SỰ THÀNH CÔNG NÀO CŨNG CÓ NHỮNG ẨN NHÂN thái san

[ttv2007]

SỰ THÀNH CÔNG NÀO CŨNG CÓ NHỮNG ẨN NHÂN
thái san


TRONG NHÂN GIAN CÓ CÂU:

-Nhịn tức một lúc, tránh được mối họa trăm ngày
-Muốn hòa thuận trên dưới
-Nhẫn nhịn đứng hàng đầu.
-Cái gốc trăm nết, nết nhẫn là cao.
-Cha con nhẫn nhịn, vẹn toàn đạo lý.
-Anh em nhẫn nhịn trong nhà thường ấm yên.
-Bạn bè nhẫn nhịn nhau, tình nghĩa chẳng phai mờ.
-Tự mình nhẫn nhịn được, ai ai cũng mến yêu.
-Người chưa biết nhẫn chưa phải là người hay.

Vào những buổi chiều cuối tháng tư An nhớ lại những ngày tháng đi buôn bột từng ký nhỏ, có khi còn chia mỏng để di chuyển kẻo bọn ba chỉa, quản lý thị trường, chồng nhân viên trong công ty salonpas còn vợ ở nhà coi tiệm hàng net cũng chẳng ra hồn, được đồng nào chui vào túi kẻ khác, hoặc cố tình phá tán gia sản hoặc cốt ý muốn giúp đỡ bên ngoại, nên được đồng nào vào cái chân gẫy vì lêu bêu như chó mất chủ vào buổi trưa (ky cóp nhiều năm thiêu hủy một giờ).
Người phía sau kiểu này chỉ phá tán gia cang mà đồng lương có hạn, đâu đào bới hay nhặt được. Phải thừa nhận nó có ý theo đường lối của người Nhật, nhưng khó lắm (đầu voi đuôi chuột) kẻ làm người phá tán làm sao mà ngóc đầu lên được.
Phải thừa nhận kể cả một người mẹ bán chè cũng vậy.

Cho đến khi con ngày mai bước lên xe hoa mà vẫn cặm cụi lo cho xong nồi chè, làm trở ngại bao nhiêu việc. Đó là mà cảnh người mẹ tận tụy hy sinh vì con. Có người cắc cớ hỏi:
-Thế lúc đó ông ấy ở đâu?
-Thì còn ở đâu nữa! Chỉ chuyên bán đá lẻ làm sao bỏ đi lo cho được? Bà vợ vẫn cứ bênh:
-Thì chuyện của ông ấy là của ông ấy. Chẳng ai động đến cả. Hình như cũng chẳng mấy sáng suốt vì chưa một lần dựng vợ, gả chồng, hoặc đón con dâu bao giờ.
-Sao mấy người lắm chuyện thể hử?
-Nhưng vào những ngày quý đón con rể lại khác chứ bà?
-Khác thì cũng phải ăn chứ ngày đó nhịn ư?
-Thế nhưng người ta cười chết. Bà mẹ vẫn tận tụy âm thầm lặng lẽ lo toan mọi bề cho con gái mai ngày nó sẽ bồi dưỡng lại.
-Chẳng ai nghĩ như vậy cả có điều mọi lo toan là của bà mẹ là chính (là người phía sau), và chỉ cho đi không nhận lại, người mẹ nào chẳng thế, có điều họ tính toán không cao lắm, miễn là đạt được ý của họ là quá đủ. Cao lắm hai gia đình gần như nhau có đâu mà lo cho nhiều vất vả thêm. Nói đến đây hai bà đưa mắt nhìn nhau như tự hiểu nhau tự bao giờ. Mấy đứa con gái về phe với mẹ nói theo quán tính chẳng hề biết sự gắn bó của gia đình, mới nuôi bố mẹ được vài ngày nói lẫy với mẹ:
-Tại mẹ chiều ổng quá mà. Phải cầm quyền, chẳng cho bố đi đâu cả nghe mẹ. Thấy vậy bà mẹ nói:
-Đi là quyền của ông ấy chứ nhốt ở nhà mà nghe ông ca thán hà. Bà quay ra chửi lũ con:
-Ơ mấy con này, chưa làm nuôi được bao ngày đã muốn quản lý bố là sao hả tụi bây? Bây giờ chuyện đó không cần chúng mày để ý đến. Chỉ cần lo cho bố khỏe là trên hết, đừng nói bậy nữa nào tụi bây.

