Bàn về… “Nghề Cai Trị” (3/4)
http://chinhhoiuc.blogspot.com/2014/...cai-tri-3.html
https://nuocnha.blogspot.com/2019/02...hinhhoiuc.html
“Nghề Cai Trị” (3)
(Tiếp theo)
“Không ai dám hành nghề mà ḿnh chưa học qua, thế mà ai cũng nghĩ ḿnh có đủ khả năng cho một nghề khó nhất trong các nghề: đó là “Nghề Cai Trị” (Socrates)
Đệ nhất Cộng ḥa (1955-1963): sự yếu kém của một Quốc trưởng chỉ nghĩ đến những thú vui vật chất cá nhân hơn là chăm lo hạnh phúc nhân dân đă khiến Bảo Đại phạm phải nhiều sai lầm trong việc trị quốc và tạo cơ hội cho nền Đệ nhất Cộng Ḥa nổi lên thay thế Quốc gia Việt Nam (QGVN).
Một trong những hệ quả của những sai lầm là việc Vua Bảo Đại chọn ông Ngô Đ́nh Diệm làm Thủ tướng của QGVN năm 1954 và vị Thủ tướng này đă có đủ điều kiện và thế lực để tổ chức một cuộc “trưng cầu dân ư” với kết quả là Bảo Đại bị “truất phế” và Ngô Đ́nh Diệm được “suy tôn”.
Đó cũng là bước “đột phá chính trị” khiến người Pháp bị loại khỏi Đông Dương và người Mỹ chính thức có mặt tại Việt Nam với “lá bài” Ngô Đ́nh Diệm về cả chính trị lẫn quân sự.
Ngô Đ́nh Diệm (1901-1963)
Đệ nhất Cộng ḥa là chính phủ được thành lập sau cuộc trưng cầu dân ư ngày 23/10/1955 với tổng số gần 6 triệu lá phiếu, trong đó có 5.721.735 phiếu “đồng ư truất phế Bảo Đại”, chỉ có 63.017 phiếu “chống việc truất phế” và 44.105 phiếu “bất hợp lệ”.
Thủ tướng Ngô Đ́nh Diệm đạt số phiếu tuyệt đối nhưng theo một số nhà quan sát, cuộc bỏ phiếu đă có những “sắp xếp gian lận” trong t́nh h́nh Việt Nam lần đầu tiên được tiếp xúc với h́nh thức bầu cử dân chủ. Đây cũng có thể coi như một trong những “thủ thuật chính trị” mà các “nhà cai trị” áp dụng để đạt được mục đích họ đề ra.
Khi cử tri đi đến nơi bỏ phiếu, họ thấy rằng nơi đây nhân viên pḥng phiếu chỉ toàn là những người ủng hộ ông Ngô Đ́nh Diệm để điều hành và kiểm soát cuộc bầu cử. Một cử tri sau khi bỏ phiếu đă nói: “Người phụ trách nói cho chúng tôi hiểu rằng ở đây chỉ có hai sự lựa chọn, hoặc là phiếu đỏ [suy tôn Ngô Đ́nh Diệm] sẽ được bỏ vào ḥm phiếu hoặc phiếu xanh [không truất phế Bảo Đại] sẽ bị loại đi”.
Kết quả cuộc trưng cầu dân ư tổ chức vào ngày 23/10/1955
Thủ tướng Ngô Đ́nh Diệm thay thế Bảo Đại làm Quốc trưởng. Sau đó, Quốc trưởng Ngô Đ́nh Diệm tổ chức bầu Quốc hội Lập hiến, ban hành Hiến pháp, đổi tên QGVN thành Việt Nam Cộng ḥa (VNCH) và từ chức vụ Thủ tướng, ông Ngô Đ́nh Diệm trở thành Tổng thống đầu tiên của Việt Nam. Tính đến năm 1960 đă có 55 quốc gia công nhận chính phủ VNCH.
