“Thường người ta chỉ biết phê b́nh là khen chê, nhất là chê và nhiều khi để tỏ ra ḿnh độc lập hiểu biết th́ dầu không đáng chê cũng cố kiếm ra một cái chi để mà chê: thế mới là phê b́nh. Kỳ thực đó chỉ là cái tật phê b́nh để mà phê b́nh.”(1)
V́ vậy để tránh mọi hiểu lầm cho người đọc v́ cảm giác bị phê b́nh, bị lên lớp, hay bị “có tật giật ḿnh”…, thiết tưởng cần nhắc lại cho những ai c̣n giật ḿnh khó chịu với bất cứ lư do ǵ hay bất cứ chuyện ǵ xảy ra cho ḿnh, th́ nên nhớ là ḿnh mới tự tôn kiêu ngạo. V́ có lời chép rằng : ” Khi tâm con c̣n vọng động chút ǵ, muốn làm cao, muốn được khen, tức c̣n vướng mắc cách ngă mạn nặng trược, ắt con sẽ bị tŕ xuống nặng mà chẳng tiến cao được.” (2)
Do đó, trước tiên người viết những gịng chữ này xin lập lại cho mọi người, là tôi không hề có ư áp đặt tư tưởng của ḿnh. V́ quyền tự do ngôn luận là của mọi người, và ai cũng có lư riêng theo tŕnh độ hiểu biết, với kiến thức và dưới cái góc nh́n của ḿnh cho vấn đề đặt ra. Nhưng tự do ngôn luận không có nghĩa là nói sao cũng được tùy hứng theo cảm tính hay bằng suy luận theo biện lư chứng với đầu óc duy lư. V́ nếu hễ là DUY, với bất cứ duy ǵ (duy lư, duy thần, duy tâm, duy vật,…) th́ đều là thiên lệch hay địa lệch, nên chỉ có sai mà không thể đúng. V́ hễ là Duy tức không c̣n tuân theo luật ‘quân b́nh động’ tự nhiên của trời đất vũ trụ theo quan niệm “tham thiên lưỡng địa” từ ngàn xưa, do đó người Việt ḿnh hay nói là “hai ba” (cái), hoặc “vài ba” (thứ). Và ngày nay khoa học vật lư cũng đă chứng minh điều này “trong vật lư hạt cơ bản có một khám phá thực nghiệm khó hiểu gọi là θ-τ puzzle: hạt meson K có thể phân ră lúc ra hai, lúc ra ba meson π. Sự phân ră (tương tác yếu) ra ba (một số lẻ) meson π không duy tŕ định luật đối xứng cơ bản trái-phải, hay đối xứng gương (P parity).”, c̣n gọi là “định luật bảo toàn chẵn lẻ ” của Lư Chính Đạo (Lee Tsung-Dao) và Dương Chấn Ninh (Yang Chen Ning) vào khoảng năm 1955/1956 của thế kỷ 20 vừa qua. V́ vậy tự do ngôn luận đ̣i hỏi người viết để phổ biến tư tưởng phải có trách nhiệm tôn trọng sự thật, v́ nếu không th́ chỉ là ngụy biện v́ xuyên tạc sự thật !
Do đó, phải biết rằng nếu không có được cái nh́n nhất quán cho vấn đề, th́ cái lư với lẽ riêng của ḿnh gọi là chủ quan, nên mới chỉ là “vạn lư minh”; nghĩa là chỉ mới làm sáng tỏ vấn đề dưới một khía cạnh với lư luận theo lư biện chứng của đầu óc duy lư; chứ chưa phải là “chí lư” tức không phải là lư Thiên, lẽ Đạo thành thử tự nhiên là không đúng. Cho nên tiền nhân mới nói là “cùng lư chi mụ ”, nghĩa là hễ đi theo cùng với lư sự th́ chỉ dẫn đến ứ đọng, bế tắc v́ bị lệch lạc. Do đó điều kiện ắt có để được “chí lư ” phải là “nhất lư thông”, nghĩa là cái lư đưa ra không c̣n là lư lẽ với lư luận mà là cái lư nhất quán, nên c̣n nói là “thông minh” tức là “thông” suốt tận tới Lư Thái Cực, c̣n gọi là Chân lư, là Thiên lư th́ mới có thể làm sáng tỏ linh lực của trời đất nơi vạn vật, nên nói là : “dĩ thông thần minh chi đức” hay c̣n gọi là “minh Minh Đức ”. Do đó tiền nhân c̣n nói là “Thiên lư tại nhân tâm” hoặc “tương dĩ thuận tính mệnh chí lư ”, nghĩa là lư lẽ nào thuận theo bản tính tự nhiên của vạn vật, hay c̣n nói là “ thuận thiên giă tồn ” th́ mới trường tồn, th́ mới đúng v́ là “chí lư ”!
