Bà Aung San Suu Kyi đi thăm Ấn Độ
Lư Anh
Nhận lời mời của TTg Ấn Độ Manmohan Singh, ngày 13/11/2012, bà Aung San Suu Kyi, lănh tụ dân chủ Miến Điện, Khôi nguyên Nobel Ḥa B́nh năm 1991, đă đến New Delhi dự lễ kỷ niệm 123 năm ngày sinh vị Thủ tướng đầu tiên của Cộng ḥa Ấn Độ là ông Jawaharlal Nehru, tổ chức vào ngày 14/11/2012.
Trong chuyến đi này, bà Suu Kyi cũng đă trở lại Lady Shri Ram College for Women, ngôi trường bà từng học thời Trung học. Bà con ghé thăm thành phố Bangalore - trung tâm kỹ thuật thông tin của Ấn Độ; cùng một số vùng nông thôn trong bang Andhra Pradesh để nghiên cứu các chương tŕnh phát triển nông thôn và quyền lợi của người phụ nữ. Trong những ngày ở Ấn Độ, bà Aung San Suu Kyi đă được các vị lănh đạo cao cấp của Ấn Độ, trong đó có TTg Manmohan Singh, Chủ tịch Đảng Quốc Đại Sonia Gandhi cùng nhiều vị khác, đón tiếp nồng nhiệt.
Trước khi lên đường đi Nerw Delhi, bà Aung San Suu Kyi nói với kư giả tờ The Hindu của Ấn Độ rằng, bà cảm thấy buồn v́ trước đây chính phủ Ấn Độ muốn có quan hệ tốt với nhà cầm quyền quân phiệt, đă không ủng hộ cuộc vận động dân chủ của Miến Điện, cũng như bản thân bà.
Giới b́nh luận chính trị cho rằng chuyến đi Ấn Độ của bà Aung San Suu Kyi lần này nhằm gỡ bỏ những thành kiến giữa cá nhân bà và phe dân chủ Miến Điện với nhà cầm quyền Ấn Độ, đồng thời tăng thêm quan hệ ngoại giao và giữa 2 nước Miến Điện và Ấn Độ.
Tiến sĩ Uday Bhan Singh, làm việc tại Sở nghiên cứu Bộ Quốc pḥng Ấn Độ, nói: “Ấn Độ và Miến Điện có 1600km biên giới đường bộ, các bang ở miền đông bắc Ấn Độ cũng rất gần Miến Điện. Với hoàn cảnh đó, chúng ta càng có thể hiểu biết nhau hơn. Khi Miến Điện gặp phải một vấn đề nan giải nào đó, Ấn Độ có thể giúp đỡ giải quyết, c̣n dễ dàng và tốt đẹp hơn Trung Quốc”.
Nhiều nhà quan sát cho rằng, với chính sách hướng về phía đông để kềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc, Ấn Độ cần quan hệ chặt chẽ với Miến Điện, đặc biệt là phải tăng cường quan hệ hợp tác kinh tế và chiến lược giữa hai nước.
Sau khi TT Thein Sein lên cầm quyền thực hiện một số chính sách nhằm cải cách kinh tế và chính trị, bước đầu tiến lên con đường dân chủ, được các nước phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ, gỡ bỏ lệnh trừng phạt, Miến Điện ngày càng được nhiều nước trên thế giới chú ư đến. Miến Điện là quốc gia có nhiều tài nguyên thiên nhiên, Ấn Độ là nước láng giềng, không thể bỏ qua cơ hội “giúp người lợi ḿnh”. Địa lư chiến lược của Miến Điện có tầm quan trọng đối với Ấn Độ, qua đó, các nhà quan sát nhận định chuyến viếng thăm Ấn Độ của bà Aung San Suu Kyi có thể giúp cho quan hệ giữa Miến Điện và Ấn Độ ngày càng phát triển tốt đẹp hơn.
Tại Ấn Độ, ngoài việc diễn thuyết tại lễ kỷ niệm sinh nhật thứ 123 của cố TT Jawaharlal Nehru, bà Aung San Suu Kyi c̣n gặp một số nhà chính trị hàng đầu ở Ấn Độ, dự một cuộc họp ngắn với các nhà hoạt động dân chủ người Miến Điện ở New Delhi. Bộ Ngoại giao Ấn Độ đánh giá chuyến thăm của bà là cơ hội tốt để củng cố quan hệ song phương. Họ nói chuyến thăm của bà Aung San Suu Kyi nằm trong chương tŕnh đón tiếp các nhà lănh đạo cấp cao Miến Điện của chính phủ Ấn Độ.
