Chính quyền Tổng thống Trump đă phê duyệt hợp đồng bán xe tăng Abrams và tên lửa Stinger cho Đài Loan, trong bối cảnh quá tŕnh đàm phán thương mại với Trung Quốc đang căng thẳng.
Chiến xa M-48H Patton của Mỹ bán cho Đài Loan được cải danh Brave Tiger CM-11 trong một cuộc tập trận của QĐ Đài Loan vào ngày 30/5/2019 (ảnh AFP/Getty Images)
Theo CNN, quốc hội Mỹ đă được thông báo hôm 8/7 về việc Bộ Ngoại giao chấp thuận việc bán cho Đài Loan 108 xe tăng Abrams M1A2T và những thiết bị liên quan, cùng với 250 tên lửa Stinger.
Cả hai loại vũ khí này đều được Đài Loan yêu cầu từ trước.
Lănh đạo Đài Loan Thái Anh Văn tuyên bố hồi tháng 3 rằng những vũ khí mà bà muốn có từ Washington sẽ "tăng cường đáng kể khả năng trên bộ và trên không của chúng tôi, tăng cường tinh thần quân đội và cho thế giới thấy cam kết của Mỹ đối với pḥng thủ của Đài Loan".
Bộ Quốc pḥng Trung Quốc cho biết Bắc Kinh "kiên quyết phản đối việc bán vũ khí của Mỹ cho Đài Loan và các liên lạc của quân đội Mỹ với Đài Loan".
Hợp đồng mua bán những chiếc xe tăng có trị giá lên tới 2 tỷ USD trong khi giá trị của 250 tên lửa đất đối không Stinger được ước tính vào khoảng 223 triệu USD.
Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc pḥng của Lầu Năm Góc (DSCA) cho biết việc bán xe tăng phục vụ "lợi ích quốc gia, kinh tế và an ninh của Mỹ" bằng cách hỗ trợ Đài Loan "tiếp tục nỗ lực hiện đại hóa lực lượng vũ trang và duy tŕ khả năng pḥng thủ một cách đáng tin cậy".
Cơ quan này cũng cho biết việc bán tên lửa Stinger sẽ cải thiện khả năng an ninh và pḥng thủ của Đài Loan, nơi được cơ quan này gọi là "một thế lực quan trọng cho sự ổn định chính trị, cân bằng quân sự và tiến bộ kinh tế trong khu vực".
DSCA nói rằng cả hai hợp đồng này đều không "thay đổi cân bằng quân sự cơ bản ở khu vực".
Mỹ từ lâu đă cung cấp vũ khí cho Đài Loan như một phần của Đạo luật Quan hệ Đài Loan ra đời cách đây 40 năm, nhưng Bắc Kinh liên tục phản đối và chỉ trích những thương vụ này.
"Mặc dù chủ trương thống nhất ḥa b́nh với Đài Loan, Trung Quốc chưa bao giờ từ bỏ việc sử dụng lực lượng quân sự, và tiếp tục phát triển và triển khai các khả năng quân sự cần thiết cho một chiến dịch quân sự tiềm năng", báo cáo của DSCA cảnh báo hồi tháng năm.
Báo cáo cũng nhận định các lợi thế quân sự truyền thống của Đài Loan với Bắc Kinh trong trường hợp xảy ra xung đột xuyên eo biển đă suy giảm trước các nỗ lực hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc.
Kể từ năm 2010, Mỹ đă thông báo về các hợp đồng bán vũ khí với giá trị lên tới 15 tỷ USD cho Đài Loan. Washington cũng đang trong quá tŕnh đàm phán một thỏa thuận để chấm dứt cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc. Đài Bắc cũng đang yêu cầu mua thêm 66 máy bay chiến đấu F-16 của Washington. Ngay cả chiến đấu cơ tàng h́nh thế hệ 5 mới nhất, F-35, cũng nằm trong kế hoạch
Trung Quốc nổi giận yêu cầu Mỹ hủy thương vụ vũ khí hơn 2 tỷ USD cho Đài Loan
Bắc Kinh đă phản ứng gay gắt với việc Bộ Ngoại giao Mỹ phê duyệt hợp đồng bán vũ khí trị giá 2,2 tỷ USD cho đảo Đài Loan. Đây là hợp đồng bán vũ khí lớn nhất cho Đài Loan kể từ khi Tổng thống Donald Trump lên nắm quyền, South China Morning Post cho biết.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng hôm 9/7 nói rằng Đài Loan là phần lănh thổ không thể tách rời của Trung Quốc. Quyết tâm duy tŕ toàn vẹn lănh thổ của Bắc Kinh không nên bị đánh giá thấp. Mỹ nên tôn trọng nguyên tắc “một Trung Quốc”.
