TinParis. Đoạn văn dưới đây được trích ra từ quyển sách " Các Hồn Ma của Mao " của ông Ngọc Nhân, phỏng dịch theo quyển "La Grande Famine de Mao ", Jasper BECKER Ed. Dagorno, Paris 1998. J. Backer là một kư giả nổi tiếng người ANH , chuyên về các nước Á Châu, đóng đô tại Hong Kong. Sau khi Trung Cộng thay đổi chính sách " bế quan tỏa cảng " vào thập niên 80, ông được phép thăm viếng nội địa Trung Hoa và thực hiện cuộc sưu tầm nghiên cứu tài liệu dưới thời Mao, cũng như phỏng vấn những chứng nhân trong nạn đói khủng khiếp nhất của lịch sử Trung Hoa trong giai đoạn 1958-1962 ( có hơn 30 triệu người chết ). Điều ngạc nhiên nhất là KHÔNG MỘT AI trên thế giới hay biết và đề cập đến nạn đói đă xảy ra tại lục địa Trung Hoa.
Phần thứ nhất
Trung quốc: Đất nước của sự ĐÓI KÉM
CHƯƠNG 1
Trung quốc và nạn đói
- Việc ǵ là quan trọng trước hơn mọi việc ? Đó là con người phải có ǵ để ăn, đó là việc quan trọng hơn cả mọi việc.
*Lời của ông Chengduxhiu, sáng lập viên đảng cộng sản Trung quốc.
- Sau khi một quân đội hùng mạnh đă tiến quân đi qua, các mùa màng đều thất bát.
*Lời của Lăo Tử
Trong một ngôi mộ xưa của đời nhà Thương (Shang) là đời đầu tiên của lịch sử Trung quốc từ năm 1480 đến 1050 trước Công Nguyên, nơi ngôi mộ này đă có ghi: "V́ sao đă xảy ra các thảm họa ? V́ đó là Thượng Đế ( Ông Trời ) muốn trừng phạt nhân loại." Các văn khố về lịch sử đă đều ghi lại là Trung quốc là một đất nước của nạn đói và các người dân Trung quốc vẫn luôn luôn thần phục và quy lụy trước quyền lực của các vị vua trị v́ "Thiên Tử." Các biên niên sử, các triều đại nối tiếp nhau cai trị nước Trung quốc, đă cho chúng ta được biết về những trận lụt cùng với các nạn hạn hán đă liên tiếp xảy ra ở một địa phận này hay ở một địa phận khác của Đế Quốc này.
Thực vậy, vào các năm của thập niên 1930, các nhà nghiên cứu đă phát giác ra các bằng chứng là từ năm 108 trước Công Nguyên, đă xảy ra 1828 nạn đói to lớn.
Đối với các vị Hoàng Đế trị v́ cùng với các quan lại bộ trưởng th́ nhiệm vụ và bổn phận của họ là chống lại các nạn lụt và khẩn cầu trời đất làm mưa xuống vào mỗi khi xảy ra nạn hạn hán. Dưới thời nhà Zhou (1122-221) trước Công Nguyên, vị vua đă cho tổ chức các nghi lễ và trong các nghi lễ này đă quẳng xuống sông các cô thiếu nữ để pḥng ngừa các trận lụt đừng xảy ra; và nhà vua cũng chủ tọa các buổi lễ tế và có các việc lễ dùng người làm vật hiến sinh trên các lễ đài hầu để làm bớt cơn giận của các thần linh. Vào dưới thời nhà Ming, cách đây khoảng 500 năm, vị hoàng đế phải đi chân không để đến đài của Thượng Đế để cầu nguyện và ngủ đêm tại đây trong 3 ngày với toàn y phục trên thân ḿnh, để cầu đảo hầu xin với Trời làm các cơn mưa cho dân có được nước để làm ruộng. Trong những năm cuối cùng của triều đại nhà Thanh (Qin-1644-1911) vị Hoàng Đế đă ra lệnh cho các vị quan chức ở các địa phương vào mỗi năm phải xây các ngôi chùa và phải đến cầu niệm tại đây. Cho đến thời hiện đại ngày nay, tất cả các việc này cũng ít thay đổi. Vào các năm cuối thập niên 30, các báo chí cũng đă từng tường thuật về các cuộc lễ tế đă diễn ra ở các địa phương với cách hành lễ giống như cách hành lễ của các xă hội "sơ khai" và người ta đă giết các con thú vật như dê, ḅ hay trâu để cúng các thần linh, để cầu khẩn các vị thần linh hăy làm cho các cơn mưa xuống. Vị tỉnh trưởng tỉnh Hunan (vào thời c̣n chính phủ quốc gia) đă đến khấn vái ở các ngôi đền chùa và đă ném các bộ xương của các con cọp xuống các chiếc ao hầu cầu con rồng ở Thủy Cung được hài ḷng. Vị tỉnh trưởng này cũng cấm nhân dân trong 3 ngày liên tiếp không được giết các súc vật. Chính phủ quốc gia cũng đặc biệt thỉnh vị Ban Thiền Lạt Ma (Panchen Lama) từ Tây Tạng đến để ngài đọc các pho kinh và cầu khẩn để cho được các cơn mưa xuống.
Vị Hoàng Đế, cũng có bổn phận thâu các sắc thuế do các nông dân đóng và thiết lập các kho dự trữ ngũ cốc thặng dư, các kho này được đặt dưới sự quản trị của các vị quan chức. Nếu khi nào xảy ra các nạn đói, nếu các vị quan chức ở địa phương không thực hành đúng các nhiệm vụ hay bổn phận của họ, hay là họ đă bán ra các thóc lúa hay ngũ cốc được dự trữ để thủ lợi cho cá nhân và các người dân đă chết v́ đói ăn hay là các người dân mưu toan đi trốn qua các địa phương khác trong nước. Khi các người dân không c̣n có ǵ để bán, họ bán luôn các đứa con của họ. Việc ăn thịt người là việc thường xảy ra và cũng thỉnh thoảng xảy ra việc chính cha mẹ ăn thịt của các đứa con của họ. Vào năm 1877 tại tỉnh Shanxi (Sơn Tây) ông Louis Monagata là giám mục đạo cơ đốc, ông này đă viết: "Bây giờ họ đă giết các người c̣n sống để làm lương thực. Người chồng ăn thịt người vợ. Các cha mẹ ăn thịt cả các đứa con trai và các đứa con gái, và các đứa con cũng ăn cả thịt của người cha và người mẹ."
Vào thế kỷ thứ 19, tại Trung quốc đă xảy ra các nạn đói khủng khiếp, việc này đă làm cho các người dân Âu Châu, đang hiện diện tại đây, phải tin vào sự nhận xét đúng của ông Thomas Malthus: tại Trung quốc, việc dân số gia tăng lên mau hơn việc sản xuất ra lương thực. Các vị giảng viên đại học người Trung quốc đă giải thích việc tăng trưởng là do chính sách của đế chế. Khi các bộ lạc của Măn Châu thiết lập ra triều đại nhà Thanh, đế chế này đă băi bỏ loại thuế tính trên mỗi đầu người và thiên về thâu thuế thổ trạch. V́ vậy các hộ gia đ́nh không c̣n phải lo về việc phải đóng thuế trên con số người của gia đ́nh và v́ vậy đă sinh đẻ thêm nhiều đứa con. Việc này đưa đến việc có thêm đất thổ trạch. Hàng năm dân số đă gia tăng đến 2,5%: vào năm 1762, việc kiểm tra dân số đă cho biết dân số Trung quốc có 200 triệu dân, vào năm 1790 dân số đă tăng lên 300 triệu dân và đến năm 1834, dân số đă tăng quá 400 triệu dân.
