IV. Lư lịch Hồ Chí Minh trong Đèn Cù
Có người sẽ bảo là “rách việc” khi tôi đề cập đến phần lư lịch của Hồ Chí Minh trong loạt bài viết về Đèn Cù. Bị trách, tôi nhận. Nhưng không thể không viết. Bởi lẽ, một trong những nỗi thắc mắc lớn của người Việt Nam hiện nay, ngoài việc muốn biết về “số phận Việt Nam” qua mật ước ở Thành Đô là việc bạch hóa lư lịch thật của Hồ Chí Minh. Ông ta là thiếu tá Hồ Quang, người Tàu, gốc Hẹ, đảng viên đảng cộng sản Tàu theo hồ sơ của quân ủy trung ương Trung cộng vừa công bố, hay là Nguyễn Sinh Cung người làng Kim Liên? Hai điểm thắc mắc này ai cũng muốn biết và nó có khả năng đưa đến cái chết bất đắc kỳ tử cho chế độ CS tại Việt Nam. Bởi lẽ, khi người dân Việt Nam biết Hồ Chí Minh là người Tàu, biết được mật ước Thành Đô, đảng cộng sản phải tan theo bánh xe Cù thị. Tiếc là, cho đến nay hai nguồn chứng cớ quan trọng nhất, đều nằm trong tay phía cộng sản, không ai có thể tiếp cận được.
Thứ nhất, tất cả những hồ sơ liên quan đến Nguyễn Ái Quốc từ 1925 đến 1933 và sau này, đều nằm trong tay KGB của Nga và cụm t́nh báo Hoa Nam. Nên sự đổi thay, nếu có, cả việc tráo đổi người theo nguồn tin là Nguyễn Ái Quốc đă chết về bệnh lao sau khi ra khỏi tù ở Hồng Kông vào năm 1933, cũng hoàn toàn nằm trong tay hai tổ chức này.
Thứ hai, việc DNA cái xác của Hồ Chí Minh đang nằm phơi khô ở Ba Đ́nh cũng không có cơ hội thực nghiệm và giảo nghiệm trước khi chế độ này bị triệt tiêu. Mật ước Thành Đô cũng chung số phận.
Tuy nhiên, không phải v́ những trở ngại này mà người ta ngừng đi t́m kiếm sự thật. Trái lại, bằng nhiều h́nh thức khác nhau, các nhà nghiên cứu cũng đưa ra dược những lư lẽ rất mạnh mẽ để bảo vệ cho luận cứ của ḿnh trong việc đặt nghi vấn về lư lịch của Hồ Chí Minh, qua tài liệu mở, qua những cuốn sách được cho là của Hồ Chí Minh, trong đó có Ngục Trung Nhật Kư. Đây là một tập thơ viết bằng chữ Hán, không có tên tác giả và đă gây ra khá nhiều tranh căi về tác quyền. Việt cộng th́ đánh bóng và công bố đây là tập thơ của Hồ Chí Minh... vổ được. Hơn thế, c̣n nâng cấp nó lên là hàng “tài sản văn hóa” của dân tộc... tàu ô. Ở chiều ngược lại, có nhiều bài viết, trong đó phải kể đến cuốn “Ngục Trung Nhật Kư không phải là của Hồ Chí Minh” do học giả Lê Hữu Mục dày công nghiên cứu, biên soạn và đă được phát hành mấy năm trước đây. Kế đến, những bài phân tích chững chạc, mạch lạc của giáo sư Tâm Việt, giáo sư Lê Trí Viễn, ông Đỗ Thông Minh, có cùng quan điểm và nhận được nhiều sự biểu đồng t́nh tích cực. Cá nhân tôi có đề cập đến vấn đề này đôi ba lần trong loạt bài “Tác giả Ngục Trung Nhật Kư không phải là người Việt Nam”.
Dĩ nhiên, những bài viết này chưa có đủ tài liệu dẫn chứng một cách xác thực đi kèm. Tất cả là những suy luận, những phán đoán. Những suy luận, phán đoán ấy đă dựa vào những quy luật nhất định, có giá trị về thời gian và bối cảnh mà tập thơ đă hoàn thành. Tất cả đều định h́nh theo quy luật về thơ như thể thơ, phong thơ, ư thơ, tứ thơ, khổ thơ, nghĩa thơ, hồn thơ, đạo thơ, và văn tự của thơ trên văn bản mà chứng minh. Sự chứng minh, phán đoán, theo tôi, là có thể chấp nhận được, nhưng nó vẫn chưa là chứng từ để kết luận.
Nay trong Đèn Cù, tác giả Trần Đĩnh, đưa ra một đoạn viết khá ngắn, không một dẫn chứng, liên quan đến tập thơ và lư lịch của HCM. Trần Đĩnh viết; "Tàu Tưởng bắt tù Cụ Hồ chỉ cốt để báo cho biết nó chả ngọng Cụ là cộng sản, cụ muốn hoạt động th́ hăy chịu cương tỏa của nó... Nhờ tập thơ giăi bày tâm sự trong tù với Tàu Tưởng, tôi đây yêu nước chứ không cộng sản, rồi nhờ có thêm người - như Hồ Học Lăm nói với Trương Phát Khuê, Cụ đă được ra tù và cùng với Nguyễn Hải Thần lănh đạo Việt Nam Cách Mạng Đồng Minh Hội.” (tr. 37).
Sự thật thế nào?