Tổng thống Ngô Đ́nh Diệm cầm quyền với một sách lược gồm 3 “mũi tên” nhắm vào 3 kẻ thù: “Bài Phong, Đả Thực, Diệt Cộng”:
(1) Bài trừ những phong tục, tư tưởng phong kiến; chống lối sống sa đọa, ăn chơi của giai cấp thống trị sống trên xương máu đồng bào;
(2) Đánh đuổi ách thực dân đô hộ kéo dài từ năm 1883 đến 1955 để dành độc lập và chủ quyền quốc gia; và
(3) Tiêu diệt Cộng sản với các chính sách khắc nghiệt tại miền Bắc như đấu tố trong Cải cách ruộng đất, thanh trừng qua vụ Nhân Văn Giai Phẩm.
Ông “Cố vấn Chính trị” Ngô Đ́nh Nhu [1], bào đệ của Tổng thống Ngô Đ́nh Diệm, được coi là “cánh tay phải” hay “kiến trúc sư” của các “quốc sách” thời Đệ nhất Cộng ḥa. Năm 1954, khi Ngô Đ́nh Diệm lên cầm quyền, ông Nhu thành lập Đảng Cần lao Nhân vị, dựa vào một chủ thuyết do ông khởi xướng là học thuyết Cần lao - Nhân vị để hỗ trợ chính quyền của người anh.
Dưới sự giúp đỡ của người Mỹ, Đảng Cần lao Nhân vị phát triển nhanh chóng, thâm nhập vào hàng ngũ quân đội, công chức, trí thức và cả giới kinh doanh. Cần lao Nhân vị đă trở thành chính đảng lớn nhất thời bấy giờ. Thêm vào đó, ông Ngô Đ́nh Nhu cũng cho thành lập một tổ chức với tên gọi "Thanh niên Cộng ḥa", theo mô h́nh “đảng sơ-mi nâu” của nhà cai trị người Đức, Adolf Hitler.
Ông Ngô Đ́nh Nhu và đoàn Thanh niên Cộng ḥa
Ông Ngô Đ́nh Nhu cũng là Chủ tịch Ủy ban Liên bộ đặc trách Ấp chiến lược, một h́nh thức mới được áp dụng để chống Cộng sản [2]. Ấp Chiến lược được coi là một "quốc sách" của chính quyền, được sử dụng từ năm 1961 để đối phó với Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam mà chính quyền VNDCCH gọi là lực lượng nổi dậy. Những năm sau, tên của chương tŕnh này đổi thành Ấp Đời mới năm 1964, rồi Ấp Tân sinh vào năm 1965.
Mô h́nh Ấp chiến lược được rút ra từ kinh nghiệm chiến dịch b́nh định ở Philippines của quân lực Mỹ và ở Malaysia của quân đội Anh. Kế hoạch được phái đoàn cố vấn Anh do R. G. K. Thompson cầm đầu đưa ra vào tháng 11/1961 và chính thức áp dụng vào tháng 3/1962 đầu tiên ở B́nh Dương.
Ông Ngô Đ́nh Nhu c̣n cho thiết lập và trực tiếp khống chế nhiều cơ quan t́nh báo và mật vụ (có lúc lên tới 13 cơ quan) với những quyền lực to lớn như được quyền bắt giam người không cần xét xử. Nổi bật nhất là ông Trần Kim Tuyến [3], Giám đốc Sở Nghiên cứu Chính trị Xă hội trực thuộc Phủ Tổng thống. Ông Tuyến trở thành một trong những nhân vật thân cận với ông Nhu và nắm quyền lực cao nhất trong hệ thống mật vụ của nền Đệ nhất Cộng ḥa.
Bài quá dài, phải cắt bớt
Máy chém dưới thời Ngô Đ́nh Diệm được trưng bày tại Bảo tàng TP. Cần Thơ
Người nổi bật trong chiến dịch “Bài Phong” là dân biểu quốc hội Trần Lệ Xuân [4], em dâu của Tổng thống Ngô Đ́nh Diệm, vợ của ông “cố vấn” Ngô Đ́nh Nhu. Bà c̣n được gọi là “Đệ Nhất Phu Nhân” (First Lady) của VNCH từ năm 1955 đến năm 1963 v́ Tổng thống Diệm không lập gia đ́nh.