Việc khủng hoảng này đă xảy ra v́ nạn dân số đă gia tăng quá nhiều đă làm đảo lộn trật tự xă hội Trung quốc và khiến triều đại nhà Thanh gần như sụp đổ. Vào năm 1851, ông Hồng Tú Toàn (Hong Xiu Quan) là một người nông dân, ông này đă tự xưng là "đứa em của đấng Thiên Chúa Christ" các người phiến loạn này đă tự xưng là Thái B́nh Thiên Quốc (Tai Ping) và đưa ra các cuộc cải cách xă hội: họ đă chia các phần điền địa của tư nhân và phân chia đồng đều các ruộng đất cho các người dân. Nhờ vào các sự viện trợ của các nước Tây Phương, quân đội của triều đ́nh Măn Thanh đă thắng được quân đội của Thái B́nh Thiên Quốc và tái lập lại được trật tự cho toàn quốc Trung quốc. Nhưng triều đ́nh đă không thể xóa bỏ nạn đói kém và c̣n trở nên trầm trọng hơn. Vào năm 1876 đă xảy ra 3 năm liên tiếp hạn hán tại miền Bắc của Trung quốc và làm chết 13 triệu người. Mười năm về sau, trận lụt do sông Hoàng Hà gây ra 2 triệu người chết đuối và chết đói v́ nước của sông này đă gây lụt lội tàn phá hoa mầu của các ruộng ở vùng phụ cận.
Nhiều người phương Tây đă nhận định là nạn đói kém là một chiếc van (soupape) xả hơi an toàn tự nhiên để chống lại số dân quá đông, là một cái hại cần thiết Một người Mỹ tên A.K. Norton, tác giả sách "Nước Trung quốc với các cường quốc" ông Norton đă nhận định là dân số cần phải giảm đi, v́ do các cuộc chiến tranh, bệnh truyền nhiểm hay lư do khác không đủ để làm giảm dân số th́ cần có các cuộc đói kém để làm việc này. Và đây đúng là sự thật để giải quyết vấn đề của Trung quốc.
Triều đại Măn Thanh đang cai trị Trung quốc đă cho phép các người dân được di cư ra các nước ngoài hay đến định cư tại các xứ Nội Mông hay Măn Châu. Cho đến mực độ này v́ đă đạt được sự chấp thuận của các người Mông Cổ là đồng minh, các người Mông Cổ đă từ lâu cấm người Trung quốc chính gốc đến khai phá các vùng đồng cỏ thưa dân của người Mông. Vào đầu thế kỷ 20, nhiều triệu người nông dân Trung quốc đă vượt qua Vạn Lư Trường Thành để định cư tại Măn Châu và tại Nội Mông cùng với nhiều nơi khác. Chính sách đi khai phá ở các nơi này đă được sự hỗ trợ của các nước phương Tây và đă tạo sự dễ dàng để thiết lập các cục đường sắt dùng cho xe hỏa nối liền các địa phương ở trung tâm nước Trung quốc.
Việc đưa nhập từ Mỹ Châu vào Trung quốc các loại cây lương thực đă tạo nên sự dễ dàng để khai thác các vùng đất mới của Trung quốc mà từ trước đă bị xao lăng. Bắp ngô, đậu phọng và khoai lang ngọt đă được thích nghi với thủy thổ của các vùng đất gồ ghề và chất đất xấu, cho phép người dân tự bảo đảm sự sống ở các nơi mà về trước không sản xuất được ǵ. Nhưng các thu hoạch về các loại cây lương thực này thường là phù du. Việc đa canh thường làm giảm sự màu mở của đất và thường đưa đến các vụ mùa xấu làm thất thu. Vào năm 1941, một du khách người Âu, ông Graham Peck đă thuật lại các điều ông đă trông thấy tại tỉnh Shaanxi (Sơn Tây) ở tại Tây Bắc:
Vùng đất đă chết và con người cũng vậy. Các người Âu đầu tiên đă đi qua vùng Shuangshipu vào đầu thế kỷ 19, họ đă thuật lại đây là một vùng hoang dại được bao phủ bởi các khu rừng cây thông, gần như khó đi vào được. Nơi này chỉ có vài trang trại biệt lập nằm dài theo một con sông cuồn cuộn. Đến ngày hôm nay đă có nhiều tiểu trại khai thác lên tận các đỉnh núi. Ngoài các vườn cây ăn trái được cham sóc kỷ lưỡng ở các trang trại; chỉ c̣n lại các nơi mà việc đi lại hầu như khó có và các cây ăn trái không được chăm sóc. Đă xảy ra ở các triền núi với các lớp đất có thực vật mọc, màu đỏ và vàng, lớp đất này đă bị soi ṃn làm trôi đi lớp đất màu mở. C̣n lại vài khoảng đất tốt ở các vùng thung lũng cao th́ các khoảng đất này lại bị bao phủ bởi các ḥn đá cuội lớn và nhỏ gây ra do các trận mưa lớn tầm tă, thường xảy ra vào mùa Hè. Các trận mưa lớn này làm trôi đi các mùa màng và luôn cả lớp đất tốt."
Việc chặt đốn các cây đă diễn ra một cách không mực độ. Ông Peck đă nhận xét xác thực: đó là sự chết ṃn của cả một cả một vùng đất, gây ra bởi sự soi ṃn mau chóng các lớp đất tốt với tốc độ nước mưa chảy quá mau. Ngày hôm nay, các sự kiện này vẫn c̣n tồn tại, nước đă chảy đổ vào các con sông lớn hàng ngàn tấn đất bùn phù sa v́ vậy có thể làm xảy ra các vụ lụt lớn.
Các người quan sát người Trung quốc và của các nước ngoài cũng như với ông Peck, tất cả đều ghi chép là số người chết quá nhiều, thêm vào số người c̣n sống, đă làm giảm bớt số diện tích các đất tốt dùng để trồng cây lương thực.Ông Peck đă viết, ở trong vùng này, số người c̣n sống c̣n ít hơn số mồ mả của của các người chết và trên các g̣ đống mà phía dưới các người chết đang an nghỉ và phía trên là các mộ bia hay là nhà thờ cúng được sử dụng để làm thuyên giảm các cơn thịnh nộ của các thần linh. Các nấm mộ mới luôn luôn được chôn giữa các khoảnh ruộng có đất tốt, việc này đă làm giảm đi một diện tích canh tác để nuôi các người c̣n sống sót. Ông Walter H. Mallory, tổng thơ kư của Ủy Ban Quốc Tế chống lại nạn đói ở Trung quốc và nhiều quan sát viên khác đă đồng nh́n nhận là có nhiều nông dân đă cho việc ĺa bỏ vùng đất mà tổ tiên họ đă từng sinh sống, đối với họ, việc này là ghê tởm v́ họ có bổn phận là phải ở lại để săn sóc mồ mả của tổ tiên họ.
