Phần 1
Trong hai tuần vừa qua ở Việt Nam đă bùng lên nhiều cuộc biểu t́nh lớn tại Hà Nội, Saigon, và nhiều thành phố khác. Những người đi biểu t́nh đă trương lên những biểu ngữ và hô lên những khẩu hiệu chống Luật Đặc Khu Kinh Tế nhắm cho thuê đất một thời gian rất dài lên đến 99 năm và Luật An Ninh Mạng nhắm kiểm soát việc sử dụng các mạng thông tin hầu tiêu diệt quyền tự do ngôn luận. Một vài biểu ngữ và bích chương kêu gọi dân chống lại chế độ cộng sản.
Những cuộc biểu t́nh này, lớn chưa từng thấy kể từ khi CSVN lên nắm quyền cai trị đất nước từ 1975, đánh dấu khởi đầu của một cuộc cách mạng Mùa Hè ở Việt Nam. Có rất nhiều dấu hiệu cho thấy rằng cuộc cách mạng dân chủ này có nhiều hi vọng thành công. Như chúng ta sẽ thấy trong bài phân tách này, cuộc Cách Mạng Mùa Hè 2018 ở Việt Nam khác với cuộc cách mạng Mùa Hè 1989 tại Trung Quốc, mặc dù cả hai có cùng một mục tiêu giống nhau: chống nô lệ độc tài, xây dựng tự do dân chủ.
Tại sao cuộc Cách Mạng Mùa Hè ở Trung Quốc thất bại?
Cuộc cách mạng dân chủ ở Trung Quốc bắt đầu với những cuộc biểu t́nh của sinh viên vào cuối năm 1986 và đầu năm 1989 v́ sự bất măn với t́nh trạng tham nhũng lớn lao và lan rông ở cấp cao trong chính phủ, con cái những viên chức này được hưởng nhiều đặc ân, ngân sách thiếu hụt kinh niên, nạn lạm phát đáng kể (40% - 50% hàng năm), và chênh lệch giầu nghèo quá lớn trong xă hội. Cuộc cách mạng này bùng nổ lớn vào ngày 17-4-1989 khi khoảng 600 giáo sư và sinh viên đến đặt ṿng hoa tại Quảng Trường Thiên An Môn để tưởng niệm cố Tổng Bí Thư Cộng Sản Trung Quốc Hu Yaobang, một người chủ trương cải cách, vừa qua đời trước đó hai ngày. Nhiều sinh viên khác đă kéo đến tham dự ngày càng đông trong bảy tuần lễ liên tiếp. Đoàn người biểu t́nh đ̣i hỏi chánh quyền đánh giá lại di sản của Ô. Hu Yaobang, các viên chức chánh quyền phải kê khai lương bổng và tài sản, băi bỏ chánh sách kiểm duyệt báo chí, tăng lương cho những nhà trí thức, và tăng ngân sách quốc gia về giáo dục.
Chánh quyền lên án những cuộc biểu t́nh, ban bố t́nh trạng khẩn trương và ra lệnh thiết quân luật vào ngày 20-5-1989. Tuy nhiên những biện pháp này không những vô hiệu mà c̣n làm tăng sự ủng hộ của dân chúng đối với sinh viên. Ngoài ra cuộc viếng thăm Trung Quốc của Chủ Tịch Nga Xô Mikhail Gorbachev trùng hợp vào thời gian này làm tăng khí thế của sinh viên. Sau cùng bực bội đối với cuộc biểu t́nh kéo dài, bị làm nhục và lo sợ ngày càng nhiều người ủng hộ phong trào dân chủ, vào ngày 3 và 4, tháng 6, 1989 Ô. Deng Xiaoping, mặc dầu đă về hưu nhưng vẫn sử dụng quyền lực ở hậu trường, theo phe cứng rắn, ra lệnh cho quân đội với 250,000 binh sĩ, hàng trăm xe tăng và xe bọc sắt vây Quảng Trường Thiên An Môn và bắn vào sinh viên để giải tán đám biểu t́nh ôn ḥa. Trước đó, hàng trăm sĩ quan cao cấp trong quân đội đă viết thư cho Thủ Tướng Trung Quốc Lư Bằng từ chối không điều động quân để giết sinh viên.