Đọc thoáng qua, ai cũng thấy, đây là một đoạn viết ngắn, khá ngắn, nhưng nó lại mang một sức chuyên chở ư rất nặng và rất lớn. Lớn như một tờ giấy chứng thực tập thơ là của Hồ Chí Minh? Nặng hơn hàng trăm, hàng ngh́n những trang báo, bài viết của những dịch giả như Huệ Chi, Nam Trân, Đỗ Văn Hỷ... và những bài thuộc diện thổi ống nói về tập thơ của các nhà văn, nhà báo Việt cộng, cộng lại. Bởi lẽ, Trần Đĩnh ở vào cái vị thế mà những người kia không bao giờ có. Trần Đĩnh gần “Hồ”, Trần Đĩnh biết nhiều, biết hết mọi chuyện về “bác”. HCM có thể nói đùa, bỡn với Trần Đĩnh "thế người ta đi đái cũng theo à?", trong lúc những người khác nếu có dịp tiếp xúc với Hồ theo từng nhóm, từng đoàn th́ việc giữ cho cái trống ngực khỏi đập loạn nhịp đă là may mắn rồi, nói chi đến câu chuyện thân t́nh. Họ chỉ viết theo tiếng kẻng!
Chưa biết sự khả tín ra sao, đă thấy Bùi Tín vội vàng nhảy vào dựa hơi, ăn ké "Tôi có thể chứng thực những điều Trần Đĩnh viết ra là chân thực” (Người đẹp nhất trong Đèn Cù). Lạ thật, không biết Bùi Tín lấy tư cách ǵ, tiêu chuẩn nào mà cấp giấy chứng thực cho Trần Đĩnh? Bạn tôi bảo. Lạ quái ǵ. Cộng đảng viên nào cũng có cái bệnh lạ này như nhau. Bệnh đảng. Bệnh ồm ộp từ vũng nước dưới chân trâu! Ngửa mặt lên là bằng trời. Chỉ tại cái vũng nước quá cạn!
Liệu cái “chứng thật”, cái “thế giá” này có đủ khả năng đánh bạt, đánh đổ toàn bộ những lư luận, những bài viết cho thấy Hồ Chí Minh là người Tàu, gốc Hẹ và tác giả tập thơ Ngục Trung Nhật Kư không phải là của Hồ Chí Minh (Nguyễn Sinh Cung) hay không? Tôi cho là bất khả, ngoại trừ hai trường hợp sau:
Thứ nhất. Nếu họ trưng ra được tất cả những tài liệu theo năm tháng cùng với những h́nh ảnh từ 1932-1943 là những năm mà người ta gọi 10 năm mất tung tích của Hồ Chí Minh được công bố gắn liền với giấy chứng nhận DNA trên cái xác phơi khô của HCM do những cơ quan chức năng thẩm quyền quốc tế đảm nhận. Khi ấy, cái “tổ hợp” thắc mắc kia không đánh cũng tan. Sẽ có nhiều người phải bẻ bút. Trong đó có thể có cả tôi. Ít nhất là tôi sẽ có bài sám hối và xin lỗi độc giả về những loạt bài có liên hệ đến lư lịch và tập thơ NTNK. Tuy nhiên, việc đưa ra bằng chứng về những tội ác mà HCM đă phạm với dân tộc và đất nước Việt Nam tôi vẫn cứ tiếp tục. V́ đó là bổn phận của người cầm bút phải đi t́m sự thật và truyền đi sự thật.
Thứ hai. Một khi không có được những chứng liệu như đă nói ở trên, th́ chính đoạn viết ấy lại là sự xác định Hồ Chí Minh là người Tàu và tập thơ không phải là của Nguyễn Sinh Cung. Khi đó, những câu chuyện của làng thổi như những bài ca vô tận về “Người hay ngợm” chỉ c̣n là tiếng ọp ẹp trong vũng nước dưới chân trâu như đă từng, và Đèn Cù khéo mà tự bốc hỏa. Nó thiêu rụi cả tác giả và cả cánh làng thổi từ xưa đến nay. Trừ trường hợp tác giả cho thấy đây là một đoạn văn mở ngược ư, để chứng minh Hồ Chí Minh là người Tàu, yêu nước Tàu và không phải là tác giả của Ngục Trung Nhật Kư? Nghĩa là Trần Đĩnh muốn dùng một số nội dung “râu ông cắm cằm bà” của một số bài thơ để phản chứng cho đoạn viết vô lư của minh. Bởi v́, Trần Đĩnh đă biết HCM là người Tàu, và tập thơ là của người khác. Nhưng không thể viết theo ư ḿnh, nên phải chọn cách tránh né, nói ngược này để diễn đạt ư muốn viết?
Đến đây, tôi chưa có kết luận là bạn nên ngả theo phía nào trước. Tuy nhiên, việc t́m ra sự thật trong đoạn viết của Trần Đĩnh là “chân thật” là khả tín như làng thổi tung hê theo ư của họ, hay nó lại là “tôi đây yêu nước Tàu, không phải cộng sản”, không có một khó khăn nào hết. Trái lại, nó sẽ phơi bày ra ánh sáng công luận chỉ sau một câu hỏi: Dựa vào những tiêu chuẩn nào để Trần Đĩnh viết ra đoạn văn đầy tính xác quyết như giấy chứng nhận về lư lịch, rồi ban cấp cho Hồ Chí Minh là tác giả của tập thơ NTNK? Theo tôi câu trả lời gồm có hai phần. Thứ nhất, t́m hiểu về sự gần gũi và cái thế giá cá nhân của Trần Đĩnh với HCM. Thứ hai, phân đoạn viết trên thành ba phần để t́m lời giải đáp.