V́ vậy, nếu ta không ư thức được nguyên nghĩa của sự “thông minh” này th́ tại v́ ta KHÔNG BIẾT M̀NH là ai, nên c̣n đầy ngă mạn trong ngu muội. Cho nên tưởng rằng ta có học thức, được cấp cho bằng tiến sĩ, bác sĩ, dược sĩ, kỹ sư… th́ tất nhiên là lúc nào ta cũng đúng, hay biết phân biệt được đâu là thiện/ác, đâu là đúng/sai. Nhưng nếu ai không “thông minh” theo nghĩa nguyên thủy th́ không thể có cái nhất quán để thấu triệt được lư lẽ Đạo Trời, c̣n gọi là Minh Triết vô cùng của Đấng Toàn Giác, như có lời chép rằng: “ Điều đại ác sử dụng trong cái Minh Triết vô cùng của Đấng Toàn Giác sẽ thành điều đại từ bi đó con ! Con phải biết, ác đúng lúc là thiện, thiện không đúng lúc là ác đó thôi. Và rồi, chỉ có Đấng Toàn Giác mới biết sử dụng cái ác trong Minh Triết vô lượng để nó trở nên thiện lành vậy.” (3). Hay nói cách khác nếu ta KHÔNG BIẾT M̀NH th́ ta không thể “thông minh” để biết được khi nào là thiện/ác, đúng/sai, nên ta cũng không biết sử dụng nó. Do đó mà người xưa nói có biết người mới là triết, hoặc triết nhân là kẻ biết ḿnh : “tri nhân tắc triết ” (Kinh Thư) hay “triết nhân tri kỷ ”.
Cho nên nếu xét theo tiêu chuẩn đúng/sai vừa nói, th́ cuộc gặp gỡ ngày 5/3/2012 vừa qua giữa đại diện NVHN với TT Obama tại TBO là một sự sai lầm, chứ không thể nói là “huề vốn” như chính NS.Trúc Hồ đă nói ra trong buổi tường tŕnh “Kết quả vào Ṭa Bạch Ốc” (TBO). V́ không thể “huề vốn” khi NS.Trúc Hồ đă không bằng ḷng v́ phái đoàn đại diện NVHN đă được tiếp bởi những người hạ cấp của TBO, và phát ngôn viên phe ta lại phát biểu lạc đề nên đă bị lèo lái biến cuộc gặp gỡ thành buổi hội thảo, nên đă làm NS.Trúc Hồ bất măn và đă rời khỏi pḥng họp trước khi kết thúc.
V́ vậy, cuộc gặp gỡ để tŕnh bày TNT của NVHN đ̣i hỏi nhân quyền cho VN nói chung, và cho NS.Việt Khang nói riêng, phải nói là “trớt qướt” hay thất bại mới đúng. Nhưng NS.Trúc Hồ đă nói “huề vốn” th́ chỉ là để tự an ủi ḿnh cho sự vận động được gần 150 ngàn chữ kư cho TNT với thời gian rất ngắn, nên coi như là đă thành công trong sự kêu gọi NVHN qua phương tiện truyền thông của đài SBTN dưới sự điều khiển NS.Trúc Hồ.
V́ vậy, để rút ra kinh nghiệm làm bài học cho NVHN sau vụ này, người viết thử mạo muội t́m hiểu lư
do của sự thất bại này, dựa trên nguyên lư “Biết ḿnh biết người, trăm trận trăm thắng” mà ai cũng biết ; nhưng chỉ muốn “biết người” mà lại không chịu “biết ḿnh”, th́ làm sao thắng đây?! Do đó cuộc gặp gỡ từng mong mỏi này của đại diện NVHN với TT Obama không chỉ là một thất bại mà c̣n là một thất vọng ê chề !
Thất vọng v́ :
- Không những TT Obama không tiếp phái đoàn NVHN, mà cũng không có một chữ “tin nhắn” (message) để gọi là “trả lời” của TT Mỹ cho gần 150 ngàn người đă kư TNT. Nên đừng cho rằng TT Obama không thể tiếp v́ không có thời giờ hay bận tiếp ông Thủ tướng Do Thái Binyamin Netanyahu ngày hôm đó.
