TIN LIBYA: Những diễn biến đang xảy ra

[Tigon]

Ông Gadhafi mới đây cũng thoát chết trong một vụ không kích của NATO


Ngoại trưởng Ý Franco Frattini nói có những tin chưa được xác nhận cho hay ông Moammar Gadhafi, nhà lãnh đạo của Libya, “có lẽ” đã bị thương sau nhiều tuần không kích của NATO.

Ngoại trưởng Frattini nói với các nhà báo hôm thứ Bảy ông nhận được tin của Đức cha Giovanni Martinelli, Giám mục Công giáo ở Tripoli, nói ông Gadhafi có lẽ đã bị thương và đã rời khỏi Tripoli.

Một phát ngôn viên chính phủ Libya phủ nhận tin này, và gọi đó là tin “rác rưới.”

Tripoli đã bị NATO không kích nhiều lần, và có vài lần đánh trúng các vị trí của ông Gadhafi.

Nhà lãnh đạo của Libya mới đây cũng thoát chết trong một vụ không kích, dù NATO nói họ không chủ đích nhắm vào ông này

VOA

[Tigon]

Nato giúp cho phe nổi dậy không bị thua nhưng họ không giành được chiến thắng.

"Bế tắc" không phải là từ quý vị có thể nghe thấy ở nơi công cộng từ miệng của các vị lãnh đạo hay các quan chức phụ trách truyền thông trong Bộ Quốc phòng tại London, theo Jonathan Marcus, phóng viên quốc phòng của BBC.

Tất nhiên là Anh và Pháp đang đứng ở tuyến đầu trong việc thúc đẩy hành động quân sự tại Libya.

Hồi đầu tuần, sau các cuộc đàm phán với Bộ trưởng Quốc phòng Pháp, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Liam Fox đã bác bỏ các ý tưởng về tình thế bế tắc quân sự và nói rằng sứ mệnh bảo vệ người dân ở Libya sẽ vẫn được tiếp tục thực hiện.

Ông Fox nói: "Điều quan trọng là chúng ta không đưa ra bất kỳ dấu hiệu từ bỏ nào."

Tuy nhiên, London, Paris và cả các nơi khác nữa sẽ thở phào nhẹ nhõm trước các báo cáo ban đầu nói phe phiến quân đã tiến vào và có mặt quanh thị trấn bị bao vây Misrata.

Phía sau hậu trường, hiện người ta vẫn đang ngày càng quan ngại về độ dài thời gian của chiến dịch, và thực tế là sự hùng biện chính trị dường như đã vượt quá những gì các biện pháp quân sự có thể đem lại.

Giáo sư Tony Cordesman thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế từ Washington, nhìn nhận: "Sứ mệnh chỉ có thể thành công nếu ông Gaddafi và chế độ của ông ta trở thành mục tiêu chính và bị tước quyền lực."

Một trong những nhà bình luận quốc phòng hàng đầu của Mỹ này nói, việc vờ áp dụng vùng cấm bay hoặc tấn công các đơn vị nhỏ lẻ của Libya thì chỉ "là trò hề và là việc sử dụng sức mạnh một cách không hiệu quả."

Một chuyên gia khác, Andrew Bacevich, giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Boston, thậm chí còn nói thẳng thắn hơn. "NATO đã tự đẩy mình vào tình trạng rối ren thực sự," ông nói với tôi.

"Lối thoát thì có vẻ khá rõ ràng. Có lẽ là việc muốn đẩy Đại tá Gaddafi ra khỏi cuộc chơi sẽ có nghĩa là phải đối chọi với các lực lượng của Libya," giáo sư Bacevich nói.

"Kể từ khi ông Gaddafi tỏ ra không thể mua chuộc được, ông ta sẽ bị giết chết."

"Tôi cho rằng các nhà lãnh đạo liên minh hiểu điều đó, kể cả khi họ không nói ra lời."

Không lực của Nato cho đến nay đã giúp cho phe phiến quân thoát khỏi cảnh thất bại, nhưng không đủ để đảm bảo giúp họ chiến thắng.

Không lực thậm chí còn gặp khó khăn trong việc phá vỡ cuộc bao vây thị trấn Misrata.