Những kinh nghiệm mẹ đã bên cạnh bố đã từng biết rồi đó đến lượt chúng mày chớ có nói to mà lộng hành sẽ còn chờ đó.

Nói xong bà mẹ bán báo lẻ quay đi.
Như muốn nư giận chúng dám xoi mói bố mẹ. Bà mẹ muốn chửi thật to nhưng bản tính tốt, ít rắc rối vả lại muốn cho chúng tự hiểu, và còn ra đời học còn chán nên cũng chẳng đôi co hay chửi bới làm chi cho thêm mất hòa khí nữa.
Chỉ nhìn vào hàm răng đang nghiến chặt như nhớ lại đôi chút kỷ niệm cũ, mà cố gắng chịu đựng với lũ con hôm nay như với chồng mình khi xưa, sau lúc giải phóng gia đình quá đói ông bố buồn vì thời cuộc, đi chơi bời, rượu chè suốt ngày.

Ngoài trời cơn mưa bắt đầu lớn hột hơn, mặc kệ, bà kéo cửa giếng trời xuống kẻo những áo quần mới giặt, mới phơi. Chắc bây giờ cũng đã khô sắp sửa thu dọn vào được, rồi chúng sẽ bị ướt mất. Cũng bị chúng nói:
-Mẹ để cho ba làm dùm kẻo yếu như vậy sao làm? Không trợn mắt như bao đứa mà nói:
-Mai ngày còn chúng mày nữa, cứ thích gì làm lấy, chẳng ai trông nhờ chúng mi đâu. Bà còn nói thêm:
-Thì mình làm hết phận sự đi đã! Chúng mày muốn để dành cho ai, phận mình, còn vai trò nội trợ, làm sao cho vẹn đôi bề. Chúng mày hãy coi như chị Loan đó gương còn sờ sờ đó chưa hề sao nhãng nhiệm vụ chính hay phụ trong căn nhà này, sau đó rồi chị ra đi còn để lại bao điều nuối tiếc, thương mến của toàn gia đình, chẳng ai buồn phiền, hay ghét bỏ dù một điều nhỏ nhất. Như vậy cho ta thấy người phía sau quan trọng biết bao nhiêu. Nói đến đây nhớ lại, nhà một ông sui của cô em gái. Tôi nói:
-Thì chúng mày thử coi lại bà H trên yên thế xem có đúng như người lý tưởng của bao người không? Hỏi rồi tự trả lời:
-Còn ai hơn nữa mà so sánh, ky cóp cho con, đến bây giờ trả ơn bằng cách, sáng sớm chở mấy đứa con đến vất hết cho bà, còn đi làm gom góp lấy tiền, vàng, hàng tháng, chỉ khổ cho hai ông bà già khằng cu đế, nuôi con cho chán bây giờ nuôi đến cháu, mà chúng biết đến ơn và nghĩa gì. Hôm nay ngày mồng một tháng mười một, ngày hoặc giây, phút kính nhớ tổ tiên, cha mẹ.
Hỏi thử chúng có còn biết nhớ đến hay không cho qua như cơn gió thoảng rồi lấy cớ ngồi chè chén. Cuộc đời vẫn trôi như bao ngày làm tôi suy nghĩ đến thuyết (định mệnh) của bạn tôi thường nói mà lòng buồn nhiều hơn vui. Nhưng ngược lại thấy cháu con, lại làm lòng ông bà dễ thở hơn cái nhà vắng bóng trẻ thơ. Với người lớn phiền toái nhiều hơn trẻ nít, dù rằng chúng luôn quấy nhiễu, đòi hỏi, cần chăm sóc. Có thể đó là lẽ thường tình trong đời một con người. Dù gì đang sống như vậy nhưng phần tôi gần như hiểu đôi điều về người phía sau là cần thiết như thế nào. Nhưng ai biết chính đó là hạnh phúc. Tôi nói với đứa cháu nội rằng:
-Con phải làm được ba việc một là viết đẹp, hai là lễ phép, ba là chất keo, con hiểu không? Thì nó trả lời ngay:
-Thưa ông chưa. Ngừng lại một lúc để cho thằng cu uống xong ca nước tôi nói:
-Chất keo này vá lại những gì sai sót của gia đình con. Cha mẹ con hay cãi mắng nhau, thì con về nhà ở trong ấy để làm chất keo liên kết lại giữa hai người, con nghĩ thấy không, cái gì mà chưa chi đã mang dao phay ra hù dọa chồng là thế nào dù rằng ba con cũng đôi lúc cũng sai đi. Đúng không nào?
-Vâng con biết ý ông mà, và con hứa sẽ làm chất keo kết dính lại cho cha mẹ thương yêu lẫn nhau.
-Con phải hiểu, khi bà ngoại xuống nhà thăm con ông cũng có mấy lần gọi điện thoại cho mấy bác bảy hay sáu, ông dặn kỹ:
-Bà xuống thăm con cái là quyền của bà, nhưng nên giữ sức khỏe cho bà là hơn, và còn chuyện của chúng tôi sẽ bảo, nếu bảo không được tôi sẽ trị chúng nói cho bà đừng có để tâm đến chi cho khổ thân thêm. Ngừng lại chút để lấy hơi tôi nói tiếp:
-Chúng như đang đóng tuồng, làm cho mọi người như hiểu được bao chuyện sai lầm của chúng ư? Không có chuyện đó đâu, đóng kịch mà ló đuôi chồn, ra có dao, có nước sôi, kéo nữa chi, có sai lầm, chưa biết tha thứ cho nhau, chưa biết nghĩ vì con. Chợt có tiếng thêm vào nữa:
-Đâu phải zẩy, tạt một ca nước sôi thẳng vô lưng chồng kia kìa, mà lần trước đã dùng kéo nhỏ đâm chồng một cái rồi, con người ghen gì mà ghen xấu thế, mất chồng là cái chắc.
Vì nhiều người chỉ thỏa mãn tính chất độc đoán của chính mình và phải thể hiện chứ bắt buộc mọi người hiểu thì ai phục, ai nghe và theo, hiểu nhiều như thế.

