SƯ ĐOÀN 3 BB QLVNCH
THƯỜNG ĐỨC 1974
- Thường Đức thuộc tỉnh Quảng Nam, nằm ở phía tây Đà Nẵng, cách Đà Nẵng khoảng 60 cây số và cách biên giới Việt-Lào khoảng 50 cây số. Ba phần tư lănh thổ tỉnh Quảng Nam là núi rừng, trong đó có rất nhiều đỉnh núi cao như đỉnh Lam Heo, đỉnh Tion, v.v. V́ thế, việc bảo vệ Quảng Nam gặp rất nhiều khó khăn.
Dưới thời Đệ nhất Cộng Ḥa, để dễ dàng cho việc bảo vệ an ninh lănh thổ và phát triển, lănh thổ Quảng Nam được chia ra thành hai tỉnh: Từ đèo Hải Vân đến sông Rù Ŕ thuộc tỉnh Quảng Nam và tỉnh Quảng Tín là phần đất c̣n lại. Quảng Nam được chia ra 9 quận: Đức Dục, Quế Sơn, Thường Đức, Hiếu Đức, Đại Lộc, Duy Xuyên, Điện Bàn, Ḥa Vang và Hiếu Nhơn. Quảng Tín gồm 6 quận: Thăng B́nh, Tam Kỳ, Tiên Phước, Hiệp Đức, Hậu Đức và Lư Tín.
Quận Thường Đức được thành lập năm 1962, tách ra khỏi quận Đức Dục, nằm sâu vào trong núi. Từ quận Điện Bàn trên quốc lộ 1 có liên tỉnh lộ 4 chạy theo sông Vu Gia dẫn vào Thường Đức dài khoảng 40 cây số, đường sá rất hiểm trở. Thường Đức nằm ở ngă tư liên tỉnh lộ 4 và quốc lộ 14, khống chế con đường di chuyển của Cộng quân vào Nam. Quốc lộ 14, sau khi qua Thường Đức, đi vào mật khu Hiệp Đức của Cộng quân, chạy dọc phía trên các quận Đức Dục, Tiên Phước, Hiệp Đức và Hậu Đức, vào đến Khâm Đức thuộc Phước Sơn rồi quẹo lên Kontum (See map).
Năm 1965 đă xẩy ra một trận đánh lớn ở Thường Đức khi Cộng quân tập trung một lực lượng khá lớn để mở cuộc tấn công vào quận này. Lực lượng Cộng quân lúc đó gồm có Mặt trận 44 Quảng Đà, Trung đoàn Q82 và Sư đoàn 2 Sao Vàng. Trận đánh diễn ra tại Ba Khe, Hà Nha và đồi Tétonon (1062). Trung đoàn 51 BB biệt lập của QLVNCH đă chiến đấu một cách anh dũng để giữ phần đất này. Sau trận đánh đó, hầu hết nhà cửa trong quận đều bị thiêu rụi.
Trong khoảng thời gian 1973 và 1974, phía VNCH có SD 3 BB trấn giữ tỉnh Quảng Nam và một phần tỉnh Quảng Tín. Sư đoàn này có ba trung đoàn cơ hữu là TRD 2 BB, TRD 56 BB và TRD 57 BB. Trung đoàn 2 BB phụ trách khu vực G̣ Nồi và quận Đức Dục. Trung đoàn 56 BB chịu trách nhiệm về hai quận Quế Sơn và Thăng B́nh. Trung đoàn 57 BB là trung đoàn trừ bị. Hai nơi hiểm yếu và chịu áp lực nặng nhất là Nông Sơn và Thường Đức, được giao cho LD 14 BDQ. Liên đoàn này có 3 tiểu đoàn là TD 77 BDQ, TD 78 BDQ và TD 79 BDQ. Tiểu đoàn 78 BDQ đóng ở Nông Sơn và Tiểu đoàn 79 BDQ đóng ở Thường Đức. Cụm pḥng thủ Nông Sơn – Trung Phước nằm hai bên bờ sông Tỉnh Yên, cách quận lỵ Đại Lộc 16 cây số. Quận lỵ Thường Đức vốn do một tiểu đoàn Địa phương quân bảo vệ. Vào giữa tháng 6/1974, khi được tin Cộng quân có thể tấn công Thường Đức, Tiểu đoàn 79 BDQ mới được đưa từ Quảng Ngăi về tăng cường trấn giữ vị trí này.