BBC

[Tigon]

Nhưng gần như ngay từ đầu, mục tiêu của chiến dịch này đã gây bối rối.

Ông Gaddafi vẫn tồn tại, bất chấp sự yểm trợ của Nato giành cho phe phiến quân.

Nghị quyết của Liên Hợp Quốc, theo đó cho phép sử dụng vũ lực, thì có phạm vi rộng, nhưng chỉ dành cho việc bảo vệ dân thường.

Nó không thể dùng để biện minh cho việc thay đổi chế độ.

Tuy nhiên, một số các chính phủ chủ chốt tham gia vào chiến dịch - không chỉ Mỹ, Anh và Pháp - đã chẳng hề giấu giếm mong muốn việc Đại tá Gaddafi phải ra đi.

Nhà phân tích kỳ cựu về chính sách đối ngoại Hoa Kỳ, Leslie Gelb lo rằng mục tiêu loại bỏ nhà lãnh đạo Libya có nghĩa là các nỗ lực ngoại giao đã không được mấy quan tâm trong việc chấm dứt cuộc khủng hoảng.

Sự can thiệp của các lãnh tụ trong Liên minh châu Phi hồi giữa tháng Tư là một trong những nỗ lực đó.

"Tôi nghĩ họ (NATO) đã bỏ lỡ cơ hội về đề nghị ngừng bắn mà các vị tổng thống châu Phi đưa ra," ông Gelb nói.

"Các lãnh tụ châu Phi đã đề xuất thỏa thuận lệnh ngừng bắn với nội dung quy định quá cụ thể. Lẽ ra NATO cần phản ứng bằng cách đưa ra nội dung bao quát hơn, đặc biệt là sau khi Đại tá Gaddafi đã chấp nhận."

Trong những ngày gần đây, đã có thêm các cuộc không kích của NATO vào các trung tâm chỉ huy tại Libya - là các mục tiêu có thể có mặt nhà lãnh đạo Libya.

Người ta đã không nhìn thyấ ông Gaddafi trong những ngày qua.

Nhiều nhà phân tích tự hỏi liệu nay ông có phải đã trở thành một mục tiêu rõ ràng hay không.

[Tigon]

Nay, tình hình đã ở mức không thể quay ngược trở lại như trước được nữa.

Tất cả mọi người vào lúc này đều đặt câu hỏi: Đại tá Gaddafi có thể bị đẩy khỏi quyền lực hay không, dù bằng cách này hay cách khác?

Lybia thời hậu Gaddafi sẽ ra sao? Liệu rồi một nghị quyết ngoại giao sẽ được thương thuyết ra sao? Liệu một cuộc chạm súng hỗn loạn, trong lúc Đại tá Gaddafi vẫn nắm giữ được Tripoli, sẽ có nhiều khả năng xảy ra hay không?

Tony Cordesman đã đưa ra một số bài học mà ông nghĩ cần được rút ra từ cuộc khủng hoảng này.

"Đừng bắt đầu một lựa chọn quân sự nếu chưa có một kế hoạch tấn công khả thi và tinh thần sẵn sàng sử dụng vũ lực," ông nói.

Ông tin rằng mục tiêu nên là "tổng chi phí nhân đạo của hành động quân sự, chứ không chỉ đơn giản như khi hạn chế những thiệt hại xảy ra do cuộc đình công đơn lẻ. Cần cần nhắc phí tổn với thời gian tính bằng ngày, bằng tuần và bằng tháng đối với các cuộc giao tranh, tính trên tổng dân số."

Nhìn lại thời điểm hồi giữa tháng Ba, khi các chiến dịch trên không bắt đầu, có lẽ không chính phủ nào tham gia chiến dịch lại nghĩ Đại tá Gaddafi sẽ vẫn nắm quyền sau đó hai tháng. Có lẽ người ta đều tin rằng cả ông và chế độ của ông đã tới số.

Nay, điều đó dường như vẫn đang chỉ là chuyện mong muốn.

Dùng vũ lực chưa đủ, như Tony Cordesman khẳng định? Hay bởi đã bỏ lỡ các cơ hội ngoại giao, như lập luận của Leslie Gelb?

Dù bởi lý do gì đi chăng nữa, thì sự việc cũng đã diễn ra không theo như mong đợi của Anh, Pháp và Mỹ.

