Nhà ngoại giao « phẫn nộ » Stéphane Hessel qua đời

[Dac Trung]

RFI




Stephane Hessel, tác giả cuốn « Hãy phẫn nộ – Indignez vous », được bán tới hàng triệu bản và là nguồn cảm hứng của phong trào phản kháng tại nhiều quốc gia trên thế giới, đã qua đời rạng sáng nay, 27/02/2013, tại Pháp, thọ 95 tuổi.

Tham gia kháng chiến, đã từng bị tù đầy dưới thời phát xít, nguyên là nhà ngoại giao, nhà văn, nhà thơ, người tranh đấu chống bất công xã hội, Stéphane Hessel, trong suốt cuộc đời mình, luôn tuân thủ một điều
: Dấn thân tranh đấu nhằm góp phần xây dựng một thế giới công bằng, liên đới, gắn bó nhau hơn.

Stéphane Hessel (AFP / Kovarik)


Trong thông cáo của điện Elysée, Tổng thống Pháp François Hollande nhấn mạnh : « Khả năng phẫn nộ của ông là vô tận… Ông đã để lại cho chúng ta một bài học, đó là không cam chịu trước bất kỳ một sự bất công nào ».

Nghỉ hưu từ năm 1983, Stephane Hessel tiếp tục cuộc đấu tranh chống các bất công trong xã hội, qua việc cho đăng các bài viết, những lời kêu gọi, trong số này, nổi tiếng nhất là cuốn « Hãy phẫn nộ – Indignez vous », ra mắt độc giả hồi tháng 10/2012.

Cuốn sách mỏng 32 trang này kêu gọi mọi người, đặc biệt là giới trẻ hãy phẫn nộ, phản kháng một cách hòa bình. Hơn 4,5 triệu bản đã được bán ra ở 35 nước, vào thời điểm nổ ra những cuộc nổi dậy chống lại các chế độ độc tài trong thế giới Ả Rập.

Nhiều cuộc biểu tình ở châu Âu, như tại Pháp, Tây Ban Nha, Hy Lạp… đã tự lấy tên là phong trào của những người « phẫn nộ ». Làn sóng này lan sang tận New York, Hoa Kỳ, với phong trào « Occupy Wall Street ».

Tháng Ba 2012, trả lời phỏng vấn AFP, Stéphane Hessel cho biết là ông cũng ngạc nhiên về thành công của cuốn sách và nói thêm: Điều này cho thấy là các xã hội đang bị mất phương hướng và tự hỏi làm thế nào để thoát ra được.

Năm 2011, Stéphane Hessel cho ra mắt cuốn « Hãy dấn thân – Engagez vous », bao gồm các cuộc trả lời phỏng vấn, trò chuyện của ông về các chủ đề xã hội và cuốn « Hãy đòi một sự giải trừ toàn bộ vũ khí hạt nhân – Exigez ! Un désarmement nucléaire total ».

Năm 2012, Stéphane Hessel xuất bản tiếp « Chúng ta tuyên bố hòa bình ! Vì một sự tiến bộ tinh thần – Déclarons la Paix! Pour un progrès de l’esprit », tập hợp những cuộc nói chuyện giữa ông và lãnh đạo tinh thần Tây Tạng Đức Đạt Lai Lạt Ma.

Stéphane Hessel sinh ngày 20/10/1917 tại Berlin. Năm 7 tuổi, ông cùng gia đình sang Pháp. Năm 1937, ông nhập quốc tịch Pháp và năm 1939, thi đậu trường Normale Sup, nơi đào tạo giới trí thức tinh hoa Pháp. Ông nói được tiếng Đức, Pháp, Anh và là hiện thân của trí thức châu Âu.

Bị tổng động viên năm 1939, rồi bị bắt làm tù binh, ông đã trốn tù và gia nhập phong trào kháng chiến của tướng De Gaulle tại Luân Đôn. Năm 1944, ông được cử về hoạt động tại Pháp, rồi bị bắt và bị đưa đi đầy tại Buchenwald. Trong trại, ông đã thoát chết khi giả mạo nhân diện. Cuối cùng, ông đã trốn thoát khỏi trại tù và gia nhập lực lượng đồng minh Mỹ, tiến vào Paris tháng 05/1945.

