Ngày 25/12/1991 Tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev tuyên bố từ bỏ quyền hạn, c̣n trên đỉnh Điện Cremlin thay v́ ngọn cờ đỏ búa liềm là ngọn cờ ba màu đỏ xanh trắng của Nga được treo lên.


Hé lộ bí mật Hiệp ước khiến Liên Xô sụp đổ


Cập nhật 12/12/2011 06:26:00 AM (GMT+7)

Cách đây 20 năm, ngày 8/12/1991, các nhà lănh đạo Nga, Belarus và Ucraina tại khu rừng nghỉ dưỡng Belovezh, cộng ḥa Belarus đă tập trung lại và kư kết Hiệp ước huyền thoại “Về việc thành lập Cộng đồng các quốc gia độc lập” (SNG) đánh dấu chấm hết cho sự sụp đổ Liên bang Cộng ḥa Xă hội chủ nghĩa Xô viết (gọi tắt là Liên Xô

Nhân dịp 20 năm ngày đáng nhớ này, các phương tiện thông tin đại chúng Nga đă hé lộ những kỷ yếu chính thức những sự kiện đó và công bố những câu chuyện của những chứng nhân lịch sử mà dư luận chưa từng biết về cuộc gặp lịch sử của Tổng thống Nga Boris Yeltsin, Chủ tịch Xô viết Tối cao Belarus Stanislav Shushkevich và Tổng thống Ucraina Leonid Kravchuk tại khu điền trang Viskuli.

Cựu giám đốc khu điền trang trong bài trả lời phỏng vấn “Báo Nga” đă bác bỏ huyền thoại rằng Hiệp ước được 3 nhà lănh đạo kư kết trong hoàn cảnh “say mềm”. C̣n cựu nữ thư kư, người từng được mệnh danh là “người đàn bà làm cho Liên Xô sụp đổ” kể rằng bà đă sử dụng chiếc máy tính cũ kỹ hiệu “Optima” ghi lại nội dung cuộc đàm phán của ba nhà lănh đạo và cả văn bản của Hiệp ước này.

Trước thềm kỷ niệm ngày lịch sử này, các nhà xă hội học Nga đă tiến hành một cuộc thăm ḍ dư luận và kết quả cho thấy là đa số người Nga đều cho rằng đă có thể tránh được sự sụp đổ của Liên Xô, một số người được hỏi c̣n ủng hộ việc khôi phục lại Liên bang như cũ.

Những tư liệu chính thức

Tạp chí “Vlast” (Chính quyền) nhận định rằng trong Hiệp ước nêu trên chỉ rơ “Liên bang Cộng ḥa Xă hội chủ nghĩa Xô viết” là một chủ thể luật pháp quốc tế và thực tiễn địa chính trị đă chấm dứt sự tồn tại của ḿnh”. Chính câu viết này sau đó là lư do để lên án ba nhà lănh đạo làm sụp đổ Liên Xô. Tạp chí khẳng định trên thực tế ba nhà lănh đạo chỉ tổng kết kết quả quá tŕnh không thể đảo ngược được bắt đầu từ cuối nhăng năm 1980 của thế kỷ trước.

Tờ báo “Vedomoct” (Tin tức) nhận định “Liên Xô sụp đổ là do thời kỳ hỗn mang chính trị kết hợp với sự tích tụ vô vàn những vấn đề xă hội và kinh tế không được giải quyết từ nhiều năm để lại”. Một bộ phận lớn giới chức lănh đạo trong Bộ Chính trị và Ủy ban trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô do Gorbachev cải tổ bị lâm vào t́nh trạng đứng ngoài cuộc sống thực tại, không muốn và không thể dự báo được những quá tŕnh chính trị và kinh tế. Trong bối cảnh như thế, lănh đạo ba nước Slavơ chỉ c̣n mỗi một việc là đánh dấu cái chết cho một quốc gia và một thể chế quan liêu không c̣n khả năng hoạt động.