A. Sự gần gũi và thế giá của Trần Đĩnh
Không ai phủ nhận Trần Đĩnh có sự liên hệ khá gần gũi với HCM trong một thời gian dài từ Atêka cho đến sau này. Gần gũi đến nỗi, Trần Đĩnh và bạn hữu có thể thoải mái tán gẫu về chuyện thích "gái nạ ḍng của Hồ". Hơn thế c̣n gần gũi ngay cả khi y đi đái nữa. Trần Đĩnh viết (1960?): “Sau bữa cơm trưa, thấy Cụ quần áo cánh nâu đi ṿng ra sau dẫy nhà tranh đến rặng chuối thay hàng rào, tôi đi theo. Cụ thuốc lá ngậm miệng, tay vén ống quần lên đái. Thấy tôi gần như ở ngay bên, cụ quay ngoắt lại hỏi, điếu thuốc khẽ lật bật ở môi: “Người ta đái cũng theo à?” Không ạ, cháu...”. Thế đứng sát vào người ta nḥm ǵ?” Câu tra hỏi đùa bỡn đă đóng một dấu ấn phơi phới vào quan hệ bác cháu. (tr. 181)
Một người có hoàn cảnh như thế th́ hẳn nhiên là có thể nắm rất vững về giọng nói, âm nói và cách nói chuyện bằng tiếng Việt của Hồ Chí Minh? Đây là một lợi thế tốt hơn là chứng cớ tốt để Trần Đĩnh, một người được giao trách nhiệm viết tiểu sử cho Hồ Chí Minh, viết “bất khuất” đưa ra đoạn viết xác quyết ở trên. Thoáng qua, nó khả tín và chắc chắn hơn những chuyện vẽ vời của cánh làng thổi, làng dịch, làng ăn ké. Tuy nhiên, nó vẫn có đầy khuyết tật cần phải vạch ra.
Thứ nhất. Tất cả những sự kiện về Nguyễn Sinh Cung từ Làng Kim Liên, đến khi vào Huế theo học, kế bị đuổi học, rồi lưu lạc vào Phan Thiết. Xuống tàu xin làm bồi bép. Đến Pháp th́ xin vào học trường thuộc địa. Sau thất bại về đường công danh, học vấn, Thành đi theo cộng sản Pháp. Sang Liên Xô, vào tù ở Hồng Kông 1931. Rồi về hang Pác Pó 1941. Lại sang Tàu, đổi thành Hồ Chí Minh, bị Tàu Tưởng bắt, th́ Trần Đĩnh hoàn toàn dựa vào những sách báo của đảng cộng sản làm tuyên truyền. Trần Đĩnh viết “Mừng Đảng 30 tuổi, mừng Cụ Hồ 70, mừng 15 năm thành lập nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Ḥa. Ngoài ba đại khánh c̣n Đại hội lần thứ ba của Đảng. Tháng 3, Tố Hữu triệu tập mấy người lập nhóm viết tiểu sử Hồ Chí Minh với danh nghĩa Ban nghiên cứu lịch sử đảng. Gồm Tố Hữu, Phạm B́nh (Ban nghiên cứu lịch sử đảng), Nguyễn Huy Tưởng, Hoài Thanh và tôi. Hai nhà văn vào tận quê Cụ sưu tầm tài liệu. Phạm B́nh cung cấp tài liệu. Tôi viết. Cố nhiên cũng sưu tầm cả tài liệu. Hai nhà văn trở ra với nhiều điều giật gân. Cụ sinh năm 1891! Cụ Khiêm, anh trai Cụ nói thế, có bằng chứng hẳn hoi trong gia đ́nh và họ hàng. Báo cáo với Cụ th́ Cụ nói của người ta thế nào th́ cứ để thế không sửa ǵ hết. Hai nhà văn và tôi bảo nhau: Bác muốn dân dễ nhớ nên lấy tṛn 1890. (tr. 167)
Đến khi bắt tay vào việc, Trần Đĩnh đă xác nhận phải viết theo cái búa chỉ đường, không viết theo điều ḿnh biết, Trần Đĩnh kể "Phải viết một loạt bài về lịch sử đảng, tôi đă đọc những tài liệu về chuyện này. Lẽ tất nhiên đều ỉm đi, cho tất cả vào cái sọt giấy vĩ đại là sự quên, sự lờ, sự nhắm mắt lại. Gọn một chữ là sự gian dối. Để đổi lấy uy tín đảng" (tr. 192). Nghĩa là phải bỏ qua mọi tài liệu, Trần Đĩnh đă viết bằng sự gian dối để được ḷng đảng. Tôi rất trân trọng, ngưỡng mộ ḷng quả cảm của Trần Đĩnh trong câu viết này. Tôi tin rằng, đây chính là tiếng nói tự đáy ḷng Trần Đĩnh. Đáy ḷng c̣n có h́nh ảnh của một bà mẹ kính yêu và tổ Quốc Việt Nam trong Trần Đĩnh.
