2011/10/26 <chinhnghia@aol.co m>
40 năm sau một cuộc bội phản
Nguyễn Vy-Khanh
Với tư cách hậu sinh và nghiệp-dư nghiên cứu lịch-sử, chúng tôi xin có một số nhận xét về biến cố lịch-sử và chính-trị 1-11-1963 đă xảy ra 40 năm trước, mong độc giả xem đây là những góp ư hướng về tương lai hơn là tranh luận hơn thiệt và biên khảo lịch-sử.
http://www.danchimviet.com/php/images/jfk-ndd.jpg
1. Trước hết, cuộc đảo-chánh 1-11-1963 nói chung là một vụ bội-phản có tính toán và v́ quyền lợi (1) phe nhóm cá nhân hơn là quốc-gia, của một số sĩ quan cao cấp trong đó phần lớn là thành phần đă được người Pháp đào tạo. Xảy ra như ở một số thuộc địa ở Phi châu mà t́nh trạng c̣n măi đến nay! Cuộc đảo-chánh 1-11 thêm một lần chứng minh và làm nổi bật cái năo trạng (mentality) phản trắc, hai ḷng và cái năo-trạng phục tùng ngoại bang của một số người Việt Nam. Ngay hai đảng viên Cần Lao đă phản là tướng Tôn Thất Đính và đại tá Đỗ Mậu: ông Đính, “con cưng của chế độ”, ngày 25-10 trước đảo-chánh, đă xin cải tổ chính phủ và cho ông chức bộ-trưởng Nội-Vụ nhưng bị từ chối (ông Trần Văn Đôn th́ mong được chức bộ trưởng Quốc-Pḥng) ngoài ra ông mang thêm mặc cảm tấn công các chùa đêm 21-8-63 và bị ông Nhu khiển trách họp báo nói tiếng Pháp bồi và cho đi nghĩ Đà-Lạt, c̣n đại tá Đỗ Mậu theo đảo-chánh v́ tức đă không được lên tướng trong khi bạn ông (cùng tŕnh độ như ông) được đeo sao. Sau ngày 2-11-1963, lon tướng tá được gắn thoải mái, cả tự gắn, có người (tướng Đỗ Cao Trí) phải khiếu nại và rồi dù vừa mới lên lon chưa đầy tháng cũng được thêm một lon nữa! Thời Trịnh Nguyễn và phân tranh Gia Long - Tây Sơn được tái diễn trên mảnh đất nhiều ngàn năm văn hiến đó! Những năo trạng đáng buồn đó, tiếc thay, hăy c̣n hiện diện sống động trong cộng đồng người Việt hải-ngoại!
2. Cuộc đảo-chánh này nay nh́n lại thấy rơ là một mưu đồ chống phá những nền tảng cùng tư tưởng dân-chủ của một nền Cộng Hoà (République) non nớt 9 năm. Cá nhân một số tướng tá đảo-chánh đă phản chủ, phản thầy, phản đảng trưởng, nhưng toàn thể những người liên hệ xa gần với đảo-chánh đă phản bội chính thể dân chủ. Chế độ Ngô đ́nh Diệm vào 2, 3 năm cuối có thể bắt đầu mất ḷng dân v́ tỏ ra độc tài, đối lập bị tù, cả bị chết oan, đồng ư, nhưng đối lập ở Việt Nam ta cứ nhắm lật đổ chính quyền hợp pháp, cứ một sống một chết, mà không chấp nhận tṛ chơi dân chủ. Nếu tranh đấu chính-trị như ở các nước Tây phương th́ đă không đưa đến những hậu quả đó. Vả lại tất cả những người bị chính quyền bắt (sinh viên, học sinh, phật tử, chính-trị gia, cả những người bị bắt sau vụ đảo-chánh 11-11-1960 chờ ra ṭa) đều đă được Hội đồng cách-mạng thả tự do - nhưng bắt tù lại một số cao cấp của chính quyền vừa bị đảo-chánh, có người sau sẽ bị xử tử! Xét về toàn bộ nguyên nhân đưa đến cuộc đảo-chánh 1-11, yếu tố tôn giáo chỉ là cái cớ, một cớ có tổ chức chứ không tự bộc phát và “pháp nạn” chỉ xảy ra ở một số nơi có đầu năo phe Phật giáo chính-trị!