Những dấu hiệu đáng lo ngại cho sụp đổ sau này đă xuất hiện trong giai đoạn của cái gọi là “duyệt binh chủ quyền” từ năm 1988 đến năm 1990. Tháng 3 năm 1990, đầu tiên là Cộng ḥa Litva tuyên bố độc lập. Ban lănh đạo Liên Xô đă t́m mọi cách để cứu văn khỏi sự tan ră, nhưng vô ích.

Ngày 17/3/1991 tại Liên Xô đă tiến hành cuộc trưng cầu dân ư toàn Liên bang, theo đó 76,4% dân số tán thành “việc duy tŕ Liên Xô là một Liên bang đổi mới của các nước cộng ḥa có chủ quyền”. Các nước cộng ḥa như Ban tích, Mondova, Armenia và Gruzia đă phong tỏa cuộc trưng cầu này.

Tháng 4/1991 Gruzia tuyên bố ra khỏi thành phần Liên Xô. Cũng trong tháng 4, Tổng thống Liên Xô Gorbachev trong cuộc gặp với lănh đạo 9 nước cộng ḥa c̣n lại đă quyết định chuẩn bị một Hiệp ước liên bang, theo đó thành lập Liên bang các nước cộng ḥa có chủ quyền (SSG). Tuy nhiên việc kư kết hiệp ước này đă bị cuộc chính biến của Ủy ban nhà nước về t́nh trạng khẩn cấp (GKChP) phá tan.

Từ thời điểm đó đất nước lao nhanh xuống dốc theo đà sụp đổ. Tháng 8/1991 Estonia, Latvia, Ucraina, Belarus, Mondova, Uzbekistan và Kirgizia cùng đồng thanh tuyên bố độc lập. Tháng 9/1991, theo quyết định của Xô viết Tối cao Tajikistan và Armenia cũng tuyên bố độc lập. Theo sau đó là Azerbaijan và Turmenia.

Ngày 25/11/1991 tại khu nhà nghỉ Novo-Ogarevo, ngoại ô Matxcova, người ta lại cố gắng khôi phục lại kư kết Hiệp định về việc thành lập Cộng đồng các quốc gia có chủ quyền (SSG) và dự định sang tháng 12 sẽ kư kết. Ngày 1/12/1991, chính quyền Ucraina trên cơ sở trưng cầu dân ư đă thông qua tuyên bố độc lập. Tổng thống Nga Boris Yeltsin phản ứng lại sự kiện này bằng việc tuyên bố rằng “nếu thiếu Ucraina, th́ Hiệp ước liên bang chẳng c̣n ư nghĩa ǵ hết”. Cho đến thời điểm nay Nga và Kazakhstan vẫn chưa tuyên bố độc lập.

Ngày 8/12/1991, tại khu rừng nghĩ dưỡng Belovezh (Belarus), Tổng thống Nga Boris Yeltsin, Tổng thống Ucraina Leonid Kravchuk và Chủ tịch Xô viết Tối cao Belarus Stanislav Shushkevich đă kư kết Hiệp ước Belovezh và ngay ngày 10 – 12/12/1991 Hiệp ước này đă được phê chuẩn. Ngày 21/12/1991 Azerbaijan, Armenia, Kazakhstan, Kirgizia, Mondova, Tajikistan, Turmenia và Uzbekistan đă tham gia Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG). Gruzia là thành viên của SNG từ năm 1993 đến 2009.

Ngày 25/12/1991 Tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev tuyên bố từ bỏ quyền hạn, c̣n trên đỉnh Điện Cremlin thay v́ ngọn cờ đỏ búa liềm là ngọn cờ ba màu đỏ xanh trắng của Nga được treo lên.

Lê Thu (theo Newsru)

nguồn : vietnam.net
http://vietnamnet.vn/vn/quoc-te/5195...xo-sup-do.html