- Không được tiếp đón bởi những nhân vật chính thức trong thành phần chính phủ Mỹ, mà chỉ bởi những nhân viên hạ cấp ở TBO, như Việt Dzũng đă buồn bă nói lên trong buổi tường tŕnh.
- Không được đề cập đến vấn đề nhân quyền ở Việt-Nam và nhất là chuyện trả tự do cho NS.Việt Khang bị bắt ở VN. Đó chính là lư do để NS.Trúc Hồ vận động cho TNT để có được cuộc gặp gỡ này.
Nhưng tại sao lại như vậy ? Thưa theo thiển ư tôi, th́ nếu ai có chút hiểu biết về chính trị cũng dễ trả lời thôi, v́ :
- NS.Trúc Hồ và ban lănh đạo của đài SBTN đứng ra tổ chức vụ này không phải là những người có tầm nh́n chính trị, nên không có lập trường như Trúc Hồ đă nói rằng : “…chúng ta chưa bao giờ kêu lật đổ chính quyền, chúng ta chỉ kêu gọi chính phủ (VNCH) XHCNVN hăy đặt quyền lợi của người dân trên quyền lợi của Đảng, hăy đặt quyền lợi giang san tài sản của quốc gia dân tộc 4 ngàn năm trên quyền của Đảng…” Đúng là không thể tưởng tượng một người trí thức như Trúc Hồ đứng đầu một cơ quan truyền thông có tầm ảnh hưởng lớn trên NVHN như SBTN, có lẽ nào lại không biết câu nói lịch sử của cố TT Nga Boris Yeltsin “CS không thể nào sửa chữa, mà cần phải đào thải nó.”, mà lại đi kêu gọi CSVN thay đổi th́ có phải là ngây ngô không ?!
- Nhóm Trúc Hồ với cố vấn TS. Nguyễn Đ́nh Thắng “không làm chính trị nhưng có thái độ chính trị” (sic) nên có lẽ v́ vậy mới đấu tranh theo cảm tính mà không cần có lập trường, mới tự cho ḿnh là “We Are the People” như tên của trang mạng này do chính phủ (CP) Obama dựng lên, để cho công dân Mỹ đặt câu hỏi, góp ư, hay đề nghị những ǵ hay ho và tốt đẹp cho quyền lợi của dân Mỹ, nước Mỹ, chứ đâu phải cho nước CSVN hay một nước nào khác. Và nếu đi tin vào lời của TT Obama đă tuyên bố là sẽ bênh vực nhân quyền khắp nơi trên thế giới, rồi dựa vào đó vận động TNT để hy vọng gặp TT Obama đ̣i hỏi nhân quyền cho VN, th́ quả là thật là ngây ngô.
- Nếu ai biết nh́n lại quá khứ của nước Mỹ, th́ TT Obama không phải là TT Mỹ đầu tiên và cũng sẽ không là TT Mỹ cuối cùng đă tuyên bố bênh vực nhân quyền như vậy. TT Mỹ tiền nhiệm là ông George W. Bush (con) không những cũng đă tuyên bố như vậy mà c̣n liệt kê Việt-Nam vào danh sách CPC (Country of Particular Concern). Dưới thời TT Ronald Reagan cũng đă từng tuyên bố cho VN như sau: “Chấm dứt chiến tranh VN, không đơn thuần là chỉ rút quân về nhà là xong. V́ lẽ cái giá phải trả, cho loại Ḥa b́nh đó, là ngàn năm tăm tối, cho thế hệ sinh ra tại VN về sau. ” Và tuy rằng cố TT Reagan là một TT Mỹ có ảnh hưởng lớn cho nước Mỹ, và đă có thiện cảm cho VN nhưng cũng đă không thể làm ǵ cho VN. V́ nếu chỉ tuyên bố những điều có lợi cho danh tiếng nước Mỹ th́ không TT Mỹ nào mà không muốn và là quyền của TT, nhưng quyền thực hiện những điều tuyên bố lại không do TT quyết định mà là tùy thuộc vào hai viện của Quốc Hội theo chính sách đối ngoại với quyền lợi của nước Mỹ trên hết.