Nhưng bây giờ chỉ có người phía sau sửa sai và chính người phía sau làm lại cuộc đời thì may ra mới cứu được mọi sự an toàn và làm gương cho hậu thế, lại nữa gia đình êm ấm hơn chững chạc hơn, cao tinh thần hơn, tuy nhiên mặt đối ngoại cũng ghê gớm lắm chứ chẳng phải chơi. Chỉ có dành ghế cho các bà quản lý, quản trị là tốt nhất thôi, về tiền bạc, về cách dậy dỗ con cái về cách khang trang trong gia đình theo câu các cụ xưa kia có câu:

-Giàu vì bạn, sang vì vợ.
Một người nghe thấy tiếng lủm bủm trong tôi bất chợt tôi hỏi:
-Anh có chắc mọi người đều nghĩ đến người phía sau không nào, hay họ chỉ có gì xài nấy?
-Thường thì chúng như một vở tuồng, với mục đích của chính chúng mà thôi, cần gì phải là người phía trước hay sau nữa. Mục đích của họ là đạt được vấn đề theo ý chính kiến hoặc thảng về tiền, tình mà thôi. Bất chợt có tiếng nói từ phía sau:
-Chấp chiếm gì chúng, rồi bất chợt ngày nào sẽ hiểu ra mình mà thôi.
-Nhưng trước mắt là mình nuôi cho đến lớn, nay sống trong môi trường chiều chuộng giống như ông quan cạnh vua, chỉ khen tặng chứ không bao giờ biết phê phán:
-Hoàng thượng anh minh, thấy thế là mắt sáng rỡ ra, vả lại còn chê bố mẹ là quá quắt. Ngẫm nghĩ mà xem đa phần sự thành công nào cũng thường có người phía sau phò trợ. Ta thử hỏi người phía sau là ai? Thông thường là người vợ, và chỉ người vợ là người đầu ấp tay gối với mình phụ giúp mình trong mọi công việc sẽ quản lý đời và cái gia đình, tuy nhỏ bé, nhưng thành công hay thất bại đều do người phía sau. Hoặc thảng có người lại dùng người yêu mới, nơi mới, mới có thể thành công được đó là những tấm lòng hào hiệp dị thường. Tôi kết luận ở đây còn nhiều điều thiếu sót. Có khi người phía sau là cái dù dở hay sự đỡ đầu của một người nào đó chăng. Nhưng để đạt được mục đích thông thường thì người phía sau là người vợ, người bạn đời vô cùng quan trọng.

