Nghe Chuyện Hà Nội

[Vân Nương]

Cám ơn bác NMQ góp ý rất chính xác. Văn hoá nhân loại có rất nhiều bộ môn và biến chuyển theo giòng thời gian.
Cách nay khoảng hơn 30 năm, tôi có dịp vào một bảo tàng viện tại trưòng Yale, thấy pho tượng đầu một mỹ nhân
do một điêu khắc gia tạc người yêu cách nay đã hơn 5000 năm. Pho tượng là dấu tích một mối tình.

Trong các bộ môn khác như thơ, nhạc, văn, hoạ v.v., tình cảm, tư duy con người đã được thể hiện và tác thành diễn tả dưới nhiều hình thức: nội tại cá nhân, hay ngoại giới đa chiều khách thể hay hoà đồng với thỉên nhiên (như bài tho Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan).
Trong mỗi bộ môn lại có nhiêu trường phái khác nhau.
Nhưng điều căn bản vẩn là sự mạch lạc trong sáng dễ đi vào lòng người, ví như đánh cờ thì phai sạch nước can vậy.

trân trọng
VN

(TB: VN cũng xin phép ghi chú rằng chữ viết, tiếng nói, nét vẽ hay nốt nhạc chỉ là những hình thức ký hiệu tự chúng không mang tính chính trị hay biên giới nào hết)

[Hoa Biển]

BA HẠT ĐẬU XANH CỦA MẸ


Mình từng kể rằng người đầu tiên dạy mình bài học về lòng tự trọng là mẹ mình. Mình cũng từng kể rằng mẹ mình rất đẹp, gương mặt mẹ luôn tỏa ra ánh hào quang nhân ái của con người đã sống trọn một đời lương thiện.

Những câu chuyện đời mẹ, mình sẽ chẳng bao giờ kể hết, những trang đau thương nhưng không hề bi lụy mà ánh lên niềm khát khao cháy bỏng về một cuộc sống bình yên, tốt đẹp.

Mẹ lại bảo mình sinh ra ngay giữa cơn mưa tầm tã, tạt ướt cả chỗ mẹ nằm. Mẹ ghì chặt mình vào ngực, phủ hơi ấm lên tấm thân bé xíu của mình.

Cha bỏ mẹ mình và 3 đứa con thơ dại cũng vào một cơn mưa. Mưa đêm như trút nước. Cha hôn hít chúng mình rồi xách valy ra tàu đi cùng với một người đàn bà trẻ đẹp không phải là mẹ mình. Tiếng còi tàu xé đêm nhưng không vang dội như tiếng mẹ gọi cha.

Tiếng mẹ gọi, tiếng khóc nheo nhóc của chúng mình, tất cả bị mưa làm mờ đi. Mưa vần vũ cuồn cuộn. Mưa xối xả. Mưa lăn lộn trên không. Cha vẫn đi. Tóc mẹ xổ tung, mưa lặng đi thấm ướt. Tóc mẹ dài chấm gót, đen sẫm, mượt thơm. Mưa ganh tị xới tung tóc mẹ. Mưa dữ dội xối vào 3 chị em mình. Tàu chạy.

Cha đi. Mẹ hốt hoảng ôm xiết 3 con vào nhà. Cả mấy mẹ con khóc run lập cập. Mẹ dắt 3 chị em mình rời bỏ Cà Mau về quê ngoại ở Bắc Giang. Mình không biết mẹ lấy sức lực ở đâu mà nuôi nổi 3 chị em mình trong cái cảnh tay không tấc đất, chỉ có chút vốn liếng còm cõi, mẹ lăn lóc hết chợ xa, chợ gần, làm đủ công việc nặng nhọc và chịu bao nhiêu tủi hổ.

Nhà mình nghèo lắm, những vụ giáp hạt mẹ toàn ăn sắn, khoai, nhường cơm trắng cho 3 đứa con. Nhớ lại là rơi nước mắt món canh “ Rửa chân gà”… Mẹ nấu canh bằng rau trong vườn cho thêm một ít mỡ, mẹ bảo canh ngọt lắm vì có cả mùi của thịt gà, chúng con ăn ngon lắm, xì xụp húp rồi tin ngay vì nhìn thấy chân con gà hôm ấy cũng sạch thật…Mẹ vừa ăn khoai vừa rơi nước mắt rồi bảo bụi hôm nay sao nhiều thế… Tuổi nhỏ ngây thơ chưa kịp hiểu đời mẹ nhọc nhằn…

Mẹ hay vắng nhà vì đi hết chợ xa, chợ gần để buôn cá khô, sắn, lạc… Năm 1992 mẹ cho 3 chị em mình 6 hạt đậu xanh và bảo hãy trồng vào trong ống bơ, mỗi ống bơ trồng 3 hạt. Một ống để trong nhà, một ống để ngoài sân. Mẹ bảo chăm sóc cây trong nhà kĩ hơn là cây ở ngoài sân, rồi 4 tuần sau xem chuyện gì diễn ra với 2 ống bơ trồng đậu xanh ấy.

Cây đậu xanh trong nhà ban đầu bụ bẫm, xanh tốt rồi yếu dần, dài ra cứ vươn mãi ra phía có ánh sáng và 4 tuần sau 2 cây đậu ấy bỗng dưng héo rũ. Còn 3 cây đậu trong ống bơ ở ngoài sân chậm lớn hơn nhưng vững trãi, 4 tuần sau lá trổ xum xuê và bắt đầu có những nụ nho nhỏ…4 tuần kế tiếp đã thấy những quả đậu xanh xinh xinh rung rinh trên cây.

Mẹ bảo chúng mình kể mẹ nghe chuyện hai cây đậu, mẹ luôn mỉm cười khi nghe 3 chị em luyến thoáng sau đó người mới từ tốn bảo : “ Các con là những cây đậu xanh ở ngoài sân, dù không được chăm sóc tốt, không được ở những nơi sung sướng nhưng đã lớn lên vững trãi. Đó là sự tự lập các con hiểu không?”.