Như thế, câu trả lời đă có. Trần Đĩnh không viết theo những tài liệu, theo chứng cứ có thể là có thật, hay những điều Trần Đĩnh nghe, biết. Trái lại, Trần Đĩnh đă viết bằng sự giả dối, viết dưới cái búa của đảng cộng sản. Cái búa này, cho đến nay chưa bao giờ rời xa Trần Đĩnh! Theo đó, sự gần gũi thân t́nh, biết hết về HCM tự nhiên mất giá trị. Nó không thể nói lên, hoặc chứng ḿnh cho những điều Trần Đĩnh biết và viết là giống nhau. Từ đó sự khả tín và “chân thật” có lẽ cũng không c̣n. Bởi lẽ, nếu có biết rất thật âm thanh ấy không phải là âm thanh của người Việt Nam thuần túy. Giọng nói ấy là giọng nói của một người ngoại, thuộc ḍng phát âm độc âm như Việt Nam, và có vóc dáng hao hao Việt Nam, nhưng không phải là cái lề thói thổ âm, kiểu cách, điệu bộ của người ở vùng làng Kim Liên, Nam Đàn. Trần Đĩnh cũng phải lờ nó đi, không được phép thắc mắc và phải viết bằng sự giả dối, và uy tín đảng!
Ấy là chưa kể đến phần tâm lư luôn nằm sâu trong ḷng Đĩnh là: "gần vua như gần cọp”. Sự gần gũi giữa đôi bên không phải là một quan hệ ngang hàng, thân cận, nhưng là một thuộc hạ khá thấp, tiếp xúc với một lănh tụ cao nhất, không tránh khỏi những cảm xúc tâm lư bất ổn. Lại không phải là một gián điệp do địch gài vào, nên không để ư, hay không đánh giá, không thắc mắc người đối diện ḿnh là ai. Thay vào đó là sự tôn kính và tôn sùng lănh tụ ngay từ trước ngày bước chân vào Atêka, nên không thể có sự t́m hiểu cách thế nói chuyện, giọng âm có khác với người Việt Nam hay không. Trái lại, nh́n tất cả những sự việc giả dối chung quanh cá nhân người này bằng cái nh́n tôn kính, tôn sùng lănh tụ, nên nếu có thấy cái lối phát âm khác lạ, kiểu nói khác lạ, Trần Đĩnh cũng sẵn sàng đánh lừa chính ḿnh bằng nhận định “bác” ở ngoại lâu quá nên nói líu cả lưỡi, đôi khi quên mẹ nó cả tiếng Việt. Hay nói tiếng Tàu. Nói chữ Đ lại ra chữ L. Giống như cuốn băng duy nhất HCM trả lời trong cuộc phỏng vấn với phóng viên Nhật. Như thế, sự gần gũi tự nó không thể là một chứng cớ, một điểm tựa giúp cho Trần Đĩnh trong trường hợp viết đoạn văn như giấy chứng nhận ở trên. Sự xác thực của nó chỉ c̣n dựa vào nội dung của tập thơ NTNK.
B. Ba điểm chính trong đoạn viết của Trần Đĩnh
1. Những lư do được đưa ra khi HCM bị bắt ở Túc Vinh:
a. Trần Đĩnh xác định: HCM bị bắt v́ là cộng sản "Tưởng bắt tù Cụ Hồ chỉ cốt để báo cho biết nó chả ngọng Cụ là cộng sản”. Trong tập thơ cũng có một bài có thể chứng minh tác giả là cộng sản thuộc đảng cộng sản Phúc Kiến.
b. Lư do bị bắt do nhà nước CSVN công bố: bị t́nh nghi là gián điệp "Khi kiểm tra căn cước tuần cảnh phát hiện ra rằng ngoài chứng minh thư của: Quốc Tế phản xâm lược hiệp hội Việt Nam, phân hội” ra. Hồ Chí Minh c̣n mang theo thẻ hội viên đặc biệt của “Quốc Tế Tân Văn Xă”, và giấy thông hành quân dụng của Văn Pḥng Tư lệnh Đệ Tứ chiến khu cấp... tất cả các giấy tờ đều cấp năm 1940, đă quá thời gian sử dụng. Họ nghi Hồ Chí Minh là gián điệp nên bắt giữ”. (Lichsuvietnam). Không cho biết tên, tuổi ở trong những loại giấy tờ này.
c. Lư do Hồ bị bắt do Tàu Tưởng (chữ của Trần Đĩnh) công bố. Tàu Tưởng không có công bố lư do khi bắt Hồ Chí Minh. Tuy nhiên việc đưa tác giả đi rong trên phố cho bà con xem mặt, như nhà nước CSVN đã cho dẫn tù binh Mỹ diễu phố ở Hà Nội vào những năm cuối 1960 hay đầu 1970 để nuôi thêm ḷng căm thù của nhân dân với đối phương th́ tác giả cho biết bị bắt v́ tội làm Hán gian. Hán gian với Tàu Tưởng có thể hiểu là hoạt động cho phát xít Nhật, hay là nằm vùng cho Tàu cộng. "Ngoài phố tranh nhau xem Hán gian, Hán gian ta vốn thực vô can, vô can vẫn bị nghi là có. Thực khiến ḷng ta lạnh tới gan" (Trên Đường Phố, người dịch Nam Trân).
d. Lư do bị bắt do chính tác giả đưa ra:
“Ta người ngay thẳng ḷng trong trắng,
Lại bị t́nh nghi là Hán gian” (Đường đời hiểm trở).
Đây có lẽ là lư do đúng nhất. Và c̣n hơn cả sự đúng nữa. Chính tác giả đă xác định bản thân là người Tàu.