“Mỹ nên hủy ngay kế hoạch bán vũ khí và ngừng trao đổi quân sự giữa Mỹ và Đài Loan, tránh thiệt hại cho quan hệ Mỹ - Trung Quốc và sự ổn định của eo biển Đài Loan”, phát ngôn viên Geng nói.
Trong khi đó, Đài Loan cho biết họ thấy được sự ủng hộ của Mỹ trước các mối đe dọa quân sự của Trung Quốc. Cơ quan Ngoại giao Đài Loan nói rằng việc Mỹ phê duyệt hợp đồng nhấn mạnh sự ủng hộ của Washington, trong bối cảnh Bắc Kinh liên tục tổ chức tập trận đe dọa ḥn đảo, phá hoại ḥa b́nh và ổn định trong khu vực.
“Nằm ở tiền tuyến trong tham vọng mở rộng quân sự của Trung Quốc và phải đối mặt với áp lực và mối đe dọa dai dẳng của họ, việc chúng tôi mua xe tăng, tên lửa và thiết bị quân sự khác rất có ư nghĩa và hữu ích với chúng tôi trong việc nâng cao khả năng pḥng thủ”, cơ quan Ngoại giao Đài Loan cho biết trong một tuyên bố.
Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc pḥng Mỹ cho biết việc bán hàng sẽ không làm thay đổi cán cân quân sự cơ bản trong khu vực. Cơ quan này c̣n thông báo cho Quốc hội Mỹ về việc bán hàng tiềm năng, bao gồm súng máy, đạn dược, xe cứu kéo bọc thép Hercules và thiết bị hỗ trợ liên quan.
Cơ quan này cho biết thêm nhà thầu Raytheon Missile Systems sẽ đảm nhận việc cung cấp tên lửa và thiết bị liên quan, trong khi xe tăng M1A2T Abrams do General Dynamics Land Systems cung cấp.
Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan : một công đôi ba việc
Bất chấp thái độ giận dữ và đe dọa của Bắc Kinh, cuối cùng Washington quyết định cung cấp một loạt vũ khí mới, thỏa măn một phần nhu cầu quân sự của Đài Loan. Ngoài lư do thương mại, hợp đồng tổng trị giá 2,2 tỷ đôla c̣n là vũ khí lợi hại của Washington trong ván cờ địa chiến lược tại Biển Đông và thương chiến Mỹ-Trung.
Tiếp theo quyết định của bộ Ngoại Giao, Lầu Năm Góc, ngày 08/07/2019 đă thông báo với Quốc Hội Mỹ danh sách vũ khí gồm 108 chiến xa Abrams M1A2 thế hệ ba, và 250 tên lửa pḥng không Stinger trang bị hệ thống nhận dạng bạn-thù. Chỉ riêng 108 chiến xa mới nhất đă chiếm đến 90% tổng trị giá hợp đồng 2,2 tỷ.
Theo luật Hoa Kỳ, tiến tŕnh bán vũ khí cho nước ngoài bắt đầu từ khi một quốc gia gửi thư đặt hàng. Bộ Ngoại Giao quản lư và phối hợp chặt chẽ với bộ Quốc Pḥng, cơ quan chính phủ hợp tác với doanh nghiệp vũ khí. Chính phủ Mỹ xem xét và nếu chấp thuận th́ Quốc Hội sẽ cho ư kiến chậm lắm là một tháng sau đó.
Trong trường hợp Đài Loan, v́ những lư do nào mà hợp đồng đặt mua vũ khí được tiến hành rất nhanh, không đầy 6 tháng, đă được chính phủ Mỹ bật đèn xanh ?
Chỉ riêng 108 chiến xa mới nhất, Abrams M1A2 thế hệ III, đă chiếm đến 90% tổng trị giá hợp đồng 2,2 tỷ.
Một thương vụ ba mục tiêu : kinh tế, địa chiến lược và thương chiến
Trên nguyên tắc, xuất khẩu vũ khí là một loại thương vụ được tổng thống Donald Trump xem là để làm giàu cho nước Mỹ và tạo công ăn việc làm cho người Mỹ.