Một trong những lư do chính làm cho cuộc Cách Mạng Mùa Hè 1989 tại Trung Quốc thất bại là v́ phong trào dân chủ không tiếp cận tới được giới nông dân và được khối lượng người rất lớn này hưởng ứng. Mặc dù nông dân quan tâm đến nạn tham nhũng lan rộng khắp nơi, lợi tức suy giảm, và t́nh trạng bất b́nh đẳng giữa các vùng, nông dân Trung Quốc, một giai cấp rất nghèo, hài ḷng với cải cách kinh tế bắt đầu từ 1979 do Ô. Đặng Tiểu B́nh khởi xướng. Phần lớn những người tham dự biểu t́nh ở Bắc Kinh là sinh viên, giáo chức và một số công nhân trong thành phố. Cuộc biểu t́nh ở Bắc Kinh được ủng hộ của hàng triệu người ở 80 thành phố, nhưng vẫn thiếu vắng khối nông dân. Những người lính bắn vào đám đông sinh viên từng là những nông dân.
Sinh viên Trung Quốc chủ trương đấu tranh bất bạo động v́ không đủ lực lượng đối phó với quân đội. Mặt khác sinh viên e ngại rằng bạo động sẽ là cái cớ để chính quyền đàn áp và tin tưởng rằng những sự khác biệt với nhà cầm quyền hiểu biết có thể giải quyết một cách ôn ḥa. Sinh viên tổ chức biểu t́nh tuần hành với 10,000 người đạp xe đạp và tuyệt thực vào lúc Chủ Tịch Xô Viết Mikhail Gorbachev đến Bắc Kinh. Chính cuộc tuyệt thực đă kích động và lôi kéo công nhân thành phố nhập cuộc.
Khối sinh viên là những người ủng hộ dân chủ, nhưng không có ai là chính thức là người người lănh đạo. Bên trong nôi bộ khối sinh viên có những khác biệt về chiến lược và tư tưởng. Giữa các nhóm sinh viên nẩy sinh ra những va chạm, đặc biệt giữa Bộ Chỉ Huy ở Quảng Trường Thiên An Môn và Liên Hiệp Đoàn Kết Sinh Viên Đại Học Tự Trị. Ngoài ra, về sau có một vài nhóm riêng biệt khác tham gia phong trào, nhưng độc lập với khối sinh viên, như trí thức, kư giả, công nhân, nên việc phối hợp chiến lược càng trở nên khó khăn.
Theo hai sử gia về xung đột bất bạo động Gene Sharp và Bruce Jenkins, cuộc biểu t́nh ở Quảng Trường Thiên An Môn cho chúng ta hai bài học chiến lược: (1) Chiếm cứ một địa điểm cụ thể dù mang ư nghĩa quan trọng luôn luôn là một rủi ro đối với những người biểu t́nh. Tôi hoàn toàn đồng ư về nhận xét này. Chiếm cứ một địa điểm th́ dễ nhưng giữ được là rất khó. Nó sẽ trở thành một mục tiêu cố định để chánh quyền dễ dàng tấn công và giải tán; (2) Thất bại trong việc động viên những người trong chánh quyến nhưng bất hợp tác với chánh quyền, bao gồm nhân viên dân sự, quân đội, cảnh sát, công nhân trong ngành viễn thông và chuyên chở.
Mặc dù, cuộc Cách Mạng Mùa Hè 1989 ở Trung Quốc thất bại, nhưng ngọn lửa cách mạng vẫn cháy trong tim những người ưa chuộng tự do ở Trung Quốc. Cuộc Cách Mạng Mùa Hè ở Trung Quốc gây ra chấn động trên toàn thế giới, đặc biệt là trong khối cộng sản. Cuộc cách mạng này đă giúp những cuộc cách mạng khác ở Đông Âu thành công và không đổ máu, ngoại trừ ở Romania.
