Ngày xưa họ xuống đường tự thiêu v́ "pháp nạn", bây giờ th́ những người mà họ đă gián tiếp hay trực tiếp tiếp tay xâm chiếm miền Nam xông vào cửa thiền đ̣i ăn chia tiền cúng dường, công đức. Họ sáng mắt ra chưa?
[
Ngày xưa bọn "Mỹ-Ngụy" cho phép họ xuống đường biểu t́nh chống đối, họ được nước làm tới tiếp tay kích động thanh niên sinh viên biểu t́nh, rải truyền đơn và nằm vùng cho Việt cộng quậy phá VNCH, tiếp tay cho VC cướp miền Nam sớm hơn. Bây giờ th́ những người mà họ đă gián tiếp hay trực tiếp tiếp tay xâm chiếm miền Nam xông vào cửa thiền đ̣i ăn chia tiền cúng dường, công đức. Họ sáng mắt ra chưa?
Mời bạn đọc tiếp th́ thấm với cái câu "Chơi với chó th́ chó liếm mặt"
Về cái gọi là "Thông tư quản lư tiền công đức" sắp được ban hành
http://chuaphuclam.vn/index.php?/pha...-cong-duc.html
Mới đây, Thứ trưởng Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch Huỳnh Vĩnh Ái đă đề nghị Vụ Kế hoạch - Tài chính tham mưu cho Bộ, phối hợp cùng Bộ Tài chính sớm đưa ra thông tư về quản lư tiền giọt dầu, công đức, cung tiến...
Chính khái niệm “quản lư” này đă nảy sinh không ít tranh luận và cách hiểu khác nhau. Có người bảo vấn đề quá nhạy cảm không nên đụng đến, người th́ bảo cần công khai tiền công đức, thậm chí đánh thuế thu nhập của nhà chùa…
Trước vấn đề này, ông Huỳnh Vĩnh Ái giải thích: “Ở đây không phải nhà nước thu tiền công đức của dân mà khi phát sinh nguồn thu cần phải minh bạch và được quản lư”.
Mục đích ra đời của thông tư được giải thích là nhằm quản lư tiền công đức hiệu quả; chế tài rơ ràng về việc sử dụng tiền công đức như thế nào, cho những nội dung cụ thể ǵ; quy định về cơ chế thanh quyết toán, thẩm quyền xử lư liên quan đến việc chi tiêu tiền công đức…
Báo Thanh Niên đặt câu hỏi “Ai quản lư tiền công đức?”, đồng thời phân tích: “Hiện nay, mô h́nh quản lư di tích chưa thống nhất, v́ vậy, mỗi di tích lại có một cấp, hoặc nhiều cấp khác nhau cùng quản lư: cơ quan quản lư (như các UBND, Sở VH-TT-DL…), nhân dân (như Hội người cao tuổi, Hội phụ nữ, Hội cựu chiến binh, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc…), cá nhân (sư trụ tŕ, thủ từ…). Do vậy, tiền quản lư công đức ở mỗi di tích cũng được quản lư khác nhau: nơi do cá nhân tự thu - chi, nơi do nhiều cấp thu và quản lư, tiền thu được chia theo những phần trăm khác nhau. Chẳng hạn như tại chùa Hương, ông Nguyễn Chí Thanh - Trưởng ban Quản lư di tích Hương Sơn (Hương Sơn, Mỹ Đức, Hà Nội) - cho hay ban quản lư chỉ thu phí thắng cảnh, đ̣, thuê hàng quán…, c̣n tiền giọt dầu, công đức, cung tiến từ trước tới nay đều do nhà chùa tự thu và quản lư. Trong khi đó, tiền công đức tại đền Bà Chúa Kho do Hội người cao tuổi của phường (Cổ Mễ, Vũ Ninh, TP.Bắc Ninh) thu và quản lư…”.
