Mikhail Gorbachev: I should have abandoned the Communist party earlier
Jonathan Steele IN Moscow, Guardian.co.uk,
Tuesday 16 August 2011 23.02 BST
The former president looks back on his role in the fall of the Soviet Union 20 years ago in an exclusive Guardian interview
Mikhail Gorbachev, the former Soviet leader, said he should have left the Communist party months before the attempted coup of 1991. Photograph: Adrian Dennis/AFP/Getty Images
Politicians rarely admit mistakes, but Mikhail Sergeyevich Gorbachev always was in a different class. So it is not surprising that, as he looked back on his six tumultuous years in power at the head of the Soviet Union, he was willing to count the errors he had made.
In an exclusive interview with the Guardian he named at least five. They led not just to his own downfall 20 years ago; they also brought the collapse of the Soviet Union and the introduction of an unregulated economic free-for-all that turned a few Russians into billionaires while plunging millions of people into poverty.
Gorbachev cuts a relaxed, even cheerful figure these days, but there are still the occasional twinges of bitterness, particularly when discussing his arch-rival Boris Yeltsin, or when he described the plotters who put him under house arrest in the Crimea during their abortive coup 20 years ago .
"They wanted to provoke me into a fight and even a shootout and that could have resulted in my death," he said.
Asked to name the things he most regretted, he replied without hesitation: "The fact that I went on too long in trying to reform the Communist party." He should have resigned in April 1991, he said, and formed a democratic party of reform since the Communists were putting the brakes on all the necessary changes.
This judgement will be of particular interest to historians since it is Gorbachev's first public admission that he should have left the Communist party several months before the coup of August 1991. In the memoirs he published in 1995 he did not go so far.
By the spring of 1991 Gorbachev was caught between two powerful trends which were narrowing his room for manoeuvre. On one side conservatives and reactionaries in the party were trying to reverse his policies; on the other were progressives who wanted to establish a full multi-party system and take the country towards market reforms.
Things came to a head at a session of the Communist party's central committee in April 1991. At a Communist party central committee meeting, several speakers called for the declaration of a state of emergency and the re-imposition of censorship. According to his memoirs, Gorbachev reacted sharply: "I've had enough of demagoguery. I am resigning."
In his Guardian interview, he explained what happened in detail: "The Politburo [the top decision-making body within the central committee] went into a meeting and sat for three hours without me. I was told they criticised me and the discussion ran loose. Three hours later they invited me back and asked me to withdraw my resignation. During that time my supporters in the central committee had opened a list and more than a hundred people put their names behind the idea of creating a new party."
When the central committee resumed its session, tempers had cooled, Gorbachev withdrew his resignation and no one wanted the issue put to a vote. (Even if he had resigned from the party, he would have remained Soviet president). In his memoirs, Gorbachev wrote: "Today I often wonder whether I should have insisted on resigning the post of general secretary. Such a decision might well have been preferable for me personally. But I felt I had no right to 'abandon the party'." The party had ruled Russia since 1917 and it was hard for anyone in Russia, particularly an official who had spent his entire career as a party functionary, to imagine it going out of power.
Today Gorbachev's doubts have gone. "I now think I should have used that occasion to form a new party and should have insisted on resigning from the Communist party. It had become a brake on reforms even though it had launched them. But they all thought the reforms only needed to be cosmetic. They thought that painting the facade was enough, when actually there was still the same old mess inside the building."
His second regret, he said, is that he did not start to reform the Soviet Union and give more power to its 15 republics at an earlier stage. By the time he began to think of creating a looser federation in early 1991 the three Baltic states had already declared independence. Blood had flowed in Lithuania and Azerbaijan in the Caucasus. Under its ambitious leader, Boris Yeltsin, Russia, the largest republic, was flexing its muscles and demanding more control over the Soviet budget. Some analysts say the whole Soviet system was unreformable and any change was bound to lead to an unstoppable process of increasingly dramatic transformation. It was inevitable, according to this analysis, that Gorbachev lost control.