Sau khi nước Pháp được giải phóng, Stéphane Hessel đã làm việc trong Ban Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, tham gia vào việc soạn thảo Tuyên ngôn phổ quát về nhân quyền. Sau đó, ông trở thành nhà ngoại giao và đã từng hoạt động tại Việt Nam và Algéri. Năm 1981, ông được Tổng thống François Mitterrand phong hàm Đại sứ Pháp.

Được tin Stéphane Hessel qua đời, chủ tịch Nghị viện châu Âu Martin Schulz đã bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với « một công dân châu Âu vĩ đại, luôn luôn dấn thân, không bao giờ tự hài lòng và được hun đúc bởi tinh thần tranh đấu và tự do ».


http://www.viet.rfi.fr/phap/20130227...hessel-qua-doi

[Dac Trung]

INDIGNEZ-vous! Hãy Phẫn Nộ!

Tại sao chúng ta không thể "INDIGNEZ-vous !" để cho thoát ra những gì uất ức phải đè nén bấy lâu như hàng ngàn, hàng ngàn người khác đã và vẫn đang bày tỏ trên thế giới. Hy vọng rằng, khi đọc qua tập sách nầy, thế giới nhân loại sẽ được kéo lại gần nhau hơn nữa từ hướng Đông, mà Việt Nam sẽ hãnh diện được nối rộng trong vòng tay đó. Xin mời các bạn bắt đầu cuộc hành trình bằng trí não và trái tim trên con đường "INDIGNEZ-vous !".

Tác giả kêu gọi thanh niên hãy tìm kiếm sự phẫn nộ rải rác trong xã hội, chung quanh mình nhưng chỉ nên hành động bất bạo động, hoà bình trong những cuộc xuống đường bày tỏ chính kiến đối với nhà cầm quyền, không ngoài mục đích xây dựng một xã hội mới vì phúc lợi cho mọi người dân hơn là cho bất kỳ một đảng phái đang cầm quyền nào khác....

Nguyên bài coi trong :

http://danlambaovn.blogspot.com/2012...l#.UTDSyTcnnqV

[Dac Trung]

Tác giả “Hãy Phẫn Nộ” Stéphane Hessel qua đời



Suốt đời đấu tranh cho bình đẳng

Ông Stéphane Hessel không những được người Pháp mà còn nhiều người trên thế giới ngưỡng mộ không chỉ vì tác phẩm best seller “Hãy Phẫn Nộ” mà còn vì ông là một con người suốt đời đấu tranh cho bình đẳng, cho nhân quyền.

“Động lực cơ bản của sự nổi dậy là phẫn nộ” khẳng đề ngắn ngủi trong quyển sách của Stéphane Hessel cũng là động lực cho Sylvie Crossman và Jean-Pierre Barou của nhà xuất bản Indigènes ở Montpelier đồng ý in quyển sách khô khan chỉ có 32 trang này vào tháng 10 năm 2010. Lúc đầu, nhà xuất bản nhỏ bé ở miền Nam nước Pháp này chỉ in 8.000 quyển với giá 3 euro một quyển, nhưng rất nhanh sau đó, nó trở thành một best seller (sách bán chạy nhất), trong vòng 3 tháng đã bán được trên 300.000 quyển và cho tới hôm nay, khi tác giả nằm xuống, quyển sách nhỏ bé đã được bán trên 4 triệu quyển ở trên 35 quốc gia và dịch ra trên 30 thứ tiếng. Ở Pháp, người ta đã không ngần ngại gọi đó là “hiện tượng Hessel”.

Cuộc đời của Stéphane Hessel trải qua trong một quá khứ đầy biến động của nước Pháp. Sinh ra ngày 20 tháng 10 năm 2017 ở Berlin, qua Pháp năm 8 tuổi lớn lên tại Pháp trong một gia đình gốc Ba Lan - Do Thái - Đức, năm 1941, Stéphane Hessel đến đã bỏ trốn đến Luân Đôn (Anh Quốc) để tham gia lực lượng kháng chiến của tướng Charles de Gaulle. Sau đó ông nhảy dù trở lại nước Pháp. Năm 1944, ông bị phát xít Đức bắt giam ở nhà tù phát xít nổi tiếng Buchwall, bị kết án tử hình, ông tráo căn cước của một người tù vừa chết bị án nhẹ hơn và vượt ngục. Sau chiến tranh, ông trở thành đại sứ của Pháp ở Liên Hiệp Quốc. Ông cũng là đồng soạn giả của bản Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền 1948 cùng với Eleanor Roosevelt - phu nhân của Tổng thống Franklin D.Roosevelt và René Samuel Cassin - giải Nobel Hoà Bình 1968 - Ông Vũ Quốc Dụng, Tổng thư ký Hiệp Hội Quốc Tế Nhân quyền tại Đức nói:

Ông già gân Stéphane Hessel đã qua đời ở tuổi 97 và để lại cho chúng ta một tấm gương đấu tranh không mệt mỏi và một di sản tinh thần đáng kể cho Nhân quyền. Vũ Quốc Dụng

“Cả đời Hessel gắn bó với bản Tuyên ngôn Nhân quyền Quốc tế. Ông cho biết ông luôn mang theo mình, bản tuyên ngôn vĩ đại này và kêu gọi chúng ta phải hỗ trợ một cách mạnh mẽ cho nó. Ông già gân Stéphane Hessel đã qua đời ở tuổi 97 và để lại cho chúng ta một tấm gương đấu tranh không mệt mỏi và một di sản tinh thần đáng kể cho Nhân quyền. Ý kiến về quyền phổ quát của Hessel đã được khẳng định trong Hội nghị Nhân quyền quốc tế họp ở Vienne năm 1993 mà năm nay chúng ta sẽ làm lễ kỷ niệm 20 năm. Hội nghị này cũng khẳng định việc can thiệp của quốc tế khi xảy ra vi phạm nhân quyền ở một quốc gia. Hội đồng Nhân quyền LHQ hiện xem xét các vi phạm nhân quyền ở các quốc gia trên toàn thế giới bất kể các quốc gia này có ký kết tham gia vào các công ước nhân quyền hay chưa.”

Thị trưởng thành phố Paris Bertrand Delanoë từ biệt Hessel với những lời như sau “ông đã để lại cho mọi người một gia sản vô giá: đó là sự chiến đấu để bảo vệ giá trị phổ quát của con người và quyền tự do bất khả xâm phạm.”

Về hưu, Stéphan Hessel là một khuôn mặt quen thuộc trong những cuộc biểu tình cho nhân quyền ... Nhà ngoại giao Hessel không phải là triết gia, cũng không là nhà văn chuyên nghiệp, “Hãy Phẫn Nộ!” không phải là tác phẩm sắc sảo về tư tưởng, hay một tuyệt tác văn chương. Nhưng “ Indignez-vous” được đón nhận nồng nhiệt vì nó đáp ứng được một nhu cầu cần thiết trong 1 chế độ độc tài, một xã hội bất công: đó là nhu cầu phẫn nộ. “Indignez-vous” được hầu hết thế giới đón nhận và được xem là tư tưởng cốt lõi cho những cuộc cách mạng gần đây trong thế kỷ 21. Nhà báo Từ Thức, tác giả bài “Hãy Nổi Giận” hay “Hiện tượng Hessel ở Pháp” lý giải:

“Tư tưởng của ông không có gì là mới lạ hết. Ông ấy đưa ra một điều hết sức là hiển nhiên nhưng mà nó đáp ứng được nhu cầu phải đạp đổ mọi chuyện bất công để xây dựng một xã hội tốt hơn, thứ hai nữa, ông ấy tiêu biểu cho một tinh thần đạo đức trong một xã hội vật chất. Con người ông ấy là một con người đạo đức. Suốt đời ông ấy tranh đấu cho Nhân quyền. Mặc dầu ông ấy đã 95 tuổi rồi nhưng các tờ báo Pháp vẫn cho ông ấy là 1 trong những người trẻ tuổi nhất của nước Pháp. Hessel là người bắt cầu giữa thế hệ cũ với thế hệ mới và ông ta đã thổi một luồng gió mới cho cái tinh thần bi quan của dân Pháp.”