- Người Mỹ đă không tiếc thân của 58 ngàn lính Mỹ, cũng đă không tiếc của với hàng trăm tỉ đôla đă đổ ra cho chiến tranh VN trong thời gian từ 1965-1975 ; th́ việc thất hứa đối với VN v́ những ǵ đă cam kết qua Hiệp Định ngưng bắn được kư kết tại Paris đầu năm 1973, với hành động bán đứng VNCH cho CSBV, tức là đă chà đạp nhân quyền ở VN, lẫn danh dự và chữ tín của nước Mỹ đối với thế giới, cũng không có ǵ đáng kể một khi để bảo vệ quyền lợi và chính sách bá chủ của nước Mỹ. Như vậy hành động của nhóm Trúc Hồ và của NVHN đi nhờ thế lực của CP Mỹ là TT Obama làm áp lực trên đảng cướp quyền CS của nước XHCNVN, đă được Liên Hiệp Quốc công nhận và bang giao như một nước có chủ quyền, để can thiệp đ̣i hỏi nhân quyền ở VN, th́ có phải là việc làm thiếu tầm nh́n xa để đừng nói là sai lầm v́ thiếu suy nghĩ không ?!
- NS.Trúc Hồ và nhóm đại diện NVHN, cho dù là những công dân ưu tú của nước Mỹ đi nữa, nhưng với tư cách nào và lấy danh nghĩa ǵ một cách chính thức trên b́nh diện quốc tế, để mà đ̣i gặp TT Obama ? Nhưng tại sao TT Obama lại gặp Đức Daila Lama ít nữa 2 lần trong nhiệm kỳ đầu của ông ? Có phải v́ Đức Daila Lama là nhân vật nổi tiếng thế giới hay tại v́ ngài vẫn là lănh tụ chính thức của chính phủ Tây Tạng lưu vong, mà cả thế giới đều biết là đă bị Trung Cộng xâm chiếm bất hợp pháp bằng vũ lực vào năm 1950 ?
- VNCH chúng ta cũng đă bị CSBV xâm chiếm bất hợp pháp vào ngày 30 tháng 4 năm 1975, và cả thế giới cũng đều đă biết. Nhưng tại sao chúng ta lại không có một chính phủ VNCH lưu vong với người lănh tụ ? Và lấy danh nghĩa ǵ mà có một số trí thức VNCH lại đ̣i đi kiện thằng Mỹ, thằng Nga, thằng Tây… đă không tôn trọng Hiệp Định Genève 1954, hay Hiệp Định Paris 1973 ? Vả lại mọi trí thức VNCH đều biết là “quốc gia hưng vong, sĩ phu hữu trách”, vậy th́ giới trí thức này sau 37 năm bỏ nhà bỏ xứ đào tẩu ra hải ngoại đă làm được ǵ để có trách nhiệm thật sự đối với quốc gia dân tộc ? Hay chỉ lo “vinh thân ph́ gia” để hănh diện với “Một thế hệ người việt ở nước ngoài đầy trưởng thành và kiêu hănh”, th́ tại sao lại để cho tiếng nói của NVHN không những bị CP Mỹ không muốn nghe mà c̣n bị tai tiếng ? Nếu vậy th́ có phải là một trong những điều quan trọng “…mà các anh có thể, nhưng không tự ḿnh làm lấy.”, như nhân viên chính phủ của cơ quan GAO, ông TS. George (PhD), đă nhận định và xét đoán NVHN như một “lũ chuột ươn hèn (coward rats)”!??
Nhận xét này đă làm đề tài cho người viết với một loạt bài gần đây như : “Trả Lời Câu Hỏi Không Thể Trả Lời ”, “ Từ Tổ tiên ‘Hùng’, đến con cháu ‘Hèn’ ”, “ Tiên Trách Kỷ, Hậu Trách Nhân ” và cả bài này với hy vọng làm bừng tỉnh một số “sĩ phu hữu trách ” để mà ư thức cho đúng sứ mệnh của ḿnh, th́ mới mong có được sự đồng tâm nhất trí của NVHN và may ra mới có thể thành lập được một chính phủ VNCH lưu vong. V́ vậy muốn làm việc nước cho thành th́ phải có “ Danh Chánh Ngôn Thuận ” như tiền nhân đă nói : “danh bất chánh tắc ngôn bất thuận; ngôn bất thuận tắc sự bất thành”. Vậy mà sau thời gian 37 năm rồi, tại sao việc lấy lại “Chính Nghĩa” là phục quốc của NVHN vẫn chưa thành ? Như vậy có phải là giới “sĩ phu hữu trách” ở hải ngoại đă không biết t́m cái “danh chánh” cho việc cứu nước là một chính phủ VNCH với một lănh đạo bằng một “chủ đạo” để mới có “ngôn thuận” có đúng không ? Chính v́ vậy mà trong 37 năm qua giới trí thức NVHN cứ như “gà què ăn quẩn cối xay / hát đi hát lại tối ngày một câu ”… “Đả đảo CSVN !” với cờ vàng ba sọc đỏ xách chạy tứ tung với 36 kiểu, theo 36 chủ trương, của 36 phe đảng, hội đoàn, mạnh ai nấy chạy như chạy đi đuổi ma, lại thêm cái nghị quyết 36 của VC để phá đám, th́ thử hỏi “danh chánh” ở chỗ nào để mà “thuận ngôn” , phải vậy không ??!