Thực tế khi lượng tiền công đức đổ về các đền chùa, miếu mạo ngày một tăng th́ đă có khá nhiều các cơ quan, tổ chức quan tâm đến việc “quản lư”. Vấn đề là khi thông tư ra đời th́ cấp nào, hội nào sẽ quản lư? Đối tượng nào nằm trong diện phải quản lư? Quản lư như thế nào? Ai là người giám sát sự quản lư đó? Bởi vấn đề có minh bạch được hay không phụ thuộc rất nhiều vào “người quản lư” và “người giám sát”.
Xin đơn cử trong lĩnh vực tiền công đức thuộc phạm vi nhà chùa quản lư. Khi Giáo hội cử vị sư có đầy đủ tài đức về quản lư động sản, bất động sản và chăm sóc đời sống tinh thần, tâm linh của nhân dân là Giáo hội đă trực tiếp tin tưởng giao phó cho vị ấy theo đúng tinh thần của Hiến chương Giáo hội. Đồng thời chính Phật tử và nhân dân địa phương sẽ là “người giám sát” tốt nhất không chỉ về đạo đức tu hành của vị sư mà c̣n cả những vấn đề thu chi từ tiền công đức nữa.
Vậy th́ đặt vấn đề “ai quản lư” tiền công đức trong phạm vi nhà chùa là thừa, v́ như thế chẳng khác ǵ dùng “quản lư” để chồng lên “quản lư”, nói một cách cụ thể là “thế tay thợ đẽo”.
Giáo hội Phật giáo Việt Nam là một tổ chức xă hội với đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn quản lư, được vận hành từ cấp trung ương đến cấp địa phương, do đó không ai khác, chính Giáo hội phải kiện toàn bộ máy để làm sao quản lư một cách minh bạch, hiệu quả các nguồn nhân lực, vật lực của ḿnh. Thế nên, đối với các cơ sở tôn giáo thuộc về một tổ chức Giáo hội th́ cần phải có cơ chế giám sát, để các hoạt động tài chính được minh bạch. C̣n đối với những đền, miếu không thuộc một tổ chức tôn giáo quản lư th́ phải giao cho cơ quan cụ thể quản lư.
Chẳng hạn sự thiếu minh bạch xảy ra khi tiền công đức không được công khai, không được quản lư bằng sổ sách, hay có những nơi người ta dùng tiền công đức của thập phương để chi tiêu vào những việc của cá nhân, làm giàu cho gia đ́nh thế tục của ḿnh một cách đáng ngờ. V́ thế, việc nhà nước ra quan tâm tới việc quản lư tiền công đức là phù hợp với thực tiễn khách quan.
Tuy nhiên, cần phải xác định rơ khái niệm “quản lư” này. Bởi đối với các đền phủ, miếu mạo không thuộc một tổ chức tôn giáo quản lư th́ việc cắt cử cơ quan “quản lư” tiền công đức là đương nhiên. Nhưng đối với các chùa, nhà thờ, thánh thất của các tôn giáo cụ thể được nhà nước công nhận về tính pháp lư th́ không nên đặt ra khái niệm “quản lư” mà chỉ cần có cơ chế hướng dẫn, giám sát để các hoạt động thu chi diễn ra một cách minh bạch, công khai.
Chẳng hạn tài sản đứng tên cá nhân trong các ngân hàng phải được hiểu là tài sản của chính ngôi chùa mà nhà sư đó trụ tŕ.
Như vậy, trước thực tế này, Giáo hội cần phải điều chỉnh công tác quản lư của ḿnh, thậm chí phải đưa vấn đề quản lư tiền công đức vào Hiến chương, thông qua hướng dẫn báo cáo định kỳ. Từ đó, căn cứ vào thực tế báo cáo thu chi để xác định mức phí mà các cơ sở tự viện phải đóng cho Giáo hội. Đóng phí cho Giáo hội cần được hiểu là trách nhiệm và nghĩa vụ của các tự viện.