Ông Bharat Karnad thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách ở New Delhi nói Ấn Độ sẽ cư xử tốt đẹp với Miến Điện. Ông cho biết: “Chuyến thăm này tuy đầm ấm, thân mật, nhưng Ấn Độ sẽ không có ư kiến ǵ về tương lai chính trị của bà Aung San Suu Kyi hay Liên minh Quốc gia v́ Dân chủ do bà lănh đạo. Tôi cho rằng chính phủ Ấn Độ sẽ không đánh liều một lần nữa bằng cách lánh xa các tướng lănh quân sự của Miến Điện như trước kia đă xa lánh bà Aung San Suu Kyi và Liên minh Quốc gia v́ Dân chủ của bà”.
Các nhà dân chủ Miến Điện mong rằng, Ấn Độ mời bà Aung San Suu Kyi đến New Delhi không phải chỉ để ḥa giải những hiểu lầm trước kia. Họ muốn Ấn Độ đóng một vai tṛ lớn hơn trong việc hỗ trợ Miến Điện trên con đường dân chủ hóa. Phía Ấn Độ đề nghị trợ giúp tiến tŕnh dân chủ hóa ở Miến Điện, đào tạo các nhà lập pháp và thành lập một hệ thống Nhân quyền Toàn quốc. Miến Điện gửi các kư giả sang Ấn Độ t́m hiểu thể chế dân chủ ở đất nước có nhiều bộ tộc và tôn giáo khác nhau đă hoạt động như thế nào?
Ông Tint Swe, cựu dân biểu trong Liên minh Quốc gia v́ Dân chủ, từng sống lưu vong ở New Delhi 20 năm, cảm thấy chuyến đi này đem lại một tia hy vọng. Ông Swe nói: “Tại sao không thể coi đó là đường lối chính phủ Ấn Độ muốn thay đổi Miến Điện? Chúng ta muốn những điều tốt đẹp nhất từ Ấn Độ: kinh doanh, thương mại, đầu tư... nhưng trước hết phải là các khái niệm dân chủ. Các hoạt động kinh doanh của Ấn Độ tại Miến Điện phải minh bạch hơn và có nhiều trách nhiệm đối với Miến Điện. Chúng ta cũng cần học tập nền giáo dục tốt của Ấn Độ...”.
Diễn thuyết tại lễ kỷ niệm sinh nhật cố TTg Neru
Năm 1960, bà Khin Kyi, phu nhân của tướng Aung San, sau khi chồng bị ám sát, được cử đến New Delhi làm Đại sứ Miến Điện tại Ấn Độ, cô nữ sinh Aung San Suu Kyi, 15 tuổi, cũng theo mẹ sang Ấn Độ. Bốn năm sau, khi tốt nghiệp Trung học tại trường Lady Shri Ram College for Women, Aung San Suu Kyi sang Anh Quốc ở St Hugh's College, Đại học Oxford.
Trong 4 năm ở Ấn Độ, bà Aung San Suu Kyi có quan hệ mật thiết với phong trào đấu tranh giành độc lập và cuộc vận động dân chủ ở Ấn Độ do cố TTg Jawaharlal Nehru lănh đạo. Bà nói các nhà lănh đạo cuộc đấu tranh giành độc lập ở Ấn Độ như Mahatma Gandhi và Jawaharlal Nehru đă có ảnh hưởng lớn đối với bà. Từ khi bà tham gia vào cuộc vận động dân chủ ở Miến Điện, thời gian đầu chính phủ Ấn Độ ủng hộ bà. Năm 1993, khi bà đang bị giam lỏng, chính phủ Ấn Độ không c̣n ủng hộ cuộc vận động dân chủ ở Miến Điện, xa lánh Liên minh Quốc gia v́ Dân chủ (National League for Democracy –NLD) do bà lănh đạo. Ấn Độ chuyển hướng sang quan hệ tốt đẹp với nhà cầm quyền quân phiệt Miến Điện, để tranh giành quyền lợi với Trung Quốc là nước đang được Miến Điện cung cấp năng lượng và hy vọng Miến Điện giúp đỡ Ấn Độ kiểm soát các nhóm nổi dậy hoạt động dọc theo đường biên giới chung ở miền đông bắc Ấn - Miến.