Theo thông báo của Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc pḥng, bán chiến xa cho Đài Loan vừa phục vụ « kinh tế quốc gia » vừa giúp Đài Loan tiếp tục nỗ lực hiện đại hóa lực lượng vơ trang và duy tŕ khả năng pḥng thủ. Tên lửa Stinger sẽ giúp Đài Loan « cân bằng tương quan lực lượng, bảo vệ ổn định để phát triển kinh tế trong vùng ».
Tuy nhiên, theo một viên chức Nhà Trắng được báo mạng l’Opinion của Pháp trích dẫn, bán vũ khí cho Đài Loan có thể cản trở tiến tŕnh đàm phán hiệp định thương mại Mỹ-Trung đang ở giai đoạn tế nhị. Cho đến nay, Washington, tuy là nguồn cung cấp trang thiết bị quân sự cho Đài Loan nhưng vẫn tôn trọng chính sách « một nước Trung Hoa duy nhất » của Bắc Kinh.
Thế nhưng, phe diều hâu, nhất là cố vấn an ninh John Bolton đă thắng thế và thuyết phục được tổng thống Donald Trump với lập luận « củng cố quan hệ với Đài Loan là nhu cầu cần kíp để bảo vệ quyền lợi của Hoa Kỳ tại châu Á ». Trong vấn đề an ninh, Đài Loan mạnh về quân sự sẽ « đối trọng » với tham vọng của Bắc Kinh : Sự hiện diện mạnh mẽ của Mỹ tại Đài Loan sẽ giúp hải đảo đương đầu với mọi dự án bành trướng của Trung Quốc ra ngoài biên giới.
Trong Quốc Hội, nhiều nghị sĩ đảng Cộng Ḥa c̣n xem việc ủng hộ nền dân chủ Đài Loan như là ưu tiên chính trị số một.
Cũng theo tạp chí l’Opinion, tổng thống Donald Trump rất đắc ư với các luận điểm này.Từ tháng Ba đến nay, chủ nhân Nhà Trắng xem Đài Loan là một lá chủ bài, song song với biện pháp áp thuế, trong cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc. Tháng Tư vừa qua, cố vấn an ninh John Bolton tuyên bố : những hành động khiêu khích của Bắc Kinh không những không chinh phục được tâm trí người dân Đài Loan mà c̣n giúp củng cố quyết tâm của những người trên khắp thế giới muốn phát huy nền dân chủ.
Tháng Tư, cố vấn an ninh John Bolton tiếp đồng nhiệm Đài Loan David Lee tại Nhà Trắng, sự kiện có một không hai từ khi Washington bỏ Đài Bắc để công nhận Bắc Kinh vào năm 1979.
Bộ Quốc Pḥng Đài Loan cần 108 chiến xa thế hệ ba, 1240 hỏa tiễn chống tăng TOW, 409 tên lửa chống tăng Javelin và 250 hỏa tiễn pḥng không Stinger, vũ khí tự vệ duy nhất có thể bắn hạ máy bay đối phương tại Hoa lục.
Đài Loan c̣n đặt mua 66 chiến đấu cơ F-16V và đă nhận được 4 chiếc. Cho đến nay Hoa Kỳ c̣n lưỡng lự không bán F-35. Lại thêm một lá chủ bài để đàm phán với Trung Quốc ?
Ông Tập phải gặp ông Trump
Theo nhận định của chuyên gia quốc pḥng Bonnie Glaser của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược CSIS, Bắc Kinh ngày càng lo ngại Washington sẽ không dừng lại ở mức quan hệ « không chính thức » với Đài Loan thậm chí « không c̣n ủng hộ nguyên tắc một nước Trung Quốc ».
Tuy nhiên, để thuyết phục Mỹ, chỉ có một cách duy nhất là tiếp xúc trực tiếp với Donald Trump. Bà Bonnie Glaser hiến kế « nếu muốn than phiền hợp đồng vũ khí, Tập Cận B́nh phải đích thân lên tiếng ».
Phản ứng đe dọa của bộ Ngoại Giao Trung Quốc « tác hại quan hệ song phương » chứng tỏ tâm lư bất lực của chế độ Bắc Kinh trước chiến thuật « nhất cử lưỡng tiện » của chính quyền Mỹ.
Chủ Nhật vừa qua, tổng thống Donald Trump giải thích với báo chí là các biện pháp áp thuế đă góp phần thúc đẩy đàm phán Mỹ -Trung.
Chủ Nhật, tức là vài giờ trước khi bộ Ngoại Giao Mỹ thông báo chấp thuận hợp đồng vũ khí bán cho Đài Loan.
RFI, Zing
Bookmarks