Hãy biết nổi giận

Trong “Indignez-vous”, Hessel kể lại những kinh nghiệm thực tế của ông trong Hội Đồng Quốc Gia Kháng Chiến, khi ông tham gia Kháng Chiến Pháp chống lại Đức quốc xã, lúc đó việc kết hợp mọi thành phần ở trong vùng bị chiếm đóng của Pháp: các phong trào, các đảng phái, các công đoàn lao động là cần thiết. Giai đoạn này là nền tảng của quyết định tham gia vào chính trường của ông sau này. Theo ông Vũ Quốc Dụng, bản chất phản kháng trong thời gian này đã được ông mang theo trong suốt cuộc đời hoạt động về sau:

“Hessel không phải là một lý thuyết gia mà còn là một nhà hành động không biết mệt mỏi cho Nhân quyền. Khi hoạt động Hessel đã giữ bản chất phản kháng của một kháng chiến quân như thời ông kháng chiến để chống lại Đức Quốc Xã. Với quan niệm “Con người phải dấn thân để cải thiện thế giới”, Hessel kêu gọi thế hệ trẻ phải biết nổi giận, phải bất tuân dân sự và phải bỏ thái độ bàng quan trước những bất công xã hội cũng như là những cái bất công trên thế giới.”

Stéphane Hessel là một con người suốt đời phẫn nộ. Ông kêu gọi giới trẻ hãy biết nổi giận, hãy biết phản kháng một cách ôn hoà. Nổi giận, theo Hessel, là điều kiện tối cần để con người còn là con người, để xã hội khỏi phá sản, đó cũng là ý tưởng trong bài thơ “Dự cảm” của nhà thơ Võ Trung Hiếu:

“Một đất nước lặng im là một đất nước hôn mê,

Một dân tộc lặng im là một dân tộc chết.”

Nhà báo Từ Thức nói: Để khỏi cái tự giết mình, “bất bình” là ý tưởng phản kháng khởi đầu trước khi đi đến hành động:

“Ông Hessel nói rất là đơn giản : cái bản chất của độc tài là bao giờ cũng tìm cách kìm kẹp con người, thì bổn phận con người là phải thoát ra khỏi sự kìm kẹp đó. Ông ấy nói : nếu mà con người buông thả, từ khước những chuyện bất bình, tức là chấp nhận chế độ độc tài đó, tức là đi vào cõi chết. Ông ấy nói: nếu con người muốn còn là con người, muốn còn cái nhân cách của mình thì trước hết phải bất bình. Hành động sau, nhưng mà khởi đầu là một sự bất bình.”

Stéphane Hessel nói nếu anh sống dửng dưng, hãy tìm một lý do để nổi giận. Lý do để nổi giận không ở đâu xa: những bất công xã hội, tham nhũng lộng hành, phá họai môi trường, đạo đức suy tàn. Với VN, khỏi cần tìm kiếm, những lý do để nổi dậy đếm không hết như nhà báo Từ Thức chia sẻ: độc tài, nhân quyền, tư do bị chà đạp, nhân công bị bán ra nước ngoài,sống như nô lệ, phụ nữ bị gởi đi bán dâm kiếm ăn, nông dân bị cướp đất, và hiểm hoạ đất nước sừng sững trước mắt...Bây giờ, ở Việt Nam thì nó đầy dẫy sự bất công, thứ hai là nô lệ, thứ ba là ở Việt Nam không có một Nhân quyền nào được tôn trọng hết. Không có một lý do nào mà ở thế kỷ 21 chỉ có một Đảng nắm sinh mệnh của 80 triệu người. Người Việt Nam thấy rõ ràng rằng có một ngàn lý do để nổi giận và lý do ghê gớm nhất là Việt Nam trước cái hiểm họa bán nước. Không cần phải khai diễn nữa, người ta cũng thấy chuyện nổi giận là chuyện phải có.”

Đầu thế kỷ 20, nhà triết học Jean Paul Sartre nói: mỗi người, với tư cách cá nhân, phải có trách nhiệm với xã hội (vous êtes responsables en tant qu’individus).

Thế kỷ 21, nhà nhân quyền Stéphane Hessel tố cáo: “Thái độ tồi tệ nhất là thái độ thờ ơ” (la plus mauvaise attitude est l’indifférence).

Trong bài hát “Triệu con tim, một tiếng nói” nhạc sĩ Trúc Hồ kêu gọi “Đừng thờ ơ, đừng làm ngơ…”. Chừng ấy nhắc nhở đã đủ chưa để đánh thức “Sự Phẫn Nộ” ở mỗi con người trong một xã hội độc tài, tràn ngập bất công?

http://www.rfa.org/vietnamese/in_dep...013130047.html