In part because of his generous character, sunny personality, and happy home-life (until his wife Raisa Maximovna died of leukemia in 1999), Gorbachev remains an optimist. Loss has not embittered him or made him cynical. He argues that all the main Soviet problems were on the verge of resolution until the August 1991 coup wrenched the competing forces into a new dynamic.
The Communist party was due to draft a new programme in November 1991. Parliament had adopted an "anti-crisis plan" to accelerate economic reform. The 12 Soviet republics that remained after the Baltics left had accepted the text of a new treaty that would give them more political and economic autonomy while leaving defence and foreign affairs to the Soviet government. The treaty was to be signed on 20 August.
"Here I made a mistake. I went on holiday. I probably could have done without 10 days of vacation … I was all ready to fly to Moscow to sign the treaty," he said. But on 18 August a group of people arrived uninvited. I picked up the phone to ask what kind of people they were and who had sent them, but there was no line. The phone had been cut off."
Gorbachev was with his wife, daughter Irina and her family in a government villa at Foros on the shore of the Black Sea. The buildings were under guard for three days until the coup collapsed because of Yeltsin's resistance, splits in the army, and internal disagreements among the group of around a dozen plotters who were all ministers or senior Communist party officials.
Gorbachev vigorously rejected theories that he had given a green light to the plot. "People claim falsely that Gorbachev still had communications and that he had organised everything. They say Gorbachev thought he would come out the winner, whatever happened. That's nonsense, total nonsense", he said. "These people wanted to unseat the leader and preserve the old system. That's what they wanted. They demanded that I write a statement asking to be released from the duties of the presidency because of ill-health."
Raisa Maximovna kept a diary during their house arrest. In it she reported that Gorbachev warned the guards he would take "extreme measures" if his links to the outside world were not restored.
This was all bluff, Gorbachev told me. "That was part of my manoeuvring … I just wanted to put pressure on them but I wanted to avoid provoking them … My extreme measure was diplomatic and political. I was able to outplay them. If there hadn't been movement in Moscow, my position would have been left hanging in the air. But here in Moscow people were protesting. They were led by Yeltsin and this is why we have to give him due credit and hand it to Yeltsin. He did the right thing".
As one of the Guardian's correspondents in Moscow during the coup, I reminded Gorbachev that Yeltsin's call for a general strike went unheeded and many Russians were in despair, feeling the coup would succeed. The older generation remembered how hardline colleagues had easily removed Khrushchev and brought the era of de-Stalinisation to an end in 1964. I asked Gorbachev what would have happened if the plotters had arrested Yeltsin as well as Gorbachev at the beginning. Could they have won?
The former Soviet leader said hypothetical questions were of little value. The balance of forces was such that the coup was doomed whatever the plotters did. The coup plotters were in confusion because of his resistance and refusal to resign the presidency. He also pointed out that special forces mutinied when ordered to storm the White House where Yeltsin was surrounded by thousands of supporters.
Gorbachev listed several achievements he was most proud of, starting with one word: "Perestroika."
Meaning restructuring, perestroika was the programme of reforming the Soviet Union's political and economic system that Gorbachev set in motion soon after he came to power in March 1985. But it also involved the restructuring of international relations based on nuclear disarmament, the rejection of forcible intervention abroad and a recognition that even superpowers lived in an interdependent world. No country was an island or should act unilaterally.
The new Soviet policy of non-intervention allowed the eastern European states to produce internal regime change by peaceful means. "What we were able to achieve within the country and in the international arena was of enormous importance. It predetermined the course of events in ending the cold war, moving toward a new world order and, in spite of everything, producing gradual movement away from a totalitarian state to a democracy."