Thú thực ngay lúc ấy mình chưa hiểu được hết những điều sâu xa trong lời mẹ nói… Nhiều năm sau chúng mình mới hiểu được rằng mẹ đã rèn chúng em sống tự lập, lòng tự trọng bằng chính cuộc đời tốt đẹp của mẹ….

Cuộc sống tươi hồng nhưng luôn nghiệt ngã, cuối năm 1993 mẹ lại dắt chúng mình lên vùng kinh tế mới ở Đạ Huoai- Lâm Đồng. Căn nhà ở xó rừng Madaguil vẹo vọ vì mưa. Mưa ngạo nghễ, nhạo báng mấy mẹ con cô độc. Mưa lạnh lùng nhẩy nhót khắp nhà. Mẹ dắt mình và Hằng băng rừng trốn mưa nhưng không trốn kịp. Mưa ầm ào thác lũ. Mẹ cúi người che mưa cho 3 con, chúng mình vẫn lạnh tê tái. Mưa nhỏ mọn lách qua thân mẹ, chúng mình thâm tím vì mưa. Rồi mình không núp dưới mẹ nữa, đứng thẳng dậy đeo gùi măng lên vai, lì lợm rẽ cỏ tranh và đám cây mây chẳng chịt tìm lối về. Mẹ cũng dắt Hằng, Trung rẽ cây rừng mà đi. Mẹ vượt lên trước cầm dao phạt nhanh những đám cây mây cho chúng mình cất bước. Mưa gầm rú tức giận muốn hất tung 4 kiếp người nhỏ nhoi lên cao nhưng mưa bất lực. Mưa trút roi rát bỏng vào da thịt 4 mẹ con mình.Mình đã học những bài học can đảm từ mẹ mình.

Cách mẹ dạy chúng mình cũng lạ hơn người khác, mẹ có một ngọn roi mây luôn treo ở góc nhà nhưng mẹ không đánh chúng mình bao giờ. Mẹ thủ thỉ kể những câu chuyện đời mẹ khi chúng mình cùng trèo rừng, làm rẫy, lúc mưa trú trong lán… Thế mà quên mệt, thế mà lại thấm thía những phẩm chất tốt đẹp.

Đời người con gái có 12 bến nước, cái bến mẹ sa chân vào có lẽ cái cái bến đục nhất… Một mình nuôi con, quyết chẳng để con thất học nên dắt díu con từ Nam vào Bắc, từ Bắc vào Nam… Thế rồi…thế rồi đến khi xuôi tay nhắm mắt tóc mẹ chưa kịp bạc…mẹ chưa kịp trở về nhà của mẹ con mình…Năm 2004, khi mình và Việt Hằng đã tốt nghiệp CĐSP và xin dạy ở Phú Tân - Cà Mau , út Trung đang học CĐSP Cà Mau cũng là lúc mẹ bị ung thư thận giai đoạn cuối…

Mẹ về lại Bắc Giang sau nửa đời người mang con khắp xứ người tìm cớ mưu sinh, nuôi chúng mình ăn học đến nơi, đến chốn. Mẹ đã về lại nơi chôn nhau cắt rốn để thanh thản nằm lại đồng Đống Mối bên dòng sông bốn mùa gió lộng. Ngày mẹ đi cũng lại vào một cơn mưa mùa đông.

Mưa lê thê, não nuột. Mưa hiền hoà bao bọc lấy mẹ, lấy 3 chị em mình. Lạ lùng thay khi 3 đứa mình không khóc được, lủi thủi sau xe tang, mưa nức nở rơi lên khoé mắt tạo thành lệ tuôn để chị em mình khóc mẹ. Mưa nhẹ vỡ thành hàng triệu triệu những giọt sương xốp trắng. Mưa cuộn lên trời cao kéo màn trời ủ dột. Mưa đưa mẹ về nẻo trời xa, nẻo xa xăm mù khơi, nẻo sinh ly tử biệt. Mưa cho cỏ mau tốt tươi phủ kín nấm mộ mẹ nằm lại một mình. Mưa trải khăn tang vắt ngang bầu trời ngày mẹ đi xa mãi.

Và hôm nay, trong câu chuyện cuối cùng mình viết tham gia cuộc thi Netbuttrian có ngấn nước, có nụ cười, có nỗi nhớ, có niềm tự hào của 3 chị em mình như một nén nhang lòng thắp lên cho mẹ. Có một điều không đổi rằng mẹ vẫn đang còn hiện diện bên chúng mình… Trong mỗi nhịp đập trái tim… Không đếm được bao nhiêu vất vả, bao nhiêu nước mắt 3 chị em đã thành người như điều mẹ mong muốn trăn trối lúc lìa trần. Ba đứa con của mẹ, ba hạt đậu xanh trong cái ống bơ đặt góc sân ngày nào, cùng nắng, cùng gió, cùng bao thử thách đã vững trãi mà lớn lên trong bao bài học làm người mẹ đã dạy chúng mình.

( Bài viết này chúng con : Việt Hà, Việt Hằng, Bảo Trung kính dâng lên mẹ Nguyễn Thị Liêm như một nén hương lòng… )

Nguyễn Thị Việt Hà.


Diễn Đàn Trưng Vương

[Vân Nương]

THấy "Saigon thuả ấy" xôn xao quá với đề tài GHEN, cho nên Vân Nương xin chép lại hai bài thơ cuả hai thi thánh Việt Nam Trạng Quỳnh và HXH. Trạng Quỳnh bỡn cợt, và HXH tả hậu quả của mối tình đi ngang về tắt :

Ghẹo Cô Hàng Nước
Nguyễn Quỳnh

Bán hàng nay cô đà mấy tuổi
Nước cô còn nóng hay đã nguội?
Lủng lẳng trên treo dăm nắm nem
Lơ thơ dưới móc một buồng chuối
Bánh rán bánh dầy đều xoa mỡ
Khoai ngứa, khoai lang cũng chấm muối
Ăn uống xong rồi tiền chưa đủ
Biết nhau cho chịu một vài buổi.