Như vậy để có kết quả mãn nguyện thì thường các cụ ta ngày xưa huấn luyện con, chỉ bảo chúng cho cặn kẽ, từ lời ăn tiếng nói cho đến cái mặt bí xị thì chẳng thể nào xúc tiến nổi và có kết quả mỹ mãn Có câu:

Dù no dù đó cũng phải cho tươi
Cái miệng em cười đói cũng như no.
ngạn ngữ

Ngoài ra ai cũng đều có cái tính “sỹ diện” nhưng chừng nào đó thôi đã, đừng thái quá còn những câu chuyện về câu chào, hàng xóm, và bao nhiêu chuyện khác về người phía sau. Chẳng hạn như bị bên nhà cha mẹ vợ khống chế bằng đứa cháu, bằng cách dỗ ngon ngọt thay thế cho con gái mình.v.v…

Đấy cũng là một kế sách, nhưng thấp kế sách, không cao lắm hay còn gọi là hạ sách. Thiếu niềm nở thì thiếu bạn. Người chồng lúc đó biến thành người nội trợ đảm đang, hoặc biến thành thái giám, chỉ biết vâng dạ. Nhưng sự thành công cũng chỉ là hiếm họa, vì có câu:
-Thuận vợ thuận chồng tát biển đông cũng cạn, khó lắm.

Lại có câu nói:
Chồng giận thì vợ làm lành
miệng cười chúm chím rằng anh muốn gì
anh ơi nỡ giận em chi
anh muốn vợ bé em thì cưới cho

Câu chuyện rất thô thiển đến nỗi phải mang cả chuyện nhà mà nói, chưa chắc chúng đã hiểu được phần nào tâm khảm của người bố hoặc mẹ. Nói đúng ra, đây là một bài học cho những người có cái bản chất dối, lừa, cái chưa ngoan, của cả một đời làm vợ, chỉ biết sỹ diện, phá tán gia đình, ghen vô lối, se sua chẳng ai cấm, nhưng trong câu chuyện này, nói về sự thành công trong đời một con người đã từng cùng gia đình góp sức, trí xây dựng một tổ ấm có giá trị, dù cái đó mình chẳng hề nhìn thấy trong thực tế hiếm họa có những sự thành công như tôi diễn tả trên, tất nhiên sự thành công nào cũng đều phải trả giá cả, không lẽ đều nhìn vào túi của người khác lại là chồng mình ư? Một là do chính bản thân người đàn bà đầu gối tay ấp với mình.

Hai là người phía sau không lộ diện để cho mọi sự toàn quyền dành cho người chồng hoặc người phía trước mà sự hưởng lợi chung thường cả hai dù rằng mọi sự sẽ qua đi nhưng lời ta nói chẳng qua đi (theo thánh luca đ5 tr7).
Những người nào có người phía sau tốt như vậy đừng nên phụ nhau nhé. Vài dòng kính mến những bà mẹ bán báo lẻ và những bà mẹ bán chè. Nhân dịp ngày những nhà giáo và các bà mẹ.
Thiệt đau khổ khi lũ con lớn lên chúng xử đối như thế nào mới là chuyện hay. Mới nhớ đến và phải nhớ đến và viết câu trên là cha mẹ nhịn con ắt sẽ được điều lành. Vì chưa có nên tôi thêm vào.
Để kết luận khúc truyện này tôi nhớ lại kỷ niệm xưa. Có hai thằng bé bước vào quán, cũng trong lúc có cả tôi Tuổi chừng mười tuổi. Khi anh chị giáo sư Tra, lúc còn mở quán càfê. Chúng ngồi vào ghế gác chân lên bàn kêu:
-Hai điếu jet. Anh trợn mắt đưa nhìn tôi, lúc đó chỉ biết lắc đầu. Tuy nhiên anh chị đã được một ngôi sao đồng hành chính là chị. Lúc đó chị chạy ra xoa đầu chúng và hỏi:
-Các con mua gì, sao con tập hút thuốc sớm thế, không sợ bố mẹ la rầy ư? Theo cô các con không nên hút thuốc. Nói thế nhưng chị vẫn bán đưa ra cho chúng.
Ai biết ý thâm của chị. Chính thằng bé đó sau chết vì chúng bạn rủ rê vào con đường ma túy rồi chết.
Ngoài trời lúc đó mùa đông. Trời còn tối đen như mực, lúc đó chưa đèn đường mà cũng chẳng có đủ để phí phạn rao rêu cái khu ĐỒNG TRƯỜNG khu chiến khu D treo đầy cờ xí để chúng làm tuồng cho trọn tình nghĩa với bao người đã nằm xuống cho chúng phè phỡn.


thái san