Gorbachev has never reconciled himself to Yeltsin's nine years in power which he sees as a time of chaos. Nor to Yeltsin's pact with the leaders of Ukraine and Belarus to declare the Soviet Union dead in December 1991. He should have got Yeltsin out of the way several years before he became a direct rival. "I was probably too liberal and democratic as regards Yeltsin. I should have sent him as ambassador to Great Britain or maybe a former British colony," he said.
He praises Putin for initially restoring stability until about 2006. Even though he used some authoritarian methods, that was acceptable in Gorbachev's view. "But then came the moment when I saw him changing the election system, abolishing elections for governors of Russia's regions and getting rid of the single-member constituencies. I counted 20 changes that I couldn't support," he added.
As the hour-long interview neared its end, I asked the former Soviet president about change in China, the world's largest Communist state. Gorbachev takes the long view of history but is sure reform there is inevitable. Any suggestion that he should have followed China by starting with economic rather than political reform is wrong, he says.
"In the Soviet Union nothing would have happened if we had done that. The people were cut out, totally isolated from decision-making. Our country was at a different stage of development from China and for us to solve problems we had to involve people."
"Do you think the Chinese will be able to avoid the same hard choices at some point in time? There will be a moment when they will have to decide on political change and they are already nearing that point."
In March this year, Gorbachev celebrated his 80th birthday in London at a gala evening in the Royal Albert Hall, hosted by Kevin Spacey and Sharon Stone. An eccentric array of singers performed for him, including Shirley Bassey, Paul Anka, Melanie C as well as the German rock band the Scorpions, who were the second western group to play in the Soviet Union.
But the highlight was a performance on a large screen of Gorbachev singing a Russian love song. The audience was stunned by the clarity as well as the passion of his voice. I told him I didn't know he could sing so beautifully, and had this hidden talent.
He laughed. " If necessary I'll become a pop singer," he said. "Raisa liked it when I sang."
Jonathan Steele
SOURCE
o0o
"Tôi nên từ bỏ đảng Cộng sản sớm hơn," Gorbachev
Jonathan Steele - Trà Mi lược dịch
Cựu Chủ tịch Liên Xô nh́n lại vai tṛ của ḿnh trong sự sụp đổ của Liên Xô cách đây 20 năm trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với tờ The Guardian
Các chính trị gia hiếm khi nhận lỗi, nhưng Mikhail Sergeyevich Gorbachev luôn luôn là người của lớp khác. V́ vậy, không ngạc nhiên, khi nh́n lại sáu năm hỗn loạn lănh đạo Liên Xô, ông sẵn sàng để kể lại những lỗi lầm ông đă phạm phải.
Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với tờ The Guardian, ông đă kể ra ít nhất năm lỗi lầm của ḿnh. Những lỗi lầm này không chỉ đưa đến sự sụp đổ của chính ông cách đây 20 năm, mà c̣n mang lại sự sụp đổ của Liên Xô và đem lại nền kinh tế tự do không kiểm soát đă biến một số người Nga thành tỷ phú trong khi đưa hàng triệu người khác vào cảnh đói nghèo.
Mikhail Gorbachev, Nguồn ảnh: Adrian Dennis / AFP / Getty Images
Gorbachev trông có vẻ thoải mái, vui vẻ, nhưng thỉnh thoảng vẫn c̣n nét cay đắng, đặc biệt khi nói đến kẻ thù không đội trời chung, Boris Yeltsin, hoặc khi ông mô tả lại những kẻ âm mưu đảo chánh đă quản thúc ông tại gia ở Crimea trong cuộc đảo chính thất bại 20 năm trước.
"Họ muốn chọc tức tôi để gây chiến và ngay cả một cuộc đấu súng và có thể đă dẫn đến cái chết của tôi," ông nói.
Khi được hỏi những điều hối tiếc nhất, ông trả lời không do dự:
"Thực tế là tôi đă cố gắng quá lâu để đổi mới đảng Cộng sản." Ông đă nên từ chức vào tháng 4 năm 1991, Gorbachev nói, và thành lập một đảng dân chủ để đổi mới v́ Cộng sản đă chận đứng tất cả các thay đổi cần thiết.
