III- Lấy đích Dân chủ-Độc lập-Phú cường làm sợi dây liên kết
Chỉ cần nh́n các nước quanh ta với một xuất phát “same-same” như nhau đủ thấy trong cuộc chạy đua thế kỷ, Việt Nam chúng ta là kẻ thua cuộc, là đoàn khách nhỡ tàu.
Chỉ nh́n kinh tế-kỹ thuật đă thấy thua các nước bạn trong khu vực vài chục năm nhưng sự thua kém về độc lập-tự do, về văn hóa-nhân phẩm c̣n đáng lo hơn nhiều.
Nay muốn đoàn kết để thực hiện dân chủ ắt phải chấp nhận đa dạng đă đành, nhưng ở một nước vừa trải qua mấy cuộc phân ly kinh khủng, lại đang bị ngự trị bởi một Ư thức hệ đoàn kết giả để phân ly thật th́ ḷng người ly tán là một trở ngại khổng lồ, nếu không biết chấp nhận sự khác biệt th́ lấy đâu sức mạnh cho một sứ mệnh cũng khổng lồ tương xứng? (sứ mệnh lập lại một xă hội đă bị phá nát từ gốc, quay lại một con đường đă đi ngược trên nửa thế kỷ, chống lại một anh hàng xóm khổng lồ chỉ muốn ḱm giữ Việt Nam yên vị như một con cừu Ư thức hệ vừa ngoan vừa chậm vừa ngu để hắn có thể ngoạm dần hết cơ thể con mổi trong cái áo choàng hữu nghị đểu).
- Muốn có khối đoàn kết toàn dân tộc, trước hết hăy t́m khả năng đoàn kết giữa các khối người tích cực mà họ đang rất khác nhau như trên đă nói. Hăy quư sự khác nhau ấy v́ đó chẳng những là thực tiễn buộc phải chấp nhận, là tất yếu trong tinh thần dân chủ, mà c̣n là thuận lợi để diễn tiến xă hội đi lên một cách ḥa b́nh. Nếu không có những “trí thức cận thần”, c̣n rất khác những người có tư duy triệt để (biết phải thay đổi cái cũ tận gốc), đồng thời lại có những người trung gian giữa hai thái cực ấy th́ sao có thể nối với nhau thành những nhịp cầu chuyển hóa dần dần? Nối tiếp với nhau được nếu tất cả đều hướng về phía trước, dẫu kẻ trước người sau nhưng phải chống những kẻ ngược chiều hoặc mưu toan cơ hội trụ lại nửa chừng để chia hoa lợi!
Một ví dụ: trong những người đă có thời hăng hái theo đảng làm một cuộc gọi là “chống Mỹ cứu nước” có người không muốn nhắc lại “thành tích đáng buồn” cũ (như anh em Huỳnh Nhật Hải-Huỳnh Nhật Tấn) trong khi rất nhiều người vẫn muốn nhắc lại những kỷ niệm một thời tranh đấu “hào hùng”. Không sao, miễn là khi nhắc lại chuyện cũ phải nh́n dưới lăng kính mới, vượt trên cái cũ với óc phê phán để phục vụ cho cái mới. Chẳng hạn phải hiểu v́ sao trong chế độ cũ (mà ta quyết đánh đổ) ta có thể ngang nhiên tranh đấu, tuyên bố hùng dũng, thậm chí lăng mạn bay bổng, thỏa chí tang bồng chống lại giới cầm quyền, c̣n trong chế độ mới (mà ta mơ ước) ta chỉ dám làm bằng 1 phần trăm thời xưa thôi mà đă phải rụt rè? Chẳng hạn ngày trước dưới cái nh́n bồng bột ta chỉ thấy cái gọi là “Mỹ Ngụy” là thấp hèn, tàn ác, đáng khinh ghét, nay dưới cái nh́n dân chủ và toàn cầu ta lại mong sao bây giờ được bằng cái mà ta đă quyết diệt [6], mong trở lại cơ hội cũ mà ta đánh mất, để rồi từ đó tiếp tục đi lên th́ dễ dàng hơn.
Chẳng hạn ta nhận ra sự “hào hùng” cũ thật là “bi tráng” (như nhà văn TDBC nhận thấy), nhưng “bi” không ở chỗ bị kẻ thù tàn sát, thất bại đau đớn như cái bi hùng của phong trào Nguyễn Thái Học, mà ngược đời, “bi” lại ở chỗ muốn thắng cuộc th́ nhất thời đă thắng, nhưng nghĩ lại, thà đừng thắng th́ hơn! “Bi” ở chỗ cái “tinh hoa phẩm chất” của tuổi thanh niên (nhưng c̣n bồng bột, cảm tính, bị tuyên truyền), tương tự như cái vốn quư giá mà Dương Thu Hương gọi là “một khối vàng ṛng”, nhưng đă bị lợi dụng, bị dùng nhầm, dùng phí phạm, đáng tiếc. Song cái “bi” ở đây cũng không hề “bi lụy” nếu ta quyết hồi sinh cái “tinh hoa phẩm chất” của tuổi trẻ ấy, với sự bổ khuyết rất cần thiết bằng các tri thức hiện đại, trưởng thành, để dùng vào công cuộc hôm nay, như để bù đắp cho điều đáng tiếc cũ, th́ sự hồi tưởng như thế thật là hồi tưởng vô cùng tích cực.