Khởi đầu bằng chiến dịch trên không, các nước dường như không có cách nào khác ngoài việc phải tiếp tục cách đó.

BBC

[Tigon]

Ông Mahmoud Jibril (trái), chủ tịch Hội đồng Quốc gia Chuyển tiếp Transitional của Libya, nói chuyện với ông Abdurrahman Mohamed Shalgham, cựu đại diện thường trú của Libya tại LHQ, ngày 5 tháng 5, 2011 tại Rome.

Các nhân vật lãnh đạo phe chống đối ở Libya sẽ tìm kiếm thêm sự hậu thuẫn của Pháp trong ngày hôm nay, một ngày sau khi Hoa Kỳ không dành cho Hội đồng Quốc gia Chuyển tiếp (gọi tắt là TNC) của phe nổi dậy Libya sự thừa nhận đầy đủ về ngoại giao.

Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy sẽ tiếp kiến người đứng đầu TNC, ông Mahmoud Jabril, tại Paris hôm nay.

Hôm qua, một phái đoàn TNC đã gặp Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Tom Donilon và các giới chức khác tại Washington. Sau cuộc gặp gỡ, Tòa Bạch Ốc đưa ra thông cáo nói rằng TNC là tiếng nói “hợp pháp và khả tín” của nhân dân Libya, nhưng không dành cho hội đồng này sự thừa nhận ngoại giao đầy đủ như mong muốn của ông Jabril.

Trong khi đó, nhiều vụ nổ làm rúng động thủ đô Tripoli của Libya hồi khuya thứ Sáu và sáng thứ Bảy.

Hôm thứ Sáu, lãnh tụ Moammar Gadhafi trấn an dân chúng là ông vẫn còn sống và đang ở một nơi mà bom đạn của NATO không thể đánh trúng. Lời trấn an được trình bày trong một đoạn băng ghi âm phát đi trên đài truyền hình nhà nước, sau khi một giới chức Italia nói rằng các tin tức chưa được kiểm chứng cho rằng ông Gadhafi “có thể” đã bị thương sau nhiều tuần lễ oanh kích của NATO.

Trong một diễn tiến khác, một phát ngôn viên chính phủ Libya cho hay một vụ không kích của NATO hôm thứ Sáu giết chết 11 giáo sĩ tại thành phố Brega ở miền đông. Liên minh đáp lại rằng họ rất thận trọng trong việc lựa chọn mục tiêu và trước đó đã tấn công một địa điểm chỉ huy và kiểm soát của quân đội ở Brega.


VOA

[Tigon]

Libya đang tổ chức đám tang cho 11 người thiệt mạng bởi các cuộc không kích của NATO hôm 13/5

Một mạng lưới những kẻ “đào ngũ”, trong đó có cựu Ngoại trưởng Moussa Koussa, đang giúp NATO đánh bom phá hủy các mục tiêu quân sự của Tổng thống Muammar Gaddafi, trong đó có các hệ thống boongke. Đây là cáo buộc vừa được các quan chức cấp cao của Libya đưa ra ngày hôm qua (15/5).

Trong những ngày gần đây, NATO đang tăng cường chiến dịch không kích vào thủ đô Tripoli và các khu vực miền núi phía tây. Các cuộc tấn công này đã phá hủy nhiều mục tiêu quân sự của chính quyền Tổng thống Gaddafi.

Trong lúc này, chính quyền Libya ngày càng tỏ ra tức giận với những người từng trung thành với ông Gaddafi, đầu tiên trong số họ là cựu Ngoại trưởng Koussa. Ông này đã chạy trốn sang Anh sau hơn 30 năm đóng vai trò là tay chân thân cận nhất của Tổng thống Gaddafi.

Cựu Ngoại trưởng và cựu Giám đốc Cơ quan Tình báo Libya được cho là đang cung cấp những thông tin chi tiết “quý giá” liên quan đến Tổng thống Gaddafi, trong đó có những địa điểm chính xác về những nơi nhạy cảm nhất của chính quyền Libya.