Nhận định này sẽ được các sử gia quan tâm đặc biệt v́ đây là lần đầu tiên Gorbachev công nhận rằng ông đă nên rời bỏ Đảng Cộng sản vài tháng trước khi có cuộc đảo chính tháng 8 năm 1991. Trong cuốn hồi kư, xuất bản vào năm 1995, ông đă không nói đến điều này.
Vào mùa xuân năm 1991, Gorbachev đă bị kẹt giữa hai xu hướng mạnh làm không khó cựa quậy được. Một bên là nhóm bảo thủ và phản động trong đảng đă luôn cố gắng để đảo ngược chính sách của ông, một bên là nhóm cấp tiến, những người muốn lập một hệ thống đa đảng và đưa đất nước theo hướng đổi mới [kinh tế] thị trường.
Cuộc đụng độ xảy ra tại một phiên họp của Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản vào tháng 4 năm 1991. Tại một cuộc họp Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản, một số diễn giả kêu gọi tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp và áp dụng lại việc kiểm duyệt. Theo hồi kư của ông, Gorbachev đă phản ứng mạnh:
"Mỵ dân như thế đủ rồi. Tôi từ chức."
Trong cuộc phỏng vấn với tờ The Guardian, ông giải thích những ǵ đă xảy ra một cách chi tiết:
"Bộ Chính trị [cơ quan quyết định cao nhất trong ủy ban trung ương] đă đi vào một cuộc họp ba giờ mà không có tôi; tôi được biết họ chỉ trích tôi và thảo luận lan man. Ba tiếng đồng hồ sau họ mời tôi trở lại và yêu cầu tôi rút lại đơn từ chức của tôi. Trong thời gian đó nhóm người ủng hộ tôi trong Ủy ban Trung ương đă lập ra một danh sách và hơn một trăm người ủng hộ ư tưởng lập ra một đảng mới."
Khi Ủy ban Trung ương tiếp tục phiên họp, khung cảnh đă dịu lại, Gorbachev rút lời từ chức của ông và không ai muốn biểu quyết vấn đề này. (Ngay cả khi đă từ chức khỏi Đảng, ông sẽ vẫn là Chủ tịch Xô Viết). Trong hồi kư của ông, Gorbachev đă viết,
"Hôm nay tôi thường tự hỏi liệu tôi đă nên quyết đ̣i từ chức Tổng Bí thư. Một quyết định như vậy cũng có thể thích hợp hơn cho cá nhân tôi. Nhưng tôi lại cảm thấy tôi không có quyền ‘từ bỏ đảng’." Đảng Cộng sản đă cai trị nước Nga từ năm 1917 và thật khó cho bất cứ ai ở Nga, nhất là một quan chức với toàn bộ sự nghiệp của ḿnh là người làm việc cho Đảng, có thể tưởng tượng Đảng sẽ không c̣n quyền lực.
Ngày nay, nghi ngờ của Gorbachev đă biến mất.
"Tôi nghĩ rằng tôi nên đă dùng cơ hội đó để thành lập một đảng mới và khẳng định sự từ chức với đảng Cộng sản. Điều này đă trở thành một lực cản về mặt cải cách mặc dù nó đă đưa đến đổi mới. Nhưng tất cả họ đều nghĩ rằng những đổi mới chỉ cần có vẻ bề ngoài. Họ nghĩ rằng sơn mặt tiền là đủ, khi thực sự vẫn c̣n đầy lộn xộn bên trong ṭa nhà cũ."