---

Không chồng mà chửa

Hồ Xuân Hương

___
Cả nể cho nên hoá dở dang,
Nỗi niềm nàng có biết chăng chàng.
Duyên thiên chưa thấy nhô đầu dọc,(1)
Phận liễu sao đà nảy nét ngang.(2)
Cái nghĩa trăm năm chàng nhớ chửa?(3)
Mảnh tình một khối thiếp xin mang.(4)
Quản bao miệng thế lời chênh lệch,
Không có, nhưng mà có, mới ngoan!

***

(1)-(2) ở đây, HXH dùng lối chơi chữ Hán. Chữ Thiên là trời nhô đầu lên thì thành chữ Phu là chồng; chữ Liễu là rõ hoặc hết, đồng âm với cây liễu chỉ người con gái, nếu thêm một nét ngang thì thành chữ Tử là con. Hai câu này ý nói: Gái chưa chồng mà sao đã có con trong bụng?

(3)-(4) Tình và nghĩa gắn liền đặc tính truyền thống của ta . Hồ Xuân Hương nhấn mạnh cái nghĩa, cái trách nhiệm mà người đàn ông nào đó thường vô tâm trước hậu quả để lại cho người phụ nữ._________________ ____________________ ___

[Nguyễn Mạnh Quốc]

đôi giòng... chợ chữ mà lị... thì cũng có phiên đông phiên vắng... còn vắn người thì ...
..... có cô thì chợ thêm vui... cô đi lấy chồng chợ cũng vẫn đông.... !!!
sáng nay, khoảng 10,00am. nmq có gõ bài gởi thế nhưng bị blocked. Có lẽ loạt bài về hà nội.. về Saigon gây dị ứng mạnh mẽ với những ai muốn trốn chạy hay xoá bỏ lịch sử./. nmq

[Hoa Biển]

Tigon vắng mặt ít hôm

Trình quý Cụ , PC của Tigon đang " nằm bệnh viện " , nên Tigon vắng mặt ít hôm .

Có gì cần nhắn , xin cứ gửi qua Hoa Biển

[Mau_Than_68]

Nếu phải reformat C drive, thì mua cái laptop mới, vì qua năm tới Windows XP sẽ retire rồi . Transfer all Document seting qua new laptop, then reset the author for each folders, voilas you have all of your files in new laptop.

[Vân Nương]

đôi giòng... chợ chữ mà lị... thì cũng có phiên đông phiên vắng... còn vắn người thì ...
..... có cô thì chợ thêm vui... cô đi lấy chồng chợ cũng vẫn đông.... !!!
sáng nay, khoảng 10,00am. nmq có gõ bài gởi thế nhưng bị blocked. Có lẽ loạt bài về hà nội.. về Saigon gây dị ứng mạnh mẽ với những ai muốn trốn chạy hay xoá bỏ lịch sử./. nmq

Chạy đi đâu, đằng nào?
Sang nơi có zịt Peking hoạ may.
Hi hi

[Hoa Biển]

Nếu phải reformat C drive, thì mua cái laptop mới, vì qua năm tới Windows XP sẽ retire rồi . Transfer all Document seting qua new laptop, then reset the author for each folders, voilas you have all of your files in new laptop.

Tigon nói là sẽ làm theo lời anh Mậu Thân

Cám ơn

[Vân Nương]

Truyện ngắn của Hồ Hữu Tường

1.
Giữa một đường truông thăm thẳm, vắng vẻ và âm u, không một xóm nhà, ít người qua lại, có một cái am nhỏ . Am ấy mới cất, độ non ba năm thôi . Trong am, chỉ có một sư cụ già, thui thủi một mình, quanh năm chẳng được ai thăm viếng . Trước am, nơi giữa sân, chất sẵn một đống củi, vừa lớn , vừa cao ngất, củi sắp vuông vắn, thẳng thắn, dường như được săn sóc chẳng khác một vườn kiểng do một vị lão trưởng giả chăm nom .

Một hôm, trời đã tối rồi, nhà sư vừa lên đèn được một chặp, thì có hai người khách đến trước ngưỡng cửa, vái mà thưa rằng :
- Bạch sư cụ , nhờ ngọn đèn dắt dẫn, chúng tôi mới dõi đến đây . Mong nhờ sư cụ cho tá túc một đêm, sáng mai chúng tôi sẽ lên đường .

Nhà sư ung dung , chắp tay đáp :
- Mô Phật, cửa thiền bao giờ cũng mở rộng cho người lỡ bước .

Rồi dừng một phút, dường như để trấn tĩnh nỗi vui đương sôi nổi trong lòng, nhà sư tiếp :

- Ngót ba năm nay, tôi mở am nơi này, không được một ai đến viếng . Ngày nay là ngày ước nguyện, may được hai ngài quá bước, ghé nghỉ chân . Âu cũng là duyên trước ....

Nói xong, nhà sư dọn cơm chay cho khách dùng, và câu chuyện không đề, vô tình dẫn khách đến câu hỏi :
- Bạch sư cụ, chẳng hay sư cụ thích tụng kinh nào ?

Vui sướng, vì như gặp bạn tri âm, nhà sư đáp :
- Tôi quy y Phật pháp từ thuở bé, rừng thiền có thể nói rằng đã viếng khắp nơi . Cách ba năm nay, lòng huệ được mở ra .... Và từ ấy, tôi chỉ tụng kinh Di Lặc .

Một người khách hỏi :
- Sư cụ có thể cho tôi biết duyên cớ vì sao chăng ?
- Mô Phật . Chỉ có lời nói mà độ được người, tôi sao dám tiếc lời ? Vậy tôi xin vui lòng nói cho hai ngài rõ . Bởi tôi đọc qua các kinh sách, thấy rằng Phật Thích Ca khi đắc đạo, có dạy : Hai ngàn năm trăm năm về sau, Phật pháp sẽ đến chỗ chi ly, ấy là hồi mạt pháp . Di Lặc sẽ xuống trần mà cứu độ chúng sanh và chỉnh đạo lại . Nay cũng đã gần đến kỳ hạn . Chắc là Phật Di Lặc đã xuống trần mà độ kẻ thành tâm tu hành . Bởi lẽ ấy tôi có nguyện tụng đủ một nghìn lần kinh Di Lặc . Nếu lời nguyện được ỵ, ấy là tôi sẽ đắc đạo .