Chi tiết nào chứng minh tác giả là người Tàu? Tác giả là người Tàu v́ một lẽ rất đơn giản. Khi một người Tàu bị bắt v́ nghi án làm việc cho ngoại bang, cho đối phương chống lại nhà cầm quyền đương thời, đương nhiên bị gọi là bọn Hán gian. Nếu tác giả là người Việt hoạt động cho Việt cộng, cho Nga, cho Tàu khi bị bắt ở Mỹ, ở Pháp, ở Úc hay ở bên Tàu đều bị gọi là Việt gian. Người này không bao giờ bị gọi là Mỹ gian, Pháp Gian hay là Hán gian. Cũng thế, khi một người Tàu phạm cùng loại tội bị bắt tại Việt Nam, tại Mỹ, tại nguyên quán đều bị gọi là Hán gian. Ở đây, chính tác giả đă xác nhận bị nghi là Hán gian. Rồi ngoài phố cũng tranh nhau coi Hán gian. Chẳng lẽ Hán gian này lại có thể là người Việt ư?
Xin hỏi, những phi công của Hoa Kỳ, bị bắt và bị đưa đi diễu phố ở Hà Nội cho dân ném đá, xỉ vả và bạn của tác giả nhảy ra vờ đấm hụt để khỏi bị quy vào thành phần, họ bị gọi là ǵ? Bọn xâm lược đế quốc Mỹ, bọn Mỹ gian, hay là Việt Gian, Hán gian? Nếu những tù binh này bị gọi là Việt gian, là Hán gian th́ tôi chấp nhận cái lư Hán gian trên là người Việt. Rồi những người Việt Nam hoạt động cho Việt Nam Cộng Ḥa, làm việc cho Pháp bị Hồ Chí Minh chém lén, họ có bị ghép vào tội là Hán gian hay không? Hỏi là trả lời. Ngắn gọn, người mang quốc tịch nào, khi bị bắt v́ có hoạt động nguy hiểm chống lại chính quyền đương thời hay hoạt động cho kẻ thù của quốc gia sở tại th́ bị gọi bằng chính cái tên nước mà kẻ đó đeo trên ḿnh. Theo đó, tác giả chính là một người Trung Hoa, mà chúng ta thường có thói quen gọi là người Tàu. Kế đến, khi Tàu Tưởng đưa tác giả đi rong ngoài phố cho dân chúng nh́n mặt th́ càng quả quyết là sau những cuộc hỏi cung, Tàu Tưởng đă biết rơ tác giả là ai, ở đâu, đă bị t́nh nghi có liên hệ với tổ chức nào chống lại chính quyền đương thời. Về điểm này, thưa ông Trần Đĩnh, ư ông thế nào? Tác giả có phải là người Việt Nam không? Phần tôi, xin cám ơn tác giả Trần Đĩnh đă dùng phản đề, ngầm ư, để giúp cho độc giả nh́n rơ chân tướng tác giả là người Tàu rất yêu nước Tàu!
2. “Nhờ tập thơ giăi bày tâm sự trong tù với Tàu Tưởng”
Phải công nhận đây là một ư kiến rất lạ lùng và rất đặc sắc mà tác giả Trần Đĩnh đă khám phá ra, đă nêu ra làm chủ đề cho đoạn viết này. Thật vậy, nỗi ḷng, tâm sự u uẩn của một người có thể giăi bày trọn vẹn ra cho người ngoài, người đối diện với ḿnh qua những bài thơ, để nhờ đó tạo sự cảm thông. Một nàng kiêu sa, ngúng nguẩy, không thèm tiếp chuyện ai kia, nhưng khi đọc được ḍng tâm sự của chàng về ḿnh qua những ḍng thơ trữ t́nh th́ ḷng mềm ra như bún. Cũng thế, một Tàu Tưởng mặt mũi đỏ gay, đang ḥ hét vang cả nhà, bất chợt nhận được một tập thơ của một người tù trong tay, Y không thể không liếc mắt đọc qua. Đọc rồi đưa đến cảm thông. Nhưng nếu người tù trao cho Tàu Tưởng một xấp giấy đầy những lời trần t́nh thống thiết, bi ai hay biện minh th́ những trang giấy ấy có nhiều cơ hội bị quăng vào xọt rác. Tại sao thế nhỉ?
Điều này th́ chính Trần Đĩnh biết rơ hơn ai hết. Viết b́nh luận, thời sự, phê b́nh, viết báo th́ dựa vào những sự kiện trước mặt, có sẵn mà viết, mà b́nh, mà giải. Viết văn th́ dùng trí óc hư cấu từ câu chuyện có thật của ḿnh, của người hay bất chợt bắt gặp trong đời mà vẽ vời, văn hoa thành truyện, thành tiểu thuyết. Nó không buộc phải chứng dẫn sự kiện. Đến thơ, lại là một chuyên đề hoàn toàn khác biệt với những khuynh hướng trên. Thơ là hơi thở, là nghĩa sống của tâm hồn. Ở trong thơ không là những ḍng chữ chạy theo sự kiện gian dối, búa liềm. Nó là chân thật, là thao thức của tâm hồn. Nó là tiếng nói từ đáy ḷng, là những ḍng chữ tuôn chảy, vươn tới đỉnh cao đẹp và chân thiện. Nó là cái đẹp tinh khôi thuần khiết của nhân bản tính, nên người ta gọi nó là thơ, hồn thơ. Cũng thế, ở trong Ngục Trung Nhật Kư hầu như có tất cả mọi vẻ đẹp cao đẹp của một tập thơ. Nó không có một dấu hiệu nào là dùng dao mă tấu chém chữ, nó lại cũng chân thật đến điên rồ nhận ḿnh là Hán gian.
