by Du Uyên - July 14, 2016
"Chỉ sau khi:
Cái cây cuối cùng bị đốn xuống,
Ḍng sông cuối cùng khô hạn
Con vật cuối cùng bị đánh bắt,
Th́ chúng ta mới biết được rằng tiền không thể ăn được.”
(Lời của một thổ dân da đỏ)
Câu nói “thấm thía” trên là câu slogan trong các biển hiệu được đặt trang trọng nhiều chỗ công cộng ở Singapore, nơi ông Lư Quang Diệu (Thủ tướng đầu tiên của Singapore) đă từng mơ ước năm 1960: “Hy vọng là một lúc nào đó Singapore sẽ phát triển được như Sài G̣n.” Và sau 56 năm, câu “cuộc đời không như là mơ” đă ứng nghiệm với lời ông cũng như bao con người khác từng cảm thán khi… cuộc đời không như là mơ!
Sự phát triển của Singapore đến thời điểm đó chưa bao giờ có thể so sánh được với Sài G̣n. Làm sao bằng được khi so một Ḥn Ngọc Viễn Đông với một đất nước nghèo khó, bé nhỏ vừa thành lập? Bây giờ th́ càng không thể so sánh một Con Rồng Châu Á, thu hút vốn đầu tư, nhân tài bậc nhất với một thành phố vừa mất tên vừa bị mất vô số thứ khác, trong đó có cả người tài và ḷng tin.
Cách đây hai năm, khi tận mắt nh́n những hàng cây cổ thụ ở khu trung tâm Sài G̣n bị xẻ thịt, những ḍng người hối hả tràn vào Thương Xá Tax ngày thanh lư cuối cùng trước khi ṭa nhà lộng lẫy này bị đóng cửa, những tiểu thương và những thị dân ngậm ngùi lau nước mắt, những tấm h́nh share khắp nơi trên mạng xă hội, đa phần kèm theo đó là sự phẫn nộ, bất lực khi nh́n một phần kư ức, một phần cuộc sống bị xóa nḥa dần mà không làm ǵ được. Tôi đă tấm tức khóc và “hận cả thế giới” suốt nhiều ngày liền. (Trong cái rủi có cái may, sau lần đó tŕnh độ thơ văn của dân Sài G̣n cũng cải thiện rơ rệt). Thế nhưng vừa rồi, cách đây vài tuần thôi, khi hàng chục, trăm cây cổ thụ ở con đường đẹp nhất nh́ Sài G̣n-đường Tôn Đức Thắng-bị chặt bỏ và dời đi. Tôi chả thèm đến ngó, không có một tia cảm xúc “thương vay khóc mướn” như vô số lần ḿnh đă trải. Khi đọc những ḍng tin về sự kiện này th́ giật ḿnh nh́n lại và hiểu ra, ḷng tin của bản thân đă mất. Không phải ḷng tin với bất cứ ai mà là ḷng tin đối với chính ḿnh. Tôi không tin tôi sẽ có thể buồn măi được, v́ mỗi ngày Sài G̣n đều bị mang ra cắt xén để chánh thức trở thành một thành phố Hồ Chí Minh thật sự trong mắt những người coi đó là sứ mệnh. Rồi cũng có khi ngồi một ḿnh tự hỏi điều đó đủ gọi là bi kịch hay chưa? Khi chính nơi tôi sinh ra và lớn lên không hề an b́nh như đă được dạy và học. Miền Trung biển chết, Miền Tây ruộng chết, Cao Nguyên rừng chết, Đồng Bằng người chết. Ngay cả Sài G̣n, nơi được xem là an toàn nhất cũng đang chết dần chết ṃn… Cùng chung cơ thể, có lẽ nào tay chân mắt mũi bị nạn hết mà khúc ruột vẫn an toàn?
Thị dân dù đắm ch́m trong ḍng đời bon chen hối hả nhưng chưa bao giờ lơ là thời cuộc. Ai ai cũng mang trong sâu thẳm một chữ buồn. Rồi chẳng biết làm ǵ hơn mà đi khắp nơi, t́m cho ḿnh một chỗ trú an toàn, có thể ngồi đó mà ôn lại một Sài G̣n mà họ chưa từng thấy, kể cho nhau nghe chuyện “người Sài G̣n” như là… thần thoại dưới những tàn cây xưa cũ. Chỗ đó là Dinh Độc Lập.
Dinh Độc Lập, ngày nay c̣n gọi là dinh Thống Nhất hay hội trường Thống Nhất được Tổng thống Việt Nam Cộng Ḥa Ngô Đ́nh Diệm quyết định khởi công vào ngày 1/7/1962 trên nền dinh Norodom (dinh Thống đốc) do người Pháp xây dựng từ năm 1868. Dinh c̣n gọi là Phủ Tổng thống đưa vào sử dụng chính thức vào ngày 31/10/1966. Đây là một trong những công tŕnh kiến trúc “sống lâu” nhất Sài G̣n dẫu qua bao nhiêu dâu bể và thay đổi của thời cuộc. Nơi đây từng là công thự đẹp nhất Á Đông – chỗ ở của những người quyền lực nhất và cũng là nơi chứng kiến nhiều biến cố lịch sử, thị dân c̣n gọi là “Nhà Trắng Việt Nam”. Ngày nay, Dinh Độc Lập được xem là một di tích lịch sử văn hoá và là nơi hội họp, tiếp khách của các cấp lănh đạo trung ương đương thời. Ở mặt sau Dinh Độc Lập c̣n có một quán cà phê luôn đông khách cũng bị/được đặt cái tên rất lịch sử – cà phê 30/4 – thu hút tầng lớp trí thức, nhà báo, nhà văn, công an, bác sĩ lẫn nhân viên văn pḥng làm việc ở xung quanh khu vực trung tâm cũng xem đây là chỗ để tiếp khách, họp mặt. C̣n sinh viên học sinh th́ xem đây là nơi lư tưởng đến chụp “kỷ yếu”, lưu giữ kư ức một thời áo trắng. V́ ngoài “lợi thế lịch sử”, nơi đây c̣n có không gian thoáng đăng, có thể đậu nhiều xe hơi lẫn xe máy, có chỗ vui chơi dành riêng cho trẻ em. Ngoài ra ở đây c̣n có một hệ thực vật vô cùng đa dạng.
Khuôn viên, khách của quán cà phê 30/4 trong Dinh Độc Lập
(Xem tiếp)
Bookmarks