* Lề luật trong Giáo Hội Công Giáo nói ǵ về hành vi tự sát?
* Đức Giám Mục John Joseph tự t́m cái chết để phá vỡ "nền văn hóa thinh lặng" trước sự ác.
* Chúa Giêsu đến không phải để phá bỏ nhưng để hoàn chỉnh Lề luật.
* Bài học hôm nay
Trần Phong Vũ
Giáo lư Giáo Hội Công Giáo về tự sát
Số 2280: Mỗi người chịu trách nhiệm về sự sống của ḿnh trước mặt Thiên Chúa là Đấng ban sự sống [….] Chúng ta không có quyền định đoạt về mạng sống của ḿnh.
Số 2281: Tự sát nghịch với khuynh hướng tự nhiên … Lỗi phạm nặng nề đến t́nh yêu chính đáng đối với bản thân. Tự sát c̣n xúc phạm đến t́nh yêu đối với người thân cận […] Tự sát đối nghịch với t́nh yêu của Thiên Chúa hằng sống
Số 2282: […] Luân lư cấm cộng tác vào việc tự sát. Người tự sát v́ những rối loạn tâm thần trầm trọng, quá lo âu và sợ hăi trước một thử thách, trước đau khổ hoặc sợ bị tra tấn, có thể được giảm bớt trách nhiệm.
Số 2283: Ta không được tuyệt vọng về phần rỗi đời đời của những người tự tử. Thiên Chúa có thể thu xếp cho họ có cơ hội sám hối để được ơn tha thứ […] Hội Thánh vẫn cầu nguyện cho những người hủy hoại mạng sống ḿnh.
Hai tác giả Lê Thiên và Lê Tinh Thông đă trích dẫn những đoạn giáo lư của GHCG trên đây trước khi bắt đầu bài viết về trường hợp tự sát của đức cha John Joseph, Giám mục Chính ṭa Giáo phận Faisalabad, trong mục Gương Sống Đạo Giữa Đời do hai anh phụ trách trên nguyệt san Diễn Đàn Giáo Dân số 70 phát hành tháng 9 năm 2007. Dựa vào những chi tiết về cuộc đời, quá tŕnh bảo vệ nhân quyền và nhất là tâm thức của người mục tử đầy ḷng yêu thương và quả cảm trong Giáo Hội Công Giáo Pakistan, người viết bài này muốn cùng độc giả suy tư, bàn giải và rút ra một bài học cho đất nước, cách riêng cho Giáo Hội Công Giáo Việt Nam hôm nay.
I. Quyền tối thượng của Thiên Chúa trên sự sống
Sự sống của con người đến từ Thiên Chúa và do Thiên Chúa định đoạt. Điều Răn Thứ Năm trong Thập Điều ghi rơ: Chớ Giết Người!. Điều răn này bao hàm luôn cả luật cấm không được tự ư lấy đi mạng sống của chính ḿnh (tự sát).
Như thế, trên nguyên tắc, hành vi tự sát là một trọng tội được qui định rơ ràng bằng giấy trắng mực đen trong sách Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo. Từ Điều Răn Thứ Năm trong Thập Điều, Giáo Hội cũng coi hành vi phá thai là giết người và ngăn cấm người mẹ không được triệt hủy bào thai trong ḷng bà ở bất cứ giai đoạn nào, dù biện minh thai nhi là phần thân thể của chính ḿnh để tự cho ḿnh cái quyền được giữ lại hay giũ bỏ.
Cùng một tâm thức như thế, người thày thuốc không được áp dụng y thuật để giúp người mắc những chứng bệnh nan y t́m kiếm cái chết êm dịu cho đương sự.
Tuy vậy, qua hai số 2282 và 2283 trong sách giáo lư, Giáo Hội Công Giáo mở ra một cái nh́n khác cho khách bàng quan khi nghĩ về số phận chung cuộc của những người tự ư kết liễu đời ḿnh. Giuda Iscariot, một trong 12 môn đệ của Chúa Giêsu đă treo cổ tự tử sau khi nhận 30 đồng bạc của giới lănh đạo tôn giáo thời ấy để bán đứng Chúa Giêsu cho kẻ ác. Hiểu giáo luật một cách vô cảm, khô cứng, người ta thường mang định kiến là với hành vi treo cổ tự sát, Giuda đă mất linh hồn, sa hỏa ngục đời đời. Nó gần như một chuyện đương nhiên không cần tranh căi!
Nhưng nếu được trang bị bằng cặp mắt nhân hậu của Chúa Giêsu để nh́n sâu vào tâm trạng đớn đau tuyệt vọng của Giuda, với vai tṛ định mệnh làm môi giới cho kẻ ác đóng đinh Chúa Giêsu, khi chứng kiến tận mắt cảnh Thày ḿnh bị đem đi luận giết, người tín hữu vẫn có được những ư nghĩ bao dung là ḷng thương xót bao la của Thiên Chúa sẽ có cách cứu vớt ông vào phút chót. Bởi vậy sách giáo lư mới ghi thêm rằng:
"Ta không được tuyệt vọng về phần rỗi đời đời của những người tự tử. Thiên Chúa có thể thu xếp cho họ có cơ hội sám hối để được ơn tha thứ". Và "Người tự sát v́ những rối loạn tâm thần trầm trọng, quá lo âu và sợ hăi trước một thử thách, trước đau khổ hoặc sợ bị tra tấn, có thể được giảm bớt trách nhiệm".
II. Giám Mục John Joseph: Một trường hợp ngoại lệ,
một tiếng nói Ngôn Sứ họa hiếm trong thời đại chúng ta
Những chi tiết có được về cuộc đời, sự nghiệp, những thành tích đấu tranh kiên tŕ nhằm bảo vệ công lư, tự do, nhân quyền của đức cha John Joseph, Giám mục cai quản Giáo phận Faisalabad ở Hồi Quốc, nhất là căn nguyên sâu xa và mục tiêu cao cả khiến ngài quyết định bắn vào đầu, tự sát ngày 06-5-1998 tại tiền đ́nh ṭa án của thành phố Sahiwal, cho thấy cái chết của ngài là một trường hợp ngoại lệ, mang một ư nghĩa khác.
Đức cha tự t́m cái chết cho ngài không phải v́ quá âu lo, tuyệt vọng hay rối loạn tâm thần. Ngài cũng không có điều ǵ phải đau đớn, ân hận như trường hợp Giuda Iscariot. Trái lại, khi nổ súng tự kết liễu sinh mạng của ḿnh, ngài ở trong một tâm thái hoàn toàn b́nh an, sáng suốt hơn tất cả bao giờ.
Sự kiện đức cha John Joseph tự sát vượt lên trên mọi phán đoán thông thường. Trong ngót hai chục năm với cương vị mục tử, ngài đă nói, đă làm thật nhiều cho công lư và nhân quyền trên quê hương Pakistan của ngài.
(c̣n tiếp)
Bookmarks