"Ông ta là hộp đen của chính quyền Libya. Tôi đã ở bên cạnh ông ta một ngày trước khi ông ta bỏ đi và không ai biết ông ta sẽ làm điều đó. Tại sao ông ta lại làm vậy? Tôi cho rằng ông ta chắc chắn đã bị yếu đuối về mặt tinh thần," một quan chức Libya giấu tên từng làm việc với cựu Ngoại trưởng Koussa cho biết.

Sau khi tạm trú ẩn ở Anh một tháng, ông Koussa hiện giờ đang ở Qatar. Tại đây, ông này được cho là đang giúp NATO định hướng các mục tiêu tấn công.

Chính quyền Libya đang chỉ trích mạnh mẽ NATO về việc đánh bom vào nhiều khu vực dân sự. Phát ngôn viên chính phủ Libya – ông Moussa Ibrahim đã gọi những cuộc tấn công của NATO hôm 13/5 vào một nhà khách của chính phủ ở Brega giết chết 11 người, trong đó có nhiều giáo sĩ Hồi giáo, là hành động “dã man, giết người”.

Tuy nhiên, hôm 14/5, một kỹ sư Hà Lan có tên Freek Landmeter khẳng định, ông đã từng xây một boongke lớn cho ông Gaddafi ở dưới khu vực nhà khách chính phủ nói trên năm 1988. Một boongke khác bị đánh bom nằm trong dinh thự Bab al-Aziziyah của ông Gaddafi ở thủ đô Tripoli.

NATO cho rằng những địa điểm mà họ đánh bom ở Brega và Tripoli là “trung tâm chỉ huy” của chính quyền ông Gaddafi.

Nguon : clickvao.com

[Tigon]

Nguồn tin từ các tờ báo Anh hôm nay (16/5) cho rằng, Tổng thống Muammar Gaddafi đã xây dựng một sân chơi cho trẻ em ngay trên đầu chiếc boongke bí mật của ông này nhằm sử dụng trẻ em như những tấm lá chắn sống.

Những bé trai và bé gái trên khắp thủ đô Tripoli đang được mời đến chơi tại một sân chơi lớn có vòng tròn cưỡi ngựa, xích đu và bập bênh. Tuy nhiên, sân chơi này chỉ cách một hố bom do NATO gây ra có khoảng 12m

Phát ngôn viên của chính quyền Tổng thống Gaddafi - ông Moussa Ibrahim khẳng định: “Đó là nơi giải trí, một công viên mà người dân Tripoli thường đến chơi.”

Tuy nhiên, các nguồn tin Anh lại tin rằng, đó không thể là một sân chơi bình thường bởi nó chỉ nằm cách những bức tường cao có lính bảo vệ, có tháp canh và nhiều đồn kiểm soát có vài mét. Họ cho rằng, trẻ em chỉ có thể đến đây nếu được Tổng thống Gaddafi, 68 tuổi, mời vào.

Thông tin chưa được kiểm chứng nói trên xuất hiện vào thời điểm Tổng tham mưu trưởng quân đội Anh - Tướng David Richards, 59 tuổi, kêu gọi NATO thắt chặt “họng kìm” vào cổ ông Gaddafi bằng cách đẩy mạnh hơn nữa chiến dịch quân sự nhằm vào ông này.

“Chúng ta cần phải siết chặt họng kìm để cho ông Gaddafi thấy rằng cuộc chơi đã kết thúc và ông ấy cần phải ra đi. Chúng tôi không nhằm trực tiếp vào ông Gaddafi nhưng nếu tình cờ ông ta ở trong trung tâm chỉ huy bị NATO đánh bom và ông ta thiệt mạng thì đó là điều phù hợp với luật chơi”, ông Richards đã phát biểu như vậy.

Áp lực đang ngày càng tăng lên với Nhà lãnh đạo Libya khi NATO liên tục tăng cường các cuộc không kích nhằm vào các dinh thự của ông và Toà án Hình sự Quốc tế đang cân nhắc phát lệnh truy nã ông này.

Nếu ông Gaddafi phải đối diện với một lệnh truy nã quốc tế thì những kế hoạch liên quan đến việc cho ông Gaddafi đi sống lưu vong sẽ gặp khó khăn. Trong bối cảnh đó, Tổng thống Libya sẽ bị buộc phải đối mặt với một trong hai lựa chọn: chiến đấu cho đến cùng hoặc đi trốn.