Vào đầu thế kỷ 20, các người Âu đă từng đi du lịch ở khắp vùng của Trung quốc, các người này đă cảm thấy có các quan hệ đối với việc đấu tranh chống lại nạn đói. Vào năm 1920, một nạn đói lớn đă xảy ra tại tỉnh Gansu (Kan Su) và ở tỉnh Shanxi (Sơn Tây), các giáo sĩ người Tây phương đă đưa ra thành lập một ư kiến thành lập một Ủy Ban Quốc Tế chống lại nạn đói tại Trung quốc và họ đă quyên được nhiều tiền tại Trung quốc và ở các nước ngoại. Cũng cùng vào thời điểm này, ông Woodrow Wilson, tổng thống Mỹ quốc đă cho thành lập một Ủy Ban Mỹ quốc chống lại nạn đói. Lănh đạo ủy ban này là ông Thomas Lamont, một chủ nhân ngân hàng rất lỗi lạc, ông này đă quyên được 4,6 triệu đôla tại nước Mỹ. Tổng số tiền đă quyên được đă lên đến 37 triệu đồng tiền đôla Mễ Tây Cơ, tiền của xứ Mễ được dùng làm đơn vị hối đoái vào thời đó, trong việc giao thương với Trung quốc. Ủy Ban Quốc Tế chống nạn đói đă ước lượng là các cố gắng này đă vượt qua xa các sự mong ước của ủy ban v́ trong số 9.500.000 nạn nhân được cứu đói, chỉ có 500.000 đă chết v́ kiệt sức.
Tuy vậy nạn đói vẫn tiếp tục diễn ra. Ông M.H. Hutton đă viết lại trong nhậy kư về chuyến đi của ông vào năm 1924 khi ông đi từ tỉnh Tứ Xuyên (Sichuan) đến tỉnh Quư Châu (Guizhou): Các trường hợp làm xảy ra nạn đói đă làm đau ḷng, các con chó đă ăn thịt các xác người chết. Ở tất cả mọi nơi đều có hàng ngàn bộ xương người phơi ngoài trời. Trong lúc chúng tôi tiến bước trên đường đi, các người khiêng chiếc "cáng" của tôi đă phải bước qua các xác người gục chết trên đường đi. Một trong các h́nh ảnh bi thảm đă diễn ra: một nữ nạn nhân đáng thương đang quỳ gối trước một ngôi nhà thờ và người nữ này cũng đă chết. Đă có rất nhiều người, ở đầu thế kỷ này, đă chú ư đến t́nh h́nh ở Trung quốc, và họ đă là chứng nhân của nạn đói và nạn đói này đă trở thành một cuộc từng trải được coi là quyết định. Ông Edgar Snow là kư giả người Mỹ là một trong các người chứng nhân, và ông này đă lần đầu tiên phỏng vấn Mao Trạch Đông tại cứ điểm ở Diên An (Yan An), một vùng thuộc tỉnh Sơn Tây (Shanxi) đang bị nạn đói tàn phá. Do một sự trớ trêu của định mạng, vào năm 1960, ông Snow đă trở lại Trung quốc trong lúc diễn ra Bước Nhảy Vọt lớn, và trong dịp này ông Snow đă viết là trong năm 1960 ở Trung quốc không hề có xảy ra nạn đói làm chết người.Trong năm 1927, khi nạn đói đang diễn ra tại vùng Đông-Bắc nước Trung quốc và nạn đói này đă gây ra đau khổ cho 60 triệu người, ông Snow đă đi với một người bạn đồng hành là ông Rewi Alley, người nước Tân Tây Lan (New Zealand), ông Alley đă ở lại Trung quốc và trở thành một tên a ṭng (c̣ mồi) của Mao. Vào thời điểm này, ông Snow đă mô tả trong một bài viết rất là cảm động về các sự kiện đă xảy ra mà ông Snow đă tận mắt trông thấy:
"Anh có bao giờ trông thấy một người - một con người can đảm và cần cù làm việc nặng nhọc suốt cả đời, đó là một người công dân đáng quư, biết tôn trọng luật pháp và cũng không bao giờ làm hại ai cả. Về sau suốt cả tháng trời con người này không hề có ǵ để ăn ? Đây là một cảnh tượng quá ác không chịu nổi. Các lớp da của người này đă teo lại và treo lủng lẵng vào thân ḿnh; và người ta đă trông thấy rơ ràng các khớp xương người. Đôi mắt của người này đă ngó trừng trừng nhưng chả trông thấy ǵ cả và dù người này chỉ có độ 20 tuổi đời nhưng người này đă đi đứng như một cụ già để đi từ một chỗ này đến một chỗ khác. Nếu nói là người này có được một sự may mắn là từ lâu người này đă bán người vợ và cả người con gái. Người này đă bán tất cả các thứ ǵ mà người này đă có - luôn cả các sườn bằng gỗ của nóc nhà và tất cả quần áo mà người này đă có. Trên thực trạng, người này một đôi khi cũng bán luôn cả các quần áo rách để che thân. Người này không c̣n ǵ cả trên thân ḿnh và đang đứng dưới ánh mặt trời nóng bức, các "ḥn dái" treo lủng lẳng giống như các trái cây khô treo trên cành cây, giống như là tṛ khôi hài cuối cùng để nhắc lại cho các anh là trước kia người nạn nhân khốn nạn này đă từng là một con người.
Nh́n vào các đứa trẻ con th́ lại càng làm động ḷng trắc ẩn và thương xót v́ các bộ xương nhỏ bé đă bị "méo mó" và nghiêng về phía trước, các cánh tay của các em này giống như các que củi, bụng của các em đă tím bầm v́ các em đă ăn các vỏ cây và các mạt cưa, các thức ăn này đă làm nổi lên các chỗ sưng. Các người phụ nữ đă quá suy yếu và đang ngồi ở các góc nhà, chờ đợi thần chết đến đón họ. Mông đít của các người phụ nữ này đă trở thành đen và nhô ra giống như các lưỡi dao và đôi vú của họ đă giống như các chiếc bao nhỏ đă xẹp hết hơi. Nhưng sau tất cả mọi nơi, không c̣n có nhiều phụ nữ và em gái. Phần lớn đă chết rồi hay đă bị bán đi.
Tôi không muốn bi thảm hóa sự ghê tởm này. Đó là những ǵ mà chính đôi mắt tôi đă từng trông thấy và tôi không bao giờ quên được. Hàng triệu người đă chết đói như vậy và nhiều chục ngàn người cũng sẽ chết đói như vậy ở Trung quốc. ôi đă gặp các xác người chết c̣n nóng ở trên các đường phố ở Saratsi, và ở các làng mạc tôi đă thấy các ngôi mộ đào không sâu, nơi này cả chục người đă chết v́ đói hay là v́ bệnh tật được chôn chung một chỗ. Nhưng sau hết đó không phải là chướng nghịch. Việc chướng nghịch hơn cả là ở các thành phố c̣n có các người giàu có nhiều của cải, các người này tích trữ gạo và sữa, các người cho vay tiền hay là các địa chủ, họ có các toán người vơ trang bảo vệ cho họ và họ đă thủ lợi rất nhiều trên sự thiếu ăn và chết đói của các nạn nhân xấu số. Việc làm chướng mắt và chướng nghịch hơn cả là ở các thành phố các người công chức vẫn vui đùa và khiêu vũ với các ca nhi, tại các thành phố này có các thức ăn và lúa từ nhiều tháng."