Bài quá dài, phải cắt bớt
Tượng Hai Bà Trưng bị giật sập sau đảo chính ngày 1/11/1963
Một trong những điểm yếu của ông Ngô Đ́nh Diệm là quá đề cao bản thân ḿnh lẫn người cùng huyết thống, dẫn đến cách cư xử không khéo đối với thuộc cấp. Sự phi lư trong tính cách này khiến ông coi thường các tướng tá trong khi bản thân ông rất cần đến sự hậu thuẫn của quân đội. Điều mỉa mai là chính những tướng tá đó sau này là những người lật đổ ông ngày 1/11/1963.
Hơn nữa, ông là người rất nặng về thành kiến vùng, miền mà chỉ thích nâng đỡ những người miền Trung. Cũng là điều mỉa mai, chính tại Huế lại xảy ra vụ đàn áp Phật giáo khiến ông phải chấm dứt sự nghiệp chính trị dưới tay các tướng lĩnh mà ông coi là “vơ biền”. Có lần ông đă nhận xét: “Chỉ có dân miền Trung mới có khả năng lănh đạo quốc gia. Dân miền Bắc hợp với buôn bán, c̣n dân miền Nam chỉ làm tướng vơ biền”.
Trong cương vị của “nhà cai trị”, không ai phủ nhận đức tính liêm khiết của ông Ngô Đ́nh Diệm được thể hiện qua quốc huy h́nh một khóm trúc với châm ngôn “Tiết Trực Tâm Hư”, cây trúc có dáng ngay thẳng và ruột trúc là hư không.
Khác với những bức ảnh có tính cách “tuyên truyền” chụp Tổng thống đứng bên hàng cây xanh mát có thể mới được trồng đêm trước, một phóng viên nước ngoài đă t́nh cờ chụp được cảnh ông Ngô Đ́nh Diệm thoải mái nằm nghỉ trưa trên một chiếc chơng tre. Bức h́nh đă xuất hiện trên báo Life, năm 1956.
Giấc ngủ trưa của một “nhà cai trị”
Dưới thời Tổng thống Ngô Đ́nh Diệm, trong khoảng 5 năm đầu tiên, VNCH đă có một số thành tựu, xă hội ổn định với việc định cư gần 1 triệu người miền Bắc vào sinh sống trong Nam. Đa số là họ những người theo đạo Công giáo được đưa vào lập nghiệp tại những vùng đất mới được gọi là “khu trù mật”, tiền thân của “ấp chiến lược” sau này. Đó cũng là tác động của bộ máy tuyên truyền khi tung ra những tin đồn như “Chúa đă vào Nam”.
Thương nghiệp tại miền Nam sau thời Pháp thuộc phần lớn nằm trong quyền kiểm soát của Hoa kiều. V́ vậy, chính phủ cố tạo sức mạnh cho doanh nhân Việt bằng cách hạn chế quyền lợi của người Hoa. “Đạo luật 53” cấm ngoại kiều (nhắm vào Hoa kiều) tham gia 11 nghề liên quan đến thóc gạo, điền địa, buôn bán thịt cá, than đá, dầu lửa, thu mua sắt vụn… được ban hành vào tháng 9/1956. Ngoài ra c̣n có lệnh trục xuất người Hoa nếu họ không chịu nhập quốc tịch Việt Nam. Tính đến năm 1961, trong số 1.000.000 Hoa kiều ở miền Nam chỉ c̣n 2.000 giữ Hoa tịch.
Tuy nhiên, chính phủ Ngô Đ́nh Diệm bị xem là “độc tài, gia đ́nh trị” và phát sinh nhiều mâu thuẫn nội bộ. Trong suốt thời gian cầm quyền, ông Ngô Đ́nh Diệm đă phải đương đầu với hai âm mưu ám sát nhưng đều may mắn thoát chết. Lần đầu tiên do một người Cộng sản dưới lốt thành viên Cao Đài thực hiện ngày 22/2/1957 tại hội chợ tại Ban Mê Thuột, lần thứ hai do hai phi công, đảng viên Đại Việt Quốc dân đảng, thả bom vào dinh Tổng thống ngày 27/2/1962.