Tuy nhiên, số tiền đó được chi dùng vào việc ǵ, cơ chế giám sát ra sao cũng cần phải được quy định cụ thể, nhằm minh bạch mọi hoạt động thu chi.
Nhưng thế nào th́ gọi là “tiền công đức”. Ở một số chùa, đền, miếu thuộc di tích lịch sử có đông người hành hương th́ tiền được bỏ nhiều vào thùng công đức, được ghi phiếu công đức, hay được thu rải rác từ các ban thờ. C̣n hầu hết các chùa trên cả nước, số tiền bỏ vào thùng công đức gần như không đủ để chi tiêu cho các việc sinh hoạt, điện nước, hoa trái cúng Phật, hoặc các chi phí nuôi chúng tăng ăn học…
Thậm chí tiền do các thí chủ v́ mến mộ tài đức mà cúng riêng cho vị trụ tŕ, hay tiền do các hoạt động nghi lễ mang lại cũng được vị trụ tŕ bỏ ra chăm sóc cho các hoạt động Phật sự tại chùa.
Nếu họ thiếu tiền sinh hoạt, nhà nước có tài trợ hay cấp kinh phí, cấp lương cho họ sinh hoạt hay không? Vậy th́ quản lư “tiền công đức” ở đây là “quản lư” tại các chùa di tích, có đông người hành hương tham quan mà không có các vị sư trụ tŕ (chức sắc tôn giáo), hay quản lư thùng công đức tại tất cả các chùa, đ́nh, đền, miếu, nhà thờ, thánh thất… nói chung? Nếu không xác định cụ thể sẽ gây ra những hoài nghi và phản ứng trong dư luận.
Bởi toàn bộ số tiền mà một tín đồ cúng vào các cơ sở tôn giáo đă được tính thuế thu nhập, thuế kinh doanh, v́ thế khi họ t́nh nguyện trao tặng số tiền đó cho các cơ sở tôn giáo hoạt động, thậm chí cúng riêng cho vị cai quản cơ sở tôn giáo cũng là điều hoàn toàn hợp pháp. Số tiền ấy không thể được gộp chung với khái niệm “tiền công đức” như của khách hành hương, văng lai được.
Vấn đề là số tiền ấy, cho dù vị trụ tŕ có dành dụm, cất giữ th́ sau khi mất đi cũng phải giao lại cho người kế nhiệm quản lư, chứ không thể chia theo luật thừa kế được. Thực tế, có một số vị chức sắc, chùa rất ít khách văng lai, nhưng vẫn được cúng dường khá nhiều tiền, có tài khoản lớn ở ngân hàng, vậy sau khi vị ấy viên tịch, số tài khoản này cần phải được giao về cho Giáo hội quản lư, không thể để số tiền đó lọt ra bên ngoài, tránh xảy ra t́nh trạng mượn đạo tạo đời.
Ông Huỳnh Vĩnh Ái có khẳng định rằng “không phải nhà nước thu tiền công đức của dân mà khi phát sinh nguồn thu cần phải minh bạch và được quản lư”. Vậy nếu nhà nước không thu tiền công đức của dân, th́ khái niệm “quản lư” này được hiểu theo cách nào, áp dụng với đối tượng nào, trường hợp nào? Bởi khái niệm “tiền công đức” và khái niệm “quản lư” là hai khái niệm rộng, có thể gây ra những hiểu nhầm, tạo ra những mâu thuẫn và xung đột lợi ích giữa các cơ quan, tổ chức, nếu không muốn nói là can thiệp quá sâu vào công việc nội bộ của các tổ chức tôn giáo.
Ai cũng rơ, hầu hết các tôn giáo được sinh hoạt chủ yếu nhờ vào tiền công đức của tín đồ, rất ít nơi có các cơ sở kinh doanh. Tuy nhiên, nếu tôn giáo có các cơ sở kinh doanh th́ cũng phải đóng thuế một cách b́nh đẳng như bao công dân khác trong xă hội. C̣n các cơ sở tôn giáo khi sinh hoạt dưới danh nghĩa một tổ chức giáo hội th́ họ phải thực hiện các trách nhiệm và nghĩa vụ của ḿnh đối với tổ chức đó.