Ông Snow đă ước lượng là nạn đói đă làm chết từ 3 đến 6 triệu nạn nhân. Từ nơi mọi người, việc trông thấy các người đang bị cơn đói hành hạ là một việc ghê tởm nhưng cũng có thêm nhiều việc ghê tởm khác, đó là việc đă xuất hiện tại các ngôi chợ các gian hàng bán thịt người. Người ta bán các đứa con trai nói là để mua làm con nuôi. Các trẻ em gái th́ bị bán để đem về làm vợ hay làm hầu thiếp, làm nô lệ hay là để làm măi dâm. Vào năm 1927, tại Bắc Kinh đă có một bản phúc tŕnh của Ủy Ban Quốc Tế chống lại nạn đói, bản phúc tŕnh này đă xác nhận là ở nhiều hạt hay vùng đă có xảy ra việc hàng nhiều ngàn trẻ em đă được đem ra bán khi xảy ra nạn đói. Tại thành phố Shijianhuang, thành phố này tọa tại Tây Nam của thủ đô Bắc Kinh, đă trở thành trung tâm lớn mua bán trẻ em. Một người chuyên môn đă từng có kinh nghiệm đă nói về sự tương phản về việc đă có một đoàn goong xe hỏa chở đi các lương thực để cứu đói th́ lại có một đoàn goong xe hỏa khác chở đến các thiếu nữ được mua từ các nơi ở vùng quê, được đưa xuống sân nhà ga. Một bài viết khác của ông Walter H. Mallory đă mô tả về các người nông dân đang bị đói và các người này đă ăn ǵ: "Một loại bột do từ lá cây xay ra, ăn với đất sét để nén dạ, các loại hột của các loại hoa, các nụ lá của cây liễu, các cùi của bắp ngô, một loại các viên cỏ được hấp chín được gọi tên là hongqing, các mạt cưa, các loại cây có gai thuộc loại cúc, các quả mọng của các cây có độc tố, vỏ của lúa miến (bo bo), hột của bông vải, vỏ của cây du, các chiếc bánh làm bằng các hột, các thân lá của loại khoai lang…
Các người giám định người Trung quốc cũng như người nước ngoài đă đều đồng thuận về việc muốn tránh nạn đói đừng xảy ra lâu ngày, việc cần phải làm là phát triển hệ thống đường lộ giao thông. Tại Ấn Độ, các người Anh quốc cai trị xứ này đă đạt được việc "bóp tắt" nạn đói mang dịch kỳ ở địa phương. Như đă được viết trên "Nhật Báo Hoàng Gia Ấn Độ": Thành quả của 20 năm vừa qua về vấn đề hành chính của nước này là việc gia tăng hệ thống đường lộ giao thông. Các đường sắt cho xe hỏa đă làm thay đổi vấn đề vận chuyển hàng hóa. Bóng ma của nạn đói toàn diện về việc thiếu hụt lương thực đă biến mất. Tại Trung quốc, việc bi thảm là hệ thống đường sắt đă kém phát triển nhiều so với Ấn Độ. Nếu có một vùng sản xuất thặng dư lương thực trong khi đó th́ ở một vùng khác th́ lại bị nạn đói hoành hành, việc khó khăn là không có phương tiện để chuyên chở lương thực từ một vùng này đến một vùng khác. Tuy vậy, và năm 1925 đă có một bản phúc tŕnh của Ủy Ban Quốc Tế: "Trong một nước Trung quốc quá rộng lớn với sự cách biệt về khí hậu của mỗi vùng, việc có thể xảy ra là mùa màng thâu hoạch khó có thể xấu ở tất cả mọi nơi và cùng một lúc. Dù là 4 hay 5 tỉnh mất mùa, cũng c̣n 17 hay 18 tỉnh khác, việc thâu hoạch ngũ cốc vẫn diễn ra như thường và đương nhiên là có vài tỉnh vẫn có được số lượng thặng dư về ngũ cốc.
Trong quá khứ đă có nhiều triều đại vua đă cố gắng giải quyết về vấn đề chuyển vận lương thực; như việc đào con sông đào Lớn, để dùng thuyền chuyên chở lúa từ phía Nam lên phía Bắc. Các con sông lớn cũng được dùng để vận tải thóc đi khắp nơi trong nước. Nhưng một phần lớn của các vùng vẫn phải dùng sức người để vận chuyển lương thực. Các trâu ḅ là các vật quư để dùng vào việc chuyên chở. Trong các năm thuộc thập niên 1920, nước Trung quốc có diện tích rộng lớn so với nước Mỹ mà Trung quốc chỉ có 3.000 kilô mét đường lộ. Hàng hóa và các người hành khách đều được di chuyển do sức người, sức của các người được gọi tên là "coolie" (cu li), họ đi trên các đường đất chật hẹp và bất chấp về địa thế của đồi núi và việc đi lại cần rất nhiều thời giờ. Một kư giả đă tính là nếu có một người nông dân ở sâu trong lục địa, người này cho không lúa của họ cho một nhà máy ở Shanghai, th́ giá tiền vận chuyển c̣n cao hơn là giá mua lúa từ Mỹ quốc, dù là phải chuyên chở qua một đại dương vẩn c̣n ít tốn kém hơn.
Triều đại nhà Thanh (Qing) không thích cho các công ty nước ngoài xây dựng các đường sắt cho xe hỏa trên đất Trung quốc; đến khi triều đại này sụp đổ th́ nước Cộng Ḥa trẻ trung này lại không được ổn định và đă không có được tiền bạc để trợ cấp cho việc xây dựng các đường lộ lớn hay các đường sắt. Ngoại trừ các thung lũng của các con sông lớn và các vùng đồng bằng ở duyên hải, phần lớn các vùng nằm sâu trong lục địa th́ lại có nhiều núi, việc này khiến việc xây dựng đường lộ tốn rất nhiều công và của. Thêm vào việc giao thông cũng không có được công hiệu, không thể nghĩ đến việc thiết lập một thị trường cho lúa và lương thực. Các người nông dân khi họ thành công trong việc sản xuất ra lương thực, họ đă phải thua thiệt v́ hệ thống này. Các giá cả đă thay đổi một cách "man rợ" và hầu như tất cả các người sản xuất đều là sản xuất nhỏ, vốn liếng của họ có rất khiêm nhượng và họ không có thể vay được tiền với một lăi xuất nhỏ ít. Người nông dân đă phải bị bắt buộc bán ngay các hoa lợi thâu hoạch ngay sau ngày gặt hái, và vào lúc này th́ giá nông sản lại thấp v́ mọi người đều đem ra bán. Trong khi đó th́ các thương gia có thể giữ tồn kho các nông sản và bán ra khi được giá cao. Để có lương thực để ăn trong lúc giáp hạt (giao mùa) từ lúc gieo cấy cho đến lúc hái gặt, các người nông dân thường phải vay mượn tiền. Các đại địa chủ ở địa phương và các nhân viên của họ đă cho vay với mức tiền lời là 60% và phải "cầm thế" bằng đất ruộng, từ 30% nếu là vay bằng tiền và 50% nếu vay bằng hạt lúa. Phần lớn các nông dân là các người mắc nợ thường xuyên. Cũng như ông John Ridley là thông tín viên của nhật báo Daily Telegraph, đă viết: "Người nông dân Trung quốc, tính trung b́nh chỉ sống nhờ vào khoảng đất từ 100 đến 200 mét vuông. Một phân nửa của thâu hoạch thuộc về người chủ đất hay ruộng. Việc giao thông xấu và kém đă làm khó khăn cho việc làm cho thị trường rộng lớn ra thêm. Nguời nông dân không có được một động cơ cá nhân nào để canh tác thêm diện tích canh tác v́ họ không bán ra được các hoa màu thặng dư. Các lối chuyên chở vẫn c̣n thô sơ: như xe do ḅ hay con la đực kéo và có khi do người gồng gánh, việc này lại chậm chạp và giá quá cao so với xe hỏa.