V́ 37 năm qua giới “sĩ phu” VN chỉ biết đem cái “danh tánh” của ḿnh với bằng cấp hay chức vụ ra để khoe mẽ tài giỏi hơn người, c̣n gọi là “khôn độc dại đàn”, với chủ trương và chủ thuyết bằng chủ quan, để hô hào, xách động chống cộng, mà không có “danh chánh” th́ làm sao có “ngôn thuận” với ai được ?! Cho nên người ta mới có câu : “Thà ít chữ sáng tâm hưng xă tắc / C̣n hơn nhiều bằng tối dạ loạn non sông ”!! Do đó mà sự việc gặp gỡ với TT Obama đă không thành chỉ tại v́ chúng ta không có “danh chánh ngôn thuận” mà thôi !
V́ vậy mà cần phải tu thân bằng học hỏi và tập luyện “tồn tâm dưỡng tính” với “tâm chánh ư thành” th́ mới thấu triệt được “Chính Nghĩa” với “danh chánh ngôn thuận” là tính chất của muôn vật để thông hiểu cho được vận mệnh tự nhiên, như Kinh Dịch nói là : “cùng lư tận tính dĩ chí ư mệnh” hay sách Đại Học có câu : “trí tri tại cách vật ”. Do đó những ai không tu thân, tức không chịu học hỏi cho “tận kỳ tính” th́ không thể BIẾT ḿnh là ai, th́ cũng chẳng biết được ǵ. V́ “tận kỳ tính” có nghĩa là sống Tính Bản Nhiên con người hay c̣n gọi là Nhân Tính một cách trọn vẹn với Tâm linh qua ba đức tính nhân bản, nhập thể, và hiện thực. V́ yếu tố Tâm linh nằm trong chữ ‘Tính’ (ghép bởi chữ ‘tâm’ và chữ ‘sinh’) tức là làn sóng mênh mông sáng láng tràn ngập vũ trụ mà con người có nghĩa vụ phải tham dự vào và khi đă hiện thực tới nơi cái Tính Nhân th́ không những biết người mà biết luôn cả trời đất muôn vật nữa, như câu định nghĩa “ tận kỳ tính tắc tri thiên, tri địa, tri nhân cập vật giả ”. V́ vậy mà tổ tiên mới đặt việc tu thân làm đầu trong tiến tŕnh sống Đạo làm người (hay c̣n nói là sống Nhân Tính) mà ai cũng đă từng biết hay nghe nói đến, đó là Tu thân, Tề gia, Trị quốc, B́nh thiên hạ. Do đó ai có tu thân th́ tự nhiên sẽ biết ḿnh và dĩ nhiên sẽ biết cách hành động đúng thời cơ mà không cần chờ đến cuối ngày, nên tiền nhân nói là “quân tử kiến cơ nhi tác, bất sĩ chung nhật ”.
V́ vậy ai không BIẾT M̀NH gọi là vong thân v́ là vong bản (mất gốc) tức không c̣n biết Cội Nguồn của ḿnh là Tổ Tiên hay Tổ Trời chính là Ông Trời, là Tạo Hóa, là Chúa Tể càn khôn, hay c̣n gọi là Ngọc Hoàng Thượng Đế Vô Cực Đại Chí Tôn… th́ dĩ nhiên biết dựa vào đâu để có thể biết được ǵ ?! Ngoài cái biết chuyên môn của khoa học kỹ thuật cũng chỉ là cái biết phiến diện, cho nên đă biến hạng trí thức vong bản thành loài “giá áo túi cơm” để đừng nói biến thành những khí cụ, những quái vật một mắt ti hí, như triết gia giáo sư Kim-Định đă viết :
“Kết quả: Đại học là nơi thâu thập tri thức, sinh viên trở thành những ‘đánh-đống-viên’: đống của ai lớn người ấy có văn hóa cao. Kết quả là sản ra những con người rách nát (écartelé, nói theo chuyên môn là ‘schizophrénie’ thác loạn tinh thần v́ thiếu hướng) với một mớ tri thức nửa chừng không làm nên tṛ trống ǵ có thể gọi là triệt thượng triệt hạ. “Toàn diện” trở thành “ngoại diện” (d’une encyclopédie lamentablement superficielle) duy tŕ măi tŕnh độ “nhật báo” ở Đại học, và trở thành kém cả những người theo giải pháp chuyên môn. Giải pháp này ít ra cũng giúp nắm vững cái cần câu cơm. Có thực rồi vực dần dần đạo cũng phải ḷi ra. Và như thế là giải pháp chuyên môn hiện lên như một cám dỗ đầy hứa hẹn.