Quan trong hơn cả là những mối quan hệ giữa ông Ngô Đ́nh Diệm với Hoa Kỳ đă trở nên ngày một tồi tệ khi sự bất măn của phần lớn Phật tử ở miền Nam gia tăng. Tháng 5/1963, ở Huế, một thành phố trung tâm của đạo Phật, chính quyền đă cấm Phật tử và nhà chùa treo cờ Phật giáo trong lễ Phật đản, căn cứ trên quy định cấm treo các loại cờ tôn giáo ở nơi công cộng. Trong khi vài ngày trước đó th́ người Công giáo lại được phép treo cờ trong các lễ kỷ niệm của họ.
Bài quá dài, phải cắt bớt
Bước ngoặt của cuộc khủng khoảng Phật giáo năm 1963 xảy ra vào tháng 6, khi ḥa thượng Thích Quảng Đức tự thiêu giữa một ngă tư đông đúc ở Sài G̣n để phản đối các chính sách của chính phủ. Bức ảnh chụp lại cảnh tượng này của phóng viên Malcolm Browne đă nhanh chóng phổ biến trên khắp thế giới, và đối với nhiều người, h́nh ảnh này đă chứng minh cho sự thất bại của chính phủ VNCH [5].
Ḥa thượng Thích Quảng Đức tự thiêu ngày 11/6/1963
tại ngă tư Lê Văn Duyệt – Nguyễn Đ́nh Chiểu
(Ảnh Malcolm Browne, AP)
Cuộc đấu tranh của Phật giáo khiến chính quyền VNCH do Tổng thống Ngô Đ́nh Diệm lănh đạo mất uy tín cả trong lẫn ngoài nước. Điều này buộc Tổng thống ra thông điệp kêu gọi ḥa giải giữa chính phủ và Phật giáo. Tuy nhiên Phật giáo không chấp nhận ḥa giải mà vẫn tiếp tục đấu tranh.
Bài quá dài, phải cắt bớt
Trong thời gian này, em dâu của ông Ngô Đ́nh Diệm là bà Trần Lệ Xuân đă đổ thêm dầu vào lửa khi chế giễu các vụ tự thiêu của các nhà sư, coi họ là “món thịt nướng” (barbecue), và tuyên bố trong chuyến đi “giải độc” tại Hoa Kỳ rằng: “Nếu các phật tử muốn có thêm thịt nướng, tôi sẽ vui mừng cung cấp xăng cho họ” (If the Buddhists want to have another barbecue, I will be glad to supply the gasoline).
Bộ trưởng ngoại giao trong chính phủ Ngô Đ́nh Diệm khi đó là ông Vũ Văn Mẫu đă từ chức, cạo đầu giống như một nhà sư để phản đối. Khi ông rời Sài G̣n để tham gia một cuộc hành hương đến đất Phật tại Ấn Độ, th́ bị bắt và bị quản thúc. Hàng ngàn Phật tử và sinh viên, học sinh đă bị bắt.
Nhân dịp tiếp các phái đoàn quân chính trong ngày 26/10/1963, Tổng thống Diệm, bằng một giọng buồn rầu, ông nói: “Chế độ này tuy c̣n nhiều khuyết điểm, cũng c̣n hơn nhiều chế độ khác… Người ta chê là độc tài nhưng chỉ ngại c̣n những thứ độc tài khủng khiếp hơn. Tôi tiến th́ theo tôi, tôi lui th́ bắn tôi, tôi chết th́ trả thù cho tôi”.
Ngày 31/10/1963, hầm trú ẩn xây trong dinh Gia Long đă hoàn tất và cũng vào ngày này, ông Ngô Đ́nh Nhu tiếp kiến các đại diện Uỷ ban Liên hiệp Bảo vệ Phật giáo. Cùng ngày, phái đoàn điều tra Liên Hiệp Quốc về vụ Phật giáo miền Nam đáp máy bay ra Huế để tiếp tục cuộc điều tra. Đại sứ Cabot Lodge đă nhận được đầy đủ tin tức và thấy rằng vụ đàn áp Phật giáo phải là cái cớ để lật đổ chế độ Ngô Đ́nh Diệm.
