(tiếp theo )
3) Ư THỨC HỆ THUỘC PHẠM TRÙ CỦA VĂN HÓA TÂY PHƯƠNG
Bây giờ, thử xem về phương diện LỊCH SỬ, câu tuyên bố ở trên là « Ư THỨC HỆ thuộc Phạm Trù của Văn Hóa và Triết Học TÂY PHƯƠNG» có CĂN CỨ nào chăng ?
Như đă định nghĩa ở trên, Ư THỨC HỆ (Ideology)là một hệ thống QUAN NIỆM và Tin Tưởng, thường có tính chất Chính Trị của một nhóm người hay một cá nhân.
Cụm từ này đă được Triết gia gốc Pháp Antoine Destutt de Tracy đặt ra. Ông này c̣n được gọi là «nhà Ư thức hệ» nữa, t́m cách cải tổ xă hội Pháp thuộc giai đoạn Hậu Cách mạng 1789 theo Tư tưởng có tính Thực dụng.
C̣n Ưù nghĩa thời mới của Ư THỨC HỆ bắt nguồn từ các tác phẩm của Karl Marx để chỉ những hệ thống tư tưởng chính trị, xă hội, luân lư sai lầm mà theo Marx, được giai cấp thống trị đặt ra v́ mục tiêu Tư lợi. Theo chân Marx, các phe nhóm, đảng phái thường cáo buôc lẫn nhau là tư tưởng của đối phương không diễn tả trung thực Sự Thật mà bị làm méo mó bởi đầu óc Ư Thức Hệ. Và các cuộc tranh chấp Ư Thức Hệ của thế kỷ 20 thường có tính cách quá khích kiểu Chính trị và Tôn giáo, như trường hợp của chủ nghĩa Phát Xít và Cộng Sản. Thí dụ điển h́nh nhất là cuộc Chiến Tranh Lạnh mà hai «diễn viên» thù nghịch chính yếu là Hoa Kỳ và Nga Sô tranh dành ảnh hưởng ở khắp nơi trên mọi chiến tuyến từ chính trị tới kinh tế, tâm lư …vvv…»(20)
4) CÓ NÊN ÁP DỤNG CÁC PHẠM TRÙ CỦA Ư THỨC HỆ VÀO VĂN HÓA VIỆT NAM VÀ VIỄN ĐÔNG HAY KHÔNG ?
Như phần tŕnh bày trên cho thấy, về cả hai phương diện TRIẾT HỌC và LỊCH SỬ, Ư THỨC HỆ thuộc Phạm Trù của Văn Hóa TÂY PHƯƠNG, nên nếu KHÔNG KHÉO th́ việc áp dụng các Phạm Trù của Ư THỨC HỆ vào các vấn đề của VIỆT NAM và VIỄN ĐÔNG có nguy cơ đưa tới những SAI LẦM, NGỘ NHẬN tương tự như những TỆ HẠI mà Claude Lévi- Strauss với CƠ CẤU LUẬN đă cảnh cáo về trường hợp các nhà Dân Tộc học trươc ông áp dụng bừa băi các Phạm Trù của văn hóa TÂY PHƯƠNG vào việc nghiên cứu văn hóa của các dân tộc DA MÀU.
Dưới ánh sáng của sự tŕnh bày ở trên, th́ cái SAI LẦM NỀN TẢNG NHẤT của tác giả bài «Tinh Hoa Ư Thức Hệ của Việt Nho» là việc đi Nghiên Cứu NHO GIÁO qua Lăng Kính ĐỘC NHẤT của Ư THỨC HỆ thuộc Phạm Trù của Văn hóa và Triết học TÂY PHƯƠNG, trong khi TINH HOA của NHO GIÁO chính yếu là một nền MINH TRIẾT UYÊN NGUYÊN.
a)TRƯỜNG HỢP NHÀ HÁN VỚI ĐỔNG TRỌNG THƯ:
Có lẽ lư do chính yếu khiến các Phạm Trù Ư THỨC HỆ thường được đem ra áp dụng ngày nay là một phần do màu sắc CHÍNH TRỊ sẵn có của cụm từ này, cộng với sự THẮNG TRẬN của Văn Minh TÂY PHƯƠNG trong các thế kỷ vừa qua, đưa tới việc người ta có khuynh hướng ÁP ĐẶT các Phạm Trù của Văn Hóa TÂY PHƯƠNG trong lănh vực NGHIÊN CỨU.