Từ ngày Miến Điện có những thay đổi lớn chính trị, được các nước phương Tây gỡ bỏ lệnh trừng phạt, nhiều nước trên thế giới ngày càng quan hệ mật thiết với Miến Điện, Ấn Độ cũng muốn hàn gắn lại quan hệ với Liên minh Quốc gia v́ Dân chủ và có quan hệ tốt với chính phủ Miến Điện do TT Thein Sein lănh đạo. Tháng 05/2012, TTg Ấn Độ Manmohan Singh khi đến công du đất nước Miến Điện bắt đầu đổi mới đă hội đàm với bà Suu Kyi và mời bà diễn thuyết trong buổi lễ kỷ niệm ngày sinh nhật cố TTg Nehru vào tối 14/11.
Nói trước một số đông cử tọa, trong bài diễn thuyết của ḿnh, bà Aung San Suu Kyi ca ngợi các nhà lănh đạo phong trào giải phóng dân tộc Ấn Độ luôn luôn là tấm gương sáng đồng thời là nguồn cảm hứng tiếp sức cho bà trong cuộc đấu tranh dân chủ tại Miến Điện. Nghĩ đến cuộc đời đấu tranh cho Ấn Độ độc lập của cố TTg Jawaharlal Nehru, từng bị tù đày và giam cầm một thời gian dài, bà thấy có nhiều điểm giống như bản thân bà từng trải qua.Tuy vậy, bà đă không nén được những lời phê phán chính phủ Ấn Độ đă phản lại cuộc vận động dân chủ của Miến Điện và bản thân bà. Aung San Suu Kyi nói bà rất buồn v́ trong vài chục năm qua quan hệ giữa Ấn Độ với cuộc đấu tranh dân chủ của Miến Điện đă nguội lạnh.
Bà nói: “Chúng tôi chưa đạt được mục tiêu chính của cuộc vận động dân chủ. Hiện nay đang ḍ dẫm từng bước. Chúng tôi hy vọng trong giai đoạn cuối cùng vô cùng gian khổ này, nhân dân và chính phủ Ấn Độ ủng hộ chúng tôi. Điều khiến tôi đau buồn nhất, khi chúng tôi gặp muôn vàn khó khăn, chúng tôi lại phải xa rời Ấn Độ, hoặc nói ngược lại Ấn Độ đă xa lánh chúng tôi! Tuy nhiên, trước sau tôi vẫn tin vào t́nh bạn lâu dài giữa hai quốc gia chúng ta”.
Bà hy vọng trong quá tŕnh dân chủ hóa Miến Điện, Ấn Độ sẽ là người bạn sát cánh với đất nước Miến Điện, ủng hộ cuộc vận động dân chủ của nước này: “Trước sau tôi vẫn tin rằng, trong quá tŕnh dân chủ hóa ở Miến Điện, quan hệ qua lại và t́nh bạn giữa 2 nước chúng ta sẽ được xây dựng trên quan hệ bạn bè và t́nh cảm giữa nhân dân 2 nước Miến Điện và Ấn Độ”.
Nhiều nhà lănh đạo trong chính phủ, nhiều chính khách quan trọng trên chính trường Ấn Độ, trong đó có chắt ngoại của cố TTg Nehru là Rahul Gandhi đă đến nghe bà Suu Kyi diễn thuyết. Rahul là người có thể ra tranh cử chức Thủ tướng Ấn Độ vào năm 2014. Thân mẫu của ông là bà Sonia Gandhi, Chủ tịch Đảng Quốc Đại Ấn Độ, đă ngồi tiếp chuyện bà Aung San Suu Kyi trong buổi tối hôm đó.
Trưa ngày 14/11, lănh tụ dân chủ Miến Điện Aung San Suu Kyi đă cùng bà Sonia Gandhi dự bữa ăn trưa do TTg Ấn Độ Manmohan Singh chiêu đăi.
Việc Ấn Độ đón tiếp bà Aung San Suu Kyi vô cùng nồng nhiệt chứng tỏ trong con mắt nhiều chính khách Ấn Độ, bà không đơn thuần là một thủ lĩnh đối lập mà c̣n là nhà lănh đạo quốc gia đầy tiềm năng...
Bookmarks