Nguon : clickvao.com

[Tigon]

Lãnh đạo Libya Moammar Gadhafi ngồi sau lớp kính chống đạn để xem một cuộc diễu hành tại Green Square, Tripoli (hình chụp ngày 1/9/2009). Các công tố Tòa án Hình sự Quốc tế đã yêu cầu các thẩm phán ra trát bắt ông Gadhafi về các tội ác chống nhân loại

Công tố viên Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) yêu cầu tòa ra trát bắt lãnh đạo Libya, ông Moammar Gadhafi, cùng một người con trai và nhân vật lãnh đạo cơ quan tình báo cho ông Gadhafi về các tội ác chống lại loài người.

Phát biểu hôm nay từ tòa án The Hague, công tố viên Luis Moreno-Ocampo cho hay đã thu thập được các chứng cớ trực tiếp cho thấy ông Gadhafi, con trai tên là Saif al-Islam Gadhafi, và người đứng đầu cơ quan tình báo Libya, Abdullah al-Sanousi, đã gây ra tội ác với mục đích duy trì quyền hành cho giới lãnh đạo Libya.

Ông Luis Moreno-Ocampo cho biết thêm rằng các chứng cớ cho thấy ông Gadhafi đích thân ra lệnh thực hiện các cuộc tấn công nhắm vào thường dân Libya kể từ khi phát động chiến dịch đàn áp tàn bạo đối với phe nổi dậy chống chính phủ hồi tháng 2 năm nay.

Công tố viên trưởng của Tòa Hình sự Quốc tế nói ông sẽ soạn thảo tài liệu dày 74 trang nêu rõ các cáo giác rằng lực lượng Libya đã tấn công dân chúng một cách có hệ thống.

Quan tòa sẽ điều nghiên các chứng cớ, rồi chấp thuận hay từ chối đề nghị ra trát bắt, hoặc yêu cầu thêm chứng cớ.

Tiến trình này có phần chắc sẽ mất tới vài tuần lễ.

Thứ trưởng Ngoại giao Libya, ông Khaled Kaim, bác bỏ các nỗ lực của Tòa Hình sự Quốc tế, cho rằng các hoạt động này là đáng nghi vấn.

VOA

[Tigon]

Trưởng công tố Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) đang tìm cách ra trát bắt Đại tá Muammar Gaddafi và hai người nữa vì các tội ác chống nhân loại.

Ông Luis Moreno-Ocampo nói ông Gaddafi, con trai ông là Saif al-Islam, và trưởng tình báo Libya là Abdullah al-Sanussi là những người phải chịu trách nhiệm nhiều nhất trong "các vụ tấn công có hệ thống và rộng khắp" vào dân thường.

Các thẩm phán của ICC còn đang xem xét có ban hành trát lệnh đối với ba người này hay không.

Chính phủ Libya đã nói họ sẽ không đếm xỉa gì đến tuyên bố của tòa.

Thứ trưởng Ngoại giao Khalid Kaim nói tòa là một "đứa con của EU lập ra cho các chính khách và lãnh đạo châu Phi" và cách làm việc của tòa "có thể bị đặt dấu hỏi".

Libya không công nhận ICC, cũng như đa số các nước châu Phi và Hoa Kỳ, và sẽ không quan tâm đến bất kỳ tuyên bố nào của tòa, ông nói thêm.

'Vòng trong'

Ông Moreno-Ocampo nói sau khi xem xét hơn 1.200 hồ sơ và cuộc phỏng vấn với những nhân vật thuộc 'vòng trong' và nhân chứng, văn phòng của ông có chứng cứ cho thấy ông Gaddafi đã "đích thân ra lệnh tấn công vào dân thường không có vũ khí".

"Các lực lượng của ông ta tấn công vào thường dân Libya ở trong nhà của họ và ở nơi công cộng, dùng đạn thật để bắn vào những người biểu tình, dùng vũ khí hạng nặng với những người dự đám tang, và dùng các tay súng bắn tỉa để hạ sát những người đi lễ ở các ngôi đền," ông nói tại một cuộc họp báo ở La Hague.