Thật vậy. Ngục Trung Nhật Kư hầu như có mọi tố chất tạo nên một vẻ đẹp thanh cao của một người yêu nước, yêu nước thiết tha. Bỗng nhiên, v́ một lư do nào đó, nhất thời thân bị giam trong nhà lao. Cuộc giam cầm này xem ra không cho ông một nỗi đau đớn của thể xác, nhưng chém vào ḷng ông một nhát dao trí mạng. Hán gian! Và từ hai chữ này, tác giả đă trải nỗi ḷng của ḿnh ra theo từng bước chân, trên từng trang giấy với những nhà lao đă qua. Mà lạ, không một nhà lao nào để lại trong ông nỗi oán than về thể xác. Nhưng tất cả như làm héo úa ḷng ông v́ tiêu pha ngày tháng vô ích trong khi tổ quốc vẫn có thể cần đến ông trong một công việc ǵ, dù là nhỏ bé. Bất cứ người nào đọc NTNK cũng đều thương cảm cho số phận của cánh chim bàng trong lồng. Tiếc là khi ra đi, chung cuộc, ông không để lại tên tuổi quê quán để cho người đời sau kính vọng ông.
Nhưng bỗng dưng, HCM... vồ được tập thơ, cho người dịch ra tiếng Việt rồi nham nhở hô hoán, thổi phồng lên “nỗi ḷng của bác ở trong tù”. Và nay, Trần Đĩnh, người rất gần gũi với Hồ Chí Minh, lại cho rằng, nhờ tập thơ tâm sự, giăi bày nỗi ḷng này mà Tầu Tưởng tha cho “bác”. Thật, cái trí tưởng tượng của chàng thanh niên 19 tuổi lên Atêka ngày nào vẫn c̣n vượt đi ngàn dặm. Nhưng không biết, những bài thơ nào được coi là tiêu biểu mà Trần Đĩnh gọi là “giăi bày tâm sự trong tù với Tàu Tưởng, tôi đây yêu nước, chứ không cộng sản”. Liệu có phải là bài này hay không?
Nhà nhà hoa kết với đèn giăng,
Quốc khánh reo vui cả nước mừng;
Lại đúng hôm nay ta bị giải,
Oái oăm giá cản cánh chim bằng
“Tết Song thập bị giải đi Thiên Bảo” (Người dịch: Nam Trân)
Hay là:
Tráng sĩ đua nhau ra mặt trận,
Hoàn cầu lửa bốc rực trời xanh.
Trong ngục người nhàn quá đỗi,
Chí cao mà chẳng đáng đồng chinh.
“Buồn bực” (Người dịch: Nam Trân)
Nếu là một trong hai bài này th́ rơ ràng tác giả biện minh ông ta không phải là cộng sản, nhưng là một người rất yêu nước, sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ cho quê hương. Nhưng đó là quê hương Tàu chứ không phải quê hương Việt Nam. V́ ngày “Tết Song Thập” chính là ngày Quốc Khánh của Trung Hoa Dân Quốc. Ông buồn. Buồn v́ ngày mà cả nước mừng reo vui, (có thể ông đă từng góp công góp sức cho ngày này). Nay, thân ông như một cánh chim bàng, vẫn sẵn sàng v́ tổ quốc mà lại bị coi là Hán gian phản quốc, bị rẻ khinh chẳng đáng giá một đồng xu!
Nỗi ḷng của ông không chỉ có bấy nhiêu. Nhưng vượt lên trên cả những nỗi oan t́nh, oán than, dù cô quạnh trong chốn nhà giam, tác giả vẫn không oán hờn người bắt ḿnh. Thay vào đó là một khí phách lớn, bỏ qua mọi tỵ hiềm, oán giận cá nhân mà viết lời kêu gọi đồng bào trong cả nước hăy nghe theo lời Tổng Thống Tưởng Giới Thạch mà chiến đấu chống phát xít Nhật và tiêu diệt tập đoàn cộng sản Mao Trạch Đông. Đă thế, c̣n ca tụng những chiến công của những viên tướng của Tưởng đă chiến thắng Tầu Mao ở Chiết Giang như là những anh hùng của dân tộc. Tác giả viết:
Đọc lời giáo huấn của ông Tưởng (Người dịch: Đỗ Văn Hỷ)
Gian khó không lùi, vẫn tiến lên,
Thù nhà nợ nước, nghĩa đương nhiên;
Quyết tâm gắng gỏi và kiên nghị,
Nhất định thành công sẽ có phen
Tướng quân Lương Hoa Thịnh thăng chức phó tư lệnh (Người dịch: Trần Đắc Thọ)
Đốc quân ngày trước vùng Tương, Chiết,
Chống giặc năm nay mạn Miến, Điền;
Lừng lẫy uy danh, thù mất mật,
Khải hoàn mừng trước, xướng thành thiên.
Phần cá nhân tác giả th́ ngồi nh́n trời, ngắm trăng mà bước đi theo cái đạo trung trinh, cái nghĩa tiết tháo của vườn Đào:
“Cành lá khéo in h́nh Dực Đức,
Vần hồng sáng măi dạ Quan Công"
(Tức Cảnh, người dịch Nam Trân)
Có thế, đây quả thật là những bài thơ có khả năng giăi bày ḷng yêu nước của tác giả với Tàu Tưởng. Ai đọc cũng có thể thấy được nỗi ḷng v́ đất nước của tác giả. Hơn thế, biết rơ Tổ quốc của tác giả là nước Trung Hoa. Như thế, tác giả tuyệt đối không phải là Nguyễn Sinh Cung (Nguyễn Ái Quốc). Đă thế, tâm hồn tác giả xem ra hiền hậu, khoan dung, hoàn toàn khác biệt với cái độc ác, vô lương, bá đạo, bất nghĩa của Hồ Chí Minh.