Một thí dụ ĐIỂN H̀NH là trường hợp NHÀ HÁN với ĐỔNG TRỌNG THƯ. Ngày nay, chúng ta thường đọc hay nghe nói về cụm từ «Ư THỨC HỆ» NHÀ HÁN với Đổng Trọng Thư như là «Kiến Trúc Sư» của «Hệ Thống Triết Học» này!
Chúng ta có thể nhận thấy là các cụm từ «Ư Thức Hệ» và «Hệ Thống Triết Học» thuộc Phạm Trù của Văn Hóa và Triết Học TÂY PHƯƠNG. Ngoài ra, Thực Tế thường PHỨC TẠP hơn điều mà người ta muốn cho chúng ta nghĩ! Nhưng trước tiên, có lẽ nên đề cập một chút về LỊCH SỬ.
Nhiều Nho Gia đă ca ngợi Hán Vũ Đế , coi như quan thầy của Nho Giáo, v́ đă có công đưa Nho Giáo đến chỗ toàn thắng. Nhiều học giả Tây Phương ví Vũ Đế như Constantin của Công Giáo, hoặc như Acoka với Phật Giáo. Điều đó chỉ là cái dáng dấp bên ngoài mà thôi. C̣n chính nội dung th́ khác.
Thực ra, nhà Hán kế tiếp nhà Tần không những trong di sản chính trị là TẬP QUYỀN TRUNG ƯƠNG và luôn cả ÓC CHUYÊN CHẾ. Hai phái Pháp Gia và Lăo Gia vẫn nắm then chốt trong guồng máy chính quyền ở đầu nhà Hán. Lệnh «cấm thư» măi cho đến đời thứ hai mới được «băi»…..Tuy bị triều đ́nh cấm đoán nhưng Nho Giáo vẫn được truyền dạy ở ngoài dân gian và càng ngày càng thấm nhập…….Cho đến đời Hán Vũ Đế th́ càng ăn sâu hơn vào dân chúng.
Hán Vũ Đế có mời vài Nho Gia vào triều và bất đắt dĩ nghe lời Đổng Trọng Thư mà tuyên dương Nho Giáo. Nói BẤT ĐẮC DĨ v́ thực ra Hán Vũ Đế không ưa ǵ Nho Giáo, bởi tự trong bản chất, Nho Giáo vốn CHỐNG óc Độc Tài Chuyên Chế và vốn đề cao Ư DÂN là Ư TRỜI.
C̣n Hán Vũ Đế tuy có nói là tuân theo «Ư Trời» trong việc cai trị, nhưng «Ư Trời» th́ không t́m trong Ư DÂN, mà lại đi t́m qua Điềm Trời, Sấm Vĩ, Bốc Phệ theo thuyết Âm Dương Gia, Mặc Địch……Chính v́ Đổng Trọng Thư giải thích XUÂN THU theo lối Tai Dị đó, như «vua đi đâu có rồng theo….» nên mới được Hán Vũ Đế chấp nhận và nghe lời ông mà đặt ra nhà Đại Học với 50 chức bác sĩ. Làm việc đó, Vũ Đế có vẻ ủng hộ Nho Giáo, nhưng thực ra là tại Nho Giáo lan quá rộng không thể gạt bỏ được, nên t́m cách kiểm soát sự giải nghĩa Kinh Sách và uốn nắn cho hợp ư của ḿnh: cố biến Nho Giáo trở thành dụng cụ cho lối TRUNG ƯƠNG TÂP QUYỀN CHUYÊN CHẾ là chủ trương của phe Pháp Gia, chứ không phải thành thực đề cao Nho Giáo.