Người khách thứ hai hỏi :
- Sư cụ đã tụng được bao nhiêu lần rồi ?
- Đã được chín trăm chín mươi chín lần rồi . Bây giờ, chỉ còn lần thứ một nghìn; lần tụng của đêm nay . Chắc hai ngài trước có duyên lành, đêm nay đến mà chứng kiến tôi tụng lần thứ một nghìn ấy ....

Đến đây, bữa cơm chay đã mãn . Khách mệt mỏi, xin ngả lưng . Nhà sư dọn dẹp trong am cho thanh khiết, rồi bước tới trước bàn Phật, khêu bấc đèn dầu, mở kinh ra mà khởi sự tụng . Tiếng tụng kinh chậm rãi, như nện vào không gian . Thỉnh thoảng một tiếng chuông ngân lên, đánh dấu chuỗi tiếng mõ dài đăng đẳng ....


2.
Trước khi nhắm mắt ngủ, hai người khách còn trao đổi vài câu :

- Tội nghiệp thay cho sư cụ già , quá mê tín, mất sáng suốt, mà không giác ngộ . Phật pháp lập ra đã hai nghìn năm trăm năm về trước, tránh sao cho chẳng có chỗ lỗi thời . Nhận thấy chỗ lỗi thời, các môn đệ ắt phải lo tài bồi, phát xiển mối đạo . Thế là có tư tưởng này, học thuyết nọ ;
rồi sanh ra môn ra phái . Ấy là nguồn gốc của sự chi li. Nay rừng thiền đã hơn tám mươi bốn ngàn cội khác nhau, ấy là lẽ dĩ nhiên vậy .

- Tôi cũng đồng ý với anh về chỗ đó , và nghĩ thêm rằng: Nếu bây giờ có một vị Di Lặc xuống trần, thì vị ấy có trọng trách cất nhắc Phật pháp cho kịp với mọi sự tiến hóa của mọi sự việc từ hơn hai nghìn năm nay. Và trách nhiệm của mỗi tín đồ của Phật là dọn mình cho sẵn, để đón rước cái Pháp mới sắp ra đời. Chớ mê mải trong việc gõ mõ tụng kinh, há chẳng phải là phụ lòng mong của Thích Ca chăng?

Lời nói của hai người khách giữa cái am vắng vẻ, không dè có kẻ trộm nghe . Kẻ nghe trộm này là một con thằn lằn, đến ở am khi am vừa mới dựng lên, và đã từng nghe 999 lần kinh, nên có linh giác, nghe được tiếng người, biết suy nghĩ và phán đoán . Câu phê bình của hai người khách đã giúp cho con thằn lằn giác ngộ . Nó vốn biết nguyện vọng của nhà sư: là hễ tụng xong lần thứ một nghìn, thì nhà sư sẽ lên giàn hỏa mà tự thiêu .... Rồi nó nghĩ : nhà sư lòng còn mê tín, chưa được giác, phỏng có thiêu thân, thì làm sao nhập được Niết Bàn? Hay là ta tìm thế ngăn người, đừng để cho người thiêu thân, đợi chừng nào người được giác rồi sẽ hay?

Rồi con thằn lằn quyết định : Phải ngăn ngừa, đừng để nhà sư tụng xong lần thứ một nghìn . Nó nghĩ được một kế: Ấy là bò lên bàn Phật, đến dĩa đèn dầu, rán sức mà uống cạn dĩa dầu . Bấc sẽ lụn, đèn tắt, nhà sư không thấy chữ mà tụng nữa .

Một sức mầu nhiệm đã giúp cho con thằn lằn đạt được ý nguyện: chỉ trong một hơi mà dĩa dầu đã cạn : bộ kinh chỉ tụng được quá nửa mà thôi. Đèn tắt, nhà sư ngạc nhiên, nhưng nghĩ : hai người khách là kẻ phàm tục, không được duyên lành chứng giám việc đắc đạo của mình . Âu là xếp
kinh, nghỉ, chờ ngày mai khách lên đường, sẽ tụng lần thứ một nghìn ấy .

Nhưng, sau đó đêm nào cũng vậy, buổi đọc kinh chưa xong mà đèn lại tắt đi . Nhà sư có lúc tính tụng kinh lần này vào khoảng ban ngày, nhưng nhớ lại khi xưa đã có lời nguyện tụng kinh vào lúc khuya, tĩnh mịch, nên không dám đổi.

Và một đêm kia, dằn lòng không được, tuy tụng kinh mà mắt chốc chốc nhìn lên dĩa dầu để xem sự thể do đâu, nhà sư bắt gặp con thằn lằn kê mỏ mà uống dầu. Nổi giận xung lên, nhà sư dừng gõ mõ, và mắng rằng :

- Loài nghiệt sức! Té ra mi ngăn ngừa không cho ta được đắc đạo!

Rồi tay cầm dùi mõ, nhà sư nhắm ngay đầu con thằn lằn mà đập mạnh. Con thằn lằn bị đánh vỡ đầu, chết ngay. Hôm ấy, nhà sư tụng xong lần kinh, bước lên dàn hỏa, tự châm lửa mà thiêu mình.

3.
Và cũng đêm ấy, hai cái linh hồn được đưa đến trước tòa sen của Phật. Uy nghiêm, ngài gọi nhà sư mà dạy:

- Nhà ngươi theo cửa thiền từ thuở bé, mà chẳng hiểu bài học vỡ lòng của pháp ta là thế nào! Pháp ta đã dạy phải trừ hết dục vọng thì mới đắc đạo, mà ngươi dục vọng lại quá nhiều : bởi việc muốn đắc đạo, để được thành Phật kia cũng là một cái dục vọng . Có dục vọng ấy là Tham ; bởi tham nên giận mắng con thằn lằn, ấy là Sân; bởi sân nên tưởng rằng trừ được con thằn lằn thì tha hồ tụng
kinh, rồi đắc đạo, ấy là Si . Có đủ Tham Sân Si tất phải phạm tội sát sanh, thì dầu ăn chay trường trọn đời, cũng chưa bù được .