Việc các nạn đói gây chết người là chủ đề của các sự nghiên cứu về đời sống của các người nông dân. Giáo sư John Lossing Buck, một giảng viên đại học người Mỹ, đă thành lập một toán nghiên cứu viên tại đại học đường Nam Kinh (Nanking) và các vị này đă công bố các bản điều tra tŕnh bày kỹ các chi tiết về nền canh nông của Trung quốc. Bà Pearl S. Buck là phu nhân của ông John Lossing Buck đă nhận được giải Nobel về văn chương và các giải văn chương khác với tác phẩm của bà tựa "Đất đai Trung quốc" thuật về đời sống hàng ngày của một người nông dân ở An Huy (Anhui) và người nông dân đă phải bỏ đất để đi xa v́ nạn hạn hán và nạn đói. Các nhà nghiên cứu đă nhận định là nạn đói đă không phải là xảy ra có định kỳ, mà đó là việc có thường xuyên hàng ngày của nhiều triệu người. Trong tác phẩm về Đất đai và công tác tại Trung quốc của tác giả R.H. Tawney được xuất bản vào năm 1932, đă ghi là đă có ở nhiều nơi và địa hạt mà các người dân ở thôn quê đă phải chịu đựng cảnh của một người mà nước ngập đến ngang cổ họng và chỉ cần có một làn sóng nhỏ cũng gây cho người này phải chết đuối. Một người văn sĩ khác, ông A.K. Norton đă cố gắng đưa ra các con số:
"Người ta ước lượng là có 30 triệu người Trung quốc đang ở trong t́nh trạng được sống c̣n (sau khi các người khác đă chết) và các người này chỉ có được các khẩu phần hàng ngày dưới con số tối thiểu cần có của một phần ăn b́nh thường. Hàng ngày đă có nhiều ngàn người đă chết, tuy vậy, chỉ xảy ra khi nào có các tai ương lớn do thiên nhiên gây ra như nước ngập lụt hay là hạn hán v́ các tai trời ách nước này đă tập trung lại hàng triệu người ở trong một vùng, và khi đó người ta nói là nạn đói làm chết người đă xảy ra. Người ta hàng ngày cũng ít nói về nạn đói: và hàng năm đă có ba triệu người chết v́ nạn đói v́ hoàn cảnh đă không cho phép họ thích nghi với các sự đổi thay của khí hậu, và việc này được coi là b́nh thường tạo ra sự chết người của một nhóm người trong dân số.
Các người ở phương Tây đă khẳng định là Trung quốc cần phải canh tân và hiện đại hóa nền canh nông để đạt được sự tự túc về lương thực. Một ngàn năm về trước, Trung quốc đă từng là nước tiên phong về canh tác nông nghiệp; ngày hôm nay công tác này được coi là sơ đẳng. Đă có quá nhiều người nông dân v́ quá nghèo nên không có tiền để mua trâu hay ḅ để giúp họ trong việc cày đất và chính sức người phải kéo những chiếc cày. Các chiếc cày bằng gỗ chứ không phải bằng sắt nên luống cày không sâu, chỉ làm trầy mặt đất. Ở một vài vùng, các người nông dân chỉ dùng các chiếc cuốc lưỡi cong bằng gỗ để cuốc đất v́ họ đă không có các chiếc cày. Đă có một tác giả đă gọi người nông dân Trung quốc là người anh em sinh đôi với con ḅ.
Đất cũng mau mất chất màu v́ thiếu phân bón và phân bón cũng hiếm có v́ đă phải chịu thuế nặng, v́ vậy đất đă phải chịu hưu canh. Sau mỗi mùa gặt hái, các người nông dân đă nhổ tất cả các "gốc rạ" để dùng vào việc nấu ăn, v́ họ không có củi để đốt hay là than và các người nông dân đă dùng phân người để làm phân bón vào ruộng. Vào giữa thế kỷ 19, các người Anh đi ngược trên con sông đào lớn đă lấy làm ngạc nhiên khi thấy các người nông dân đă đi theo họ để chờ lấy phân: "Vào mỗi khi các người đày tớ hay các người quân nhân rời các chiếc thuyền chở họ, các người nông dân đă theo quấy nhiễu cho đến nơi họ dừng chân để "tiểu tiện" các người nông dân đều có các chiếc rổ để lấy các chất phân dùng để bón vào ruộng.
Vào năm 1949, người ta đă ước tính là một người nông dân canh tác có thể có thặng dư lương thực để nuôi 4 người dân sống ở thành phố; c̣n tại Trung quốc th́ 4 người nông dân canh tác đủ để tự nuôi thân và số lương thực thặng dư chỉ đủ để nuôi một người dân ở thành phố. Nếu nước Trung quốc đạt được sự sản xuất lương thực như người Anh th́ nước Trung quốc có thể tự túc được về lương thực. Tất cả các kế hoạch để hiện đại hóa nền canh nông, để hợp lư hóa quyền sở hữu đất đai, việc giải quyết các trục lộ mới và các đường xe hỏa, đào thêm các con sông đào mới cùng đắp các con đê mới, tất cả các kế hoạch này đều thất bại v́ sự bất ổn về chính trị.
Vào cuối thế kỷ 10, bà Từ Hi (Cixi) Thái Hậu đă ra lệnh ngưng lại việc canh tân và hiện đại hóa Trung quốc, sợ rằng việc này sẽ làm mở cửa Trung quốc cho các người phương Tây và sự hiện diện này sẽ phá hoại ngấm ngầm quyền uy của triều đ́nh Măn Thanh. Vào năm 1911, triều đại Măn Thanh đă bị lật đổ và Trung quốc đă trở thành một nước Cộng Ḥa. Nhưng thêm một lần nữa, dịp may để hiện đại hóa đă mất đi v́ một viên tướng Cộng Ḥa tên Viên Thế Khải (Yuan Shi Kai) đă mưu toan cướp lấy chính quyền để thiết lập một triều đại mới. Vào năm 1916, khi viên tướng này đă qua đời, đă làm nảy sinh ra nhiều viên lănh tướng chiếm đóng các địa phương khiến chính quyền trung ương đă trở nên bất lực. Vào năm 1928, một chính Đảng đă đoạt được chính quyền, đó là Quốc Dân Đảng (Kou Ming Tan – KMT)
Đảng KMT là một Đảng cách mạng do ông Tôn Dật Tiên (Sun Yat Sen) thành lập với sự hỗ trợ của các người Mát Xít do Moscou cử ra và nguồn gốc của đảng cộng sản Trung quốc (PCC) Đảng Quốc Dân (KMT) có khuynh hướng quốc gia và chống lại đế quốc.. Đảng này đă chủ trương thống nhất Trung quốc và cho nhập vào nước này các tư tưởng khoa học và các phương pháp quản trị về chính quyền của các nước ở Tây phương. Khi ông Tôn Dật Tiên từ trần vào năm 1925, tướng Tưởng Giới Thạch (Tchang Kaï Chek) đă lên nắm quyền lănh đạo Quốc Dân Đảng. Một năm sau, năm 1926, tướng Tưởng Giới Thạch phát động cuộc Bắc Phạt để triệt hạ các vị lănh chúa v́ các người này có thể làm hại uy quyền của chính phủ trung ương. Nhưng chả bao lâu, tướng Tưởng Giới Thạch lại phải lo đối đầu với đảng cộng sản đang bành trướng và đe dọa đến địa vị của tướng Tưởng Giới Thạch và luôn đến chính quyền trung ương. Vào lúc đầu, đảng cộng sản hợp tác với chính quyền trung ương nhưng về sau lại chống lại.