Riêng về Đổng Trọng Thư không những không được tin dùng, mà chỉ muốn hại đi , nhưng lại sợ bị mang tiếng, nên Hán Vũ Đế định nhờ tay hai anh em của ông là Địch Vương và Giao Tây Vương hại thay, nhưng nhờ Đổng Trọng Thư khôn khéo nên thoát chết.
Đôi khi Hán Vũ Đế có gọi Đổng Trọng Thư đến hỏi ư kiến, nhưng chẳng qua là để che đậy dă tâm đă muốn mưu hại ông, chứ thức không có bụng dùng, bởi tuy ông có theo Tai Dị, nhưng tâm trí c̣n quá nặng ÓC NHO. Ông nhấn mạnh đến điểm vua phải bắt chước Trời mà Yêu Dân, và cực lực phản đối việc cho người nộp nhiều thóc lên làm quan và làm quan lâu được thăng chức…..Ông xin lấy TÀI ĐỨC làm tiêu chuẩn và không cần phải làm lâu, miễn là tài nhiều th́ được thăng chức lớn…..
Tóm lại, những nguyên tắc của Nho Giáo, Đổng Trọng Thư c̣n duy tŕ được khá nhiều nên không bao giờ Hán Vũ Đế dùng ông, mà chỉ dùng người khác là Công Tôn Hoàng làm Tể tướng.(21)
ĐỔNG TRỌNG THƯ là một thí dụ về sự kiện là Thực Tế thường PHỨC TẠP hơn định kiến, «khuôn mẫu» mà người ta cố dựng lên để biện minh cho một Ư Đồ nào đó. Ông là trường hợp ĐIỂN H̀NH của nhiều NHÀ NHO phải ra làm quan giúp dân, giúp nước, mà sự «xung đột nội tâm» xảy ra giữa một bên là tư cách của KẺ SĨ với nội dung MIMH TRIẾT, Triết Lư mà tùy tŕnh độ tâm thức họ được tiêm nhiễm ít nhiều từ các lời GIÁO HUẤN được chứa trong Tứ Thư, Ngũ Kinh và bên kia với tư cách là THUỘC HẠ của một ông Vua với những Ư Nghĩa thông thường thuộc các lănh vực Chính Trị, Xă Hội, KinhTế……với sự pha trộn xen lẫn ư nghĩa của các học phái khác, chưa kể lâu lâu lại cộng thêm một ÂM MƯU Chính Trị ở đàng sau như trường hợp HÁN VŨ ĐẾ.
Phần trên cho thấy là thực tế khá PHỨC TẠP v́ cuộc đời thường có rất nhiều khía cạnh, nên không thể lập luận một cách đơn giản MỘT CHIỀU như tác giả viết về Đổng Trọng Thư:
«Ông đă có ảnh hưởng sâu đậm đến giới Nho Sĩ Việt Nam………v́ ông đă có tác động chính trong việc cải biến Nho Giáo thành một ư thức hệ hay giáo điều cho chính quyền. Có nghĩa là trí thức Việt Nam đă học Nho Giáo không phải trực tiếp từ kinh điển mà qua kiến giải của họ Đổng, và họ chỉ được phép học Nho giáo Đổng mà thôi(Sic).»(22)
C̣n về lập luận của tác giả liên quan đến việc Hán Vũ Đế nghe Đổng Trọng Thư mà băi bơ Bách Gia Chư Tử:
« Hăy nhớ rằng Nho Giáo đă loại trừ các học phái khác để giành độc tôn về giáo điều ư thức hệ và tồn tại măi đến năm 1905 tại Trung Quốc»
Th́ Cố Triết Gia KIM ĐỊNH có ư kiến như sau: «Sự thật th́ không phải là băi bơ Bách Gia chi hết, mà chỉ là kế hoạch chính phủ dùng để vừa ḷng dân vẫn sùng Nho Giáo, vừa chiếm độc quyền kiểm soát việc chú sớ kinh sách và cả đến «san định» lại các Kinh Truyện đă bị thất lạc sau vụ «đốt sách chôn Nho» của Tần Thủy Hoàng.Do đấy mà Lưu Hâm được sai ra làm sách NGỤY KINH của Cổ nhân, nhằm gọi những sách bí thư trong gác Thạch Cừ của riêng chính phủ, tư nhân không ai có.»
