Thế giới CS có điều khác biệt với thế giới tư bản là hiện tượng “toàn dân khóc lănh tụ” thảm thiết. Khi xưa, ngày Joseph Staline qua đời, hàng triệu người dân Liên Xô đă tụ tập ở Công Trường Đỏ, để tiễn đưa lănh tụ. Và cảnh tượng chen lấn nhau tới gần khán đài, đă khiến hàng trăm người chết và bị thương. Khi Mao Trach Đông qua đời năm 1976, đă có cả biển nước mắt tại Quảng trường Thiên An Môn, và ít năm sau đó, hàng trăm ngàn sinh viên TQ cũng tụ họp ở nơi này để đ̣i dân chủ hóa đất nước. Khi Hồ Chí Minh chết năm 1969, th́ hiện tượng “toàn dân khóc bác Hồ” đă được đảng CS khuếch đại, làm vũ khí tuyên truyền. Cho tới năm 1975, các cán bộ CS, khi có dịp nhắc tới cái chết của HCM th́ vẫn c̣n bày tỏ sự xúc đông bằng lời nói nghẹn ngào, run run. Màn kịch này người dân miền Nam rỉ tai nhau là…nước mắt cá sấu. Ngày Kim Chính Nhật (Kim Jong Il) vừa chết, th́ giới truyền thông Bắc Hàn đă mau mắn đưa lên những tấm h́nh dân chúng khóc lóc thảm thiết. Những người khóc gồm cả nam, phu, lăo ấu, đủ mọi tầng lớp trong xă hội, quân sự cũng như dân sự, không trừ một ai. Mọi người đều sầu thảm, khóc lóc thảm thiết như người ruột thịt vừa mới qua đời. Có người mặt chan ḥa nước mắt, miệng mếu xệch, có người nhắm chặt hai mắt, che miệng bằng cái khăn tay. Có người vật vă đấm tay vào tường, có người đưa cả hai tay lên trời, ra điều thất vọng. Mỗi người biểu lộ đau thương môt cách khác nhau, nhưng tựu chung đều bày tỏ sự thương tiếc lănh tụ Kim Chính Nhật.
Điểm đáng nói là những h́nh ảnh khóc lóc của dân chúng Bắc Hàn đựợc tŕnh bày một cách tự nhiên và công khai trước ống kính của giới truyền thông. Điều đó làm cho người xem thắc mắc, là tại sao mọi người lại có thể khóc lóc tập thể một cách thảm thiết cho cái chết của một lănh đạo không hề đem lại cơm no, áo ấm cho họ. Không biết họ khóc thật hay khóc giả đây?
Khóc, cười là những cách diễn tả t́nh cảm trong thất t́nh lục dục của con người. Khi vui th́ cười, khi buồn th́ khóc, là những phản ứng tự nhiên. Tuy nhiên, khóc cười có thể tự điều khiển được. Và đó là.. đóng kịch. Khi nghe một câu chuyện khôi hài vô duyên, mọi người đều cố cười v́ lịch sự. Khi tham dự một đám tang, người ta cũng mặt mày ủ rũ, mặc dầu không hề quen biết người quá cố.
“Hiện tượng khóc lănh đạo” được giải thích là do chính sách tôn sùng và đánh bóng lănh đạo một cách tinh vi của hệ thống truyền thông và kỹ thuật tuyên truyền của các nước CS. Các lănh tụ được tôn vinh ngang với những vị thánh thần, chỉ có ưu điểm mà không hề có khuyết điểm. Kim Chính Nhật có một đời sống cá nhân rất đế vương và xa hoa, nhưng dân chúng Bắc Hàn chỉ biết Kim Chính Nhật như một lănh tụ tài ba, đạo đức, và hy sinh cho dân tộc Triều Tiên. Người đầu bếp Nhật Bản Kenji Fujimoto đă từng phục vụ cho Kim Chính Nhật, viết hồi kư, kể chuyện Kim Chính Nhật được phục vụ bằng các thực phẩm đặc sản quốc tế như thịt heo Đan Mạch, bia Tiệp Khắc, đồ biển Nhật,
chuối Thái Lan… Kim Chính Nhật có một hầm rượu rộng mênh mông với cả chục ngàn loại rượu vang qúy trên thế giới, có một pḥng chiếu phim chứa mấy chục ngàn cuốn phim, có một bày chó quư, được nuôi dưỡng bằng những thức ăn vô cùng tốn kém. Trong khi đó, người dân Bắc Hàn chỉ có khẩu phần lương thực khiêm nhượng, đến nỗi . nhiều người đói quá, phải đào rễ cây, hay bóc vỏ cây để ăn thêm.
Cũng như ở VN, người dân Bắc Hàn đều phải treo h́nh lănh tụ trong nhà để suy tôn và học tập. Hệ thống truyền thông th́ ra rả gọi kim Chính Nhật là “Lănh tụ kính yêu”, “cha già dân tộc”, “Đồng chí vĩ đại”, “Ngôi sao sáng của đỉnh Bạch đầu Sơn”. Những hoạt động của Kim Chính Nhật đều được khuếch đại và tâng bốc là một ḷng phục vụ cho đất nước và hy sinh cho dân tộc Triều Tiên.
Người dân Bắc Hàn từ khi sinh ra, tới lúc trưởng thành, chỉ thấy h́nh ảnh và công ơn của lănh tụ, không hề có cơ hội mở rộng tầm mắt để so sánh với thế giới bên ngoài, hay được nghe những lời phê b́nh, chỉ trích lănh tụ. Đó là do kiểm duyệt và tuyên truyền bưng tai bịt mắt. Một gia đ́nh họ Kim điều khiển guồng máy chính quyền theo kiểu “cha truyền con nối” cũng chẳng làm ai thắc mắc.
Ngày qua ngày, những tuyên truyền về công ơn lănh tụ in sâu vào đầu óc của họ, không hề có đối kháng, khiến cho họ thấy hiển nhiên là một sự kiện có thực. Bởi vậy, hiện tượng khóc lănh tụ qua đời, cũng không có ǵ đáng ngạc nhiên.
Tuy nhiên không phải 100% những người khóc đều v́ thương tiếc lănh tụ. Có nhiều người khóc v́ hoàn cảnh của họ… cần phải khóc. Các cán bộ cấp cao, nếu không khóc, th́ không biểu lộ được ḷng thương tiếc lănh tụ, và trung thành với chế độ. Và hậu quả là quyền lực và địa vị của họ sẽ bị lung lay. Họ cần khóc để bảo vệ quyền lợi cho họ.Cho nên, hiện tượng “khóc lănh tụ” tại Bắc Hàn có nguyên nhân…muôn mặt.
Ở VN cũng không khác. Nhiều người đă nói nếu HCM qua đời vào thời điểm này, th́ số người khóc lănh tụ chỉ đếm trên đầu ngón tay, v́ bộ mặt thật của HCM đă bị phơi bày ra ánh sáng. Và những năm tiếp đây, khi Nguyễn Tấn Dũng, Trương Tấn Sang, Nguyễn Sinh Hùng qua đời, th́ không c̣n có màn “nhân dân khóc lănh tụ “ nữa, mà được thay thế bằng những tiếng lốp bốp, mở champagne ăn mừng v́ những kẻ bán nước đă vĩnh viễn ra đi.
Trương Vĩnh Khôi
Tâm Thức Việt Nam
Trương Vĩnh Khôi
Bookmarks