Nhà thơ Bùi Minh Quốc cũng vậy, nghĩ lại thời đă qua để thấy trách nhiệm của ḿnh. “Cả tuổi xuân ta hiến dâng cuồng nhiệt, để đúc nên chính cỗ máy này”, cái cỗ máy của sự “đểu cáng lên ngôi”. Hồi ức chuyện cũ để mà hối tiếc cho nhiệt huyết của ḿnh không đem lại kết quả mong muốn, và thấy trách nhiệm của ḿnh trong hiện tại! Một khi cùng hướng về phía trước và hành động cụ thể là nhất định gặp nhau. (Không biết trong hàng ngũ của các anh có ai muốn ôn chuyện cũ để kể công, để che dấu cái hèn hiện tại, để lập một cái ǵ đó chung chiêng hay không th́ tôi không rơ, tất nhiên không bàn).
- Hăy biết ơn những người tiên phong.
Nếu như trên mặt phẳng nằm ngang ta h́nh dung đoàn người nối tiếp nhau như cây cầu bắc từ chế độ độc tài toàn trị đến cuối cầu là chân trời Dân chủ-Độc lập-Phú cường, trong đó những tư tưởng tiên phong luôn dẫn đầu đi trước, th́ đừng quên một đường dây thẳng đứng, người nọ đứng lên vai người kia, để đưa nhau từ đáy giếng lên bờ. Trên cái “chồng người” thẳng đứng ấy những người tiên phong đứng ở dưới cùng cho đồng đội được đứng lên vai. Những người tiên phong ấy sẽ lên bờ sau cùng hoặc lúc khải hoàn có thể không c̣n họ nữa.
Về Độc lập dân tộc nếu không có những anh hùng liệt nữ đă hy sinh liệu ngày nay ta có c̣n quốc gia không để mà tranh đấu? Chúng ta đă đứng trên vai họ để có hôm nay. Về Dân chủ-Tự do cũng vậy. Nếu không có những người dân chủ tiên phong như Nguyễn Mạnh Tường, như Hữu Loan, như Nguyễn Hữu Đang, Hoàng Minh Chính, Nguyễn Kiến Giang, Lê Hồng Hà, Cù Huy Hà Vũ, Dương Thu Hương, Ḥa thượng Thích Quảng Độ, cha Nguyễn Văn Lư, Điếu Cày Nguyễn Văn Hải, Tạ Phong Tần, Trần Huỳnh Duy Thức... vân vân và vân vân... mà hầu hết họ đều bị tù đày, và biết bao tiếng nói dân chủ từ bên ngoài hỗ trợ th́ làm sao có chút nền dân chủ cỏn con để có thể tồn tại những trang Web dân chủ trong nước như trang Bô-xít, trang Basam và các blogger? Rồi đến lượt, nếu không có những trang Web và blogger ấy làm chỗ tựa làm sao đoàn trí thức 16 vị có thể được đón tiếp để trao những kiến nghị và dự thảo Hiến pháp quá mạnh dạn kia, cũng như cá nhân tôi lúc này có thể công khai công bố những lời đóng góp thẳng thắn nhường này? Chúng ta đă được đứng trên vai họ, những người dân chủ tiên phong chịu nạn tù đày để giành lấy từng tư chút dân chủ cho ta tiếp tục. Hăy nhớ ơn họ!
Một chi tiết nhỏ thiết nghĩ cũng nên nói thẳng: GS Nguyễn Huệ Chi là chủ trang mạng Boxit Việt Nam, cũng là trang chủ đăng tải “Kiến nghị 72” và hộp thư thu thập chũ kư. Trong đoàn 16 người nếu có GS NHC th́ sẽ đàng hoàng hơn, chính danh hơn, khiến cho cơ quan công quyền phải nể trọng hơn bởi sự đàng hoàng ấy.
Nói đến chuyện đứng trên vai nhau, tôi lại thầm hỏi ḿnh: nếu không có đồng đội lấy vai cho ḿnh đứng, lại không có một điểm tựa nào đó từ môi trường, dù là điểm tựa vô t́nh hay vô tri th́ một cá nhân đơn độc làm sao có thể vượt qua cái vai của ḿnh ? Tự ḿnh vượt qua chính ḿnh mới thật là điều khó lắm thay! Làm sao có thể tự thắng cái khối lượng ́ ạch của bản thân với tất cả những sức cản nặng nề đă ràng buộc ḿnh vào cuộc đời này?
Đoàn kết, dấn thân hết ḿnh phải đi đôi với tỉnh táo sàng lọc chính là bài học lịch sử quư giá mà quá khứ từng dạy cho ta vậy.
Đà Lạt ngày 24-2-2013
Hà Sĩ Phu
danlambaovn.blogspot .com
Reply With Quote
Originally Posted by Nguyen Hung Kiet
Bookmarks