Và Cố Triết Gia kết luận: «Việc băi bỏ BÁCH GIA CHƯ TỬ là một cú CHÍ TỬ đánh vào Nho Giáo, đem đặt vào miệng Khổng Tử những điều Ông đả kích, để môn đệ ông phải chấp nhận và từ đấy Nho Giáo biến thành HÁN NHO.»(23)
b) VIỆT NHO CÓ PHẢI LÀ Ư THỨC HỆ HAY KHÔNG ?
Một trong những khám phá quan trọng nhất trong công tŕnh đồ sộ của Cố Triết Gia là sự Khác Biệt giữ VIỆT NHO và HÁN NHO. Nhưng VIỆT NHO có phải là một Ư THỨC HỆ như tác giả cố ư lập luận hay không ?
Nhận xét đầu tiên là có lẽ do cái nh́n ĐỘC CHIỀU có tính chất Ư THỨC HỆ của chính tác giả được khẳng định ngay từ đầu, nên đụng vào điều ǵ th́ tác giả cũng nh́n thấy qua LĂNG KÍNH Ư Thức Hệ cả!
Điều thứ hai là như đă đề cập ở trên, theo Cơ Cấu Luận chẳng hạn, chúng ta KHÔNG nên LẠM DỤNG những Cụm Từ như Ư THỨC HỆ, CHỦ NGHĨA NHÂN VĂN……vvv…..thuộc Phạm Trù của một nền Văn Hóa khác để bàn về những vấn đề của Việt Nam và Viễn Đông, v́ điều này dễ đưa tới những LẦM LẠC trong sự Phán Đoán.
PHẠM CÔNG THIỆN có thể đồng ư với chúng tôi khi ông viết:
« Từ lâu, chúng thường khi lầm lẫn ngay từ căn rễ mỗi lần chúng ta thảo luận về Dân Tộc Tính:
_ Chúng thường đồng hóa lầm lẫn CHỦ NGHĨA QUỐC GIA, CHỦ NGHĨA DÂN TỘC với Dân Tộc Tính
_ C̣n Cộng Sản Hà Nội th́ lầm lẫn đồng hóa CHỦ NGHĨA QUỐC TẾ, CHỦ NGHĨA CỘNG SẢN TÂY PHƯƠNG với Dận Tộc Tính
._ Nguy hiểm nhất là chúng ta đă sử dụng một cách bừa băi NHỮNG Ư NIỆM VĂN HÓA TÂY PHƯƠNG HẬU THỜI để giải thích và t́m hiểu Dân Tộc Tính của Việt Nam.» (24)
Về ḷng YÊU NƯỚC, th́ nhiều người có thể đồng ư là Kim Định RẤT YÊU NƯỚC. Nhưng có lẽ Ông c̣n YÊU CHÂN LƯ hơn cả Yêu Nước!
Thật vậy, trên hành tŕnh đi T̀M CHÂN LƯ, Ông viết về SỨ MỆNH TRIẾT LƯ như sau:
«Tổng hợp những suy tư, những phân tích bất kể đến từ Đông hay Tây, Nam hay Bắc.»(25)
Do đó, Ông bắt đầu công cuộc t́m kiếm trong môi trường của TRIẾT TÂY. Ông thường «tâm sư»ï là không có một triết gia, tư tưởng gia có chút «thế giá» nào của Tây Phương mà Ông không bỏ công ra nghiên cứu để xem có điều ǵ học hỏi hay không? Nhưng cuối cùng, Ông kết luận là tuy các Triết thuyết Tây Phương có dáng dấp «nguy nga đồ sộ», nhưng khi xét về thực chất, nội dung bên trong th́ thường thiếu «chất sống» cần thiết để nuôi dưỡng đời sống Tâm Linh, nên không có khả năng hướng dẫn đời sống.