3. Những cuộc gặp gỡ và vận động xin trả tự do cho tác giả và cho Hồ Chí Minh?
Đến đây, tôi buộc tôi phải có cái tiểu đề cho rơ ràng để phân biệt cho hai trường hợp, tác giả Ngục Trung Nhật Kư và Hồ Chí Minh. Bởi lẽ, tôi không thể lừa tôi, tôi không thể lừa dối bạn đọc và dư luận. Lư do, mọi người đă nh́n thấy rơ đây là hai người hoàn toàn khác nhau, nhưng xem ra nhà nước và đảng CSVN lại cứ ỡm ờ cho hai cái khác này quy vào một người chỉ v́ ăn phải bả của HCM. Và đây có phải là điểm mà Trần Đĩnh muốn cho mọi người nh́n thấy sự thật bằng phản đề chăng?
Thú thật, tôi rất ngạc nhiên, không biết tác giả lấy tài liệu ở đâu ra, hay chính HCM nói cho Trần Đĩnh nghe là nhờ ông Hồ Học Lăm nói giúp, nên Trương Phát Khuê đă thả Hồ Chí Minh ra. Trong khi đó theo tài liệu được ghi lại của Quốc Dân Đảng Việt Nam th́: "Sau khi xin phép Trương Phát Khuê vào thăm Nguyễn Tường Tam th́ cũng xin thăm luôn Hồ Chí Minh, dù không biết Minh là ai. Sau đó hai họ Vũ và Nghiêm đề nghị BCH/VNVMĐMH, đứng ra can thiệp xin trả tự do cho Tam và Minh, Lần lượt sau đó hai người này được trả tự do và về trụ sở của VNCMĐMH để chờ hậu bổ ủy viên” (Chương II: “VIỆT NAM CÁCH MẠNG ĐỒNG MINH HỘI" - Hoàng Văn Đào). Tôi không viết về chuyện ai đă vận động để Trương Phát Khuê trả tự do cho HCM. V́ một bên có tài liệu, một bên nói bằng... mồm. Và cả hai cùng chẳng ăn nhập ǵ đến những cuộc thăm viếng và làm thay đổi đời tạm giam của tác giả. Bởi lẽ, chính tác giả kể về chuyện này, chẳng có Nghiêm, chẳng có Vũ. Cũng chẳng có Hồ Học Lăm, như sau:
Lính tráng tuần canh nh́n nhẵn mặt,
Hôm nay mới được gặp văn nhân;
Người trông nho nhă, ai không thích,
Mái tóc ta xanh lại mấy phần.
(Khoa viên họ Trần tới thăm. Người dịch: Nam Trân)
Hay nói về tấm thịnh t́nh của cố cựu khi đến thăm tác giả?
Họ Ngũ trưởng khoa với họ Hoàng,
Thấy ta cùng cực động ḷng thương;
Ân cần thăm hỏi và cưu giúp,
Như nắng bừng lên giữa giá sương
(Khoa trưởng họ Ngũ, khoa viên họ Hoàng. Người dịch: Huệ Chi).
Thế là quá rơ ràng.
4. Phần ngoại đề
Hăy tạm bỏ quên những khác biệt về tài liệu sang một bên. Một câu hỏi cần phải trả lời ngay để có thể t́m ra sự thật của câu chuyện là. Nếu tập thơ là của Hồ Chí Minh th́ khi nào Hồ Chí Minh đă dùng tập thơ này để giăi bày, tâm sự nỗi ḷng với Tàu Tưởng? Có phải là vào giai đoạn trước khi Hồ Chí Minh được thả chăng? Sự thường là thế. Nhưng nếu có việc trao tập thơ này cho Tàu Tưởng, theo tôi, một trong ba trường hợp sau đă xảy ra và Hồ Chí Minh đều mất mạng.
1. Hồ Chí Minh không bao giờ được Trương Phát Khuê trả tự do, và có thể bị vùi xác trong chốn nhà lao. Sẽ không có sự việc cho HCM gia nhập vào VNCMĐMH và đưa về Việt Nam.
2. Hai là sẽ phải giao cho Pháp để lấy tiền mua vài lít rượu đế! V́ Pháp đang cần bắt và sẵn sàng trả tiền cho ai bắt được những tên CSVN đầu sỏ ở Việt Nam.
3. Thứ ba quan trọng hơn cả, Hồ Chí Minh đă lĩnh được cái búa của Mao trước khi ra khỏi nhà lao. Tại sao lại như vậy?
Đơn giản là trước kia Tàu Tưởng chỉ nghi tác giả là Hán gian. nhưng qua tập thơ tác giả lại ḷi ra là tên cộng sản thuộc đảng ủy Phúc kiến. Đây, Tác giả viết:
"Một canh... Hai canh... lại ba canh,
Trằn Trọc băn khoăn giấc chẳng thành.
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt,
Sao vàng Năm Cánh mộng hồn quanh"
(Không ngủ được, người dịch Nam Trân.)
