Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Hai ngày 9/7 nói Bắc Kinh có lẽ đang tìm cách làm chệch hướng các nỗ lực nhằm phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, nhưng bày tỏ tin tưởng rằng nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un sẽ vẫn tuân thủ thỏa thuận đã đồng ý tại cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều hồi tháng trước.
Washington và Bình Nhưỡng trong những ngày qua đã đưa ra những quan điểm khác biệt về phi hạt nhân hóa sau cuộc họp thượng đỉnh Trump-Kim ở Singapore hôm 12/6. Tổng thống Trump cho rằng Trung Quốc, đồng minh chủ chốt của Bắc Triều Tiên, có lẽ đã can thiệp để phản ứng lại lập trường của chính quyền Trump trong vấn đề thương mại Trung-Mỹ.
“Tôi có lòng tin rằng ông Kim Jong-un sẽ tôn trọng bản hợp đồng mà chúng tôi đã ký kết và thậm chí quan trọng hơn nữa, là cái bắt tay của chúng tôi. Chúng tôi đã đồng ý phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên,” ông Trump viết trên Twitter. “Trong khi đó, Trung Quốc có lẽ đã gây áp lực tiêu cực lên thỏa thuận do lập trường của chúng ta đối với thương mại Trung Quốc – Hy vọng là không phải vậy!”
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã kết thúc hai ngày thảo luận với các quan chức Bắc Triều Tiên ở Bình Nhưỡng hôm 7/7 và cho biết các cuộc đàm phán về phi hạt nhân hóa với Bắc Triều Tiên ‘sẽ khó khăn’.
Về phần mình, Bình Nhưỡng đã mô tả các cuộc đàm phán với Mỹ với những lời lẽ chua chát. Việc này đã đặt dấu hỏi về các cuộc đàm phán trong tương lai trong lúc giới chức Mỹ đang tìm cách chấm dứt chương trình vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng.
Sau cuộc gặp thượng đỉnh hôm 12/6 với ông Trump ở Singapore, ông Kim đã đưa ra một thỏa thuận chung chung là ‘làm việc hướng đến phi hạt nhân hóa’ bán đảo Triều Tiên nhưng bản thỏa thuận giữa hai ông lại không có chi tiết cụ thể về khi nào và bằng cách nào quốc gia khép kín này sẽ giải trừ chương trình vũ khí hạt nhân của họ. Trong khi đó, ông Trump đã ra lệnh dừng vô thời hạn các cuộc tập trận mà ông cho là ‘khiêu khích’ với Hàn Quốc – một động thái được cho là làm cho Bình Nhưỡng và Bắc Kinh hài lòng.
Họp báo chung với hai đồng nhiệm Nhật Bản và Hàn Quốc tại Tokyo ngày 08/07/2018 để thông báo về kết quả sau hai ngày công tác tại Bình Nhưỡng, ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh đến một số "tiến bộ" trên hồ sơ giải trừ hạt nhân Bắc Triều Tiên. Tuy nhiên Washington vẫn duy trì chính sách cấm vận Bắc Triều Tiên cho tới khi nào quốc gia này "phi hạt nhân hóa một cách hoàn toàn và có thể kiểm chứng".
Theo giới quan sát, trong hai ngày làm việc 06 và 07/07/2018 tại Bình Nhưỡng, ngoại trưởng Mỹ, Mike Pompeo, đã có cuộc đàm phán "gay go" sáu giờ đồng hồ với ông Kim Yong Chol. Nhân vật này được xem là cánh tay mặt của nguyên thủ Bắc Triều Tiên Kim Jong Un.
Trong buổi họp báo với hai đồng nhiệm Hàn Quốc và Nhật Bản, ngoại trưởng Mỹ một lần nữa đã nhấn mạnh rằng tiến trình "phi hạt nhân hóa được hiểu theo nghĩa rộng", bao gồm cả một loạt các loại vũ khí và phía Bắc Triều Tiên hiểu "không phản đối điều này".
Đánh giá về hai ngày làm việc tại Bình Nhưỡng, ông Pompeo cho biết đôi bên đã có những trao đổi "rất có hiệu quả".