Tổng Thống Nga Xô Mikhail Gorbachev từ chối gửi quân đội Nga giúp các nước Đông Âu dẹp loạn. Lănh tụ cộng sản Đông Đức Erich Honecker chủ trương dùng giải pháp Công Trường Thiên An Môn để dẹp biểu t́nh tại Leipzig và Đông Bá Linh, nhưng đă bị chính những cố vấn, kể cả Bộ Trưởng Công An Erick Mielke, can ngăn v́ “không thể đánh đập hàng trăm ngàn người”. Kết quả là Bức Tường Bá Linh sụp đổ vào ngày 9-11-1989 và 11 tháng sau nước Đức thống nhất.
Tại sao cuộc cách mạng Mùa Hè ở Việt Nam sẽ thành công?
Ngắn gọn, cuộc Cách Mạng Mùa Hè ở Việt Nam, đă bắt đầu từ 10-6-2018, có nhiều lợi điểm so với cuộc Cách Mạng 1989 ở Trung Quốc để thành công.
Thật vậy, những cuộc biểu t́nh trong hai tuần vừa qua tại nhiều tỉnh lớn, nhỏ ở Việt Nam cho thấy một điều rất thích thú là những người tham gia thuộc mọi lớp tuổi và giới tính: già, trẻ, lớn, bé, đàn ông, đàn bà, thuộc mọi giai cấp trong xă hội: thanh niên, học sinh, sinh viên, các bà nội trợ, công nhân, tu sĩ, dân oan bị cướp đất, nghệ sĩ, những người b́nh thường trong xă hội. Những cuộc biểu t́nh ở B́nh Thuận gồm toàn dân địa phương, phần lớn sống về nghề đánh cá. Điều này chứng tỏ rằng chế độ CSVN hiện nay đă gây chiến với toàn bộ dân Việt. Có những nơi toàn bộ nhà thờ gồm hàng ngàn người kéo nhau đi biểu t́nh một cách trật tự và ôn ḥa. Họ vừa đi vừa hát:
“Trả lại đây cho nhân dân tôi
Quyền tự do, quyền con người
Quyền được nh́n, được nghe, được nói
Quyền được chọn chân lư tự do
Quyền xóa bỏ độc tài độc tôn…”
Một cuộc biểu t́nh nhỏ bao gồm khoảng 30 công dân b́nh thường, gồm cả nam và nữ, thuộc Quân 12 của Hà Nội, mặc cùng một loại áo chui đầu mầu lá mạ, đến trước dinh thự của ông Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng biểu t́nh một cách ôn ḥa, trật tự, nhưng ồn ào. Họ nói vọng vào trong dinh rằng “Tham nhũng nhiều quá làm mất nước Bác Trọng ơi”, “Trả tài sản, trả nhà cho dân, Bác Trọng ơi”, “Bác vô tâm vô cảm với dân”, “Cứu dân, cứu nước Bác Trọng ơi”, “Chánh quyền Quận 12 cướp hết tài sản của dân rồi, Bác Trọng ơi.” An ninh đồng phục và thường phục có mặt, ngăn cản không cho dân đến sát hàng rào, nhưng không giải tán đám đông theo những h́nh ảnh thu nhận được trong hơn 11 phút.
Một điều rất đáng chú ư chưa bao giờ xảy ra trong thời gian gần đây là những cuộc biểu t́nh này không có ai lănh đạo cả. Một lư do rất giản dị là CSVN đă bắt giam vào trong tù gần 200 tù nhân lương tâm. Những người đă từng tranh đấu, hết hạn tù, đều bị công an canh gác không cho ra khỏi nhà hoặc thậm chí khóa cửa từ bên ngoài để nội bất xuất, ngoại bất nhập. Đó là trường hợp của LS Lê Thị Công Nhân.
Nhân dân tự động kết hợp cùng nhau tham gia biểu t́nh. Có những cuộc biểu t́nh dài đến hơn một cây số. Tại sao những người dân b́nh thường lại có thể làm nên phép lạ đến như vậy? Chính những vũ khí ác độc chính quyền trao cho người dân tạo nên phép lạ này. Họ đă động đến nọc của toàn dân Việt Nam khi đưa ra Luật An Ninh Mạng và Luật Đặc Khu Kinh Tế. Luật An Ninh Mạng nhắm bịt miệng dân để bảo vệ đảng, bảo vệ những kẻ tham nhũng. Chính Ông Nguyễn Phú Trọng đă phải xác nhận như thế. Luật Đặc Khu Kinh Tế nhắm cho Tầu thuê đất 99 năm ở ba vị trí chiến lược của Việt Nam: Vân Đồn, Bắc Văn Phong và Phú Quốc.
