Trung Quốc, động cơ thúc đẩy trục liên kết Mỹ-Nhật-Philippines ?:D:D


Tàu ngầm Mỹ ghé hải cảng Philippines tiếp tế nhiên liệu 29/05/2013 (Reuters)
Đức Tâm
Phải chăng sự lớn mạnh về kinh tế và quân sự của Trung Quốc đi cùng với thái độ hung hăng, hăm dọa các nước trong các tranh chấp chủ quyền biển đảo đă tạo thuận lợi cho Hoa Kỳ thực hiện chiến lược “xoay trục” sang châu Á, thúc đẩy Nhật Bản và Philippines tăng cường hợp tác với nhau ?
Tạp chí trên mạng The diplomat.com số ra ngày hôm nay, 29/06/2013, cho rằng đúng như vậy, qua bài viết « Trục Mỹ - Nhật – Philippines, một sản phẩm của Trung Quốc? ». Theo tạp chí, từ lâu nay, giới nghiên cứu quan hệ quốc tế thường lập luận rằng đứng trước một mối đe dọa an ninh quốc gia, các nước chỉ có hai cách để đối phó.

Thứ nhất là tăng cường nội lực, nâng cao khả năng quốc pḥng. Tuy nhiên, nếu phải đối mặt với một cường quốc quá mạnh, th́ các nước này buộc phải t́m cách liên minh với bên thứ ba. Các động thái tại Đông Nam Á và Đông Bắc Á trong thời gian qua đă chứng minh cho lập luận nói trên.

Sau vụ tàu Trung Quốc và Philippines đối mặt với nhau trong nhiều tuần lễ ở băi đá Scarborough, hồi năm ngoái, chính quyền Manila đă đưa ra kế hoạch 1,8 tỷ đô la để hiện đại hóa quân đội, tập trung vào việc mua vũ khí, phương tiện quân sự. T́nh h́nh tương tự tại Nhật Bản.

Sau các căng thẳng do tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, đặc biệt từ tháng 09/2012, chính quyền Shinzo Abe trong tháng Giêng năm nay, đă hai lần đề nghị tăng chi phí quân sự. Trước đó, từ năm 2002, Nhật Bản không hề tăng ngân sách quốc pḥng. Đồng thời, Tokyo c̣n cho phép mở rộng phạm vi tác chiến của quân đội Nhật Bản.

Thế nhưng, các nỗ lực bên trong của Philippines và Nhật Bản cũng không thể giúp hai nước này cạnh tranh với Trung Quốc về lâu dài. Tổng sản phẩm quốc nội của Trung Quốc lớn gấp 30 lần so với Philippines. Do vậy, cùng với việc tăng cường sức mạnh quân sự, Manila t́m kiếm sự hỗ trợ của ASEAN, của Mỹ, đưa vụ tranh chấp chủ quyền biển đảo với Trung Quốc ra ṭa án quốc tế, tăng cường hợp tác với Nga và gần đây nhất là với Nhật Bản.

Cho dù hiện nay, Nhật Bản có thể bảo vệ được quần đảo Senkaku/Điếu Ngư nếu Trung Quốc tấn công quân sự, nhưng về lâu dài, sẽ không có lợi cho Tokyo. Chấp nhận thực tế này, Nhật Bản đẩy mạnh quan hệ với ASEAN, Hoa Kỳ, Nga, Đài Loan, Ấn Độ, Philippines, thậm chí cả các nước ở Trung Cận Đông và kêu gọi các nước châu Âu vốn có quan hệ lịch sử với châu Á, tăng cường vai tṛ trong khu vực.

Trong tuần, bộ trưởng Quốc pḥng Nhật Bản Itsunori Onodera đă công du Philippines và bầy tỏ cảm thông với Manila trong hồ sơ tranh chấp chủ quyền biển đảo với Bắc Kinh. Ông nói: « Phía Nhật Bản rất lo ngại là t́nh h́nh ở Biển Đông có thể tác động đến t́nh h́nh tại biển Hoa Đông ».

Chuyến công du của bộ trưởng Quốc pḥng Nhật Bản trùng với thời điểm Mỹ và Philippines cùng tập trận gần băi đá Scarborough, c̣n Manila thông báo có kế hoạch hiện đại hóa các cơ sở hạ tầng phục vụ hải quân và không quân trong căn cứ quân sự cũ của Mỹ tại vịnh Subic, đồng thời bộ trưởng Quốc pḥng Philippines khẳng định sẽ tạo thuận lợi cho quân đội Mỹ tiếp cận các căn cứ này.

Bên cạnh các hiệp định liên minh quân sự, an ninh Mỹ-Nhật, Mỹ - Philippines, tạp chí The Diplomat khẳng định, như vậy, chính Trung Quốc đă tạo dựng ra trục liên minh Mỹ-Nhật-Philippines. Thế nhưng, các lănh đạo cấp cao Trung Quốc lại không nh́n thấy hậu quả các hành động của họ và cho đến lúc này, Bắc Kinh vẫn khẳng định chủ yếu là do âm mưu, thao túng của Washington.

The Diplomat nhắc lại nhận định của giáo sư Joe Nye, trong hơn 15 năm qua, kể từ thời tổng thống Bill Clinton, các chính quyền Mỹ đều bác bỏ chiến lược chống Trung Quốc v́ cho rằng rất khó thuyết phục các nước tham gia liên minh chống Trung Quốc trừ phi Trung Quốc sử dụng chiến thuật đe nẹt, giống như Liên Xô đă từng làm sau đại chiến thế giới thứ hai. Chỉ có Trung Quốc, qua cách hành xử của họ, mới có thể giúp các nước tổ chức chống Trung Quốc. Nói một cách khác, chính sách đối ngoại của Bắc Kinh đă tạo thuận lợi cho công việc của Washington.