Nghĩa trang Arlington National – Washington D.C.
Phạm Hoài Nam
Theo: Blog muoisau
Bài đọc suy ngẫm: “Chỉ Có Người Mỹ Bại Trận” tức “Xây dựng ḷng yêu nước từ bài học của người Mỹ và người Nhật” của Phạm Hoài Nam. H́nh ảnh chỉ có tính cách minh họa.
Ai cũng biết chỉ có ḷng yêu nước mới có thể giúp cho dân tộc VN thoát ra khỏi bế tắc hiện nay và để được sống đúng với nhân phẩm con người.
Sự khác biệt về giàu nghèo, có hănh diện về đất nước của ḿnh hay không – chủ yếu là do ḷng yêu nước mà ra. Cũng v́ ḷng yêu nước mà từ đầu thế kỷ 18, đă có những phong trào trí thức người Nhật t́m cách thoát khỏi quỹ đạo văn hóa của người Trung Hoa, đứng đầu là hai nhà tư tưởng Ogyo Sorai và Motoori Norinaga.
Ḷng yêu nước đă thúc đẩy người Nhật đi khắp bốn phương học hỏi những tinh hoa của thế giới trở về tạo ra cuộc cách mạng Minh Trị Duy Tân để bắt kịp các nước Tây Phương và thoát được thân phận nô lệ.
-Ḷng yêu nước đă khiến cho người Nhật phải biết nhẫn nhục chịu đựng, cố gắng làm việc để vươn lên từ đống tro tàn.
-Ḷng yêu nước đă thúc đẩy người Nhật đồng ḷng chung sức đương đầu trong cơn khốn khó như cuộc động đất vừa mới xảy ra tại Sendai vào đầu năm nay.
-Ḷng yêu nước đă nhắc nhở người Nhật phải luôn luôn ǵn giữ thể diện dân tộc…
Và chính ḷng yêu nước đă tạo ra một nước Nhật vĩ đại…
Sự khác biệt giữa đất nước chúng ta và nước Nhật cũng chính từ sự khác biệt về ḷng yêu nước. Cùng là một nước ở Á Châu, diện tích, dân số, tài nguyên gần như nhau nhưng một nước th́ giàu có và được cả thế giới kính nể, c̣n nước kia th́ ngược lại…
Làm sao để xây dựng lại ḷng yêu nước? Đây là câu hỏi mà những ai c̣n có chút quan tâm đến đất nước đều phải ưu tư suy nghĩ.
Trước khi trả lời câu hỏi đó, thiết nghĩ chúng ta phải đặt câu hỏi: tại sao ḷng yêu nước của người Việt Nam suy sụp?. Phải chăng nó phát xuất từ hệ lụy của một nền văn hóa yếu kém, những chế độ chính trị khắt nghiệt, những chính sách cai trị thất nhân tâm và những đổ vỡ liên tục của niềm tin!!!.
Ḷng yêu nước và niềm hănh diện dân tộc có mối liên hệ mật thiết với nhau. Người ta không thể hănh diện về những ǵ mà ḿnh không yêu thương và cũng rất ít ai có thể yêu thương những ǵ mà ḿnh không hănh diện.
Người Việt Nam ngày nay không c̣n mấy ai hănh diện về đất nước và dân tộc của ḿnh, ngoài những yếu tố nêu trên, có thể v́ trong chính con người Việt Nam của chúng ta, theo quan điểm của người viết, đă thiếu sót một phẩm cách vô cùng cần thiết – đó là tinh thần hào hiệp mă thượng.
Hăy nh́n lại suốt chiều dài lịch sử của đất nước, chúng ta có được bao nhiên tấm gương của tinh thần này, chúng ta chỉ có lập rồi phá chớ không có tiếp nối, và sau mỗi lần lật đổ một triều đại hay một chế độ là những cuộc giết hại công thần, thanh trừng đẫm máu, những sự trả thù tàn bạo, “nhổ cỏ phải nhổ cho tận gốc” chưa đủ mà có khi c̣n phải “tru di tam tộc” và nó tiếp tục như thế từ đời này sang đời khác.