Bước thứ hai là nền TRIẾT ẤN với đầy dẫy Mâu Thuẫn trong triết lư cũng như trong đời sống. V́ bên cạnh những điểm cao SIÊU H̀NH là những tệ nạn ĐẲNG CẤP.
Phải chờ đến tuổi «Tứ thập bất hoặc» th́ mới bắt đầu ló dạng từ một vài câu chữ NHO thoạt trông có vẻ «lơ mơ», «rời rạc», một «vài tia sáng» đem lại sức sống, sự thống nhất vào mớ kiến thức đồ sộ cho đến đây vẫn c̣n «Ngổn ngang trăm mối». Và có lẽ đây là bước khởi đầu của hành tŕnh của Cố Triết Gia về với VĂN HÓA DÂN TỘC.
Và như đă nói ở trên, giống như các Bậc ĐẠI THỨC GIÁC khác, sỡ dĩ Ông chủ trương VỀ NGUỒN là v́ theo Ông, chỉ vào buổi B̀NH MINH của Nhân Loại, con người mới có cái nh́n TOÀN THỂ đem đến sự NHẤT QUÁN trong lănh vực SUY TƯ, th́ mới nắm được TINH HOA của VĂN HÓA.
Tóm lại, do L̉NG THÀNH đi t́m CHÂN LƯ, KIM ĐỊNH đă phát kiến ra VIỆT NHO, chứ KHÔNG do ḷng Yêu Nước «Cuồng Nhiệt» hay «âm mưu» CHÍNH TRỊ hay Ư THỨC HỆ nào cả như tác giả lập luận.
Dùng Nghịch Lư MANHEIN để áp dụng vào KIM ĐỊNH là VÔ ÍCH, v́ bước KHỞI ĐẦU của Ông là MINH TRIẾT, chứ đâu phải Ư Thức Hệ mà lập luận là «người ta không thể tự giải phóng ḿnh ra khỏi Ư Thức Hệ!!!
Điều đáng ngạc nhiên hơn nữa là tác giả lại viện cớ là các nhà nghiên cứu trong nước đang đi t́m yếu tố Ư Thức Hệ trong Nho Giáo để «gán ép» VIỆT NHO là Ư Thức Hệ.
KIM ĐỊNH đâu có liên quan ǵ với đảng CSVN !!!
c)NHO GIÁO CÓ PHẢI LÀ MỘT LƯ THUYẾT «NHẬP CẢNG» HAY KHÔNG?
Tác giả c̣n muốn cho độc giả thấy là Nho Giáo chỉ thuần túy là một Lư thuyết»nhập cảng» từ Trung Hoa mà vua chúa Việt Nam sử dụng để cai trị dân cũng như dùng làm vũ khí chống xâm lăng.
VIỆT NHO trái lại, dựa trên các khám phá mới nhất của Khoa học, chủ trương là Bách Việt vào đất Trung Hoa trước nên đặt nền móng đầu tiên cho Nho Giáo. Người Tàu vào sau chỉ «công thức hoá» nội dung của Bách Việt. Một thí dụ là Kinh Thi có nội dung là Ca Dao, Tục Ngữ của dân gian. Mà dân gian VIỆT th́ giống nhau, dẫu ở đất Trung Hoa hay đất Việt.
Vậy nên khi Nho Giáo theo ngă vương triều mà vào đất Việt, th́ không phải là đến một xứ sở xa lạ, mà thực sự là TRỞ VỀ QUÊ CŨ. Sự khác biệt giữa Nho Giáo và Văn Hóa V́ệt chỉ về ngôn ngữ mà thôi, c̣n nội dung là MỘT. Như «Rồng Tiên» trong Huyền Sử VIỆT là «Âm Dương» trong Dịch Lư, «Bánh chưng bánh dầy» là «Thiên viên địa phương»…..vvv….