Phía Cộng quân có Sư đoàn 711 và Trung đoàn 52 biệt lập. Sư đoàn 711 có các trung đoàn 31, 38 và 270. Ngoài ra, Cộng quân c̣n có Tiểu đoàn 10 Đặc công. Sư đoàn 711 đặt bản doanh tại mật khu Hiệp Đức nằm khoảng giữa Nông Sơn và Hậu Đức thuộc tỉnh Quảng Tín, và khống chế toàn bộ quốc lộ 14 trong lănh thổ tỉnh Quảng Nam, ngoại trừ khu vực đồn Thường Đức. Tháng 6/1974, Hà Nội ra lệnh dứt điểm Thường Đức, trước là để khai thông con đường Đông Trường Sơn, sau là thăm ḍ phản ứng của Hoa Kỳ. Năm 1972, Sư đoàn 711 đă chiếm quận Quế Sơn của tỉnh Quảng Nam và Tiên Phước của tỉnh Quảng Tín. Tháng 7/1972, SD 3 BB và lực lượng Biệt động quân đă chiếm lại hai quận này, sau đó mở cuộc Hành quân Quang Trung 81 tiến từ Quế Sơn vào mật khu Hiệp Đức. Sư đoàn 711 bị thiệt hại nặng, Trung đoàn 270 của sư đoàn này phải bị giải thể. Đến năm 1974, Sư đoàn 711 CSBV được đổi tên thành Sư đoàn 2 và bắt đầu hoạt động trở lại với ba Trung đoàn 1, 31 và 38. (CSBV c̣n có một sư đoàn mang tên là Sư đoàn 2 Sao Vàng đă bị B-52 tiêu diệt trong trận Kontum năm 1972).
Đơn vị tham chiến:
TD 77 BDQ
TD 78 BDQ
TD 79 BDQ
Hà Văn Lầu
SD 3 BB
Nguyễn Duy Hinh
TRD 2 BB
Ngô Văn Chung
TRD 56 BB
Vĩnh Giác
TRD 57 BB
● 7/1974 LD 12 BDQ
Trần Kim Đại
TD 1/57 BB
TRD 2 BB
Ngô Văn Chung
TD 11 KB
Bùi Thế Dung
● 8/1974 LD 1 ND
Nguyễn Văn Đỉnh
LD 2 ND
Lê Minh Ngọc
LD 3 ND
Lê Văn Phát
TD 1 ND
Ngô Tùng Châu
TD 8 ND
Nguyễn Quang Vân
TD 9 ND
Nguyễn Văn Nhỏ
Thường Đức
● Trung tá Nguyễn Quốc Hùng
Quận trưởng Thường Đức, Quảng Nam (1974)
● Đại úy Hoàng Thế Tựu
Bị thương nặng tại mặt trận Thường Đức, Quảng Nam (23/8/1974)
● Thiếu tá Lă Quí Trang
Chỉ huy TD 3 ND tham gia trận đánh Thường Đức (9/1974)
● DD 93 ND
Bị thiệt hại nặng tại mặt trận Thường Đức, Quảng Nam (8/1974)
● TD 1 PB/ND
Thuộc quyền điều động của LD 1 ND tham gia trận đánh Thường Đức (8/1974)
● TD 2 ND
Thuộc quyền điều động của LD 3 ND tham gia trận đánh Thường Đức (9/1974)
● TD 2 PB/ND
Di chuyển về Thường Đức và Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam (7/1974)
● TD 3 ND
Tham gia trận đánh Thường Đức (9/1974)
● TD 5 ND
Sau chiến trận Thường Đức về trấn giữ Đại Lộc, Quảng Nam (1/1975)
Bookmarks