố cáo nét xương xẩu trên những khuôn mặt hóp má.
Bị cáo đến, bước nặng nề, ṿng c̣ng sắt xích chân đập vào sân gạch vang âm ghê rợn. Áo quần hoen ố bùn và máu. Mặt sưng vù điểm những vết bầm tím quanh hai mắt mở hé. Tội nhân khó nhọc bước đi giữa hai người gác, một cầm gậy, một cầm gươm phường tuồng tuốt trần. Đoàn tùy tùng ô nhục hộ tống , bị can chân lảo đảo bước chỉ chực ngă. Hai nữ thẩm phán theo đúng lệnh đứng dậy chửi phủ đầu:
- Thằng khốn nạn kia, mày đóng kịch để những kẻ yếu bóng vía thương hại mày, nhưng không qua mặt được bà mày đâu! Ngày trước, khi bà mày đến xin bố thí bát cơm cho con bà sắp chết đói chết bệnh, mày đứng trên ngôi cao, nh́n bà từ đầu đến chân, rồi ra lệnh cho con gái thả chó đuổi ăn mày. Đồ tồi bại, lúc ấy mày đâu ngờ có ngày sẽ bị bà xử tội, tử h́nh đấy con ạ!"[22]
Buổi đấu tố đạt thành quả mỹ măn.
Nhưng sau đó, ông tổng bí thư nhận được bản phúc tŕnh của Năng và Tụy, một cán bộ khác của Đội Cải Cách, nội dung tố cáo hành động của viên đội trưởng Đội Cải Cách, nhấn mạnh đến sự kiện viên đội trưởng tuy theo cách mạng từ lâu nhưng trong những buổi học tập chính trị, lại có những lời lẽ đáng ngờ, chủ yếu là sau khi giải thích ư nghiă cuộc Cải Cách Ruộng Đất, hắn c̣n chêm vào: nếu ta làm cách mạng để đoạt lại phẩm giá con người cho thành phần bị bóc lột th́ ta cũng không thể coi kẻ bóc lột là con vật. Khi trừng trị họ rồi th́ cũng phải cho họ cái quyền làm người.
Nếu hắn chỉ phát biểu trong nội bộ, th́ ta cũng có thể làm ngơ v́ không nên để cho bên ngoài biết có sự bất đồng nội bộ, nhưng ngày hôm qua hắn làm nổ một x́ căng đan lớn giữa công chúng. Mặc dù hai bồi thẩm phụ nữ đă rất xuất sắc trong vai tṛ của ḿnh, khiến bị cáo phải ṿng tay, cúi đầu, nhắm mắt, nhục nhă, đi không vững, nhưng chưa ngă. Nhưng khi chánh án tuyên bố tử h́nh, v́ bị sốc mạnh, cộng thêm bị đánh và bỏ đói trong nhiều ngày, hắn đưa tay lên chặn tim rồi ngă lăn đùng ra đất.
Bản phúc tŕnh viết: "Người đầu tiên đến cứu kẻ hấp hối là đội trưởng Đội Cải Cách, đă bế xốc hắn lên đưa vào trong chùa". Một x́ căng đan không thể tha thứ được. Tổng bí thư chấp thuận ư kiến của Năng và Tụy.
Sau vụ thanh trừng đội trưởng Đội Cải Cách, bị quy là có nguồn gốc "quốc gia", không c̣n một tiếng nói lương tri nào dám đứng lên chống lại những tàn ác trong Cải Cách Ruộng Đất nữa. Năng và Thủy toàn thắng trong nghĩa vụ. Từ đây, Năng sẽ được tổng bí thư tin dùng.
Còn tiếp ...
Bookmarks