Công chúa chỉ vào chậu hoa Trương Chi, Mỵ-Nương:
- Kể từ ngày ấy, bên băi sông lầu Tây, nảy ra loại Lan này. V́ vậy người Việt ḿnh gọi là Lan Trương-Chi, Mỵ-Nương. Ban ngày, không có hương thơm, ban đêm hương tỏa ngào ngạt. Đây cánh trong cùng của hoa có bốn mầu. Nhụy giống h́nh người Trương Chi hiện lên trong chén, mầu vàng như chàng từng tắm trăng. Cánh hoa h́nh giống chén uống nước. Phần dưới mầu vàng, là chỗ nước đựng trong chén. Phần trên trắng, là phần chén, mà nước không tới. Trong chỗ chứa nứơc có hai vết đen, là bóng Mỵ-Nương với tể tướng in vào.
Đàm quí phi gật đầu:
- Quả đúng như công chúa nói. Thế sao trên cánh hoa lại có vết đỏ?
- Thưa, vết đỏ đó do công chúa uống trà, son trên môi nàng in vào miệng chén.
Hoàng hậu Lập-Giáo chỉ vào một chậu hoa hỏi:
- C̣n Lan này có tên ǵ, mà sao coi giống phía sau một người không quần áo, dù rằng rất đẹp?
An-Quốc chỉ vào khóm lan đó nói:
- Lan này có tên Hiếu tử thiên thu, cũng xuất hiện vào thời vua Hùng. Tương truyền vua Hùng thứ sáu. Bấy giờ có cha con họ Chử, làm nghề đánh cá ven sông. Hai cha cho chỉ có một cái khố. Khi cha ra ngoài th́ cha mang. Khi con ra ngoài th́ con mang. Một ngày, cha lâm bệnh sắp chết, dặn rằng: Sau khi bố chết, con cứ chôn bố trần truồng, giữ lại cái khố mà mặc. Nhưng khi cha chết, Chử đồng tử đem chôn khố theo cha. Một ngày kia chàng đang đánh cá ven sông, thấy thuyền rồng công chúa tới. Sợ hăi, chàng vội bới cát, chôn nửa người trong bụi lau. Công chúa đến băi sông, truyền quây màn quanh bụi lau để tắm rửa. Khi đang tắm, nước làm trôi cát, hiện ra thân h́nh trần truồng của Chử đồng tử. Công chúa cho là duyên trời, kết hôn với chàng. Từ đấy ven sông, nảy ra loại lan này, dân chúng gọi là lan Chử đồng tử hay Lan hiếu tử thiên thu. Tuy h́nh dáng thô tục, nhưng tinh thần đẹp hơn bất cứ loại hoa nào.
Công chúa ra lệnh cho tỳ nữ khác bước tới dâng lên một chậu lan, hương tuy thơm, nhưng hơi nặng. Hoàng đế bật cười:
- Loại này coi ngộ thực. Trông giống như một cái chum đựng nước, trên có lọng che. H́nh dáng thực quen thuộc. Không biết ta thấy ở đâu rồi.
Khai-Quốc vương tâu:
- Tâu phụ hoàng, h́nh dáng giống như chỏm cao nhất của Loa-thành thời vưa An-Dương.
- Đúng rồi, giống hệt vọng lâu ở Loa-thành. Này công chúa, loại lan này ắt có tên là Lan Loa-thành hẳn?
- Tâu phụ hoàng vâng. Tương truyền sau khi vua An-Dương đắp xong Loa-thành, khắp chân thành nảy ra loại lan này, cho nên dân chúng dùng tên ấy đặt cho lan.
Hoàng hậu Lập-Nguyên hỏi:
- Này công chúa, trong bẩy thứ lan, tất cả đều hướng trở lên. Duy loại lan này lại mọc úp trở xuống. Thế nó ứng với linh khí ǵ của Đại-Việt?
An-Quốc tâu:
- Loại Lan này có tên Hận t́nh Mỵ-Châu.
Hoàng hậu Lập-Nguyên thấy trong đám con cháu, có nhiều người không hiểu Mỵ-Châu là ǵ, bà nói:
- Công chúa nhắc lại truyện t́nh Mỵ-Châu, Trọng-Thủy một lần đi.
Công chúa An-Quốc dạ một tiếng tiếp:
- Thời vua An-Dương có Âu-lạc tam bảo. Một, nhờ Cao-cảnh hầu Cao-Nỗ chế ra nỏ thần, bắn một phát cả ngh́n mũi tên. Hai, địa thế hiểm trở. Ba, vơ công Đại-Việt khắc chế vơ công Trung-nguyên. Vua nước Nam-Việt tên Triệu Đà, nhiều lần mang quân sang đánh đều bại. Triệu Đà xin cầu hoà, hỏi công chúa Mỵ-Châu cho con trai là Trọng-Thủy. Lại xin cho Trọng-Thủy sang ở rể Âu-lạc. Trọng-Thủy sang ở trong Loa-thành, y ḍ được cách chế nỏ thần, học được vơ công Đại-Việt, và biết được điạ thế. Rồi y giả vờ xin về thăm nhà. Khi đi, y hỏi Mỵ-Châu rằng Lỡ ra khi ta đi rồi, có giặc đến th́ biết làm sao t́m nàng?. Mỵ-Châu đáp :Thiếp có áo lông ngỗng, khi đi đâu, thiếp rắc lông ngỗng. Chàng t́m dấu lông ngỗng sẽ thấy thiếp.
Đến đó An-Quốc ngừng lại. Đám trẻ nhao nhao lên:
- Rồi sao? Rồi sao?
- Trọng-Thủy trở về cung cấp Âu-lạc tam bảo cho Triệu-Đà. Triệu-Đà cất quân sang đánh Âu-lạc. Vua An-Dương bị thua. Ngài bỏ Mỵ-Châu ngồi sau ngựa, rồi chạy vào phương Nam. Trọng-Thủy theo dấu lông ngỗng đuổi gấp. Khi vua An-Dương chạy đến bờ biển vùng Cửu-chân, mới khám phá ra vụ Mỵ-Châu. Ngài rút kiếm giết con gái, dặn các tướng ẩn thân chờ ngày phục quốc, rồi nhảy xuồng bể tự tử. C̣n Trọng-Thủy đuổi đến bờ biển thấy xác vợ, sau khi chôn cất nàng rồi, trở về Cổ-loa nhảy xuống giếng tự tử. Từ đấy quanh thành Cổ-loa mọc ra thứ lan này, dân chúng gọi là Hận t́nh Mỵ-Châu.
An-Quốc chỉ vào khóm Lan hận t́nh Mỵ-Châu:
- Lan này có đặc điểm, là lưng cánh mầu trắng, phía trong mầu tím, luôn mọc ngược, giống như người sầu hận, hối lỗi.
Tỳ nữ dâng khóm lan cuối cùng. Hoàng đế gật đầu:
- Trong bẩy loại Lan, loại này trông vừa mỹ miều, lại thanh cao. Hoa có năm cánh, mầu trắng ngần, nhụy giống h́nh một phụ nữ đầu đội khăn, mặc áo hơi vàng. Hương thơm thực thanh cao. Thế nó biểu tượng cho biến cố ǵ? Hồi năm trước, trẫm đi qua Mê-linh, thấy khắp nơi đều có Lan này.
Bookmarks