Lénin đă nghĩ rằng muốn trở thành cộng sản th́ Trung quốc không cần có một cuộc cách mạng tư sản, nhưng sau khi Lénin đă chết th́ các người cộng sản lại chọn một đường hướng khác.Vào năm 1927, các người cộng sản đă phát động nhiều cuộc nổi loạn ở các vùng thôn quê và ở các thành phố; chính quyền Quốc Dân Đảng đă chống lại các người cộng sản bằng cách phá hủy các tổ chức cộng sản ở tại các thành phố và đặc biệt là ở Thượng Hải (Shanghai). Và từ đây phong trào cộng sản chỉ c̣n ảnh hưởng ở các vùng thôn quê và họ đă kiểm soát các vùng có nhiều ngọn núi và thành lập tại đây các ủy ban Sô Viết, thường là nằm giáp ranh của hai tỉnh. Vào năm 1930, tướng Tưởng Giới Thạch đă phát động một chiến dịch lớn để tiểu trừ các vùng do cộng sản chiếm đóng và đến năm 1934 đă bao vây được cứ điểm chính của cộng sản, bắt buộc các người cộng sản phải tháo chạy về sau, mô tả trong bài tường thuật nổi tiếng: Cuộc Vạn Lư Trường Chinh. Trong cuộc bỏ chạy này, Mao Trạch Đông đă đoạt được quyền lao động đảng cộng sản và đă đưa được đoàn quân tổn thương này về một căn cứ mới tại Diên An, nằm tại ranh giới giữa hai tỉnh Sơn Tây (Shanxi) và Sơn An Tây (Shaanxi).
Các người Quốc Dân Đảng không đạt được thực sự việc kiểm soát toàn thể Trung quốc. Các tỉnh thành quan trọng ở ven biển như thành phố Thượng Hải (Shanghai) th́ do người ngoại quốc quản trị một phần tỉnh, đó là các tô giới. Tại Măn Châu, quân đội Nhật Bản đă chiếm đóng và thiết lập một chính phủ bù nh́n từ năm 1932, và đến năm 1937 th́ xâm lăng các phần đất ở về phía Nam của Vạn Lư Trường Thành, buộc quân đội quốc gia phải rút lui. Thủ đô phải thuyên chuyển từ Nam Kinh (Nanking) về Chungking (Trùng Khánh) trong tỉnh Tứ Xuyên (Sichuan) và chính quyền của người quốc gia đă mất sự kiểm soát một phần lớn lănh thổ. Khi xảy ra cuộc Đệ Nhị Thế Chiến, các người cộng sản đă xâm nhập vào phía sau các pḥng tuyến của quân đội Nhật Bản và khuấy rối các phần nông thôn ở về phía Bắc. Sau ngày nước Nhật Bản đă bại trận, cuộc nội chiến đă xảy ra giữa các người quốc gia và các người cộng sản và đưa đến kết quả cuối cùng là vào năm 1949, các người quốc gia đă phải chạy về đảo Đài Loan (Taiwan).
Từ năm 1912 cho đến 1949, các sự liên minh dưới nhiều sắc thái của các vị sứ quân lănh chúa và về sau với sự chiếm đóng khác nhau của các quân đội dù đó là các quân đội cộng sản, quốc gia hay Nhật Bản, đă để lại nhiều vùng, tỉnh của Trung quốc trong một t́nh trạng vô chính phủ và đói kém.Đă có nhiều triệu người nông dân v́ đă quá nghèo, không có đất để canh tác, họ đă gia nhập vào các lực lượng vơ trang của các sứ quân lănh chúa, hay đă gia nhập vào đội ngũ quân đội cộng sản hay quân đội quốc gia. Một nghiên cứu về tỉnh Sơn Đông (Shandong hay Chan dong) đă ước lượng vào năm 1930 đă có 192.000 lính chính quy và thêm vào con số là 310.000 người tham dự vào các đội dân quân hay là đi theo các băng Đảng lớn ăn cướp, các băng Đảng ăn cướp này đă sinh sống bám vào các người nông dân. Vào năm 1929, Ủy Ban Quốc Tế chuyên trách về các vùng ở phía Tây, đă viết một bản phúc tŕnh và đă kết luận về nạn người chết đói đă ít hơn là số người đă chết do các thiên tai (nước lụt hay hạn hán) gây ra do sự vô ư thức của con người. Con số các triệu người có vơ trang, họ đă t́m được lương thực bằng cách cưỡng đoạt của các người nông dân, họ đă trưng dụng các thú vật và luôn cả các đứa con trai và hàng năm c̣n bắt các người nông dân phải đóng thuế và có khi c̣n bắt phải đóng luôn cả các năm sắp đến, và luôn cả thế hệ về trước. Nếu người nông dân nào từ chối không nộp thuế th́ các người này sẽ phải chịu các sự hành xử theo kiểu lính tráng, họ tịch thu tất cả của cải và các người này chỉ c̣n có cách là trở thành các tên ăn cướp khác. Ở tất cả các nơi nào mà các băng đảng vơ trang đă đi qua là nơi đó xuất hiện nạn đói kém: "Các vùng xảy ra nạn người chết đói là các vùng thuộc vào các vùng chiếm đóng của quân hai phía quốc cộng, tùy theo các cuộc tiến hay lui quân của hai quân đội trong các trận nội chiến xảy ra ở hướng Đông."
Hội Hồng Thập Tự của Mỹ quốc cũng đă có kết luận như Ủy Ban Quốc Tế về nạn đói chết người khi nạn này xảy ra tại vùng Đông Bắc của nước Trung quốc, vào năm 1929. Nạn đói này khởi ra vào lúc ban đầu do nạn hạn hán nghiêm trọng và nạn đói trở nên trầm trọng hơn do các sự sách nhiễu tàn phá của các sứ quân lănh chúa cùng với các sự làm hư hỏng và gây thiệt hại do các băng đảng ăn cướp gây ra và thêm vào việc tịch thu cưỡng bách bằng các sắc thuế có tính cách tịch thu. Hội Hồng Thập Tự đă nghĩ rằng giải pháp là thiết lập một chính quyền trung ương mạnh và ổn định, và chính quyền này phải có được các quyền lực và tài nguyên để thực hiện lâu dài một chính sách hầu để Trung quốc có thể ra khỏi sự rối loạn triền miên và đi vào một kỷ nguyên ḥa b́nh, thịnh vượng và an ninh. Và để có thể tiên đoán được các t́nh thế khốc hại sẽ đưa đến các sự đau khổ sẽ tái diễn lại và cũng tái diễn lại thêm cho đến khi một chính phủ mới được thiết lập.