Cao hơn tất cả các mục tiêu lợi nhuận, sự tồn tại của cơ sở tôn giáo và cá nhân các vị tu hành c̣n trở thành niềm tin, t́nh cảm thiêng liêng nơi mỗi tín đồ. Niềm tin ấy ngày càng gia tăng và gắn bó khi các vị trụ tŕ tăng trưởng đạo hạnh, có uư tín với cộng đồng. Tiền cúng vào các cơ sở tôn giáo sẽ được chăm lo cho đời sống tinh thần, tín ngưỡng của người dân với nhiều các sinh hoạt tôn giáo phong phú diễn ra quanh năm, từ các lễ hội lớn nhỏ đến các chi phí sinh hoạt hàng ngày. C̣n các việc từ thiện xă hội khác, thường được vận đóng đóng góp trực tiếp và tiến hành một cách công khai, minh bạch, dưới sự chứng kiến của người đóng góp, không hề có tư lợi.
Như vậy, đặt vấn đề quản lư “tiền công đức” đối với các tôn giáo không khéo sẽ lợi bất cập hại. V́ sao, v́ tiền công đức là một loại tiền đặc biệt, được đóng góp một cách tự nguyện, không chịu bất cứ một ép buộc nào. Một khi tín đồ thấy số tiền công đức của ḿnh cúng vào các cơ sở tôn giáo bị “nḥm ngó”, th́ họ sẽ t́m mọi cách để bảo vệ nó. Thực tế, việc bỏ tiền lẻ bên ngoài, không bỏ vào thùng công đức là cách họ tẩy chay thùng công đức. Ở miền Bắc trước kia, ai cũng rơ, thùng công đức không thuộc về các nhà chùa quản lư, mà do một ban nào đó trong xă bầu ra, nhiều khi không minh bạch, không quan tâm cho việc tu sửa chùa chiền… Sau này, có nơi dù nhà nước đă giao cho nhà chùa quản lư th́ vẫn chưa xoá bỏ hẳn được tâm lư tẩy chay thùng công đức của người dân.
Nếu tín đồ nghi ngờ số tiền của họ bị chi sai mục đích th́ họ sẽ phản ứng. Họ tin vào chức sắc của họ hơn là tin vào các tổ chức ngoài tôn giáo. Và nếu tín đồ họ thấy giáo sản bị người ngoài nḥm ngó, th́ theo tâm lư, họ vẫn muốn làm lợi cho tôn giáo của ḿnh, bảo vệ cho được giáo sản ấy. Bởi một khi khoảng cách ư thức hệ giữa giáo quyền và thế quyền c̣n xa nhau, th́ đặt vấn đề “quản lư” tiền công đức nhắm vào các tổ chức tôn giáo chỉ làm gia tăng thêm những mâu thuẫn về lợi ích và gần như không giải quyết được vấn đề ǵ cả, nếu những cơ quan “quản lư” này phát sinh tiêu cực mới.
Ngay tại ở nước Mỹ, mỗi khi cơ sở tôn giáo có kiểm tra thu chi tài chính, th́ gần như họ t́m mọi cách để lách luật bằng việc lập bảng thu chi khống, nhằm làm tṛn các con số, và số tiền được kê khai đó cuối cùng cũng không có ǵ là minh bạch cả.
Ngược lại, ở một số nước như Đức, Phần Lan, Áo, Thuỵ Sĩ… người theo đạo Tin lành c̣n phải đóng thuế nhà thờ. Số tiền thuế đó sẽ được chuyển cho các nhà thờ sử dụng vào các mục tiêu cộng đồng khác nhau. Luật thuế được ban hành như vậy, nhưng cũng làm giảm đáng kể số lượng tín đồ. V́ thực tế, tiền công đức phải là hành vi tự nguyện, không thể coi như một dạng thuế đánh vào thu nhập.