Hối tiếc thứ hai của ông, ông nói rằng ông đă không bắt đầu đổi mới Liên Xô và trao nhiều quyền hơn cho 15 nước cộng ḥa trong liên bang sớm hơn. Đến lúc ông bắt đầu suy nghĩ về việc tạo ra một liên bang cởi mở hơn vào năm 1991 th́ ba nước Baltic đă tuyên bố độc lập. Máu đă chảy ở Lithuania và Azerbaijan ở vùng Caucasus. Dưới quyền lănh đạo đầy tham vọng của Boris Yeltsin, Nga, nước cộng ḥa lớn nhất, phô diễn sức mạnh của ḿnh và đ̣i quyền kiểm soát ngân sách của Liên Xô nhiều hơn. Một số nhà phân tích nói rằng toàn bộ hệ thống của Liên Xô không thể đổi mới và bất kỳ thay đổi nào cũng sẽ dẫn đến một quá tŕnh chuyển đổi ngày càng mạnh và không thể ngăn cản được. Đó là điều không thể tránh khỏi, theo phân tích này, th́ Gorbachev đă hoàn toàn mất quyền kiểm soát.
Một phần v́ cá tính hào phóng, và hạnh với phúc cuộc sống gia đ́nh (cho đến khi vợ của ông là Raisa Maximovna qua đời v́ bệnh bạch cầu năm 1999), Gorbachev vẫn c̣n là một người lạc quan. Thất bại không làm ông cay đắng hay trở thành hoài nghi. Ông lập luận rằng tất cả các vấn đề Liên Xô đă nằm trên biên của giải đáp cho đến khi cuộc đảo chính tháng 8 năm 1991 kéo các lực lượng cạnh tranh vào một sôi nổi mới.
Đảng Cộng sản đă đến lúc dự thảo một chương tŕnh mới vào tháng 11 năm 1991. Quốc hội đă thông qua một "kế hoạch chống khủng hoảng" để đẩy mạnh cải cách kinh tế. 12 nước cộng ḥa của Liên Xô vẫn c̣n sau khi các Baltics tách ra đă chấp nhận các văn bản của một hiệp ước mới sẽ cho họ có quyền tự chủ chính trị và kinh tế hơn trong khi việc quốc pḥng, ngoại giao vẫn thuộc chính phủ Xô Viết. Hiệp ước đă được chuẩn bị kư kết vào ngày 20 tháng 8.
"Lúc này tôi đă làm một sai lầm. Tôi đă đi nghỉ mát. Tôi có thể không cần 10 ngày nghỉ ... Tôi đă sẵn sàng bay tới Moscow để kư hiệp ước," ông nói. Nhưng vào ngày 18 tháng 8, một nhóm người không được mời đă đến.
"Tôi nhấc điện thoại và hỏi những họ là ai và ai đă gời họ đến, nhưng không có đường giây. Điện thoại của tôi đă bị cắt đứt."
Gorbachev là với vợ, con gái Irina và gia đ́nh cô trong một biệt thự của chính phủ ở Foros trên bờ Biển Đen. Ṭa nhà được canh gác ba ngày cho đến khi cuộc đảo chính sụp đổ v́ sức đề kháng của Yeltsin, chia rẽ ở trong quân đội, và bất đồng nội bộ giữa các nhóm đảo chánh tất cả đều là các Bộ trưởng, quan chức cao cấp của đảng Cộng sản.
Gorbachev mạnh mẽ bác bỏ thuyết cho rằng ông đă bật đèn xanh cho cuộc đảo chánh.
"Mọi người đă sai khi cho rằng Gorbachev vẫn c̣n có thông tin liên lạc và ông đă tổ chức tất cả mọi thứ. Họ nói rằng Gorbachev nghĩ rằng ông sẽ trở thành người chiến thắng, dù bất cứ điều ǵ đă xảy ra. Volys, hoàn toàn vô lư," Gorbachev nói.
"Những người này muốn lật đổ lănh đạo và giữ lại hệ thống cũ. Đó là những ǵ họ muốn. Họ yêu cầu tôi viết một tuyên bố yêu cầu được giải nhiệm Chủ tịch v́ v́ bệnh tật."