Đối với toàn dân Việt Nam, trong và ngoài nước, Trung Quốc là kẻ thù truyền kiếp. Trước những hành động bán nước cầu vinh của CSVN liên tiếp từ khi có Mật Ước Thành Đô 1990 đến nay, trước sự bất lực của CSVN đối với việc lấn chiếm lănh hải của Việt Nam và chém giết ngư dân Việt ở Biển Đông, dân Việt Nam không thể chấp nhận được sự ươn hèn của các nhà lănh đạo CSVN. Chính nguy cơ mất nước cho giặc Tầu, Việt Nam trở thành một Tây Tạng thứ hai, làm cho toàn thể dân Việt vùng dậy, đoàn kết chống ngoại xâm. Cuộc Cách Mạng Mùa Hè 1989 tại Trung Quốc không có yếu tố cực kỳ quan trọng này.
Cho đến nay, chánh quyền CSVN đă không ra lệnh giải tán những cuộc biểu t́nh ôn ḥa. Tuy nhiên họ cho công an mặc thường phục trà trộn trong các đoàn biểu t́nh, theo dơi những người “lănh đạo”, bắt giữ và đưa những người này về đồn công an để đánh đập và ép cung. Tuy nhiên biện pháp hèn hạ và bất hợp pháp này chỉ làm cho dân chúng căm giận thêm và nh́n chánh quyền và công an như những công cụ của Trung Quốc.
Một yếu tố vô cùng thuận lợi khác mà cuộc Cách Mạng Mùa Hè 1989 tại Trung Quốc không có là phương tiên truyền thông tiến bộ như ngày nay với Facebook, YouTube, Internet, điện thoại di động. Mọi người trên thế giới có thể liên lạc với nhau trong nháy mắt, nói chuyện nửa ṿng trái đất không tốn một xu. Đặc biệt với YouTube, người ta có thể thấy đầy đủ những cuộc biểu t́nh ở Việt Nam. Nói chung các mạng xă hội là một yếu tố thuận lợi cho cuộc cách mạng mà cách đây ba thập niên chưa có. Cũng chính v́ lư do này mà CSVN đưa ra Luật An Ninh Mạng.
Cuộc cách mạng nào mà không cần tiền v́ người cần làm biểu ngữ, in truyền đơn, mua loa phóng thanh, điện thoại, chi phí di chuyển, … CSVN không những trù dập những người đấu tranh cho tự do dân chủ, mà chúng c̣n trả thù cả những người trong gia đ́nh, làm cho mất việc làm, không cho con cái đi học, … Việc chuyển tiền ngày nay khá dễ dàng. Có nhiều tổ chức và cá nhân hải ngoại và ở ngay trong nước đă chuyển tiền về để yểm trợ cho những gia đ́nh bị CSVN đầy đọa, những nhà tranh đấu cho tự do và công bằng xă hội và những nạn nhân bị công an đánh đập.
Nếu nh́n vào đám đông biểu t́nh chúng ta sẽ không thể nhận ra ai thuôc giới nghệ sĩ. Nhưng không có sự tham gia của nghệ sĩ sẽ không có cách mạng. Họ thuộc một trong sáu người cần để khởi đầu cho bất cứ một cuộc cách mạng nào: (1) Nhà hoạt động; (2) Trí thức; (3) Nghệ sĩ; (4) Người trong cuộc biết rơ guồng máy cai tri; (5) Thành viên ưu tú bất măn trong xă hội; và (6) Quần chúng.