Vào mùa Xuân năm 1943, một người kư giả Mỹ của tuần báo Times magasine, ông Théodore White, đă theo dơi trận chiến giữa quân đội Nhật Bản và quân đội quốc gia Trung quốc tại tỉnh Hồ Nam (Henan) tọa tại trung tâm của Trung quốc. Đă có hàng triệu người dân đă chạy trốn trước cuộc tiến quân của quân đội Nhật, nhưng ông White đă phát giác ra là số người đă chết v́ đói c̣n cao hơn nhiều số người đă chết v́ chiến trận."Không phải việc làm đổ máu khiến tôi xúc động nhiều hơn: đó là việc không thể t́m ra được một sự giải thích nào cho các điều mà tôi đă trông thấy. Trong nạn đói, chả có người nào đă giết người, các thi thể của các người đă chết không hề có một dấu vết nào gây ra chết chóc, là thiên nhiên đă là kẻ thù, và chỉ có chính phủ là có thể che chở cho con người để chống lại thiên nhiên. Tôi đă không thể hiểu nổi là từ đâu bắt đầu sự khởi đầu.
Về sau ông White đă trở thành niên trưởng của các người phóng viên về chính trị, và ông đă tin chắc là các người cộng sản sẽ tạo được chính quyền ổn định. Trong quyển sách của ông với tựa đề: Đi t́m hiểu lịch sử, ông đă thuật lại việc các quân đội quốc gia đă giải quyết nạn đói xảy ra tại tỉnh Hồ Nam (Henan), vào thời điểm này, ông White tạm trú tại nhà một vị linh mục đạo Cơ Đốc, là một giáo sĩ đi truyền đạo tại vùng Lộc Dương (Louyang) là thủ đô của tỉnh:
"Vị giáo sĩ chỉ đi khỏi trú quán khi nào cần lắm, v́ con người nào vận y phục đi trên đường phố là hy vọng cuối cùng của người dân, và là yếu tố duy nhất; người giáo sĩ này sẽ bị bao vây bởi nhiều người đă kiệt sức, các phụ nữ với thân h́nh yếu ớt, các đứa trẻ em đă gục đầu xuống đất, tất cả đều van lạy, quỳ gối, cầu khẩn để có được thức ăn. Một số ít người giáo sĩ đă nổi lên trong khuôn khổ của các người giáo đồ Gia Tô trong các vùng xảy ra nạn đói và các vị giáo sĩ này là sợi giây để đảm bảo cho sự sống là một vật quư… Những ǵ mà chúng tôi đă trông thấy, chúng tôi đă không thể tin được. Nhưng với các gịng chữ mà tôi đă ghi chép đă xác nhận: những ǵ tôi đă trông thấy. Trước hết là tôi đă trông thấy, khi đi độ một giờ xa Lộc Dương, đă vùi trong tuyết trắng, đă chết cách đây độ một hay hai ngày, các gương mặt đă khô cứng của xương sọ người. Gương mặt có lẽ là c̣n trẻ, tuyết đă rơi vào các lỗ của hai mắt người và chả có ai để chôn cất, đưa đến việc các con quạ và các con chó đă ăn rữa hết các phần thịt vào sát tận xương. Các con chó cũng lẩn quẩn quanh đây, dài theo đường lộ và các con chó này cũng quay lại theo vết chân cũ của nó, và có cả các con chó sói và các con chó sói có vẻ là đă ăn no đủ, lông của chúng nó láng mướt. Chúng tôi đă dừng chân để chụp ảnh các con chó đang lôi xác của các người đă chết được vùi dưới các đống cát: đă có vài xác chết đă bị ăn thịt đến một nửa, và các con chó đă ăn sạch phần thịt của các chiếc xương sọ người. Ngôi làng đă trống đi một nửa số dân cư và trở nên thưa vắng, đă có vài ngôi làng đă không c̣n có người trở nên trống trải và vắng bóng người và các ngôi làng khác đă bị cướp phá; các đống phân để bón đất vào mùa Xuân vẫn c̣n y nguyên, không được săn sóc đến. Người ta bỗng giật ḿnh khi xảy ra một tiếng động hay là trông thấy một người ở trong làng; một người già yếu đang lảo đảo đi một ḿnh trên các đường làng; hay là ở nơi khác hai người đàn bà đang căi nhau mà không có người đứng chứng kiến v́ như trong quá khứ thường hay có đông đảo người đứng quanh để coi việc ǵ xảy ra khi các người căi nhau túm lấy nhau. Hai người đàn bà này căi nhau v́ lẽ ǵ bên cạnh xác của một người đă chết ?
Ông White cũng đă viết rằng cái đói đă đưa các người nông dân đến việc vi phạm vào các điều cấm kỵ.
"Tôi trông thấy các việc tồi tệ liên quan đến việc ăn thịt người. Tôi không bao giờ trông thấy cảnh tưởng một người ra tay giết một người hầu để ăn thịt người bị giết và tôi cũng không bao giờ nếm thịt người. Nhưng đă không thể chối căi được là đă có xảy ra việc người ăn thịt người và các người này đă tự bào chữa là đă ăn thịt của các người đă chết. Và lời xin lỗi này đă do từng mỗi trường hợp mà chúng tôi đă phỏng vấn. Ở trong một ngôi làng đă có một người phụ nữ đă chợt bị bắt gặp khi đang nấu chín thi thể của một em bé mới được độ 2 tuổi. Trong một trường hợp khác có một người cha đă bóp cổ cho chết hai đứa con trai của ḿnh để ăn thịt; người cha này đă tự bào chữa và nói hai đứa con này đă chết về trước. Một trường hợp khác hệ trọng hơn đă xảy ra ở một ngôi làng khác: quân đội đă ra lệnh là dân làng này phải tiếp nhận các đứa trẻ em vô phước không c̣n cha mẹ, và đă có một trẻ em trai vừa được 8 tuổi đă được quân đội cưỡng bách một gia đ́nh nông dân phải nuôi. Đứa con trai này đă biến mất. Sau một cuộc điều tra, người ta đă t́m thấy xương cốt của đứa trẻ này đựng trong một cái lu ở nhà của người vợ bé của người nông dân. Câu hỏi được đặt ra là người ta đă ăn thịt đứa trẻ này sau khi nó đă chết hay là người ta đă giết đứa trẻ này để ăn thịt ? Trong hai giờ đồng hồ chúng tôi đă điều tra ở ngôi làng này, chúng tôi đă không đủ thời giờ để nhận định về những việc ǵ đă xảy ra: ai đă là người nói dối và ai là người không nói dối ? Và chúng tôi lại tiếp tục ra đi.