Raisa Maximovna giữ một cuốn nhật kư trong thời gian quản gia đ́nh bị quản thúc tại gia. Trong đó, bà thông báo rằng Gorbachev đă cảnh cáo nhóm lính gác là ông sẽ có "biện pháp cực đoan" nếu liên lạc với thế giới bên ngoài không được khôi phục.
Đây là cú tháu cáy, Gorbachev nói với tôi.
"Đó là một phần của thủ đoạn của tôi ... Tôi chỉ muốn gây áp lực với họ, nhưng tôi muốn tránh khiêu khích họ ... biện pháp cực đoan của tôi là ngoại giao và chính trị. Tôi đă có thể thắng trí bọn họ. Nếu không có thay đổi tại Moscow, tôi đă không biết phải làm ǵ. Nhưng tại Moscow, người dân phản đối. Họ được Yeltsin dẫn đầu và đây là lư do tại sao chúng tôi phải ghi công và trao quyền cho Yeltsin. Yeltsin đă làm đúng."
Là một trong những phóng viên của The Guardian Moscow trong cuộc đảo chính, tôi nhắc với Gorbachev, rằng Yeltsin kêu gọi tổng đ́nh công đă không ai chịu nghe và nhiều người Nga trong tuyệt vọng, cảm thấy cuộc đảo chính sẽ thành công. Các thế hệ lớn tuổi nhớ nhóm bảo thủ ngày trước đă dễ dàng loại bỏ Khrushchev và mang thời đại của gột rửa Stalin đến kết thúc vào năm 1964. Tôi hỏi Gorbachev điều ǵ sẽ xảy ra nếu nhóm đảo chính đă bắt Yeltsin cũng như Gorbachev ngay lúc đầu. Họ có thể đă giành được chiến thắng?
Cựu lănh đạo Liên Xô cho biết, câu hỏi giả thuyết ít có giá trị. Cân bằng lực lượng như vậy nên cuộc đảo chính đă bị tiêu diệt bất kỳ nhóm đảo chính đă làm ǵ. Nhóm âm mưu đảo chính đă bối rối v́ sức đề kháng và từ chối từ chức Chủ tịch của Gorbachev. Ông cũng chỉ ra rằng các lực lượng đặc biệt đă nổi loạn khi được lệnh xông vào Nhà Trắng nơi Yeltsin đă được hàng ngàn người ủng hộ bao quanh.
Gorbachev liệt kê một số thành tựu ông tự hào nhất, bắt đầu với một từ: "Perestroika."
Có nghĩa là tái cấu trúc, perestroika là chương tŕnh cải cách hệ thống chính trị và kinh tế của Liên Xô do Gorbachev thiết lập ngay sau khi ông lên nắm quyền vào tháng 3 năm 1985. Nhưng nó cũng liên quan đến việc cơ cấu lại các quan hệ quốc tế về giải trừ vũ khí hạt nhân, từ chối can thiệp tại nước ngoài và công nhận rằng các siêu cường cũng đang sống chung trong một thế giới phụ thuộc lẫn nhau. Không có quốc gia là một ḥn đảo hay nên hành động đơn phương.
Chính sách mới không-can-thiệp của Liên Xô cho phép các mước Đông Âu có thể thay đổi chế độ nội bộ bằng phương tiện ḥa b́nh.
"Những ǵ chúng tôi đă có thể đạt được trong nước và trên trường quốc tế có tầm quan trọng rất lớn. Nó xác định trước các sự kiện đi đến sự kết thúc chiến tranh lạnh, chuyển hướng tới một trật tự thế giới mới, và mặc dù tất cả mọi thứ, đẩy phong trào dần dần đi từ một nhà nước độc tài toàn trị một nền dân chủ."