Tinh thần hào hiệp mă thượng không phải chỉ thiếu sót ở người lănh đạo mà càng rơ nét hơn trong những sinh họat tập thể của người Việt Nam, càng đứng trước những thử thách th́ khuyết điểm này của người Việt Nam càng hiện ra rơ hơn.
Trong phạm vi ngắn gọn của bài viết này, người viết chỉ có tham vọng rất khiêm tốn là hy vọng rằng qua bài học về ḷng yêu nước của người Mỹ và Nhật chúng ta có thể rút được vài điểm nào đó để t́m cách xây dựng lại ḷng yêu nước của người Việt Nam.
Bài học từ ḷng yêu nước của người Mỹ
A. Cách đối xử giữa người thắng trận và người bại trận sau cuộc Nội chiến
Nước Mỹ chỉ mới lập quốc được có 235 năm, một đất nước rất trẻ so với nhiều nước khác trên thế giới trong đó có nước VN, nhưng người Mỹ có cả ngàn lư do để họ hănh diện về đất nước của ḿnh. Từ những người đầu tiên viết ra bản hiến pháp xác nhận một chính quyền thật sự v́ dân và do dân, trong đó quyền tự do là quyền thiêng liêng không thể tước đoạt, cho đến vị Tổng thống đầu tiên George Washington, mặc dầu có công lănh đạo dành lại độc lập từ người Anh, nhưng vẫn một mực làm đúng 2 nhiệm kỳ như hiến pháp đă quy định, cho đến một Abraham Lincoln cam đảm băi bỏ chế độ nô lệ dù phải trả giá bằng cuộc nội chiến, cho đến một Franklin Roosevelt chấp nhận mọi thử thách đứng về phía chính nghĩa để chống lại chế độ Phát xít cho dù chiến tranh xảy ra bên kia bờ Đại Tây Dương, cho đến một Ronald Reagan quyết tâm khôi phục lại ḷng tự tin của người Mỹ sau cuộc chiến VN bằng ḷng yêu nước mănh liệt của ḿnh…. Và vô số những tấm gương khác, từ đủ mọi thành phần trong xă hội. Trong bất cứ thời đại nào, người Mỹ không bao giờ thiếu những con người giàu ḷng nhân ái như John Rockefeller, như Bill Gate, như Warren Buffett, như Steve Jobs (vừa mới qua đời)… Họ là những người vượt qua khỏi biên giới hạn hẹp của quốc gia, của màu da chủng tộc, chủ nghĩa…để nghĩ đến nỗi bất hạnh của người nghèo khổ trên toàn thế giới.
Trong lịch sử của nước Mỹ, biến cố gây ấn tượng mănh liệt nhất, có lẽ là cách mà tổ tiên của họ đă đối xử với nhau sau cuộc Nội chiến Nam-Bắc chấm dứt vào năm 1865.
Vào ngày 7/5/1975, có nghĩa là chỉ có 1 tuần sau khi quân đội Miền Bắc chiếm được Miền Nam, trong lễ ăn mừng chiến thắng tướng Trần Văn Trà đă nói trước mặt mọi người: “Trong cuộc chiến này, cả Miền Bắc và Miền Nam đều chiến thắng, chỉ có người Mỹ bại trận”.
Không biết vô t́nh hay chủ ư, câu nói này tương tự như lời phát biểu của Tướng Ulysses Grant sau khi tướng Lee tuyên bố đầu hàng và Tướng Grant đă ghi lại trong quyển hồi kư của ḿnh “Personel Memoir of U. S. Grant”: “Trong cuộc chiến này, chỉ có nước Mỹ chiến thắng, chớ không có ai thắng ai thua. ”
Hai câu nói h́nh thức gần giống nhau nhưng ư nghĩa lại khác nhau hoàn toàn: Tướng Grant nói thật ḷng ḿnh để xoa dịu nỗi đau khổ của người bại trận sau cuộc nội chiến kéo dài bốn năm. Trái lại câu nói của tướng Trần Văn Trà là câu nói mị dân, nằm trong mục đích tuyên truyền của chế độ để gạt tất cả những quân dân cán chính của VNCH, tin vào chính sách “khoan hồng của Đảng”, tin rằng chỉ có 10 ngày “học tập”, nhưng sau đó ra đi không biết ngày trở lại và măi đến hôm nay sự trả thù như thế vẫn chưa chấm dứt.
