Người Việt triệt phá Vijaya
Mâu thuẫn giữa Champa và Đại Việt đă không chấm dứt với việc người Chăm từ bỏ kinh đô Indrapura. Champa đă chịu các đợt tấn công của Đại Việt năm 1021 và 1026. Năm 1044, một trận đại chiến diễn ra giữa Đại Việt và Champa đă dẫn đến cái chết của vua Jaya Simhavarman II (sách sử Việt gọi là Sạ Đẩu) và việc vua Lư Thái Tông của Đại Việt trực tiếp chỉ huy cuộc triệt hạ kinh đô Vijaya[27]. Quân Việt mang về nước voi, nhạc công và cả hoàng hậu Mỵ Ê, người đă nhảy xuống sông tự tử trên đường về Thăng Long[28]. Từ đó, Champa bắt đầu nộp cống cho các vua Đại Việt, và vào năm 1065 đă cống nạp một con tê giác trắng. Năm 1068, vua Vijaya là Rudravarman III (tức Chế Củ) lại tấn công Đại Việt để trả thù trận thua năm 1044. Một lần nữa vương quốc Champa bị thất bại và Đại Việt lại chiếm và đốt phá kinh đô Vijaya. Kinh đô Vijaya bị đốt phá một lần nữa vào năm 1069, khi tướng Lư Thường Kiệt chỉ huy hải quân tấn công Champa và chiếm Vijaya[29]. Vua Rudravarman bị bắt làm tù binh và sau đó đă đổi ba châu Địa Lư, Ma Linh và Bố Chính lấy tự do[30][31].
Lợi dụng t́nh h́nh chiến sự, các thủ lĩnh người Chăm ở phía Nam đă dựng lên một vương quốc độc lập. Đến năm 1084, các vua Bắc Champa mới có thể tái thống nhất đất nước[32]. Trong năm 1075, quân Đại Việt do Lư Thường Kiệt chỉ huy lại tấn công Champa nhưng không thắng được và phải rút quân về. Tuy không thắng nhưng Lư Thường Kiệt đă cho vẽ họa đồ ba châu mới lấy được và đổi châu Địa Lư làm châu Lâm B́nh, châu Ma Linh làm châu Minh Linh và đồng thời chiêu mộ dân chúng đến đấy ở
Bookmarks