5)TÁC GIẢ DÙNG PHẠM TRÙ CỦA VĂN HÓA NGOẠI LAI ĐỂ GIẢI THÍCH VIỆT NHO
Tóm lại, trái với những lập luận của tác giả , phần tŕnh bày trên cho thấy là VIỆT NHO giống như NHO GIÁO NGUYÊN THỦY là một nền MINH TRIẾT UYÊN NGUYÊN , chứ KHÔNG phải là một Ư THỨC HÊÏ hay một Lư Thuyết «nhập cảng».
Trái lại, chính tác giả lại dùng Ngôn Ngữ, Phạm Trù của Văn Hóa và Ư THỨC HỆ NGOẠI LAI để bàn về các vấn đề của Văn Hóa VIỆT. Và đó mới là thực sự VẤN ĐỀ!.
a) VIỆT NHO CÓ PHẢI LÀ MỘT TÔN GIÁO HAY KHÔNG?
Hết gán cho Nho Giáo nhăn hiệu Ư THỨC HỆ mà chúng tôi chứng minh ở trên là KHÔNG PHẢI, tác giả lại bảo Nho Giáo là một TÔN GIÁO :
«Nho Giáo đầu tiên được tiếp nhận bởi giới cầm quyền như là một ư thức hệ, và chỉ măi sau này mới được quần chúng tiếp nhận như môt loại tôn giáo.»(26)
Không biết tác giả căn cứ vào đâu để viết ra những ḍng trên. NHO GIÁO KHÔNG có Tín Điều hay Mặc Khải, KHÔNG có Nghi Lễ Tế Tự với những Phép Màu, KHÔNG có hàng Tư Tế, th́ LÀM SAO GỌI LÀ MỘT TÔN GIÁO ĐƯỢC ???
Tác giả c̣n dùng những cụm từ của các Tôn Giáo Tây Phương như TÍN ĐIỀU, GIÁO ĐIỀU để áp dụng cho các sách Trung Dung và Luận Ngữ. Theo thiển ư, cụm từ GIÁO HUẤN có vẻ thích hợp hơn !!!
b)TRÁNH LẠM DỤNG NGÔN NGỮ TRIẾT TÂY KHI BÀN VỀ VĂN HÓA VIỆT
Ngoài ra, cách dùng TỪ NGỮ của tác giả để viết về các nhân vật quen thuộc của Sử Sách VIỆT như Nguyễn Trăi, Nguyễn Du, Nguyễn Công Trứ khiến độc giả có thể gặp khó khăn trong việc nhận diện các VỊ này!
NGUYỄN TRĂI
_ «Nguyễn Trăi đă phát triển một dạng Việt Nho theo nguyên lư thực nghiệm…….»
_ « ……………….ông nhất thiết đ̣i hỏi nền độc lập toàn diện cho Việt Nam dựa trên nguyên lư đa nguyên và tương trọng.»
_ «Nguyễn Trăi đ̣i hỏi phải mạnh dạn quay về với lư thuyết nguyên bản của chủ nghĩa nhân đạo trong sách Luận Ngữ» (27)ơ
ĐỀ NGHỊ :
_ «Nguyễn Trăi là một nhà Nho gốc Việt mà triết lư hướng về hành động»
_ «…………………..ông nhất thiết đ̣i hỏi nền độc lập toàn diện cho Việt Nam dựa trên sự tương kính và chấp nhận dị biệt.»
_ « Nguyễn Trăi đ̣i hỏi phải mạnh dạn quay về với triết lư Nhân Bản Nguyên Thủy trong Luận Ngữ.»