Tội ngươi lới lắm, phải rán tu luyện thât nhiều mới mong chuộc được . Vậ y ta truyền cho Kim Cang, La Hán hốt cho hết đống tro do xác ngươi thiêu mà hóa ra, rồi đem tro ấy tung khắp bốn phương trời. Mỗi một hột tro đó sẽ biến sanh thành một người. Chừng nào mọi người ấy đắc đạo, đám chúng sanh ấy sẽ đượ quy nguyên, trở hiệp lại thành một, thì nhà ngươi sẽ đến đây mà thành chánh quả .

Rồi Phật cho gọi hồn con thằn lằn mà dạy :

- Nhà sư chưa được giác mà làm tội, tội ấy đáng giá là một mà thôi . Còn nhà ngươi, được giác một phần rồi, mà làm tội, thì tội đáng kể là mười .

Con thằn lằn lạy mà thưa rằng:

- Bạch Phật tổ, lòng của đệ tử vốn là muốn độ nhà sư, dầu nát thân cũng không tiếc . Chẳng hay đệ tử có tội chi ?

Phật phán :
- Muốn độ người, kể thiếu chi cách, sao ngươi ngăn đón việc tụng kinh của người ? Đã đành rằng việc tụng làm của nhà sư là một việc mê tín, nhưng dầu là mê tín, song vẫn là một tín ngưỡng. Cõi Phật vốn là cõi tự tại. Nếu phạm đến tự do tín ngưỡng, gọi là để dắt người vào, thì làm sao cho được. Bởi ngươi không dùng phương pháp tự do, người là kẻ mất tự do, thì cả hai làm sao được vào cõi tự tại ?

Một lần nữa, con thằn lằn được giác, quì lạy mà xin tội :

- Xin Phật tổ mở lòng từ bi, cho đệ tử hóa sanh một kiếp nữa , để dùng phương pháp tự do mà độ vô số chúng sanh do những hột tro, mà các vị Kim Cang, La Hán vừa tung ra đó .

Phật đáp :
- Ta cho ngươi được toại nguyện .

Hồn con thằn lằn vưà muốn lạy Phật mà đi đầu thai, thì sực nhớ lại, nên bạch rằng :
- Xin Phật tổ dạy đệ tử phải hóa sanh làm kiếp chi ?

Phật đáp :
- Nhà ngươi đã gần bến giác, phải tự mình chọn hình thể mà hóa sanh . Tự do chọn lựa mới có thể luyện mình để bước vào cõi tự tại .

4
Hồn con thằn lằn từ ấy trôi theo mây gió, không biết trụ vào đâu, để có thể vừa dùng phương pháp tự do mà độ người, vừa có thể độ được đông người, số
người đông như số hột tro do một cái xác thiêu ra. Thật
chưa hề có lúc nào có một linh hồng bị trừng phạt phải đau
khổng đến thế .....

Một hôm trong hồi xiêu bạt, hồn con thằn lằn thấy bóng của
một trong hai người khách đã đến am thủơ nọ , mà câu
chuyện nghe lóm đã làm duyên cho mình mấy năm đau khổ .

Thằn lằn vội vã bay theo vái chào và kể nỗi niềm đau đớn
:

- Ngài đã giúp cho tôi giác ngộ được một ít , có hay đâu
tôi phải mang cái nghiệp vô định này . Đã trót làm ơn, xin
độ cho tôi đến bờ bến .

****

Hai ông khách đáp:
- Chúng tôi đâu dám lên mặt thầy đời mà dạy người, huống chi lại dám đèo bồng mang lại một giải pháp cho một vấn đề nan giải. Nhưng đã lỡ gieo trong trí ngươi một ý nghĩ làm cho ngươi phải khổ như bây giờ, thì phải góp ý kiến để cho ngươi suy xét mà gỡ rối. Ấy gọi là chuộc lỗi.
Hồn con thằn lằn gật đầu, cảm ơn trước. Một người khách nói:
- Chúng tôi đây là bọn chơi văn giỡn chữ, quanh năm chỉ lấy việc đem ý hay lời đẹp mà làm cho vui lòng kẻ đọc mình, rồi lấy sự vui của người làm sự sung sướng của mình, cho đó là sự "đắc đạo" của mình. Nếu phải mong muốn điều gì, thì cố gắng trình bày cho bóng bẩy, văn hoa: được thì tốt, bằng không thì thôi, chớ chẳng hề khi nào phạm đến tự do của người ....

Nghe đến đó, thì một điểm linh quang bắt đầu hiện trong trí con thằn lằn. Người khách thứ hai nói tiếp:
- Xưa nay, trong bọn chúng tôi cũng được một vài tay lỗi lạc, kể một chuyện lý thú, hát một bài thơ hay, chuyện ấy thơ này được truyền ở hàng triệu miệng. Vậy, nếu ngươi có lòng muốn độ hằng hà sa số chúng sanh, thì cố gắng trau dồi văn tài cho tương xứng, văn ngươi tung ra là có thể cảm hoá triệu triệu người ....Rồi, cũng phải luyện văn tâm, để cho văn ngươi có thể nhen nhúm được trong lòng mỗi người một điểm lửa thiêng. Lửa bắt cháy, văn của ngươi như dầu rót thêm vào, làm cho ngọn lửa sáng lên ....
Hồn con thằn lằn gật đầu ba cái để tạ ơn và nói rằng:
- Con đường ấy khó đi cho đến hết được, song chắc chă"n là đi cùng đường, ắt có thể đến trước toà sen mà chầu Phật tổ. Vậy tôi xin cố gắng.