Giới nghệ sĩ đă đóng đóng góp rất nhiều cho cuộc Cách Mạng Mùa Hè đă bắt đầu ở Việt Nam. Ảnh hưởng của khối nghệ sĩ này rất to lớn nhưng có thể chúng ta chưa chú ư đến. Tôi muốn nói sự đóng góp vô cùng quư báu của các nhạc sĩ Việt Khang, Trúc Hồ, Nguyệt Ánh, Phan Văn Hưng, Việt Dũng, Nguyễn Xuân Tân, Nguyễn Đức Quang, Trầm Tử Thiêng, Anh Bằng, Trần Huân, Kiên Thanh. Những bài hát cách mạng đă phá vỡ sự vô cảm của nhiều người Việt và động viện ḷng yêu nước của hàng triệu người. Một số bài hát này gồm Việt Nam Tôi Đâu, Trả Lại Cho Dân, Tôi Vẫn Mơ Một Ngày Về, Chúng Đi Buôn, Đáp Lời Sông Núi, Dậy Mà Đi, Phải Lên Tiếng, Triệu Con Tim, Hát Cho Ngày Saigon Quật Khởi, Thề Không Phản Bội Quê Hương, … Chúng ta đă nghe thấy những người biểu t́nh đă hát một số bài này.
Ngoài ra, chúng ta c̣n thấy nhiều bài thơ đầy cảm súc sáng tác trong thời gian gần đây để kích động ḷng yêu nước, ca ngợi cách mạng như Tổ Quốc Lâm Nguy và Xuống Đường Đi của Trần Quốc Bảo, Ngủ của Thùy Dung, Hăy Chụp H́nh Giùm Tôi của Trần Văn Lương. Khi đang viết bài này tôi cón nhận được một câu ca dao đầy ư nghĩa dưới đây của Phong Trào Dân Trị:
Đánh cho chết thói cuồng ngông,
Đánh cho chúng biết đàn ông nước nhà,
Đánh cho chết thói gian tà,
Đánh cho chúng biết đàn bà nước Nam.
Ngược lại, phe chính quyền cộng sản không sản xuất được một bài hát nào, câu thơ nào hay một bích chương trong thời gian gần đây để ca ngợi chế độ độc tài cộng sản hay thiên đường XHCN. Rơ ràng họ đang thua đậm trên mặt trận dân vận và văn hóa.
Một điều đáng ca ngợi là những người biểu t́nh đă mang nhiều bích chương và biểu ngữ rất chuẩn mực, tŕnh bày sáng sủa và đẹp đẽ. Điều này làm tăng sức mạnh của biểu t́nh. Tuy nhiên những cuộc biểu t́nh c̣n thiếu những biểu ngữ và bích chương bằng tiếng Anh (ngoại ngữ phổ thông nhất hiện nay) để vận động sự hỗ trợ của thế giới bên ngoài. Phải có người có đầu óc họa sĩ và hiểu biết về Photoshop mới làm được những bích chương mỹ thuật và ư nghĩa. Trong đó phải kể đến những bích chương như “Nó cấm lên mạng th́ ta xuống đường,” “Cho thuế đất 99 năm là bán nước,” “Phản đối lưỡi ḅ Trung Quốc,” “Không đặc khu, không Trung Quốc,” “An ninh mạng thế giới, an ninh mạng Việt Nam,” Hăy dậy đi hỡi đồng bào ơi,” “Cây dù không làm chính trị,” “Luật An Ninh Mạng – Vietnam Cybersecurity Law.”
Luật Đặc Khu Kinh Tế và An Ninh Mạng chỉ là những điểm và là ng̣i nổ. Diện là cuộc cách mạng dân chủ. Hiện nay cuộc Cách Mạng Mùa Hè của Việt Nam c̣n thiếu một biểu hiệu cho mục tiêu cách mạng chung: dân chủ, tư do, no ấm, công bằng xă hội. Trong khi chờ đợi, một số người đă dùng cờ ngũ sắc do LM Nguyễn Văn Lư khởi xướng.
Cuộc nổi dậy của dân Việt ở trong nước đă nhận được sự ủng hộ nhiệt t́nh của người Việt khắp nơi ở nước ngoài. Nhiều cuộc biểu t́nh chống CSVN đă diễn ra ở nhiều tiểu bang của Hoa Kỳ, Canada, Úc, Pháp, Anh, Ba Lan, Na Uy, Nhật, Đài Loan, Đại Hàn, và Phi Luật Tân. Chưa bao giờ người ta chứng kiến hiện tượng phản kháng chế độ CSVN lớn lao như vậy.