NGUYỄN DU
« Tuy đại thi hào Nguyễn Du không phải là môt Triết gia lớn như Nguyễn Trăi hay Nguyễn Công Trứ, nhưng trong triết lư của ông, ta có thể t́m thấy những yếu tố nhân đạo và h́nh thái duy tâm của Việt Nho.» (28)
ĐỀ NGHỊ
« Tuy tác phẩm của đại thi hào Nguyễn Du có vẻ không bàn nhiều về khía cạnh Triết lư như tác phẩm của hai nhà Nho có óc Triết là Nguyễn Trăi và Nguyễn Công Trứ, nhưng trong triết lư của ông, ta có thể t́m thấy các yếu tố nhân chủ và tâm linh của Việt Nho.»
NGUYỄN CÔNG TRỨ
_ « Tương tự như vậy, Nguyễn Công Trứ là một Triết gia thực dụng hàng đầu.
_ « ông đề nghị môt triết lư nhân sinh, một sự hiện hữu của những nhân vật toàn thể, tức là sự hiện hữu của một con người toàn thể (homo integralis), một con người mang tính kinh tế, lư lẽ và tôn giáo(homo economics, homo rationalis, homo religious) (29)
ĐỀ NGHỊ
_ «Nguyễn Công Trứ cũng là một nhà Nho mà triết lư hướng về hành động»
_ « ông đề nghị một nền triết lư nhân sinh với sự góp mặt của những nhân vật có một nhân cách toàn diện bao gồm nhiều khía cạnh như kinh tế, lư luận và tôn giáo.»
KẾT LUẬN: VIỆT NHO LÀ MÔT NỀN NHÂN BẢN TOÀN DIỆN:
Bắt nguồn từ một nền MINH TRIẾT Uyên Nguyên, VIỆT NHO trong Lịch Sử đă có những Vị Đại Diện Ưu Tú như Nguyễn Trăi, Nguyễn Du, Nguyễn Công Trứ…vvv….mà tác giả có đề cập trong bài viết. V́ VIỆT NHO là một nền TRIẾT LƯ NHÂN SINH nên các VỊ trên hoạt động trong nhiều lănh vực khác nhau trong Cuộc Sống, chứ KHÔNG chỉ là những CHUYÊN VIÊN về TRIẾT HỌC như ở bên Trời TÂY.
Viết về NGUYỄN TRĂI, tác giả cho biết Ông là «một vị Tướng, một nhà Thơ và một nhà Nho». C̣n về NGUYỄN CÔNG TRỨ, «« ông đề nghị một nền triết lư nhân sinh với sự góp mặt của những nhân vật có một nhân cách toàn diện bao gồm nhiều khía cạnh như kinh tế, lư luận và tôn giáo.»
Có lẽ v́ VIỆT NHO là một nền NHÂN BẢN TOÀN DIỆN bắt nguồn từ MINH TRIẾT nên các VỊ Đại Diện nêu trên mới theo đuổi suốt cuộc đời LƯ TƯỞNG Cao Quư nhắm vào việc đào tạo nên những con người với một NHÂN CÁCH TOÀN DIỆN.
Tác giả có nhận xét là NHO GIÁO cách chung và VIỆT NHO cách riêng, là ĐỐI TƯỢNG của nhiều THẾ LỰC không những KHÁC NHAU mà nhiều khi c̣n MÂU THUẪN nhau, THÙ NGHỊCH nhau nữa.
Chẳng hạn trước đây, «chính quyền Ngô Đ́nh Diệm tái lập Nho học như là vũ khí chống chủ nghĩa xă hội», c̣n trong thời kỳ chiến tranh VN th́ chính quyền CSVN lại «huy động toàn diện để chống các cường quốc nước ngoài như đế quốc Mỹ và bá quyền Trung Quốc'«.
Sự kiện trước kia Nho Giáo bị giới Trí thức Tây học đỗ lỗi cho là «thủ phạm» của sự «chậm tiến và hủ lậu» th́ ai cũng biết, nhưng ít người biết hơn là «Đặng Tiểu B́nh……đă t́m thấy chút giá trị trong Nho Giáo cho công cuộc hiện đại hóa», cũng như «với chính sách đổi mới của Nguyễn Văn Linh, chính quyền VN …………..khuyến khích nghiên cứu thêm về Nho Giáo, đặc biệt về vai tṛ của nó trong công cuộc hiện đại hóa ở Á Đông.»