Tuy nhiên chúng ta không thể theo giải pháp chuyên môn được, ít ra như hiện nay đang được thi hành v́ càng ngày người ta càng ư thức sâu sắc về những ác quả của giải pháp đó, và đây là một hai lư do : trước nhất chuyên môn từ trong bản chất là chuyên biệt nên càng rút hẹp giới hạn bao nhiêu càng hữu hiệu bấy nhiêu : học chung về thuốc không thể hữu hiệu bằng chuyên về mắt, về răng, về tim v.v… Đấy là luật tất định, nếu muốn hữu hiệu th́ phải tuân theo, không thể làm khác được. Nhưng đó chỉ là luật của nhiên giới đem áp dụng vào nhơn giới th́ hậu quả là cơ giới hóa con người, biến nó thành những người máy (robot), những khí cụ. Con người khuôn theo nó trở thành những quái vật một mắt ti hí, hết nh́n được những vấn đề bao la toàn diện. V́ đă bị chi phối bởi luật chiếu giăi (loi de projection) theo đó, khi một người để hết tâm trí vào một giá trị nào, th́ sẽ chỉ c̣n thấy có giá trị đó và sẽ nh́n mọi vật qua lăng kính duy nhất ấy. Freud nh́n tất cả qua tính dục. Rousseau thấy tất cả qua t́nh cảm, qua thiên nhiên. Platon thấy chỉ có ư niệm mới là giá trị. Hegel th́ tôn vinh biện chứng làm chủ tể v.v…(4)
Cho nên chỉ một khi BIẾT M̀NH mới có được cái nh́n nhất quán th́ mới thấy được cái Thống quan, để mới biết cách Thống lĩnh hầu mới có thể Thống nhất được mọi người, tức dẫn đến sự Đoàn Kết Dân Tộc. Đó mới là ư nghĩa của Truyền Thống Dân Tộc, chứ không phải nghĩa như người ta thường hiểu là truyền kinh điển, sách vở hay truyền kinh nghiệm với phong tục tập quán… V́ vậy, chỉ một khi có cái Thống quan mới t́m ra và hiểu được “chủ đạo” là phương thức phải có để Thống lĩnh mọi sự mà không thể sai lầm hay quá đáng. Nên chủ đạo không phải là chủ đề với chủ đích và chủ trương theo chủ quan bởi chủ thuyết hay chủ nghĩa. Nhưng muốn là “chủ đạo” đúng nghĩa phải hội đủ bốn yếu tố : Văn, Lư, Mật, Sát. V́ vậy cần phải học hành từ gốc rễ cội nguồn đó là Đạo Trời, Đạo Nhân th́ mới có thể hiểu biết để nhận thức rồi mới có thể ư thức được với Đại ngă Tâm linh. Ngoài ra chỉ là một mớ tư tưởng rối ḅng bong, hay c̣n nói là hiểu “tơ lơ mơ” để đừng nói là ảo tưởng. V́ nếu không thể phân biệt được tất không thể minh biện được tức là không diễn giải được, th́ cũng không thể đem ra áp dụng được vào đời sống. Như vậy th́ không phải là triết lư sống, hay c̣n nói là triết lư nhân sinh, th́ coi như là b́ phu vô bổ, là đồ bỏ đi. V́ vậy mà từ Học tới Hành cần phải qua 5 giai đoạn mới mong có được cái nhất quán, mà với cái học chuyên môn theo ngoại lai khó ḷng biết được ; đó là : 1) Bác học, 2) Quảng vấn, 3) Thận tư, 4) Minh biện, 5) Đốc Hành.
(c̣n tiếp)
Bookmarks