Gorbachev đă không bao giờ ḥa giải được với chín năm quyền lực của Yeltsin mà ông xem như là một thời gian hỗn loạn. Ông cũng không ưng thỏa thuận của Yeltsin với các nhà lănh đạo Ukraine và Belarus tuyên bố Liên Xô đă chết trong tháng 12 năm 1991. Ông nghĩ ḿnh đă nên loại Yeltsin ra khỏi chính trường vài năm trước khi Yeltsin trở thành một đối thủ trực tiếp.
"Tôi đă có thể quá tự do và dân chủ trong ứng xử với Yeltsin. Đáng lẽ tôi đă nên gửi ông ấy đi làm Đại sứ tại Vương quốc Anh hoặc có thể làm Đại sứ tại một thuộc địa cũ của Anh," ông nói.
Ông ca ngợi Putin khôi phục lại sự ổn định ban đầu cho đến khoảng năm 2006. Mặc dù Putin đă sử dụng một số phương pháp độc tài, chấp nhận được trong quan điểm của Gorbachev.
"Nhưng sau đó đến khi tôi thấy ông ấy thay đổi hệ thống bầu cử, băi bỏ các cuộc bầu cử thống đốc vùng của Nga và loại bỏ các khu vực bầu cử chỉ có một dân biểu. Có khoảng 20 thay đổi mà tôi không thể ủng hộ," ông nói thêm.
Khi cuộc phỏng vấn một giờ gần kết thúc, tôi đă yêu cầu cựu Chủ tịch Liên Xô nói về sự thay đổi ở Trung Quốc, nhà nước cộng sản lớn nhất thế giới hiện nay. Gorbachev có quan điểm dài của lịch sử nhưng chắc chắn rằng đổi mới ở đó là điều không thể tránh khỏi. Bất kỳ đề nghị nào cho rằng ông đă nên đi theo Trung Quốc bằng cách bắt đầu với cải cách kinh tế hơn là đổi mới chính trị là sai, ông nói.
"Không có ǵ có thể xảy ra tại Liên Xô đă nếu chúng tôi đă làm như thế [đổi mới kinh tế trước khi đổi mới chính trị]. Người dân đă bị cô lập hoàn toàn trong mọi quyết định. Đất nước của chúng tôi là một giai đoạn phát triển khác với Trung Quốc và với chúng tôi, để giải quyết vấn đề, chúng tôi đă phải liên quan đến người dân."
Ông [nhà báo] có nghĩ rằng Trung Quốc sẽ có thể để tránh những lựa chọn khó khăn tương tự tại một thời điểm trong tương lai? Sẽ đến lúc họ sẽ phải có quyết định thay đổi chính trị và họ đă đến gần thời điểm đó."
Gorbachev kỷ niệm sinh nhật lần thứ 80 của ḿnh vào tháng Ba năm nay ở London tại một buổi dạ tiệc tại Royal Albert Hall, do Kevin Spacey và Sharon Stone tổ chức. Một mảng các ca sĩ lập dị, đă tŕnh diễn cho Gorbachev, như Shirley Bassey, Paul Anka, Melanie C cũng như các ban nhạc rock, Scorpions, của Đức, ban nhạc phương Tây thứ hai chơi ở Liên Xô.
Mikhail Gorbachev phát biểu trong Gorby 80 Gala tại Royal Albert Hall, London
Nguồn ảnh: Dave Hogan/Getty Images
Tuy nhiên, nổi bật nhất là khi Gorbachev hát một bản t́nh ca Nga trên màn h́nh lớn. Khán giả đă choáng váng v́ độ trong sáng cũng như niềm đam mê trong của giọng hát của ông. Tôi nói tôi không biết ông có thể hát một cách tuyệt vời như thế, và có tài năng tiềm ẩn này.
Gorbachev cười. "Nếu cần tôi sẽ trở thành một ca sĩ nhạc pop," ông nói. "Raisa thích khi tôi hát."
© DCVOnline
http://dcvonline.net/modules.php?nam...ticle&sid=9284
Reply With Quote
Originally Posted by Trúc Giang
Bookmarks