(Nguồn: Những Truyện Ngắn Hay Nhất Của Quê Hương Chúng Ta, nhà xuất bản Sóng, Saigon, 1974)

[Sau này tác giả Hồ Hữu Tường viết lại đoạn cuối như sau:]

*****
Người đáp :

- Cái khổ của ngươi là ngươi đã phát tâm cứu độ muôn vàn
chúng sinh do những hạt tro mà đầu thai nên . Tâm ấy là lửa
thiêng . Nó đốt lòng ngươi, cưỡng lại mà cãi, sao cho
được ? Âu là , ngươi nghe theo nó mà hành cái hạnh ấy đi !

- Nhưng mà, làm sao bây giờ ?
- Bấy lâu nay, ngươi đã nghe tụng kinh . Kinh dạy bài học căn
bản là Bi . Ngươi phải có lòng Bi , mà thương muôn vàn hột
tro ấy !
- Tôi vốn thương nhà sư, mới dại dột mà làm cho nhà sư phát
nộ . Thì tôi cũng sẵn lòng thương những ai mà những hạt
tro ấy đầu thai nên .
- Tốt lắm ! Tốt lắm . Đã có Đại Bi, phải thêm có Đại Trí
. Muốn cứu độ muôn vàn hột tro ấy, ngươi hãy lấy Trí mà
tìm biện pháp nào để cứu độ chúng . Chớ tình thương mà
không có thêm phương pháp để thực hiện tình thương ấy,
thì tình thương chỉ là một sự than khóc sướt mướt và vô
bổ mà thôi .

Lời của người làm cho hồn con thằn lằn đại ngộ một lần
nữa . Nó phóng quang mà nhìn khắt trần gian, để kiếm xem
hiện nay, những hạt tro do các vị Kim Cang, La Hán tung rải đang
đầu thai nên gì . Lạ thay, những hạt tro này , bởi tiền
kiếp mắc tội Tham Sân Si nên chẳng được đầu thai làm
người, lại đầu thai là lũ chuột . Chúng không được sống
dưới thanh thiên bạch nhật ; ngày chúng phải chui rúc trong hang
; tối lén bò ra ăn vụng, ăn vặt . Thế mà chẳng được yên
thân, chúng bị một lão mèo to tướng, mắt sáng như sao, nhìn
thấy rõ trong đêm tối, vuốt bén như gươm, tay lẹ như chớp,
thêm thèm thịt chuột ăn bao nhiêu cũng không đã, lão mèo ngày
lừ đừ ngủ, để ban đêm rình chụp chuột mà ăn tươi nuốt
sống . Đời của chuột đã khổ rồi , mà bị lão mèo càng
thêm khổ não, lòng phập phồng lo sợ . Rút vào hang cả ngày
lẫn đêm, thì đói . Ló ra, thì sợ mèo chụp ăn . Hồn con
thằn lằn, thấy chúng chuột như vậy, thương cảm vô cùng .

5
Bỗng nhiên nó thấy lũ chuột tìm chỗ an toàn mà khai đại
hội . Nó bèn vận thần thông nhĩ, mà nghe lũ chuột nói với
nhau những gì . Nó nghe một con chuột cống khởi nói như thế
này :

- Hỡi đồng loại chúng chuột ! Đời của chúng ta khổ não
lắm rồi . Ngày ở hang để tránh người đập giết , tối
mới dám ló ra mà ăn vụng . Thế mà chồng lên cái khổ ấy,
chúng chuột ta còn gặp cái đại họa là lão mèo . Vì lẽ đó
mà tôi triệu tập tất cả lại , để bàn tính coi có cách nào
để thoát cái đại họa ấy chăng ?

Một chuột con, còn hăng tiết, hùng biện hỏi :

- Đoàn kết là sống, chia rẽ là chết ! Chúng ta phải hiệp
bầy lại , một lượt tiến tới mà cắn mèo . Một mình mèo
làm sao cự lại cả bầy chuột ?

Một chuột già, mình đầy thẹo , kêu chít chít nói :

- Đừng có dại ! Đừng có dại ! Thuở tôi còn trẻ, tôi có nghe
theo luận điệu ấy . Chúng tôi có tổ chứa một bộ đội
chuột , đến mấy trăm con, xông tới mà toan cắn mèo . Thế
mà mèo chỉ quơ tay một cái , là ngủm một chuột . Mấy trăm
con chuột của bộ đội chết sạch . May mà tôi rán được.
đầy mình thương tích, thoát chết chạy về, cả tháng mới
lành . Kinh nghiệm của chuột già này, xin các thanh niên chuột
nên gẫm cho kỹ . Chớ liều lĩnh mà thiệt mạng , lại không có
chút kết quả nào !

Lời của chuột già như gáo nước lạnh làm dập tắt lửa hăng
của chuột con . Các chuột im lặng khá lâu, thì có một con
chuột nhỏ nhẹ nói :

- Chuột mà tranh đấu với mèo , thật là không nổi . Ta tránh
nó thì hơn .
- Đúng vậy !
- Phải lắm !
- Hay lắm!

Chuột kia nói tiếp :

- Muốn tránh mèo, ta phải nghĩ cách nào báo cho ta biết sự
hiện diện của mèo . Để ta tránh trước, khỏi sợ bị mèo
chụp . Cách ấy , tôi nghĩ rằng ta nên treo một cái lục lạc
nơi cổ của lão mèo . Lão đi đến đâu, lục lạc rung vang báo
tin cho chuột ta hay, mà lánh trước .

Hồn cho thằn lằn nghe kế ấy, thuật lại cho người nghe . Và
phê bình :

- Quả là Đại Trí !

Nhưng hồn con thằn lằn nhìn mãi, thấy lũ chuột im phăng
phắc, chẳng có chuột nào động đậy, chẳng chuột nào thốt
một lời, mà cũng chẳng chịu giải tán, cho chuột nào trở về
hang nấy . Hồn con thằn lằn hỏi người :

- Sao lũ chuột lại như vậy ?