Cờ đỏ Sao vàng là cờ của đảng cộng sản ở Phúc Kiến. Tàu Tưởng biết rất rơ lá cờ này. Khi đó cộng sản tại Việt Nam chưa du nhập là cờ này vào tổ chức của họ. Theo đó, tác giả thật sự có lẽ đă không c̣n. Ông ta đă chết v́ Tàu Tưởng hay v́ cái búa của Mao? Hoặc giả, đă biến tướng thành một người khác? Nhưng tại sao lại phải chết?
Giả sử Hồ Chí Minh là tác giả. Khi biết Hồ Chí Minh là cộng sản, nếu Tàu Tưởng không bán Hồ cho Pháp th́ cũng sẽ phát tán tin tức, cho phổ biến rộng răi những bài thơ của Hồ, một kẻ phản đảng cộng ở Phúc Kiến, ca tụng Tưởng Giới Thạch, ca tụng Lương tướng quân, kẻ thù không đợi trời chung với Mao cho các tù nhân trong tù đều biết mà noi gương. Mục đích này dĩ nhiên chẳng tử tế ǵ, nhưng là nhờ tay những tù nhân cộng sản cuồng tín của Mao ở trong tù thịt Hồ Chí Minh. Bởi lẽ, kẻ chống Mao như Lưu Thiếu Kỳ, Lâm Bưu c̣n không tránh được cái búa của Mao, xá chi một tên tù quèn An Nam như Hồ Chí Minh! Rồi làm ǵ có cảnh Trương Phát Khuê nuôi cộng sản, bỏ cả tiền lộ phí và phát quân trang quân dụng, vũ khí cho Hồ Chí Minh, đưa Minh về Nam lập nghiệp, giúp Mao trạch Đông đánh phá phía sau lưng tổ chức của Trương?
Về phía Mao, nếu Tàu Tưởng đă mua chuộc được tên phản đảng, đă bảo vệ y và đám tù của Mao không thịt được Hồ Chí Minh th́ Hồ cũng không tránh được cái búa tạ của Mao trên đường về Việt Nam. Làm ǵ có chuyện Mao cung phụng cho Hồ từ gái, đến nhân sự cố vấn, tiền bạc và quân trang quân dụng để Hồ giúp Tưởng, đánh Mao? Như thế, chỉ có một lư lẽ duy nhất để Hồ sống sót. Y là Hồ Quang, người của Mao, là gián điệp của Hoa Nam, được những tên nằm vùng dưới trướng của Tàu Khuê bảo vệ. Hơn thế, c̣n t́m cách để Khuê cho Hồ về nam lập pḥng tuyến cho Tàu Tưởng, nhưng thực tế là làm việc cho Mao?
Ấy là chưa kể đến trường hợp, khi tập thơ được dùng để "giăi bày tâm sự với Tàu Tưởng”. Nó không c̣n nằm ở trong tay Hồ Chí Minh nữa. Làm ǵ có chuyện Tàu Tưởng chỉ xin chép lấy bản sao làm kỷ niệm, c̣n bản chính màu xanh nhạt với ngày tháng đề 8/1932-9/1933 trả lại cho Hồ Chí Minh đem về Việt Nam, giao cho "bầy em" dịch ra tiếng Việt mà ộp ẹp, ê a?
Tóm lại qua đoạn văn ngắn trên, tôi cho rằng, Trần Đĩnh không muốn đốt chính ḿnh. Trần Đĩnh chẳng ngô nghê. Trái lại, Trần Đĩnh c̣ thể có một chủ đích khác? Tuy nhiên, kết luận của đoạn viết này là khá rơ:
- Tác giả NTNK là một người Hán. Nếu Hồ Chí Minh là tác giả NTNK th́ y là người Tàu.
- Không có nhiều chứng cớ cho thấy Tàu Tưởng biết Hồ Chí Minh là cộng sản.
- Tập thơ không phải là của Hồ Chí Minh, nên không có chuyện dùng tập thơ để giăi bày với Tàu Tưởng.
- Những người hoạt động để cứu Hồ Chí Minh và những người đến thăm tác giả là những người hoàn toàn khác biệt.
Không có liên hệ ǵ với nhau, và những cuộc thăm viếng cũng có mục đích khác nhau. Một bên v́ muốn cứu một người Việt Nam mới bị bắt giam, nhưng không ai biết lư lịch của y ra sao, là ai, cũng không biết y là kẻ theo cộng sản. Chỉ nghe Khuê nói y là người Việt Nam, tên là Hồ Chí Minh và mới bị bắt giam. Một bên, có thể là đến thăm bạn đồng môn đồng liêu trước kia, nhưng nay bị vướng vào ṿng lao lư v́ đă lầm đường theo cộng sản Phúc Kiến. Những cuộc viếng thăm này có lẽ chỉ có mục đích thăm bạn, và nhờ ảnh hưởng của họ, hy vọng bạn xưa bớt bị cực h́nh ở trong tù của Tưởng mà thôi. Nhưng Hồ Chí Minh v́ lư do nào đó vồ được tập thơ và gây ra nghi án văn học này th́ chưa có lời giải đáp.
Sự chủ quan mang tính xác định của Trần Đĩnh trong đoạn viết này sẽ là nguyên cớ làm cháy Đèn Cù. Ngoại trừ trường hợp Đĩnh đă viết bằng sự gian dối cho vừa ḷng đảng! Đó lại là một câu chuyện khác!
V. Thân phận tác giả trong Đèn Cù
Bảo Giang
Reply With Quote
Bookmarks