Sáng 1/11/1963 nhằm ngày lễ các Thánh, công sở đều được nghỉ, Tổng thống Diệm đă tiếp người bạn “đồng minh” Hoa Kỳ cuối cùng trong đời ông. Đó là Đô đốc Harry D. Felt, Tổng Tư lệnh lực lượng Mỹ tại Thái B́nh dương. Đô đốc Harry D.Felt chắc hẳn biết rơ những ǵ xảy tới, trong mấy giờ nữa sẽ kết thúc chế độ của Tổng thống Diệm mà ông ta theo lễ nghi vẫn xưng tụng như một nhà lănh đạo “anh minh” của miền Nam.
Bài quá dài, phải cắt bớt
Trong “Ai Giết Anh Em Ngô Đ́nh Diệm” tác giả Quốc Đại viết: “Sáng sớm ngày 2/11/1963, sau một đêm dài không ngủ, trong lúc tiếng súng vẫn c̣n nổ lẻ tẻ đâu đây với nhiều đám khói tại trung tâm Sài G̣n, từ các máy thu thanh phát ra lời loan báo của phe đảo chính, đă hạ được dinh Gia Long thủ phủ cuối cùng của chế độ Ngô Đ́nh Diệm, nhưng anh em ông Diệm đă trốn thoát.
Khoảng 10 giờ cùng ngày, Đài phát thanh Sài G̣n loan một tin vắn tắt: "Anh em ông Diệm bị bắt tại Chợ Lớn, và đă tự tử"? Dư luận bàn tán xôn xao, phần đông nghi ngờ: Không tin anh em ông Diệm đă chết và nhất là không tin anh em ông Diệm tự sát. V́ ai cũng biết: Tổng thống Diệm là một trong những người ngoan đạo, mà Thiên Chúa cấm tự sát. Trong khi ấy phe đảo chính không cho biết thêm tin tức nào về cái chết của Diệm, Nhu. Và báo chí không dám nói rằng anh em ông Diệm bị giết.
Ngày 6/11/1963, nhật báo New York Time in h́nh xác Tổng thống Diệm bị c̣ng tay với lời chú thích "suicide with no hand" (tự sát không có tay). Có ư mỉa mai lời thông báo của phe đảo chính rằng anh em ông Diệm đă tự sát. Về sau, người ta đă có thể công khai nói rằng anh em cố Tổng thống bị giết. Nhưng ai giết? Và ai ra lệnh giết? Đó là một nghi vấn cho đến nay vẫn chưa hoàn toàn phơi bày ra trước ánh sáng.
Người viết không dám làm công việc của một sử gia, mà chỉ muốn đóng góp một phần nhỏ vào việc soi sáng cho một giai đoạn gay go của lịch sử, một giai đoạn đầy những biến chuyển và bí mật”.
Tổng thống Ngô Đ́nh Diệm chết trong chiếc thiết vận xa M113
(C̣n tiếp)
***
Phụ thêm của tôi:
1/ Độc Lập hay tay sai?
https://nuocnha.blogspot.com/2016/07...y-71-tuoi.html
2/ 30 Câu nói v ề XHCN
https://baomai.blogspot.com/2015/02/...a-hoi-chu.html
3/ Tăng Thích Quảng Đức
http://ydan.org/showthread.php?t=284...ht=prowess/#64
Chú thích:
[1] Ngô Đ́nh Nhu (1910-1963), em ruột ông Ngô Đ́nh Diệm, là một chính trị gia đồng thời là “kiến trúc sư” của các chủ trương, chính sách dưới thời Đệ nhất Cộng ḥa. Ông c̣n được đánh giá là một nhà lưu trữ xuất sắc, từng làm việc tại Sở Lưu trữ và Thư viện Đông Dương (từ năm 1938), từng giữ vai tṛ Chủ tọa Hội đồng Cứu nguy Châu bản và Cố vấn Kỹ thuật (1942-1944), Phó giám đốc Sở Lưu trữ và Thư viện Đông Dương (1945), và Giám đốc Nha Lưu trữ Công văn và Thư viện toàn quốc (từ sau tháng 8/1945).