Nhận xét này trái ngược với quan điểm của bộ ngoại giao Bắc Triều Tiên xem đối thoại với ông Mike Pompeo là "đáng tiếc". Bộ ngoại giao Bắc Triều Tiên chỉ trích Hoa Kỳ đàm phán theo kiểu các "băng cướp gangster", để ép Bắc Triều Tiên. Theo Bình Nhưỡng, thái độ này "vi phạm tinh thần của thượng đỉnh Singapore".
Từ thủ đô Seoul thông tín viên Frédéric Ojardias cho biết thêm chi tiết :
Bắc Triều Tiên đã sử dụng trở lại giọng điệu hung hăng mà từ nhiều tháng qua quốc gia này đã tạm gác lại một bên. Một phát ngôn viên của bộ ngoại giao nước này tuyên bố : "Mỹ yêu cầu giải trừ vũ khí hạt nhân theo kiểu của các băng gangster".
Bình Nhưỡng "rất thất vọng" vì các cuộc đàm phán với ngoại trưởng Mike Pompeo và bác bỏ những đòi hỏi của phía Hoa Kỳ về tiến trình phi hạt nhân hóa một cách hoàn toàn, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược.
Những lời chỉ trích trên đây của Bình Nhưỡng càng củng cố thêm lập trường hoài nghi của một số nhà phân tích tại Seoul, theo đó Bắc Triều Tiên chưa bao giờ có ý định từ bỏ vũ khí nguyên tử.
Quan điểm của bộ ngoại giao Bắc Triều Tiên cũng hoàn toàn trái ngược với tuyên bố của ông Pompeo cho rằng Washington và Bình Nhưỡng đã có những cuộc trao đổi "hiệu quả" và đôi bên đã đạt được những "tiến bộ quan trọng".
Tuy nhiên ông Pompeo cũng nhìn nhận là còn rất nhiều việc phải làm. Đây là cách nói để làm giảm nhẹ thực tế, trong lúc chế độ Bình Nhưỡng dường như đang muốn kéo dài các vòng đàm phán để câu giờ.
Hai cái nhìn hoàn toàn khác nhau về cùng một vấn đề ?
Làm sao có thể giải thích về quan điểm của Washington và Bình Nhưỡng hoàn toàn trái ngược nhau trên tiến trình giải trừ vũ khí hạt nhân Bắc Triều Tiên ? Theo lời nhà báo Dorian Malovic đặc trách về hồ sơ châu Á của tờ La Croix, đây là chiến thuật của Bình Nhưỡng buộc Hoa Kỳ phải đàm phán. Bắc Triều Tiên ý thức được rằng chính quyền Trump không thể để thất bại trên hồ sơ quan trọng này. Dorian Malovic phân tích :
"Đây mới chỉ là một giai đoạn, chưa phải là hồi kết. Như thông lệ ở Hoa Kỳ cánh tân bảo thủ luôn quan niệm rằng, Donald Trump bị lừa trong thượng đỉnh ở Singapore hồi tháng 6 vừa qua và Bắc Triều Tiên không có tiến bộ nào trên hồ sơ nguyên tử, không đưa ra bằng chứng về quyết tâm giải trừ hạt nhân.
Trên thực tế, tiến trình mới chỉ bắt đầu. Về phía chính quyền Mỹ, Washington cố gắng đưa ra những tín hiệu tích cực để chứng minh rằng tổng thống Trump đã không mắc phải sai lầm. Tôi nghĩ là tình cảnh này sẽ kéo dài cho đến bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11 tới đây.
Sau đó chúng ta mới biết được là Donald Trump có thay đổi thái độ trên hồ sơ Bắc Triều Tiên hay không và đôi bên có giữ lời hứa hay không.
Trong mọi trường hợp, cần nhắc lại là bản tuyên bố Singapore nêu lên 4 điểm một cách chung chung, mà mỗi điểm đều cần được đi sâu vào chi tiết khi bắt đầu đàm phán. Điều này đòi hỏi rất nhiều thời gian".
VOA & RFI
Bookmarks