Ngày nay, trong khi các nhà nghiên cứu CSVN đang thử «gợi ư cho việc nghiên cứu với quan điểm khoa học», th́ «các nhà trí thức Công Giáo nghiên cưú Nho Giáo để ḥa hợp Đức tin của họ với Truyền thống dân tộc».(30)
Trên đây là những nhận xét Hữu Ích mà tác giả đă đưa ra về ảnh hưởng Rộng Lớn của Nho Giáo trên nhiều khuynh hướng, phe nhóm, tôn giáo, đảng phái, chính quyền….vvvv….Nhưng ĐÁNG TIẾC là đối với các biến cố, dữ kiện vừa được mô tả ở phần trên, , tác giả chỉ thấy khía cạnh TIÊU CỰC của vấn đề mà thôi. Tác giả viết: «Tức là người ta nghiên cứu cho những mục đích ngoại lai chứ không phải v́ giá trị tự thân của nó». Th́ đó CHỈ là điều ĐÁNG TIẾC cho NGƯỜI NGHIÊN CỨU mà thôi! CHỨ KHÔNG LIÊN QUAN G̀ ĐẾN GIÁ TRỊ TỰ THÂN CỦA NHO GIÁO CẢ!!!
TRÁI LẠI LÀ ĐÀNG KHÁC!!! Thật vậy, Sự kiện là nhiều khuynh hướng, phe nhóm, tôn giáo, đảng phái, chính quyền….không những KHÁC NHAU mà nhiều khi c̣n MÂU THUẪN, THÙ NGHỊCH nhau nữa, nhân danh NHO GIÁO để chống lại quan điểm đối phương của họ, dẫu họ chỉ lănh hội được MỘT PHẦN của NHO GIÁO qua LĂNG KÍNH của Ư THỨC HỆ của họ, th́ KHÔNG v́ vậy mà LÀM GIẢM GIÁ TRỊ CỦA NHO GIÁO.
Lư do là GIÁ TRỊ Thực Sự của NHO GIÁO KHÔNG giới hạn ở những lối nh́n, quan điểm, ư tưởng……RIÊNG RẺ mà mỗi khuynh hướng, phe nhóm, tôn giáo, đảng phái, chính quyền………nh́n thấy trong NHO GIÁO qua LĂNG KÍNH của riêng họ, mà là TỔNG HỢP của TẤT CẢ lối nh́n, quan điểm, ư tưởng…………của TẤT CẢ khuynh hướng, phe nhóm, tôn giáo, đảng phái, chính quyền……..
Thật vậy, CHỈ với cái nh́n TOÀN THỂ của các Phương Pháp Khảo Cứu TÂN TIẾN NHẤT như Cơ Cấu Luận, Tư Duy Thống Hợp, Phương Pháp Tổng Quan, th́ mới nắm bắt được TINH HOA của NHO GIÁO và VIỆT NHO bắt nguồn từ nền MINH TRIẾT UYÊN NGUYÊN của buổi Hừng Đông của Nhân Loại, KINH QUA suốt chiều dài Lịch Sử của đoàn dân LẠC VIỆT để đạt đến Đỉnh Cao SIÊU H̀NH của một nền NHÂN BẢN TÂM LINH TOÀN DIỆN mà chúng ta đang chứng kiến hôm nay.
Có lẽ Quư Độc Giả cũng đă đoán biết GS Trần Văn Đoàn là tác giả bài viết «Tinh Hoa Ư Thức Hệ của Việt Nho» mà chúng tôi đă đề cập ở phần trên.
Chúng tôi cũng sẽ xin Hân Hạnh lần lượt tŕnh bày cùng Quư Vị BA Trường Hợp ĐIỂN H̀NH c̣n lại trong các dịp tới.
Lê Việt Thường
(c̣n tiếp)
Bookmarks