Môi trường chính trị ở Việt Nam hiện nay rất thuận lợi cho cuộc cách mạng dân chủ. Về mặt nội bộ, Đảng CSVN đă rạn nứt thành nhiều nhóm khác nhau về quyền lợi, chứ không phải v́ lư tưởng. Họ c̣n lư tưởng nào đâu để mà khác biệt. Guồng máy chính trị ngày càng ph́nh to ra, trở nên nặng nề và tốn kém. Chế độ CSVN tin rằng nếu nuôi dưỡng được guồng máy này, đảng sẽ vĩnh viễn tồn tại, nhưng họ quên rằng chỉ có dân mới bảo vệ được đảng mà thôi. Cựu Tổng Bí Thư Lê Khả Phiêu, trước thềm Hội Nghị Trung Ương 6 đă tuyên bố phải cách mạng bộ máy chính trị, không có đường lùi. Bộ máy đă tŕ trệ, chưa nói đến con người. Không ít người toàn ngồi chơi không.
Ngân sách quốc gia phải dành ra 82.1% để trả lương cho viên chức, cán bộ, quân đội và khoảng 5 triệu đảng viên cộng sản. Phần c̣n lại khoảng 17.9% dành cho đầu tư phát triển. Tuy vậy, v́ quá nhiều người trong sổ lương của nhà nước, ngân sách quốc gia chia ra cho họ không đủ sống, nên mạnh ai “kiếm chác” thêm bên ngoài, tạo ra tham nhũng. Chính quyền thỉnh thoảng lại tăng thuế, bắt dân vô tội è cổ ra nuôi bộ máy chính trị gồm cả 205 tướng công an để đàn áp dân. Bất công ngày càng chồng chất.
Về mặt quốc tế, giản dị là chế độ CSVN hiện nay bị cô lập từ mọi phía. Những lănh tụ CSVN với âm mưu bán nước cầu vinh, đă nhượng bộ, chịu nhục với Trung Quốc nhiều lần khiến dân Việt tức giận và bất măn, nhưng vẫn chưa làm hài ḷng một đồng chí tham lam. Nga đă bỏ rơi Việt Nam khi tuyên bố ủng hộ Trung Quốc ở Biển Đông. Hai nước kế cận là Campuchia và Lào đều theo Trung Quốc về vấn đề Biển Đông. Kể từ ngày Ô. Nguyễn Phú Trọng ra lệnh cho bắt cóc Ô. Trịnh Xuân Thanh ở Đức, uy tín của Việt Nam xuống dốc thê thảm đối với thế giới, đặc biệt là Âu Châu. Việt Nam chỉ c̣n một đồng minh thân thiết duy nhất là Cuba. Nhưng quốc gia này không thể tự lo cho chính họ nói chi là giúp Việt Nam, ngoại trừ cho phép những lănh tụ Việt Nam đến tị nạn chính tri khi có biến. Mỹ xem ra sẵn sàng giúp đỡ Việt Nam nhưng với những điều kiện khó nuốt đối với những lănh tụ đang sa cơ thất thế là tôn trọng nhân quyền và tự do tôn giáo.
Lịch sử cho thấy rằng những lănh tụ độc tài ít khi nào chịu nhả quyền hành và lợi ích đang nắm trong tay. Do đó những cuộc cách mạng khó có thể kết thúc trong ḥa b́nh. Nhưng vào lúc tuyệt vọng, cuộc thương thuyết cuối cùng có thể đưa đến thay đổi nhanh chóng như trường hợp của cựu Tổng Thống Eduard Shevarnadze của Georgia, nguyên tổng bí thư của Đảng Cộng Sản Georgia, đă đồng ư từ chức trong một cuộc Cách Mạng Mầu Hồng ôn ḥa vào 2003. Lịch sử gần đây cho thấy đây không phải là trường hợp ra đi ổn thỏa duy nhất.
Bookmarks