3. Nếu phải nói đến Chính Nghĩa, Chính Danh, th́ nh́n chung, đă bị phe đảo-chánh và đồng minh Mỹ xem thường. 1-11-1963 là một cuộc đảo-chánh nghĩa là phá đổ Chánh đề phù Tà hoặc tạo-dựng một Chánh khác không thể Chánh bằng cái Chánh do dân chủ tạo nên, v́ dù ǵ th́ chính quyền đệ nhất cộng-ḥa là một cơ cấu hợp hiến, hợp pháp và tương đối có chính nghĩa! Ngay sau khi chắc chắn anh em tổng-thống Ngô đ́nh Diệm đă chết, chiều 2-11-1963, Ủy Ban Cách-mạng (2) đă ra Quyết nghị số 2 ngưng áp dụng Hiến Pháp 26-10-1956! Có người đổi “đảo-chánh” thành “cách-mạng” th́ cũng chẳng thấy cách-mạng ǵ hơn v́ cũng từng ấy nhân vật, từ thủ tướng Nguyễn Ngọc Thơ đến các tướng nhiều sao trong Hội đồng Cách-mạng đều do quân đội (và công an) thực dân Pháp đào luyện, và cũng chẳng có lư-thuyết cách-mạng ǵ mới! Những người làm đảo-chánh tự cho có chính-nghĩa dù không tôn trọng trật tự, dân chủ, cả những người làm đảo-chánh 11-11-1960 trước đó. Có người phê phán ông Ngô đ́nh Diệm “lật lọng”, “phản” cựu hoàng Bảo Đại là người đă bổ nhiệm ông làm thủ-tướng, có người c̣n nhân danh phong hoá Nho giáo hoặc dân tộc. Chúng tôi nh́n thời đó như một thời Trịnh Nguyễn và Gia Long-Tây Sơn: th́ Quang Trung cũng đă nhận lời vua Lê Hiển Tông phù Lê diệt Trịnh và c̣n được gả công chúa Ngọc-Hân cho, mà rồi sau quần thần vua Lê bị ông rượt sang Tàu. Thứ nữa sử cũng ghi rằng anh em Tây Sơn nhận phục tùng chúa Nguyễn, chỉ cốt lật đổ quyền thần Trương Phúc Loan thôi, mà rồi thành Phú Xuân đă bị anh em Tây Sơn đốt cháy, c̣n quần thần Chúa Nguyễn phải bỏ chạy vô Nam. Thứ nữa, thời điểm tháng 6 và 7 năm 1954 là lúc chiến-tranh Việt-Pháp lên cao độ, khủng hoảng chính-trị (chính-phủ Bửu Hội không được lâu), xă hội băng hoại và miền Nam th́ thập nhị sứ quân. Cựu hoàng Bảo Đại dù là quốc trưởng nhưng không hề đụng việc, chỉ giải trí riêng với hậu thuẫn (và tiền bạc, bổng lộc) của các sứ quân. Bảo Đại lại do người Pháp đặt ở chức quốc trưởng, nên trưng cầu dân ư và Hiến Pháp 26-10-1956 không phải là một bước đầu dân chủ đấy sao? Trong hoàn cảnh bất an hậu thế chiến và thuộc địa đó, làm thủ tướng đâu phải dễ (trước đó mấy năm thủ tướng BS Nguyễn Văn Thinh đă phải tự sát!). Chính những người pro-Bảo Đại ở Pháp lúc đó đă nhận xét như LM Cao Văn Luận nhân chứng ghi lại trong hồi kư của ngài:” Bảo Đại đưa Ngô đ́nh Diệm ông Diệm về Việt Nam là để đốt cháy tương lai chính-trị của ông mà thôi!” (3). Thành quả và sự thực lịch-sử đă hiển nhiên, viết lịch-sử là đứng ở tổng thể và cân nhắc phải-trái, sao lại có người đi soi móc chi tiết thổi phồng cho to, mà lại làm một cách thiên vị hoặc giả dối, đạo đức giả ? Tiện đây chúng tôi xin mở dấu ngoặc nói thêm là đối với cuộc chiến-tranh vừa qua (1954-1975), giới viết lách trong nước và một phần ở hải-ngoại đă nhận ra rằng chẳng có chính nghĩa nào hết nếu xét cho cùng. Tất cả chỉ là cường điệu, và hai bên đều là công cụ cho những “lư-tưởng” đối chọi nhau. Và v́ không có chính nghĩa (dù có chính-đáng) nên cũng đă chẳng có một chung cuộc theo nghĩa có bên thắng có phe thua. Nga, Trung quốc và Hoa-Kỳ chỉ ngưng ... chơi v́ kiệt quệ, vậy thôi! Phạm Kim Vinh, vốn khó tính, vẫn nh́n nhận “chính quyền Ngô đ́nh Diệm là chính quyền duy nhất của người Việt quốc-gia tạo được chính danh, chính thống và chính nghĩa cho công cuộc chống Cộng của người Việt Nam” (4).