Ông White nghĩ rằng nguyên do của nạn đói lớn không phải là do chiến tranh gây ra mà là do sự quản trị hay là lănh đạo "tồi - xấu"Các người phe quốc gia rất lấy làm ghê tởm về việc bắt dân phải đóng thuế để có nguồn tài lực hầu để đeo đuổi một cuộc chiến tranh và họ cũng không tin cậy vào giá trị của các số tiền giấy mà họ in ra, quân đội của các phe quốc gia đang hành quân đă được lệnh phải thâu thuế bằng hiện vật như lúa gạo hay trâu ḅ mà phần lớn là thâu bằng lúa hột bằng cách trưng dụng. Tại tỉnh Hồ Nam (Henan), ông White đă phát giác ra là việc quân đội của phe quốc gia đă trưng dụng một số lượng hạt lúa quá nhiều hơn số mà tỉnh này có thể sản xuất ra. Quân đội này hầu như đă tận thu vét tất cả số lương thực của dân ở thôn quê và không c̣n để lại ǵ để cho các người dân ăn để sinh sống. Các người nông dân đă bắt buộc phải bán đi các gia súc của họ, các dụng cụ nông nghiệp và sau cùng phải bán luôn cả ngôi nhà mà họ đang cư trú. Cũng trong thời gian này, các nhân viên thuế vụ lại đến để đ̣i thâu thuế sau khi quân đội đă trưng dụng lúa gạo. Ông White cũng đă để ư đến các đoàn quân có kỷ luật th́ ở trong các nhà kho đều chứa đầy lúa gạo được coi là thặng dư và các người sĩ quan đă bán ra số lương thực thặng dư và lấy tiền, bán lương thực để tư lợi. Các người giáo sĩ và các người công chức lương thiện đă mua lại các số lương thực thặng dư do các vị sĩ quan đă bán ra và đă dùng số lương thực này để nuôi sống các người đang bị nạn đói hành hạ.
Tại Trùng Khánh (Chonqing) chính quyền Quốc Dân Đảng do Tchang Kaï Check lănh đạo đă phản ứng lại khi nhận được các bản tường tŕnh về nạn đói và đă phản ứng lại là sẽ không thu thuế nông nghiệp trong năm sắp đến. Biện pháp này không có nghĩa lư ǵ cả v́ các ngân khoản dùng để chi cho cơ quan hành chính cũng chả có ư nghĩa lư ǵ cả v́ tiền giấy đă không c̣n một giá trị ǵ cả.
Khi ông trở về Trùng Khánh, ông đă nhận thấy là tướng Tchang Kaï Chek không có chú ư về việc nạn đói đang xảy ra. Các cấp bực của bộ máy hành chánh thơ lại đă được coi là cắt đứt với hiện trạng. Sau cùng, ông White đă phải đến gơ cửa tướng Tchang Kaï Chek và trưng cho vị tướng này các bức ảnh đă chụp được về các người đang đói lả người và các con chó đang xâu xé các tử thi. Đến lúc này, tướng chính sách mới tin vào các lời nói của ông White và đă đưa ra các biện pháp để chống lại nạn đói. Đă có nhiều đoàn xe hơi chở lương thực tiếp tế cho tỉnh Sơn An Tây (ShaanXi), tại tỉnh Hồ Nam (Henan) quân đội đă mở cửa các nhà kho lương thực và ở các tỉnh khác chính quyền đă tổ chức các cuộc phát cháo cho nhân dân. Nạn đói đă giảm dần, dù là bệnh dịch tả và bệnh chấy rận c̣n đang gây ra chết người. Đă có 5 triệu người đă chết, dù cho đến ngày hôm nay, người ta chưa biết được con số chính xác về số người đă chết v́ nạn đói.
Ông White đă nghĩ rằng: các sự phá hoại do quân đội Nhật Bản gây ra, cộng với việc thản nhiên của các người lănh đạo thuộc phía quốc gia và với nạn đói "đặc hữu" tất cả đang làm băng hoại truyền thống xă hội Trung quốc.
"Tất cả những ǵ c̣n lại không c̣n là một xă hội nữa và giống như một khối chất xốp bọt biển hay là tổ con ong đă bị đập nát ra, và trong tổ này hăy c̣n các chiếc nọc của con ong. Các ngôi làng cũng đă chia nhau ra các phe phái: phe này ủng hộ các người quốc gia, phe kia ủng hộ các người cộng sản, phe nọ ủng hộ chính quyền địa phương. Nhưng điều cốt yếu là họ ủng hộ phe phái nào có thể bảo vệ cho họ sống và đáp ứng được cho nhu cầu này và tránh cho vợ của họ không bị hăm hiếp do các quân nhân Nhật Bản gây ra và để dân làng không bị trưng dụng đi làm dân cu li (cooli). Các người Nhật Bản đến đây chỉ làm việc chém giết, các người cộng sản th́ chống lại các người giết người và các người cộng sản làm việc có hiệu năng hơn.
Vào năm 1945, sau khi người Nhật Bản đă đầu hàng, các người Quốc Dân Đảng đă trở thành chính phủ chính thức của Trung quốc, nhưng việc này đă không ngăn chận được nạn đói vẫn hoành hành trên lănh thổ Trung quốc.Trong năm 1946, 19 tỉnh của Trung quốc đă lâm vào nạn đói lớn và đă làm thiệt mạng khoảng 20 triệu người. Kư giả người Anh, ông John Ridley đă thuật lại về các điều ông đă trông thấy tại tỉnh Hồ Nam: "Đây là một kinh nghiệm (thử thách) hăi hùng khi phải đi qua các ngôi làng hay các thành phố. Ở chung quanh anh chỉ có toàn là các người uể oải và dửng dưng và các người đang chết v́ đói hay là v́ bệnh tật, các người này nh́n anh với vẻ như một con thú vật với đôi mắt mở ra trừng trừng, tuy là sáng nhưng lại tỏ vẻ buồn thảm, gương mặt của họ th́ gầy ṃn và hốc hác, màu sáp ong. Khi anh đi qua các ngôi nhà đổ nát th́ từ trong những ngôi nhà này bốc ra một mùi hôi thối từ các xác chết.
Khi ông Ridley đi bộ qua những ngôi làng này, đă có một đứa trẻ em đă ngă gục trước mắt ông: : "Đứa trẻ này đă nằm trên đường đi, h́nh dáng nhỏ bé lờ mờ khiến làm cảm động cho ai trông thấy, nơi phần da của dạ dày th́ teo lại trông rất ghê sợ, tuy tay và chân của cậu này trông giống như các que củi và mỏng manh như bộ xương của con chim. Ông Ridley đă ẵm cậu bé này trên tay và đưa cậu bé này đến một bệnh việc gần đó. Nửa giờ sau, cậu bé này đă chết mà không tỉnh lại được. Vị bác sĩ điều trị tại nhà thương này đă nói với ông Ridley: "Cậu bé này đă chết v́ quá đói. Mỗi ngày người ta đả đưa đến bệnh viện hàng chục trẻ em bị đói như vậy. Toàn thể các người dân của tỉnh Hồ Nam đă phải ăn cỏ, các rễ cây, các lá cây và luôn cả ăn thịt người. Các trẻ em đă bị bỏ rơi hay là bị bán đi để đổi lấy một ít lương thực.
Khoảng 12 năm về sau, tỉnh Hồ Nam đă đi vào kế hoạch Bước Nhảy Vọt lớn của Mao và Mao đă hứa là sẽ chiến thắng vĩnh viễn nạn đói, với sự nhiệt tâm càng lớn hơn của tỉnh này so với các tỉnh khác của Trung quốc. Tuy vậy, nạn đói đă xảy ra ở tỉnh Hồ Nam, do kế hoạch Bước Nhảy Vọt lớn, tại tỉnh này c̣n đă to lớn hơn mọi thời điểm khác và có thể nói là chưa có nạn đói nào như xảy ra bao giờ.Để hiểu các nguyên nhân, chúng ta cần phải t́m hiểu người dân Trung quốc và các người dân này đă trù định cách nào để làm cho đất nước này tránh được nạn đói.
(c̣n tiếp )
http://www.tinparis.net/vn_index.html
Bookmarks