Bài quá dài, phải cắt bớt
Gia đ́nh ông Ngô Đ́nh Diệm
[2] Ấp chiến lược: Mục đích chính là loại lực lượng du kích ra khỏi dân làng để dễ dàng tiêu diệt. Kế hoạch này đă gây khó khăn cho những người cộng sản miền Nam, nhiều cơ sở của họ bị quét sạch và có nguy cơ bị tiêu diệt.
Bài quá dài, phải cắt bớt
[3] Trần Kim Tuyến (1925-1995) nguyên là Giám đốc Sở Nghiên cứu Chính trị và xă hội Phủ tổng thống, thực chất là người chỉ huy hệ thống an ninh mật vụ của nền Đệ nhất Cộng ḥa trong suốt giai đoạn 1956–1963.
Bài quá dài, phải cắt bớt
[4] Trần Lệ Xuân (1924-2011) sinh tại Hà Nội, cũng có tài liệu nói sinh tại Huế. Mẹ là bà Thân Thị Nam Trân, là cháu ngoại của vua Đồng Khánh và em họ của vua Bảo Đại, cha của bà là luật sư Trần Văn Chương. Lúc nhỏ, bà học trường Albert Sarraut ở Hà Nội, tốt nghiệp tú tài Pháp. Năm 1943 bà kết hôn với Ngô Đ́nh Nhu và theo đạo chồng Công giáo.
Dưới thời Đệ nhất Cộng ḥa, Hội Đồng Quân Lực tại miền Nam cũng như Cộng sản tại miền Bắc đều đánh giá Trần Lệ Xuân là người lộng quyền. Việc Tổng thống Ngô Đ́nh Diệm để cho bà cũng như Ngô Đ́nh Thục, Ngô Đ́nh Nhu, Ngô Đ́nh Luyện và Ngô Đ́nh Cẩn tham gia vào chính sự tạo nên h́nh ảnh gia đ́nh trị độc đoán kiểu phong kiến.
Về sự tự thiêu của Ḥa thượng Thích Quảng Đức, bà công khai phát biểu: “Tôi chống đối các vụ tự thiêu, nếu ai có thiếu xăng dầu th́ cộng sản nằm vùng sẽ cho chứ tôi sẽ không bao giờ” và gọi vụ tự thiêu là “phản bội Phật tính” (I would against seeing another monk betray Budism believe). Ngày 1/11/1963 bà Trần Lệ Xuân và con gái đang trú ngụ tại Wilshire Hotel ở Beverly Hill, California, th́ cuộc đảo chính xảy ra, chồng và anh chồng bà bị giết.
Ngày 30/10/1996, bà Trần Lệ Xuân lên tiếng xin lỗi Phật giáo và xin lỗi cố ḥa thượng Thích Quảng Đức về những những lời nói của bà về các lănh đạo Phật giáo trong quá khứ. Bà qua đời lúc 2 giờ sáng ngày 24/4/2011 tại một bệnh viện ở Roma, Ư, thọ 87 tuổi.
Bà Trần Lệ Xuân (1924-2011)
[5] Xem thêm bài viết “Malcolm Browne & bộ ảnh Ḥa thượng Thích Quảng Đức tự thiêu” tại: http://chinhhoiuc.blogspot.com/2013/...ong-thich.html
***
6 nhận xét:
Bài quá dài, phải cắt bớt
Son Nguyen10:13 20 tháng 12, 2018
http://ydan.org/showthread.php?t=284...ht=prowess/#64
Tôi có đường dẫn video về cuộc tự thiêu của HT Thích Quảng Đức. Không hề có cảnh HT bước ra từ xe hơi, tự tưới xăng lên người -> Không thể gọi là tự thiêu. Video đă bị xoá.
Trả lời
Reply With Quote
Bookmarks