4. Để “hoàn thành” cuộc đảo-chánh, trong hai ngày 1 và 2-11-1963, những kẻ chủ mưu và thừa hành đă ám sát theo thứ tự thời gian: đại tá Hồ Tấn Quyền tư lệnh hải quân trưa 1-11, đại tá Lê Quang Tung tư lệnh Lực Lượng Đặc Biệt, và em ông là thiếu tá Lê Quang Triệu tối 1-11; tổng-thống Ngô đ́nh Diệm và em ông là cố vấn Ngô đ́nh Nhu sáng 2-11. Bốn người, anh em ông tổng-thống và anh em ông Tung Triệu bị đại úy Nguyễn Văn Nhung cận vệ của Dương Văn Minh giết và bắn chết (thiếu tá Dương Hiếu Nghĩa cùng với đại úy Nhung giết anh em tổng-thống), đại tá Quyền bị thuộc hạ phản thùng là thiếu tá Lực và đại úy Giang giết. Các sĩ quan khác không thuận theo đảo-chánh hoặc bị nghi ngờ th́ bị giam ở bộ Tổng Tham mưu như Cao Văn Viên, Lê Nguyên Khang, Nguyễn Ngọc Khôi, Đỗ Ngọc Nhận, v.v.
Người trách nhiệm hàng đầu trong vụ ám sát anh em tổng-thống là trung tường Dương Văn Minh. Các tướng thuộc Ủy Ban Cách-Mạng ở Sài-G̣n lúc đó như Trần Văn Đôn (5), Tôn Thất Đính (6) và đại tá Đỗ Mậu (7), ... hoặc ở xa như tướng Khánh, Thi đều xác nhận điều này. Dù ǵ th́ anh em tổng-thống Ngô đ́nh Diệm đă bị ám sát chết, do thiếu tá Dương Hiếu Nghĩa hay đại úy Nguyễn Văn Nhung thừa hành th́ tướng Dương Văn Minh và Ủy Ban Cách-Mạng phải liên đới trách nhiệm trước lịch-sử, cũng như các tướng Mai Hữu Xuân (“Mission accomplie!” chào tŕnh tướng Dương Văn Minh) và hai đại tá Nguyễn Văn Quan và Dương Văn Lắm, ... chỉ huy đoàn quân xa đi đón đă không làm tṛn trách nhiệm, hoặc có chỉ huy mà như không hoặc đồng lơa v́ sự đă rơ là hai ông Nghĩa và Nhung muốn làm ǵ th́ làm (cả cho biết trước!). Ông Trần Văn Đôn kết luận chuyện t́m kẻ chủ xướng đă tỏ đồng ư và khen “người nào đó ra lịnh giết nầy quả là một người thấy xa, ông ta không phải ngu dại khi làm việc đó” (8). Dĩ nhiên người Mỹ hài ḷng v́ tham vọng bành trướng chiến-tranh sẽ hết bị cản trở bởi vị nguyên thủ quốc-gia hợp hiến, đă mừng reo lên chiều ngày 2-11 khi đón hai ông Đôn và Lê Văn Kim đại diện các tướng đảo-chánh: “C'est formidable! C'est magnifique! (Tuyệt vời!)” (9).