Người đáp rằng :

- Bởi lũ chuột hèn nhát . Tuy kế là hay, song chẳng có chuột
nào có cái Dũng, dám đeo lục lạc mà mang vào cổ lão mèo, để
tự cứu, mà cũng để cứu đồng loại . Có Bi mà không Trí,
là vô bổ . Có Bi và Trí mà thiếu Dũng, là vô hiệu . Bi,
Trí, Dũng là ba cái chân vạc , thiếu một chân ấy là vạc
nghiêng đổ đi .
- Làm sao bây giờ ?
- Ngươi muốn cứu chuột, ngươi phải làm chuột . Ngươi phải
đầu thai làm con chuột có Đại Bi mà biết thương đồng loại,
có Đại Trí mà biết đem lục lạc mang vào cổ của lão mèo, có
Đại Dũng mà dám hi sinh, liều mình, chẳng sợ mèo ăn tươi
nuốt sống , mang lục lạc xông đến gần lão mèo .

Lời của người làm cho hồn con thằn lằn đại ngộ lần nữa . Muốn cứu độ hạng nào, phải hoà mình vào hạng ấỵ Thích
Ca đã từ chối ngôi báu, vì Thích Ca muốn hòa mình vào chúng
dân, để cứu độ chúng dân . Hồn con thằn lằn muốn cứu
độ lũ chuột thì hồn con thằn lằn phải hòa mình vào lũ
chuột, đầu thai làm con chuột, về muôn vàn cạnh khía, thảy
đều không khác gì với giống chuột . Chỉ khác có một chút
xíu là trong tâm hồn của con chuột này có Đại Bi, Đại Trí và
Đại Dũng mà thôi . Có được đại ngộ ấy, thằn lằn ta
bèn đâu thai làm chuột .


6

Bởi là do con thằn lằn đâu thai, nên khi chuột ta sanh ra,
thì hình vóc còn mang máng giống con thằn lằn . Mẹ nó lầm
tưởng là rồng . Bèn đặt tên cho nó là Long Thử .

Long Thử lớn lên, có vẻ trầm ngâm, đạo mạo . Lời nó kêu
chít chít nào, nghe cũng có ý nghĩa u thời mẫn thế . Một
hôm nó gọi một bạn chuột lực lưỡng theo nó . Té ra, nó đã
gặp được nơi góc tàu ngựa , một cái lục lạc to bằng quả
trứng, nên về gọi bạn theo nó . Đến nơi, nó nằm ngữa ra,
ôm lục lạc vào lòng, và bảo bạn cắn đuôi mà kéo, như là
kéo xe vậy . Kéo nó tới đâu, thì tiếng lục lạc kêu lên
rổn rảng . Mà bạn nó, vì cắn đuôi nó mà kéo đi chỉ nghe
theo lịnh nó chít chít điều khiển, nên chẳng biết trước sẽ
hướng vào đâu, thành ra không sợ sệt chi . Long Thử ra lịnh
cho kéo đến lão mèo, tính đem lục lạc mà mang vào cổ lão
mèo, như trước kia, lúc nó còn là hồn con thằn lằn, nó đã
nghe nói vậy .

Nằm một góc, lừ đừ, lão mèo nghe vang tiếng lục lạc . Bèn
giương mắt nhìn, chẳng biết con gì, đầu chẳng thấy mặt
mũi chi, chỉ thấy một cái vòi quơ qua quơ lại, để tìm
phương hướng, lại có đến tám chân lại chổng lên mà nghỉ ,
mà kêu rống chẳng ngơi . Lão mèo quá sợ, nhảy phóc lên nóc
nhà, kêu "miao!" rất là kinh hãi .

Lũ chuột núp trong hang, nãy giờ thấy mèo rình, không dám ra .
Con nào đói thì mau mau đi tìm mà ăn vụng . Một số đông lại
bu quanh Long Thử , lên tiếng chê bai :

- Việc này có gì là khó ? Ai mà nằm ngửa ôm lục lạc chẳng
được ? Vì lối ăn cắp trứng ấy, chuột nào mà chẳng biết ? Chỉ vì mèo dại, thấy hai con chuột cắn đuôi nhau , lầm
tưởng là con quái gì, mà sanh ra sợ thôi !

Chẳng dè , nằm trên mái nhà, lão mèo nghe và hiểu tiếng
chuột, lão nhìn xuống, thấy quả là Long Thử ôm lục lạc, nằm
ngửa cho một chuột khác cắn đuôi; và cái mà lão lúc nãy
tưởng đâu là cái vòi quơ qua quơ lại, thật sự, chỉ là cái
đuôi chuột ! Lão vừa thẹn cho lão, vừa phục Long Thử đa
mưu, vưà phát ghét lũ chuột vô ân, đã buông lời chê bai kẻ
mới cứu mình khỏi nạn . Từ trên mái nhà, lão mèo phóng
xuống, mỗi một tay hay chân, sè vuốt mà móc họng một chuột .


7


Tất cả các chuột khác hoảng chạy tứ tán . Long Thử và
bạn nó cũng giựt mình , hoảng hốt chạy theo , chun vào hang mà
trốn . Chừng tinh thần định tỉnh lại lũ chuột bèn lập tòa
án chuột để mà xử Long Thử . Long Thử bị buộc tội là
Thử gian, làm chuột mà lãnh lịnh của mèo, hại loài chuột của
mình . Bằng cớ là bấy lâu nay, lão mèo mỗi lượt chỉ móc
họng được một chuột mà thôi; còn bây giờ, mèo và Long Thử
toa rập, để cho mèo giết một lần đến 4 trự chuột . Nếu
không nhờ Thử gian đồng lõa mà giúp , dễ gì mèo chụp một
lượt đến 4 chuột ? Lời buộc tội quá hữu lý như vậy ,
đủ bằng cớ thiết thực như vậy , dễ gì Long Thử đem tâm
tình của mình, một tâm tình vô hình, không biết tựa vào đâu
mà chứng minh, để nói rằng mình chỉ có lòng cứu độ loài
chuột, chớ chẳng có dạ phụng sự cho mèo để hại chuột ?
Long Thử bị kết án tử hình . Điều này nó dễ chấp nhận,
nếu nó phải đem cái chết của nó làm điều kiện, để cứu
độ loài chuột, mà nó quá thương yêu . Song cái bản án của
nó , "tội Thử gian", làm cho nó đau khổ vô cùng ; vì nó mang
một cái oan vô tận, không ai giải cho được .