Nếu cơ sở tôn giáo nào để xảy ra t́nh trạng thất thoát tiền công đức do cá nhân biển thủ nhằm mượn đạo tạo đời, th́ tín đồ phải có kiến nghị với tổ chức tôn giáo đó dùng giáo luật để xử lư. Nếu các cơ quan bảo vệ pháp luật nhà nước nhận được đơn thư tố cáo, kết hợp cùng với tổ chức tôn giáo xác minh, đem vụ việc ra ánh sáng th́ sẽ làm cho cuộc sống được lành mạnh hơn, tin chắc các tổ chức tôn giáo và tín đồ sẽ phải tâm phục khẩu phục.
Chúng ta hăy nh́n vào thực tế về quản lư và sử dụng đất đai sẽ rơ. Pháp luật quy định, đất thuộc sở hữu toàn dân, do nhà nước quản lư. Chính những bất cập trong khái niệm “sở hữu” và “quản lư” này đă tạo ra không ít những mâu thuẫn trong quản lư đất đai, tạo ra xung đột lợi ích giữa các tầng lớp nhân dân. Trong đời sống xă hội, quản lư nhà nước c̣n chưa thể công khai minh bạch được hết các vấn đề, th́ đụng vào việc “quản lư tiền công đức” của các tôn giáo, là việc làm mạo hiểm, thế tay thợ đẽo không khỏi đứt tay. Một khi các lực lượng thế tục phải tham gia quản lư “tiền công đức”, th́ chẳng khác nào báo động cho một cuộc khủng hoảng niềm tin, bởi các tổ chức xă hội đă không c̣n tin vào việc “quản lư” của nhau.
Tiền công đức không phải tiền tham nhũng, hối lộ, v́ thế chỉ nên khuyến khích các tôn giáo tự quản và sử dụng tiền đó cho các lĩnh vực lợi ích cộng đồng một cách minh bạch là đủ. Nếu thấy các yếu tố không minh bạch, không giúp ǵ nhiều cho ích lợi cộng đồng, th́ tại các chùa công, chùa di tích lịch sử văn hoá cần phải có chế độ thuyên chuyển để tránh t́nh trạng tiêu cực, tham lam, mượn đạo tạo đời.
Trong trường hợp tiền nhà nước phải rót xuống để trùng tu các di tích lịch sử th́ phải quản lư cho thật hiệu quả, tránh thất thoát, lăng phí. Nhiều khi giao cho các nhà sư quản lư tiền trùng tu di tích c̣n hiệu quả hơn, v́ lợi ích của họ gắn với ngôi chùa. Kinh phí nhà nước rót xuống, cộng với tiền công đức (xă hội hoá) sẽ càng làm cho di tích khang trang hơn, tránh được t́nh trạng “cha chung không ai khóc”. Thực tế, nhiều nơi, tiền trùng tu di tích giao cho nhà chùa, th́ họ làm th́ tốt hơn hẳn so với việc giao cho các cơ quan quản lư di tích thực hiện.
Không có minh bạch nào trong tôn giáo bằng việc sống với niềm tin nhân quả. V́ các giáo lư, giáo luật đă nói rất nhiều về việc sử dụng tiền công đức của thập phương. Người sống xứng đáng với niềm tin yêu của Phật tử và làm các hoạt động Phật sự mệt mỏi được minh bạch bằng chính nếp sống tu hành thường nhật của họ. Có nhiều vị trụ tŕ xây ngôi chùa to đẹp cho dân đến lễ bái, sinh hoạt tâm linh, nhưng căn pḥng của ḿnh vẫn đơn sơ, không có ǵ xa xỉ.