Vai-tṛ của Nguyễn Văn Nhung th́ đă rơ (10), c̣n thiếu tá Dương Hiếu Nghĩa th́ nhiều nhân chứng từ sau 1963 đă ám chỉ ông tham gia việc giết anh em tổng-thống - cả hai đều ngồi chung xe thiết-giáp với anh em tổng-thống. Theo Trần Văn Đôn, ông Nghĩa đ̣i đi theo đoàn đón tổng-thống và nói “Moa có nhiệm vụ” (11). Hoàng Văn Lạc (biệt bộ tham mưu phủ tổng-thống lúc đảo-chánh) và Hà Mai-Việt trong Nam Việt-Nam 1954-1975: Những Sự Thật Chưa Hề Nhắc Tới xuất-bản năm 1990, buộc tội ông Nghĩa là đao phủ thủ thứ hai trong vụ ám sát tổng-thống. Điều tra của ông bà Hoàng Ngọc Thành và Thân Thị Nhân Đức xuất-bản năm 1994 cũng đưa tới cùng kết luận đó (12) nhưng ông Nghĩa từ chối trả lời phỏng vấn sau khi qua Mỹ theo diện H.O. Năm 1996, ông Nghĩa cuối cùng lên tiếng, tự biện hộ cho rằng ông có biết tướng Dương Văn Minh ra lệnh giết ông Nhu. Ngay sau đó, ông bà Hoàng Ngọc Thành và Thân Thị Nhân Đức viết bài vạch mười điểm sai lầm và ngụy biện của ông Nghĩa, cho biết thêm đại úy Phan Ḥa Hiệp (sau lên chuẩn tướng) đă nói với hai soạn giả (cũng như với nhiều người khác như Ngô Đ́nh Châu (13)), rằng ông đă nghe ông Nghĩa nói sẽ giết anh em ông Diệm để trả thù cho đại úy thiết giáp Bùi Ngươn Ngăi bạn ông và cùng đảng viên Đại-Việt bị tử thương trong ngày đảo-chánh (14). Ông Duệ th́ chắc chắn về việc ông Nghĩa nhúng tay giết tổng-thống v́ có hai nhân chứng thấy ông Nghĩa lau tay dính máu. Về sau ông Nghĩa làm phụ thẩm ṭa án cách-mạng xử tử ông Ngô đ́nh Cẩn, vậy theo ông Duệ, ông Nghĩa đă dính máu ba anh em ông tổng-thống (15)! Ông Huỳnh Văn Lang trong bộ hồi kư Nhân Chứng Một Chế Độ đă cho biết thêm một số chuyện: đại tá Nguyễn Văn Quan có vai-tṛ trong cái chết của anh em Ngô đ́nh Diệm, ông Quan thuộc đảng Đại Việt và có thù cá nhân với ông Nhu (16). Thứ nữa, tướng Dương Văn Minh bất măn bị lấy lại “chiến lợi phẩm” từ Bảy Viễn (17). Ông Nguyễn Hữu Duệ, lúc đảo-chánh là thiếu tá tư lệnh phó cho trung tá Nguyễn Ngọc Khôi Lữ đoàn Pḥng vệ tổng-thống phủ, đă ghi lại trong Nhớ Lại Những Ngày ở Cạnh Tổng-Thống Ngô đ́nh Diệm (18), rằng ông Quan đă chối với ông vai-tṛ trong vụ ám sát tổng-thống v́ ông Quan chỉ t́nh cờ đi theo. Cựu đại tướng Cao Văn Viên trong Những Ngày Cuối Của Việt Nam Cộng-Ḥa trong lời Bạt viết thêm khi bản dịch xuất-bản (19), đă tiết lộ thêm ông suưt bị cách-mạng giết vào tối 1-11 sau khi đại úy Nhung đă đưa anh em Lê Quang Tung đi giết ở Nghĩa trang Bắc Việt Tương Tế.
Ông Ngô đ́nh Cẩn và Phan Quang Đông th́ bị “cách-mạng nối dài” xử tử ngày 9-5-1964 tức sáu tháng sau. Ông cố vấn Ngô đ́nh Cẩn cả-tin ở lời hứa của người Mỹ, đă vào trốn ở toà lănh sự Mỹ ở Huế để cuối cùng bị đại sứ Henry Cabot Lodge giao lại cho những người v́ họ ông phải ... xin tị nạn, rồi khi có án tử th́ Lodge (vờ) xin ân xá cho nạn nhân của y! Như vậy cái chết đến với ông v́ một tướng Cần lao phản bội khác v́ muốn lấy ḷng Phật giáo nhưng lư do chính có thể v́ không khai thác được tiền tưởng ông Cẩn và gia-đ́nh gửi ở Thụy Sỹ trong thực tế có thể không hề có (20)!
Đảo-chánh 1-11-1963 cùng với những cái chết bi đát không những đối với người chết, với công lao và hành trạng của họ, mà c̣n bi đát cả đối với người sống .
Bởi vậy đă 40 năm qua, tang thương đă nhiều mà những cái chết đó vẫn c̣n ám ảnh nhiều người, Việt cũng như Mỹ, Pháp!
Bà Anne Blair gọi là một “mối ám ảnh đeo đuổi dai dẵng lương tâm nước Mỹ, quần chúng và nhà lănh đạo xứ này, tạo ra hội chứng Việt Nam / Vietnam Syndrome” (21). Người bản chất đă xấu càng tệ hơn bên cạnh con người thanh cao càng tỏ rạng hơn với thời gian!
Bookmarks