"Chứng cứ cho thấy những vụ đàn áp như vậy vẫn đang xảy ra ngay lúc này tại những khu vực do ông Gaddafi kiểm soát. Các lực lượng của ông Gaddafi đã lên danh sách những người bj cho là chống đối, những người này đang bị bắt, bị bỏ tù ở Tripoli và bị tra tấn," ông Moreno-Ocampo nói.

Trưởng công tố của ICC nói Đại tá Gaddafi đã "phạm tội ác với mục đích duy trì hoàn toàn quyền lực ".

"Chứng cứ cho thấy ông Gaddafi dựa vào những người thân cận để thực thi một chính sách có hệ thống đàn áp bất kỳ ai thách thức quyền lực của ông ta."

"Người con thứ của ông là Saif al-Islam, là Thủ tướng bán chính thức, và Sanussi, em rể của ông Gaddafi là cánh tay phải của ông ta - kẻ hành quyết, giám đốc ngành tình báo. Ông ta đã trực tiếp chỉ huy một số vụ tấn công."


Ba người "tổ chức các cuộc họp để lên kế hoạch và chỉ huy các chiến dịch", ông Moreno-Ocampo nói.

"Văn phòng chúng tôi thu thập chứng cứ trực tiếp về các lệnh do chính ông Muammar Gaddafi ban hành, chứng cứ trực tiếp việc ông Saif al-Islam tổ chức tuyển mộ lính đánh thuê, và chứng cứ trực tiếp về sự tham gia của ông Sanussi trong các vụ tấn công người biểu tình."

Các cáo trạng áp dụng từ 15/2, khi bắt đầu các cuộc biểu tình chống chính phủ. Khoảng 500-700 người được biết đã bị thiệt mạng chỉ trong một tháng đó.

Một cuộc điều tra do Hội đồng Nhân quyền LHQ thành lập dự kiến sẽ nộp phúc trình cho Hội đồng Bảo an LHQ vào ngày 7/6.

Ông Moreno-Ocampo nói ông hành động theo Nghị quyết 1970 của Hội đồng Bảo an, qua đó tình hình ở Libya được chuyển tới ICC, và nhấn mạnh nhu cầu đưa những người đã tấn công vào thường dân ra trước công lý.

Các chánh án nay có thể chấp nhận yêu cầu của bên công tố, bác bỏ, hoặc yêu cầu bổ sung thêm thông tin.

Đây là lần thứ hai ICC tìm cách ra trát lệnh bắt một người đang là nguyên thủ quốc gia. Trước đây Tổng thống Sudan, ông Omar al-Bashir, đã bị dẫn độ vì tội ác diệt chủng ở Darfur.

BBC

[Tigon]

Tư lệnh quân đội Anh, Tướng David Richards .

Tư lệnh các lực lượng quân sự Anh David Richards kêu gọi NATO hãy nới rộng phạm vi hoạt động nhắm vào các mục tiêu ở Libya, giữa lúc giới hữu uqn lo sợ cuộc tranh chấp có thể đưa đến tình trạng bế tắc.

Đại tướng David Richards nói với tờ Sunday Telegraph rằng có nguy cơ cuộc tranh chấp sẽ dẫn tới chỗ lãnh đạo Libya Moammar Gadhafi bám víu lấy quyền lực, nếu NATO không ra tay mạnh bạo hơn.

Ông Richards nói NATO hiện không tấn công các mục tiêu cấu trúc hạ tầng tại Libya, nhưng liên minh quân sự này cần xét tới việc nới rộng phạm vi để tấn công các mục tiêu khác, đồng thời gia tăng cường độ của chiến dịch quân sự của liên minh.

Các hạn chế do các nước thành viên NATO áp đặt chỉ cho phép lực lượng liên minh tấn công các mục tiêu đặt ra một mối đe dọa trực tiếp đối với thường dân Libya.

Các giới chức Libya đã tố cáo NATO là vi phạm sự ủy nhiệm đó, bằng cách phát động các cuộc tấn công nhằm sát hại Đại Tá Gadhafi.

Phe nổi dậy Libya bắt đầu cuộc nổi dậy chống ông Moammar Gadhafi hồi tháng Hai.

NATO đã khởi sự hậu thuẫn họ bằng các cuộc không kích vào tháng Ba.

VOA