8


Lòng oan của nó xung lên, thành một vùng trở lực, tận
đến cõi trời Đâu Suất . Ở cõi trần không thấy chi cả .
Còn ở trên kia, trở lực ngăn cho Thần Tiên không lui tới
được làm cho lưu thông phải nghẽn . Thần Tiên phải hội nhau
lại , tính làm sao cho việc đại bất công này được giải, thì
vũ trụ mới tuần hoàn theo trật tự . Bàn cãi rất lâu, Thần
Tiên tìm ra được một biện pháp, là bấy lâu nay, người ta
đếm mười hai chi (tí, sửu, dần, mão, thìn, tị, ngọ, mùi,
thân, dậu, tuất, hợi) , thì mỗi chữ này vốn là trừu
tượng, không có nghĩa gì; nhưng bắt đầu từ bây giờ, phải
cho loài người hiểu rằng chữ đứng đầu tất cả, là chữ
Tí, phải dành để cho Long Thử tượng trưng . Những đức
tánh quý báu của nó, mà đặt ra làm chủ tể cho luân lý, thì
vũ trụ mới vận hành điều hòa được .

Từ ấy, hỏi đứa trẻ nào, nó cũng biết "tí là con chuột" .
Nhưng từ ấy nhẫn nay, loạn lạc vẫn kéo dài hoài; bởi loài
người chưa giác ngộ, cứ lầm tưởng chuột ấy là thứ
"chuột tham, sân, si" kia . Chừng nào, đứng đầu cho cuộc
vận hành của vũ trụ là con Long Thử, con chuột học được, và
hành được theo Bi, Trí, Dũng thì may ra , nguồn Thanh Bình mới
khai được .

Nguồn: Tạp Chí Quê Mẹ, Paris

[Nguyễn Mạnh Quốc]

chuyện Hà nội.. làm sao kể hết và làm sao lôi cuốn được bạn đọc tìm về phong hoá dân tộc VN một thời xa cũ..!! Hànội.. cho đến hôm nay.. cũng đã đem lại cho chúng ta nhiều dư ảnh.. kỷ niệm của một thời đã sống. Những góp ý kiến tô đậm phong cách của người Hà thành viễn xứ, một khung trời bỏ lại phia sau.. cùng kỷ niệm, làm cho chúng ta nhớ,....

.... nỗi nhung nhớ Hà nội và tâm tư trông chờ một ngày trở về mỗi khi nghe những âm thanh vang vọng.. nhìn những hình ảnh thân xưa.. và nhất là những phụ lão, đã từng sống trong thời thực dân, phong kiến rồi bão loạn,...
... từ đảo chánh Nhật.. mùa Thu cách mạng.. những giòng nhạc xưa, từ yêu nước đến tình cảm... nào Đăng đàn cung, Quê nhà tôi (NX Khoát).. rồi tình cảm như Biệt Ly/Dzoãn Mẫn... Cô hái hoa /Hoàng Giác.. Biệt ly/NvTý .. hay quê hương tương lai; Việt nam Minh châu trời đông/ Hùng Lân..,Hè về..(Hùng Lân).. Vọng ngày xanh.. tiếng hát sông Lô... Du kích sông Thao..Nhớ chiến khu... rồi dinh tê về thành; hồi cư.. xuất hiện nào Đàn chim việt.. Bến xuân.. em đến thăm tôi một chiều mưa/ Tô Vũ,.. rồi đến một ngày... Hà nội ơi/Hoàng Dương.. hay như Giấc mơ hồi hương/ Vũ Thành...nhiều lắm.... mở đầu cho cuộc Di cư trong lịch sử VN (Exodus)1954, mỗi khi tiếng hát cất lên thì... không biết bao nhiêu giọt nước mắt tâm tình cùng Hà thành nhỏ xuống cho đau thương chia cắt đôi miền... đó là phần nhạc....

Các cụ ngày xưa quan niệm; "cầm/ kỳ/ thi/ hoạ", tương đương như ; thơ, nhạc, hoạ, vũ.. hay....
ngay như cả đối với nữ lưu; công, dung, ngôn, hạnh....

Chúng ta còn thiếu ; mỹ thuật, mỹ thuật bao gồm khá nhiều bộ môn.. nmq chỉ xin đan cử một vài bộ môn như trong hoạ, có vẽ tranh, tô tượng..; có kiến trúc, thời trang v..v.. ở đây, nmq chỉ xin nhắc tới các hoạ sĩ tài danh ( sơn dầu) như Bùi xuân Phái, Tạ Tỵ.. Tú Duyên..v..v.. còn trong Nam, tranh sơn mài có Nguyễn gia Trí, Thành Lễ.. v.v..

Những tác phẩm này.. là cả một gia tài văn hoá quốc gia, ghi lại nhiều biến cố lịch sử, chứng minh cho giòng lịch sử kiến quốc VN..

nmq khơi động tâm tình người Việt tha hương.. và đánh động cảm tính (feelings) của ngay cả các thân hữu hiện đang sống tại quê hương.. hãy nghe lại.. tìm về cố quốc qua những giòng nhạc Vượt thời gian... hay như..
.. nhìn lại những bức tranh cổ.. đôi khi còn treo đâu đó trong góc khuất của một căn nhà tồi tàn trong ngõ.. mà chúng ta vô tình bắt gặp.... và..
chúng ta sẽ hiểu, tìm hiểu căn nguyên của truyện người Việt phải bỏ xứ ra đi.. đôi khi các Bạn nối rằng tại nó muốn.. hay vì.. là.. mà... rằng .. này nọ. Thế nhưng sự thực ra sao thì hãy nhìn vô quá khứ, ngắm nhìn hiện tại... ta phải tìm hiểu lấy cho chính bản thân ta và giảng giải cho đàn con cháu hiểu ngọn nguồn... tương lai VN trông chờ quí Bạn... ./. nmq