Chuyện tiêu cực xảy ra trong đời sống xă hội là luôn luôn có, nhưng chỉ có thể đặt câu hỏi “tiền công đức đi về đâu?”, một khi người dân, tín đồ và người trụ tŕ cơ sở tôn giáo không c̣n niềm tin ở nhau. Có bài báo viết về vấn đề tiền công đức như sau: “Không thể nộp hoàn toàn vào ngân sách nhà nước được v́ như thế sai mục đích tín ngưỡng người dân. Nhưng cũng không thể đánh thuế được v́ đền chùa có phải doanh nghiệp kinh doanh đâu? Và cũng không thể coi quản lư tiền công đức là một nghề v́ sẽ là mầm mống của tiêu cực” (Tù mù tiền công đức).
Thiết nghĩ, tiền công đức tự nguyện là một dạng “hợp đồng xă hội đặc biệt” được xây dựng bằng niềm tin và cả sự thành kính nữa. Nên một khi ai đó không c̣n tin vào hoạt động của một cơ sở tôn giáo nào đó, th́ chỉ cần dừng ngay cái việc bỏ tiền vào thùng công đức là được. Bởi ai cũng rơ, người dân từ mua một lít xăng, một thẻ hương đến một cái kẹo cũng đă phải chịu thuế ở trong đó rồi. Không thể có một thứ thuế đánh vào niềm tin thiêng liêng của họ. Và những người không tôn giáo càng không thể quản lư “tiền công đức” của tôn giáo được, v́ giáo quyền và thế quyền có hai chức năng chuyên biệt. Nhà nước có làm thay được việc chăm lo đời sống tâm linh, tinh thần của những người có đạo hay không? Hơn nữa, có nhiều những việc chi tiêu đ̣i hỏi những ứng xử cấp thời bằng lương tâm, đạo đức tôn giáo, có những phương pháp bố thí không phải lúc nào người ta cũng cần đến hoá đơn, chứng từ…
Một khi nhà nước đă công nhận tổ chức tôn giáo nào đó, th́ nhà nước phải chấp nhận thực tế quản lư và truyền thống sinh hoạt của tố chức ấy. Nhà nước thực hiện chức năng quản lư đối với tôn giáo và điều chỉnh nó ở tầm vĩ mô, chứ không thể ở tầm quản lư “thùng công đức” được. C̣n nếu chưa đủ khả năng tin tưởng, th́ cần tác động, thúc giục các tổ chức tôn giáo cải cách hoạt động quản lư cho khoa học, thiết thực, công bằng hơn nữa. Đồng thời, bất cứ ngôi chùa nào, cá nhân nào xuất hiện những bất thường trong tài chính th́ đều có thể tiến hành điều tra và xử lư khách quan.
Một thực tế khác, tín đồ tôn giáo cũng là những người trực tiếp đóng thuế cho nhà nước, họ cũng có quyền đặt ra vấn đề giám sát đối với các hoạt động “quản lư” nhà nước. Một khi quản lư nhà nước c̣n có những vấn đề bất cập, chưa thể công khai, minh bạch, th́ làm sao có thể thuyết phục người khác về sự công khai, minh bạch. Hơn nữa, đặt vấn đề công khai, minh bạch “tiền công đức” đối với các tổ chức tôn giáo trong lúc này có vẻ chưa được tế nhị. Bởi nếu các quan hệ xă hội chỉ được nh́n ở góc độ thực dụng, th́ sẽ có nguy cơ biến các tôn giáo dần trở thành những lực lượng “cát cứ”, nảy sinh lợi ích nhóm, tạo cơ hội cho những mâu thuẫn xă hội tăng lên.
Cách tốt nhất là hoàn thiện và cho ra đời Luật tôn giáo với những quy định chi tiết, bao quát hơn, thay v́ phải ra thông tư “quản lư tiền công đức”. Và nếu phải ban hành thông tư trên, th́ Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch cũng nên có những tham khảo từ phía các tổ chức tôn giáo.
Thích Thanh Thắng
Reply With Quote
Bookmarks