Tướng Robert Lee đang kư văn bản đầu hàng, h́nh dưới là 2 vị tướng bắt tay nhau với ḷng kính trọng.
Có một điểm đặc biệt là trong cách thể hiện ḷng yêu nước của người Mỹ đều có chan chứa tinh thần hào hiệp mă thượng. Nói về tinh thần hào hiệp mă thượng của người Mỹ, cựu thủ tướng Tony Blair của Anh, trong quyển hồi kư “The Journey” mới xuất bản gần đây đă viết như sau:
“Trong phẩm cách của người Mỹ có tinh thần mă thượng hào hiệp, được hun đúc qua nhiều thế kỷ, phát xuất từ tinh thần khai phá biên cương để lập nghiệp, và nhiều đợt di cư của các sắc dân khắp thế giới đổ về đây, từ cuộc chiến đấu để dành độc lập, đến cuộc nội chiến, từ nhiều biến cố lịch sử, cũng như những sự kiện t́nh cờ. Tất cả đă làm thành một nước Mỹ vĩ đại.
Cái tinh mă thượng hào hiệp này, không có nghĩa là người Mỹ tử tế hay thành công hơn những dân tộc khác. Nó chính là cảm nghĩ của họ về đất nước của ḿnh. Chính ḷng nhiệt t́nh đối với xứ sở đă phá bỏ được những ngăn cách về màu da, giai cấp, tôn giáo hay quá tŕnh trưởng thành. Lư tưởng của người Mỹ là những giá trị đạo đức mà họ ấp ủ. Lư tưởng này gồm có tự do cá nhân, tôn trọng luật pháp, dân chủ. Nó cũng nằm trong quá tŕnh thành đạt của mỗi cá nhân: hễ giỏi là được trọng dụng, phải tự làm lấy và nếu siêng năng chịu khó tất sẽ thành công. Song có lẽ điểm quan trọng nhất phải nói là mọi người Mỹ đều ao ước duy tŕ cho được những giá trị trên và ráng bảo vệ những giá trị đó. Họ coi những giá trị đó là ưu tiên hàng đầu cho cá nhân ḿnh, sau đó là cho đất nước. Chính những giá trị đạo đức này giúp cho nước Mỹ cương quyết sẵn sàng đương đầu với khó khăn thử thách. V́ những lư tưởng đó mà binh lính Mỹ chấp nhận hy sinh. V́ nó mà mọi người Mỹ, dù giàu sang hay nghèo hèn đều sẵn sàng đứng nghiêm trang chào khi bản quốc ca “The Star-spangled Banner” được trỗi lên. Dĩ nhiên là những lư tưởng đó không phải lúc nào cũng thực hiện được, song mọi người Mỹ đều cố gắng thực thi cho bằng được. ”(1)
Nếu cuộc nội chiến Quốc-Cộng vừa qua đă để lại hệ lụy phân hóa kéo dài đến ngày hôm nay, th́ sau cuộc Nội chiến Nam-Bắc Mỹ đă làm cho người Mỹ yêu nước hơn, đoàn kết hơn và hănh diện về đất nước của ḿnh nhiều hơn. Họ hănh diện không phải chỉ v́ băi bỏ được chế độ nô lệ, đúng với nguyện vọng mà tổ tiên họ đă đề ra trong Bản Tuyên Ngôn Độc Lập: “Mọi người sinh ra đều b́nh đẳng”, mà c̣n hănh diện v́ tinh thần hào hiệp mă thượng được thể hiện bởi người chiến thắng lẫn người chiến bại sau khi cuộc chiến kết thúc.
(C̣n tiếp)
Reply With Quote
Originally Posted by PTDNB
Bookmarks